JULIAN ke tuba nde: “Ntangu bo zabisaka na dibundu nde mwana na mono kele diaka ve Mbangi ya Yehowa, mono monaka bonso nde luzingu na mono me kuma na nsuka. Yandi kele mwana ya ntete, beto vandaka kusala mambu mingi kumosi, mpi beto vandaka kuzolana mingi. Yandi vandaka mwana mosi ya mbote, kansi na mbala mosi, yandi yantikaka kumonisa bikalulu ya mbi. Nkento na mono vandaka kudila mbala na mbala, mpi mono vandaka ve ti mpila ya kulembika mpasi na yandi yina. Beto vandaka kudiyula kana beto sadisaka yandi kibeni mutindu bibuti fwete sadisa mwana.”

Kubasisa muntu na dibundu ke pesaka bampangi mpasi; kansi, na nki mutindu yo kele ngidika mosi ya zola? Sambu na nki Yehowa ke lombaka bankuluntu na kubaka lukanu yai ya ngolo? Diaka, nki ke pusaka kibeni bankuluntu na kubasisa muntu na dibundu?

Ya ntete, yo fwete vanda kieleka nde, Mukristu yina me bakaka mbotika me sala disumu mosi ya nene. Ya zole, yandi me monisa ve bikalulu yina ke monisa nde yandi me balula ntima.

Ata Yehowa ke lombaka ve bansadi na yandi na kuvanda bantu ya kukuka, yandi ke zolaka nde bo vanda ti bikalulu ya bunkete. Mu mbandu, Yehowa ke lombaka beto na kuvanda ve bantu yina ke salaka mansoni, ke sambilaka biteki, miyibi, bantu ya ke botulaka bima ya bantu ya nkaka, bantu ya ke fwaka bantu, mpi bantu ya ke sadilaka kindoki.—1 Bak. 6:9, 10; Kus. 21:8.

Keti nge ke ndima ve nde bansiku ya Yehowa kele mpasi ve mpi nde yo ke taninaka beto? Nani ke sepelaka ve kuzinga ti bantu yina ke zolaka ngemba mpi yina bantu ya nkaka ke tudilaka ntima? Beto ke kudiwaka mbote ntangu beto ke zinga kumosi ti bampangi na beto Bakristu, sambu ntangu beto bakaka mbotika, beto silaka Nzambi nde beto ta zinga na kuwakana ti mambu yina yandi ke lombaka beto na Biblia.

Kansi, inki ke salamaka ntangu Mukristu me sala disumu mosi ya nene sambu yandi kele muntu ya kukonda kukuka? Bansadi ya Yehowa ya nkaka ya ntangu ya ntama salaka masumu ya nene, kansi Nzambi yambulaka bo ve kimakulu. Ntotila Davidi kele mosi na kati ya bantu yina. Davidi salaka bizumba mpi fwaka muntu; ata mpidina, profete Natani zabisaka yandi nde: “Mfumu Nzambi me lolula nge.”—2 Sam. 12:13.

Nzambi lolulaka masumu ya Davidi sambu yandi balulaka ntima na masonga yonso. (Nk. 32:1-5) Mutindu mosi mpi bubu yai, bankuluntu ke basisaka Mukristu na dibundu kaka kana yandi me balula ve ntima to kana yandi ke landa kusala diambu yango. (Bis. 3:19; 26:20) Kana Mukristu me balula ve ntima na masonga yonso, bankuluntu yina ke tadila disumu na yandi fwete basisa yandi na dibundu.

Ntangu bo ke zabisa lukanu yina na dibundu, beto lenda yindula nde lukanu yina bo me baka kele ngolo to nde yo kele lukanu mosi ya kukonda zola,  mingi-mingi kana beto kele ti bangwisana ya ngolo ti muntu yina bo me basisa na dibundu. Kansi, Biblia ke sadisa beto na kubakisa nde kubasisa muntu na dibundu kele ngidika mosi ya zola.

Yezu tubaka nde “mayele ke monanaka ya lunungu na bisalu na yo.” (Mat. 11:19) Kubasisa muntu na dibundu sambu yandi me balula ve ntima kele lukanu ya mayele yina lenda natila bantu yonso mambote. Bika beto tubila mambote tatu:

Kubasisa muntu yina me sala mbi na dibundu ke kumisaka zina ya Yehowa. Sambu beto kele Bambangi ya Yehowa, bikalulu na beto ke vandaka ti bupusi na zina na yandi. (Yez. 43:10) Kaka mutindu bikalulu ya mwana lenda pesa bibuti na yandi lukumu to kuvweza bo, mutindu mosi mpi bikalulu ya bansadi ya Yehowa lenda sala nde bantu ya nkaka kupesa Yehowa lukumu to kuvweza yandi. Bantu ta zitisa zina ya Nzambi kaka kana bansadi ya Yehowa yina ke nataka zina na yandi ke zinga na kuwakana ti minsiku na yandi. Na bilumbu ya Ezekiele mpi, bantu ya makanda zabaka nde Bayuda vandaka bantu yina vandaka kunata zina ya Yehowa.—Ezek. 36:19-23.

Beto ta vweza zina ya santu ya Nzambi kana beto ke sala mansoni. Ntumwa Piere longisilaka Bakristu nde: “Bonso bana ya bulemfu, beno bika ve nde banzala yina beno vandaka na yo ntete ntangu beno kondaka nzayilu kuwumba beno, kansi, na kuwakana ti Muntu ya Santu yina bingaka beno, beno kuma basantu na bikalulu na beno yonso, sambu bo me sonikaka nde: ‘Beno fwete vanda basantu, sambu mono kele santu.’” (1 Pie. 1:14-16) Bikalulu na beto ya bunkete mpi ya mbote ke pesaka zina ya Nzambi lukumu.

Kana Mbangi ya Yehowa mosi ke sala mambu ya mbi, ntembe kele ve nde banduku na yandi mpi bantu yina ke kangamaka ti yandi ta zaba mambi yina yandi ke sala. Kubasisa muntu yina ke sala mbi na dibundu ke monisaka nde bansadi ya Yehowa kele bunkete mpi ke sadilaka minsiku ya Masonuku sambu na kutanina bunkete yina. Na Suisse, muntu mosi yina kwendaka na lukutakanu na Nzo ya Kimfumu tubaka nde yandi fwete kuma Mbangi ya Yehowa. Bo basisaka mpangi na yandi ya nkento na dibundu sambu yandi vandaka kusala mansoni. Yandi tubaka nde yandi vandaka na mfunu ya kusambila na dibundu yina “ke pesaka ve nzila na bikalulu ya mbi.”

Kubasisa muntu na dibundu ke taninaka bunkete ya dibundu. Ntumwa Polo monisaka nde kubika bantu yina ke sala mbi na dibundu kele kigonsa. Yandi fwanisaka bupusi ya mbi ya bantu ya mutindu yina ti levire yina ke vimbisaka fufu yonso ya mampa. Yandi tubaka nde: “Levire fioti ke vimbisaka poto-poto yonso ya fufu.” Na nima, yandi longisilaka bo nde: “Beno katula muntu ya mbi na kati na beno.”—1 Bak. 5:6, 11-13.

Ziku, “muntu ya mbi” yina Polo tubilaka vandaka kusala mansoni. Nkutu, bantu ya nkaka na dibundu vandaka kutubila dezia bikalulu na yandi ya mbi. (1 Bak. 5:1, 2) Kana bo bikaka disumu ya nene ya mutindu yai, Bakristu ya nkaka zolaka mpi kudipesa na mansoni bonso bantu ya mbanza yina bo vandaka kuzinga. Kubika bantu yina ke sala masumu na dibundu ke salaka nde bantu kuzitisa diaka ve minsiku ya Nzambi. (Lon. 8:11) Diaka, bantu yina ke landa kusala masumu lenda kuma bonso “matadi yina me bumbanaka na nsi ya masa” sambu na kubebisa lukwikilu ya bampangi ya nkaka na dibundu.—Yude 4, 12.

Kubasisa muntu na dibundu lenda sadisa yandi na kuvutukila mabanza ya mbote. Yezu tubilaka toko mosi ya bakala yina katukaka na nzo ya tata na yandi mpi bebisaka difwa na yandi na luzingu mosi ya mvindu. Na nima, mwana yina bakisaka nde kuzinga ntama ti tata na yandi vandaka diambu ya kukonda mayele. Nsuka-nsuka, yandi vutukilaka mabanza na yandi ya mbote, balulaka ntima, mpi salaka bikesa sambu na kuvutuka na nzo ya bibuti na yandi. (Luka 15:11-24) Mambu yina Yezu tubaka sambu na tata ya zola yina waka kiese sambu mwana na yandi vutukilaka mabanza ya mbote, ke sadisa beto na kubakisa mawi ya Yehowa. Yehowa ke tuba nde: ‘Mono lenda vanda ve na kiese na kumona muntu ya mbi ke fwa. Kansi mono ke zolaka mingi nde yandi bika kusala mbi, mpidina yandi lenda zinga.’—Ezek. 33:11.

Mutindu mosi mpi, muntu yina bo me basisa na dibundu, yina me yambula dibuta na yandi ya kimpeve lenda bakisa mambu ya mbalu yina yandi me vidisa. Bampasi yina yandi ta kutana ti yo sambu na disumu na yandi mpi ntangu yandi ta yibukaka bantangu ya kiese yina yandi vandaka kulutisa ntangu yandi vandaka ti bangwisana ya mbote ti Yehowa mpi bansadi na yandi, lenda sadisa yandi na kuvutukila mabanza ya mbote.

Sambu muntu kuvutukila mabanza ya mbote, yandi fwete vanda na luzolo mpi kubaka lukanu. Davidi tubaka  nde: “Kana muntu ya lunungu kubula mono, yo ta vanda diambu ya ke monisa zola ya kwikama; Kana yandi sungika mono, yo ta vanda bonso mafuta ya bo me tula na ntu na mono.” (Nk. 141:5, NW) Yindula nde muntu mosi ke dia, mpi na mbala mosi bima me kangama yandi na mungungu. Yandi ke pema mbote ve mpi nitu na yandi me lemba. Nkutu yandi ke tuba diaka ve. Kana muntu kusadisa yandi ve nswalu, yandi ta fwa. Ebuna, nduku na yandi mosi me kotisa yandi musapi na mungungu sambu na kubasisa bima yina me kangama. Kusala mpidina lenda pesa yandi mpasi, kansi yo lenda gulusa luzingu na yandi. Mutindu mosi mpi, Davidi bakisaka nde muntu ya lunungu lenda vanda na mfunu nde bo sungika yandi sambu na mambote na yandi.

Bantu mingi yina bo basisaka na dibundu me bakaka displine yina bo vandaka na yo mfunu. Na nima ya bamvula 10, mwana ya Julian yina beto tubilaka na luyantiku sobaka luzingu na yandi, vutukaka na dibundu, mpi bubu yai yandi kele nkuluntu. Yandi ke tuba nde: “Ntangu bo basisaka mono na dibundu, mono monaka malanda ya mbi ya luzingu na mono yina ya mbi. Mono vandaka kibeni na mfunu ya disipline yina.”—Baeb. 12:7-11.

Ya kieleka, ntangu bo ke basisaka muntu na dibundu, yo ke salaka mpasi; kansi beto fwete tadila mpasi yina na mutindu ya mbote. Beto yonso fwete sala ngolo sambu displine yina bo me pesa muntu kusadisa yandi kibeni.

Bankuluntu yina kele ti mukumba ya kuzabisa muntu lukanu yina bo me baka ya kubasisa yandi na dibundu, fwete monisa zola ya Yehowa. Ntangu bo ke zabisa muntu yina lukanu ya bo me baka, bankuluntu fwete tendudila yandi na mawete yonso mpi na mutindu ya pwelele mambu yina yandi fwete sala sambu na kuvutuka na dibundu. Na nima ya nsungi mosi buna, bankuluntu lenda kwenda kutala muntu yina bo me basisa na dibundu, sambu na kupesa yandi bandongisila yina lenda sadisa yandi na kusoba luzingu na yandi yina ya mbi; kusala mpidina lenda sadisa muntu yina bo me basisa na dibundu na kuvutukila Yehowa. *

Bantu ya dibuta lenda monisa nde bo ke zolaka dibundu mpi muntu yina bo me basisa na dibundu, kana bo ke zitisa ngidika ya kubasisa muntu na dibundu. Julian ke tuba sambu na mwana na yandi nde: “Yandi vandaka kaka mwana na mono, kansi luzingu na yandi ya mbi kabulaka beto ti yandi.”

Bampangi yonso na dibundu lenda monisa nde bo ke zolaka muntu yina bo me basisa na dibundu kana bo ke kangama ve ti yandi mpi ke solula ve ti yandi. (1 Bak. 5:11; 2 Yoa. 10, 11) Kusala mpidina ke sadisaka muntu yina bo me basisa na dibundu na kubakisa nde yandi me fwana na kubaka displine yina Yehowa me pesa yandi na nzila ya bankuluntu. Diaka, bampangi ya dibundu fwete monisa zola na dibuta ya muntu yina bo me basisa na dibundu, sambu bantu ya dibuta yina kumona ve nde dibundu ke tudila bo diaka ve dikebi.—Bar. 12:13, 15.

Julian bakisaka nde, “Kubasisa muntu na dibundu kele ngidika yina me fwana sambu na kusadisa beto na kuzinga na kuwakana ti minsiku ya Yehowa. Ata yo ke pesaka mpasi, na nima ya bantangu yo ke butaka mbuma ya mbote. Kana mono landaka kaka kukangama ti mwana na mono, yandi zolaka ve kuvutuka na dibundu.”