Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

Kupanga Muntu mu Kipwilo Kumwesha Byepi Butemwe?

Kupanga Muntu mu Kipwilo Kumwesha Byepi Butemwe?

BA Julian bavuluka byo kyajinga amba: “Kimye kyo naumvwine babijika kuba’mba mwanami wa mulume bamupanga mu kipwilo, namwenetu nobe ntanda yapwa. Ye wajinga mubeji, kabiji twakwatankene bingi; bintu byavula twaubilangatu pamo. Wajinga bingi na byubilo byawama. Bino nobe mu kukopatu kwa jiso, watendekele kuba byubilo byabula kufwainwa. Bakazhi bami bajijile bingi kya kuba kechi nayukile ne bya kwibatekenesha ne. Twalangulukilenga’mba kampe kechi twaingijile bulongo mwingilo wetu wa bunsemi ne.”

Pano twakonsha kwamba byepi amba kupanga mwina Kilishitu mu kipwilo kumwesha butemwe inge kya kuba kuleta bingi bulanda? Binembelo byaambapo’mba ka pa kupanga muntu mu kipwilo? Ki ka kilengela kuba’mba bapange muntu mu kipwilo?

BINTU BIBIJI BILENGELA KUBA’MBA MUNTU BAMUPANGE MU KIPWILO

Kuji bintu bibiji byuba Kamonyi wa kwa Yehoba pa kimye kimotu bilengela kuba’mba bamupange mu kipwilo. Kitanshi, Kamonyi wabatizhiwa walenga mambo akatampe. Kya bubiji, wabula kulapila pa mambo o alenga.

Nangwa kya kuba Yehoba kechi uketekela kuba’mba twikale balumbuluka mu byonse ne, bino uketekela bakalume banji kwikala na byubilo byazhila. Kya kumwenako, Yehoba ukeba’mba tubulenga kulenga mambo akatampe nabiji bulalelale, kupopwela bankishi, bwivi, kuja bya lunkanankana, bumbanzhi ne kupopwela mipashi.—1 Ko. 6:9, 10; Lum. 21:8.

Mizhilo ya Lesa kechi yakatazha ne, kabiji ituzhikijila. Mambo atweba bonse tukeba kwikala na bantu ba mutende, bakishinka kabiji bo twakonsha kuketekela. Abino byo byubilo biji na balongo ne banyenga ba mu kipwilo, kabiji boba bino na mambo a mulaye ye tulaya pa kwipana kwi Lesa wa kuba’mba tukekelanga monka mwayila mizhilo yanembwa mu Mambo anji.

Pano ibyepi inge mwina Kilishitu wabatizhiwa walenga mambo akatampe na mambo a bumbulwa kulumbuluka? Bakalume ba Yehoba bajingako kala nabo balenganga mambo, bino Lesa kechi wibakananga kikupu ne. Mfumu Davida ye umo pa balengele mambo akatampe. Davida walengele mambo a bukende ne kwipayañana; pano bino, ngauzhi Natana wamubuujile’mba: “Yehoba wimulekelako mambo enu.”—2 Sam. 12:13.

Lesa walekejileko mambo Davida, mambo a kuba walapijile kya kine. (Sala. 32:1-5) Ne luno, kalume wa Yehoba bakonsha kumupanga mu kipwilo inge wabula kulapila nangwa watwajijila kuba byatama. (Byu. 3:19; 26:20) Bakulumpe mu kipwilo baji mu kavoto ka mambo inge bamona kuba’mba muntu kechi walapila kya kine ne, bafwainwa kumupanga mu kipwilo.

Kimye kimo twakonsha kulanguluka’mba kupanga ngubabibi mu kipwilo kechi kwawama ne nangwa’mba kubula lusa, kikatakata inge muntu ye bapanga mu kipwilo mulongo wetu nangwa mulunda netu. Pano bino, Mambo a Yehoba etubuula bishinka bitukwasha kuswa kuba’mba kuba bino jo jishinda jimwesha butemwe.

BONSE BAMWENAMO BYEPI MU KUPANGA MUNTU MU KIPWILO?

Yesu waambile’mba, “maana amwekela mu bintu byaoloka bifumamo.” (Mat. 11:19, tubyambo twa munshi.) Kufuukulapo kupanga ngubabibi ubula kulapila mu kipwilo mufuma bintu byawama bingi. Twayai twisambeko pa bintu bisatu:

Kupanga bangubabibi mu kipwilo kuleta munema pa jizhina ja Yehoba. Na mambo a kuba tutelwa pa jizhina ja Yehoba, byubilo byetu byakonsha kutumbijika nangwa kulengulwisha jizhina janji. (Isa. 43:10) Byonkatu byubilo bya mwana byo byakonsha kunemeka nangwa kulengulwisha bashanji, ne bintu byuba bantu batelwa pa jizhina ja Yehoba byakonsha kuleta munema nangwa mwenga pa jizhina janji. Jizhina ja Lesa jitumbijikwa inge bantu bene batelwa pa jizhina janji balondela mizhilo ya Yehoba mu bwikalo bwabo. Kijitu byonka byo kyajinga mu moba a kwa Ezikyo, bantu ba mu bisaka bya bantu inge baumvwa jizhina ja Yehoba balangulukanga pa Bayudea.—Ezi. 36:19-23.

Inge ketube byubilo byatama tukaleta mwenga pa jizhina ja Lesa jazhila. Mutumwa Petelo wajimwineko bena Kilishitu amba: “Byo muji baana ba lukookelo, lekai kulondela bisakasaka mibiji yenu byo mwaubanga kala mu bulubi, bino monka mwaikela Wazhila wimwichile, ikalai bazhila mu byubilo byenu byonse, mambo kyanembwa’mba: ‘Mwafwainwa kwikala bazhila, mambo amiwa nazhila.’” (1 Pe. 1:14-16) Byubilo byazhila, kabiji byatooka bileta munema pa jizhina ja Lesa.

Pano bino, inge Kamonyi wa kwa Yehoba keobe byatama, balunda nanji ne bayukanwe banji bakayuka byo oba. Kumupanga mu kipwilo kumwesha kuba’mba Yehoba uji na bantu baji na byubilo byawama balondela mizhilo ya mu Binembelo pa kuba’mba balame buzhile bwanji. Muntu umo wayile na kupwila ku Nzubo ya Bufumu mu Switzerland waambile’mba wakebelenga’mba apwilenga mu kyokya kipwilo. Wayileko panyuma ya kumona nyenga yanji bamupanga mu kipwilo na mambo a kuba bulalelale. Waambile’mba wakebelenga kupwanañana na jibumba ja bantu “babula kuswisha byubilo byatama.”

Kupanga muntu mu kipwilo kuzhikijila kipwilo kya bwina Kilishitu kya butoto. Mutumwa Paulo wajimwine bena Kolinda pa kizumba kiji mu kuleka muntu ulenga mambo kya nshiji kutwajijila kwikala mukachi kabo. Waesakenye byubilo bya bantu ba uno mutundu ku tumbizho tucheche tulengela muvuba yense kututumuka. Wanembele’mba: “Tumbizho tucheche tututumusha muvuba yense.” Kepo ebajimwineko amba: “Fumyai yewo muntu mubi mukachi kenu.”—1 Ko. 5:6, 11-13.

Kyamweka uno “muntu mubi” waambilengapo Paulo walengele mambo a bulalelale. Kabiji bantu bamo ba mu kipwilo baswishishenga byubilo bya uno muntu. (1 Ko. 5:1, 2) Umvwe kya kuba bundengamambo bwa uno mutundu bebuswishishe, bena Kilishitu bakwabo inge batendekele kulondela bisho bincha byajinga mu uno muzhi mo baikalanga. Kuleka bantu babena kulenga mambo kya nshiji kutundaika bantu kulengulula mafunde a Lesa. (Sapwi. 8:11) Kunungapo, bangubabibi babula kulapila bekala nobe “mabwe akatampe afyama mu mema” kabiji bonauna lwitabilo lwa bakwabo mu kipwilo.—Yuda 4, 12.

Kupanga muntu mu kipwilo kwakonsha kumulengela kupimpula byubilo byanji. Kimye kimo, Yesu waambile pa nsongwalume wafumine pa nzubo ya bashanji ne konauna nsabo yanji yonse na mambo a bwikalo buncha. Makatazho apichilemo uno nsongwalume amufunjishe’mba inge muntu wafuma mu nzubo ya bashanji mu jishinda jabula kufwainwa, bwikalo kechi bumuwamina ne. Uno mwana waelekele waikele panshi ne kulangulukapo bulongo pa bilubo byanji, onkao mambo, walapijile ne kubwela ku bashanji. (Luka 15:11-24) Yesu walumbulwile bulongo lusekelo lwajinga na shanji uno mwana kimye mwananji kyo alapijile ne kubwela pa nzubo, kabiji kino kitukwasha kuyuka Yehoba byo omvwa. Yehoba witulaya’mba: “Byonkatu byo nji na bumi, amiwa kechi nsekela mu lufu lwa muntu mubi ne, bino nkeba namba muntu mubi aleke kuba bintu byatama, ekale na bumi.”—Ezi. 33:11.

Kyo kimotu, bantu bo bapanga mu kipwilo kya bwina Kilishitu bakonsha kuvuluka kuba’mba baela kisemi kyabo kya ku mupashi. Bintu byatama bifuma mu bundengamambo bwabo, kubikapotu ne kuvuluka lusekelo lo bajinga nalo kimye kyo bajinga na bulunda bwawama na Yehoba ne bantu banji, byakonsha kwibalengela kupimpula byubilo byabo.

Pa kuba’mba mukwashe ngubabibi, mwafwainwa kumwesha butemwe ne kukosa. Nyimbi wa masalamo Davida waambile’mba: “Umvwe muntu waoloka wampuma, kikamwesha butemwe bubula kwaluka; umvwe wankajipila, kikekala nobe manyi o bashinga pa mutwe wami.” (Sala. 141:5) Langulukai pa kino: Inge muntu watomena pa mukola, jivumo janji jiyula mema. Ukankalwa kupema kabiji kechi wikala na bulume ne. Inge kwabula ba kumukwasha, wakonsha kufwa. Bamupuma mapi mu jivumo pa kuba’mba alase mema. Ibyo kuba’mba kumupuma mu jivumo kwakonsha kukola, pano bino, kwakonsha kupulusha bumi bwanji. Mu jishinda jimotu, Davida wayukile kuba’mba muntu waoloka wakonsha kumukajipila pa kuba’mba amukwashe.

Javula kupanga muntu mu kipwilo jo jishinda jafwainwa kufunjishishamo muntu walenga mambo. Panyuma ya kupitapo myaka 10, mwana wa ba Julian bo twaji kwambapo kuntendekelo ya uno mutwe wapimpwile byubilo byanji ne kubwela mu kipwilo, kabiji luno ke mukulumpe mu kipwilo. Waambile’mba: “Kumpanga mu kipwilo kwandengejile kuyuka bintu byatama bifuma mu bwikalo buncha. Baubiletu bulongo kumfunjisha mu joja jishinda.”—Hebe. 12:7-11.

BYA KUBA NA BANTU BAPANGIWA MU KIPWILO

Kya kine, kupanga muntu mu kipwilo kuleta bingi bulanda, pano bino kechi ko kuba’mba kyapwa kafwako mwa kwikikwashisha ne. Atweba bonse twafwainwa kwingila lubaji lwetu pa kuba’mba mu kupanga muntu mu kipwilo mufume byawama.

Bakulumpe mu kipwilo bebikako bingi pa kukwasha muntu walapila kubwela kwi Yehoba

Bakulumpe mu kipwilo bo bapa mwingilo uleta bulanda wa kuya na kwambila muntu amba bamupanga mu kipwilo bebikako kumwesha butemwe bwa Yehoba. Kimye kyo babena kumubuula byafuukulapo jibumba ja bakulumpe, bamulumbulwila bulongo na muchima wa kifyele bintu byo afwainwa kuba pa kuba’mba bakamubwezhe mu kipwilo. Bakulumpe mu kipwilo bamonapo bimye bya kufwakesha bantu bapangiwa mu kipwilo bamwesha kuba’mba bapimpula byubilo kuba’mba bebavululemo byo bafwainwa kuba pa kuba’mba babwele kwi Yehoba. *

Balongo ba muntu ye bapanga mu kipwilo bakonsha kumwesha butemwe ku kipwilo ne ku muntu ye bapanga kupichila mu kunemeka byafuukula bakulumpe kuba’mba bamupange mu kipwilo. Ba Julian baambile’mba: “Wakijinga mwanami, pano bino, byubilo byanji bitulengejile kubula kupwanañana nanji.”

Bonse ba mu kipwilo bakonsha kumwesha butemwe kupichila mu kubula kwisamba na muntu ye bapanga mu kipwilo. (1 Ko. 5:11; 2 Yoa. 10, 11) Inge bauba bino, bamwesha kuba’mba baitabizha byauba Yehoba pa kufunjisha uno muntu kupichila mu bakulumpe mu kipwilo. Kabiji bakonsha kumwesha butemwe ne lutundaiko ku balongo ba muntu wapangiwa mu kipwilo. Balongo banji bekala bingi na bulanda, onkao mambo, kechi twafwainwa kwibalengela kumona nobe nabo bapangiwa mu kipwilo ne.—Loma 12:13, 15.

Ba Julian bapezhezheko kwamba’mba: “Lunengezho lwa kupangiwa mu kipwilo lwawama, mambo lwitukwasha kwikela mwayila mizhilo ya Yehoba. Nangwa kya kuba kikola ku muchima, bino mufuma byawama bingi. Inge kya kuba nalekele mwanami na kuba byubilo byatama, inge kechi wapimpwile byubilo byanji ne.”

^ par. 24 Monai Kyamba kya Usopa kya Kizungu kya April 15, 1991, mapa 21-23.