1. (a) Ligongo cici tukusosekwa kulimbana ni Satana mnopemnope mu ndaŵi ajino? (b) Ana tukumanyilila catuli kuti mpaka tukombole kugomeka Satana?

SATANA ali pa ngondo jakulimbana ni ŵasagulwe ni msimu ŵasigele pacilambopa soni ‘ŵangondolo sine.’ (Yoh. 10:16) Jwalakwe akusaka kwalya ŵakutumicila ŵa Yehofa m’kandaŵi kamnono kamsigalileka. (Aŵalanje Ciunukuko 12:9, 12.) Ana mpaka tupakombole kulimbana ni Satana ni kumgomeka? Elo! Ligongo Baibulo jikusasala kuti, “Mumkaneje Satana nipo tacimtila.”—Yak. 4:7.

2, 3. (a) Ligongo cici Satana akusasaka kuti ŵandu akulupileleje yakuti jwalakwejo kwangali? (b) Ana wawojo akusamanyilila catuli kuti Satana apali?

² Ŵandu ŵajinji ŵangakulupilila kuti Satana apali. Jemanjaji akusawona kuti Satana soni yiŵanda ali mpela ŵandu ŵakuwanicisya ŵa m’mafidiyo gakogoya soni m’mabuku. Akusaganisyasoni kuti pangali mundu jwalunda jwampaka akulupilileje kuti misimu jakusakala jipali. Ana yeleyi yikusamtendekasya Satana ni malayika gakwe kudandaula? Iyayi! Ligongo Satana mpaka ŵalambusye mwangasawusya ŵandu ŵakusakayicila kuti jwalakwejo apali. (2 Akoli. 4:4) Kayicila kuti misimu jakusakala jipali lili litala limo lyakusakamulicisya masengo Satana pakwasokonasya ŵandu.

³ M’weji ŵakutumicila ŵa Yehofa, nganituŵa mpela ŵandu ŵeleŵa,  ligongo tukusamanyilila kuti Satana apali, soni ni juŵaŵecete ni Hawa kupitila mwa lijoka. (Gen. 3:1-5) Tukusamanyililasoni kuti jwalakwe ni juŵaŵecete yakumnyosya Yobu pameso pa Yehofa. (Yobu 1:9-12) Satana ni juŵamlinjile Yesu. (Mat. 4:1-10) Soni jwalakwe ni juŵatandite ‘kuputa ngondo’ jakulimbana ni ŵasagulwe ŵasigele pacilambopa, Ucimwene wa Mlungu uli ugambile kutanda kwene mu 1914. (Ciu. 12:17) Ngondoji jikwendelecelape pakuŵa Satana akusaka konanga cikulupi ca ŵasagulwe ŵa 144,000 ŵasigalile pacilambopa soni ŵangondolo sine. Kuti tupakombole kumgomeka Satana, tukusosekwa kulimbana najo soni tujendelecele kuŵa ŵakulupicika. Mungani ajino citutagulilane matala gatatu gakutukamucisya kutenda yeleyi.

4. Ana Satana ŵalilosyisye catuli kuti ali jwakupoka mnope?

⁴ Satana ali jwakupoka mnope. Jwalakwe ŵasisisye yakuti Mlungu akwete ukumu wakwalamulila ŵandu, soni ŵalinjilile kwanyenjelela ŵane kuti amlambileje mmalo mwakumlambila Yehofa. M’yoyo, litala limo lyakutukamucisya kulimbana ni Satana lili kuŵambala kupoka ni kulingalinga kuti tuŵeje ŵakulinandiya.—Aŵalanje 1 Petulo 5:5.

5, 6. (a) Ana kupocela yindu yine yakwe kuli kulemwa? Alondesye. (b) Asale yisyasyo ya m’Baibulo yakulosya kuti kupoka kuli kwakogoya.

⁵ Nganikuŵa kulemwa naga mundu akulipikana kuti mpaka akombole kutenda yine yakwe, kapena naga akupocela ligongo lya yindu yayikombwele kutenda jika kapena yatesile acimjakwe. Mwambone, ndumetume Paulo ŵasalile Aklistu ŵa ku Tesalonika kuti, “Ali ni ligongo lyakwe uwe tukusitumpocela jemanja, m’mpingo josope ja Mlungu, ligongo lyakulimbicila kwenu ni cikulupi cenu sikati ja yisawusyo ni yipwetesi yiyamgwilile jemanja.” (2 Ates. 1:4) M’yoyo, kwapocela ŵane ligongo lya masengo gatesile soni kulipocela jika nganikuŵa kulemwa. Tukusapocela liŵasa lyatwapagwile, ndamilo jetu, kapena cilambo catukusatama.—Mase. 21:39.

⁶ Nambo kupoka mpaka kujonanje unasi wetu ni Yehofa. Mpaka kututendekasye kana camuko catupele, mmalo mwakucipocela mwakulinandiya. (Sal. 141:5) Kupoka kuli kuganicisya mnope ya ugwe, kapena kuliwona kuti uli jwakusosekwa mnope kupunda ŵane. Yehofa akusaŵengana ni kupoka. (Ezek. 33:28; Amosi 6:8) Nambo Satana akusasangalala naga ŵandu akulosya ndamoji ligongo lyakuti akusaŵa ali mkumsyasya jwalakwejo. Komboleka kuti Satana ŵasangalele mnope ni ŵandu mpela Nimulodi, Falao, soni Abisalomu ligongo ŵalosisye ndamo jakupokaji. (Gen. 10:8, 9; Eks. 5:1, 2; 2 Sam. 15:4-6) Kupoka kwamtendekasisyesoni Kaini konanga unasi wakwe ni Yehofa. Yehofa paŵamjamukaga, jwalakwe nganampikanila ligongo lyakupoka, yayamtendekasisye kuti atende cakulemweceka.—Gen. 4:6-8.

7, 8. (a) Ana kusagulana mitundu kuli kutenda cici, soni ligongo cici kutenda yeleyi kuli kupoka? (b) Ana kupoka mpaka kusokonasye catuli mtendele wa mumpingo?

⁷ Ŵandu lelo jinosoni akusalosya kupoka m’matala gakulekanganalekangana. Litala limo lili kusagulana mitundu. Buku jine jagopolela maloŵe jatagulile kuti kusagulana mitundu kuli “kuŵengana ni ŵandu ŵa mtundu wine,” kapena “kuwuwona mtundu wa ugwe kuŵa wakusosekwa mnope kupunda wa ŵane.” Yakuyicisya yakwe yikusaŵa kuputana, ngondo soni kuwulagana.

⁸ Yindu mpela yeleyi yikatendekwaga mumpingo wa Ciklistu. Nambope, ungapikangana mpaka upagwe pasikati pa Aklistu. Ndaŵi sine yeleyi mpaka yitande ligongo lyakupoka soni mpaka yiŵe yakusawusya kuyimasya. Yeleyi yatendekwagasoni mu ndaŵi ja Aklistu ŵandanda, ni ligongo lyakwe  Yakobe ŵawusisye mwamacili kuti, “Ana ngondo sikusatyocela kwapi? Ana ukangani pasikati jenu ukusatyocela kwapi?” (Yak. 4:1) Kusala yisyene, naga tukusaŵengana kapena kwawona ŵandu ŵane kuŵa ŵangasosekwa mnope kupunda m’weji mpaka tuŵecete kapena kutenda yindu yampaka yapwetece mnope ŵane. (Miy. 12:18) Mwangakayicila, yeleyi mpaka yisokonasye mtendele wa mumpingo.

9. Ana Baibulo jikusatukamucisya catuli kuŵambala ndamo jakupoka? (Alole ciwulili cacili kundanda kwa nganiji.)

⁹ Naga tukusaliwona kuŵa ŵakusosekwa mnope kupunda ŵane, tukumbucileje kuti ‘Ambuje akusaŵengana ni jwalijosye jwakupoka.’ (Miy. 16:5) Tukusosekwasoni kuliwungunya mwatukusiŵawonela ŵandu ŵa mtundu wine, ŵa cilambo cine kapena ŵa ndamilo sine. Naga tukuliwona kuti tukwete nganisyo sine syakuŵengana ni ŵandu ŵa mtundu wine kapena ŵa cilambo cine tukusosekwa kumanyilila kuti, “kutyocela kwa mundu jumo, Mlungu ŵapanganyisye mitundu josope ja ŵandu.” (Mase. 17:26) Yeleyi yikulosya kuti pana mtundu umope basi ligongo ŵandu wosope twatyocele kwa Adamu. M’yoyo, kuli kuloŵela kulupilila kuti mtundu wine wuli wambone kupunda ujakwe. Naga tukusaganisya mwati m’yoyo, nikuti tukunda kuti Satana asokonasye cinonyelo soni mkamulano wetu wa Ciklistu. (Yoh. 13:35) Kuti tupakombole kulimbana ni Satana ni kumgomeka tukusosekwa kuŵambala kupoka.—Miy. 16:18.

10, 11. (a) Ligongo cici mpaka kuŵe kwangasawusya mundu kutanda kunonyela mnope cilambo? (b) Ana Dema ŵalosisye catuli kuti ŵanonyelaga mnope cilambo?

¹⁰ Satana ni “jwakulamula jwa cilambo capasi,” soni cilamboci cili m’miyala mwakwe. (Yoh. 12:31; 1 Yoh. 5:19) M’yoyo, yindu yejinji yayikutendekwa pacilambopa yili yakutindana ni ndamo syambone sya m’Baibulo. Ngaŵa kuti yindu yosope ya pacilambopa yili yakusakala. Nambo tukaliŵalila kuti Satana mpaka akamulicisye masengo yindu yatukusaka pacilambo kuti yitulemwekasye, kapena kututendekasya kunonyelo mnope cilambo nikuleka kumlambila Yehofa.—Aŵalanje 1 Yohane 2:15, 16.

¹¹ Aklistu ŵandanda ŵane ŵanonyelaga mnope cilambo. Mwambone, Paulo ŵalembile kuti, “Dema anonyelwe ni yapasi pano, nipo andesile.” (2 Tim. 4:10) Baibulo jangasala kuti Dema ŵanonyelaga yindu yatuli ya pacilambo yayamtendekasisye kuti amlece Paulo. Komboleka kuti ŵatandite kunonyela mnope yindu yakucilu kulekangana ni yindu yausimu. Naga yaliji m’yoyo, nikuti Dema ŵajasile upile wambone wakumtumicila Mlungu. Ana yindu yaŵayisakagayo yaliji yambone mnope kupunda undumetume waŵatendaga? Iyayi. Cilambo ngamkanicimpa yindu yambone kupunda majali gakampele Yehofa ligongo lyakwenda ni Paulo.—Miy. 10:22.

12. Ana mpaka tutande catuli “kunonyela mnope yipanje”?

¹² Yindu yakulandana ni yeleyi mpaka yitutendecelesoni m’weji. Mpela Aklistu, tukusasosekwa kola yindu yakucilu yakutukamucisya m’weji soni liŵasa lyetu. (1 Tim. 5:8) Yehofa akusasaka kuti tusangalaleje ni umi wambone. Yeleyi yikuwonecela cenene ni mwaŵatendele Yehofa pakulinganya mgunda wakusalala waŵampele Adamu ni Hawa. (Gen. 2:9) Nambo Satana mpaka akamulicisye masengo “kunonyela mnope yipanje” pakusaka kusokonasya nganisyo syetu patukusosa yindu ya kucilu. (Mat. 13:22) Ŵajinji akusaganisya kuti kola mbiya kapena yindu yejinji yakucilu mpaka kumtendekasye mundu kuŵa jwakusangalala. Yeleyi yili yaunami, soni mpaka yitutendekasye kwasa cipanje cambone mnope cakuŵa  paunasi ni Yehofa. Yesu ŵakalamwisye ŵakumkuya ŵakwe kuti, “Mundu ngaŵa mkupakombola kwatumicila acambuje ŵaŵili, pakuti pane taciŵengana ni jumojo ni kumnonyela jwinejo. Pane tacilipeleka kwa jumojo ni kumnyosyaga jwinejo. Ngaŵa mkupakombola kutumicila wosope ŵaŵili, Mlungu ni yipanje.” (Mat. 6:24) Naga tukulipeleka mnope kusosasosa yipanje nikuti tulesile kutumicila Yehofa, soni yeleyi niyakusaka Satana kuti tutendeje. M’yoyo, tukakunda kuti mbiya kapena yindu yakucilu yisokonasye unasi wetu ni Yehofa. Kuti tupakombole kulimbana ni Satana tukusosekwa kola nganisyo syambone pakwamba yayindu yeleyi.—Aŵalanje 1 Timoteo 6:6-10.

13. Ana ŵandu pacilambopa akusaliwona mwatuli lilamusi lyakwaya ulombela soni yagonana?

¹³ Litala line lyakusalikamucisya masengo Satana pakwasokonasya ŵandu lili lilama. Ŵandu ŵajinji lelo jino akusawona kuti kuŵa ŵakuligosya pa ulombela kapena mkanulombele kuli kwacikala. Mwambone, jwamkongwe jwine jwakutenda ya maseŵelo ŵatite, “Mundu ngaŵa mkupakombola kola jwamkongwe kapena jwamlume jumo. Ngukayicila naga apali mundu jwakuligosya kapena jwakusasaka kuligosya.” Jwamlume jwinesoni jwakutenda yamaseŵelo ŵatite, “Ngukayicila naga Mlungu ŵatupanganyisye kuti tutameje ni jwamkongwe kapena jwamlume jumope kwa umi wetu wosope.” Satana akusasangalala naga ŵandu ngakucimbicisya mtuka wa ulombela waŵatupele Mlungu. Jwalakwe jwangasaka kwawona ŵandu ali mkukuya lilamusi lyakwaya ulombela. Kuti tupakombole kulimbana ni Satana ni kumgomeka, tukusosekwa kuya lilamusi lya Mlungu pakwamba ya ulombela.

14, 15. Ana mpaka tuŵambale catuli lilama?

¹⁴ Cinga tuli paulombela kapena iyayi, tukusosekwa kuŵambala mtundu wuliwose wa lilama. Nambo kutenda yeleyi kuli kwakusawusya. Mwambone, naga wawojo ali pasukulu komboleka kuti akusiŵapikana acimjawo ali mkuŵeta mwakupoka kuti atesile yagonana, kapena kutumicisyana yiwulili soni mautenga gakwamba yagonana. Nambope Baibulo jikusasala kuti, ‘Mundu jwalilama akusacilemwecesya cilu cakwe.’ (1 Akoli. 6:18) Ŵandu ŵajinji akusalaga kapena kuwa ligongo lya yilwelwe yakupelegana pagonana. Soni ŵacinyamata ŵajinji ŵaŵatesile yagonana mkanajinjile mu ulombela akusalijimba magambo. Yakusangalasya yine m’cilamboci yikusalimbikasya nganisyo syakuti pangali yakuyicisya yakogoya yampaka yipagwe ligongo lyakasa malamusi ga Mlungu. Naga m’weji tukusaganisya m’yoyo nikuti tukunda ‘kujigalwa ni ulemwa.’—Ahe. 3:13.

¹⁵ Ana akusosekwa kutenda cici naga akulimbana ni yakulinga yampaka yatendekasye kutenda lilama? Amanyilileje yayikusalema. (Alo. 7:22, 23) Apopeleje kwa Yehofa kuti ŵape macili. (Afi. 4:6, 7, 13) Aŵambaleje yindu yampaka yatendekasye kutenda lilama. (Miy. 22:3) Soni pasimene ni cindu cakwalinga, acikaneje mwacitema.—Gen. 39:12.

16. Ana Yesu ŵakombwele catuli kulimbana ni yakwalinga ya Satana, soni ana tukulijiganya cici pa cisyasyo cakwe?

¹⁶ Yesu ŵatupele cisyasyo cambone pangani jakulimbana ni yakwalinga. Jwalakwe nganakunda kuti Satana amsokonasye ni yiŵamlajisye, soni nganaganicisya kaje ya yindu yaŵamsalilagayo. Nambo mwacitema ŵamjanjile kuti, “Malemba gakusati.” (Aŵalanje Matayo 4:4-10) Yesu ŵagamanyililaga Maloŵe ga Mlungu. Paŵasimene ni yakwalinga, gamkamucisye kusagula yakutenda mwacitema soni kugasala Malembago. Kuti tupakombole kulimbana ni Satana ni kumgomeka, tukusosekwa kana cilicose campaka citutendekasye ya lilama.—1 Akoli. 6:9, 10.

17, 18. (a) Ana Satana akusakamulicisya masengo yitega yine yapi, soni ligongo cici yeleyi ngayikutusimonjesya? (b) Ana cici cacicimtendecela Satana, soni ana yeleyi yikusatukamucisya catuli kupilila?

¹⁷ Kupoka, kunonyela mnope cipanje, soni lilama yili yine mwa yitega ya Satana. Nambo pana yinesoni yejinji. Mwambone, ŵamwiŵasa akusiŵasisya acalongo acimjawo ŵali Mboni, ŵanace ŵa sukulu akusiŵanyosya ŵanace ŵali ŵa Mboni, kapena boma jikusalekasya masengo gakulalicila. Nambo yeleyi ngayikusatusimonjesya ligongo Yesu ŵakalamwisye ŵakumkuya ŵakwe kuti, “Ŵandu wosope tacim’ŵenga jemanja ligongo lyakunguya une. Nambo mundu jutacipilila mpaka pambesi, jwelejo ni jutacikulupuka.”—Mat. 10:22.

¹⁸ Ana mpaka tukombole catuli kulimbana ni Satana ni kumgomeka? Yesu ŵasalile ŵakumkuya ŵakwe kuti, “Kupitila mkupilila kwenu timcikola umi usyesyene.” (Luk. 21:19) Ŵandu ngaŵa mkutenda cindu campaka cituwulasye mpaka kalakala. Pangali jwampaka atusumule unasi wetu ni Mlungu, yikaŵe naga m’wejo tukundile. (Alo. 8:38, 39) Atamose naga jwakutumicila jwa Yehofa awile ngayikusalosya kuti Satana apundile, ligongo Yehofa cacimjimusya. (Yoh. 5:28, 29) Nambo Satana akwembeceya konanjidwa. Panyuma pakonanga cilambo cakusakalaci, Satana cacimponya mwisimbo mwacacitama kwa yaka 1,000. (Ciu. 20:1-3) Panyuma pa Ulamusi wa Yaka 1,000 wa Yesu, Satana ‘cacimkoposya mu ukayidi mula’ kwakandaŵi kamnono kuti ŵalinje ŵandu kakumalisya, kaneko cacimjonanga. (Ciu. 20:7-10) Satana jwangali cembeceyo cilicose, nambo wawojo ngasajonanjidwa. Alimbane ni Satana mwamacili, soni akole cikulupi cakulimba. Mpaka apakombole kulimbana ni Satana ni kumgomeka.