1. Nĩ kĩĩ gĩatũmire Paulo oige atĩ “Kristo nĩwe hinya wa Ngai”?

JEHOVA nĩ onanirie hinya wake na njĩra cia magegania mũno kũgerera harĩ Jesu Kristo. Mabuku ma Injiri nĩ monanagia maũndũ mangĩkĩra wĩtĩkio witũ hinya megiĩ ciama imwe iria Jesu aaringire. No kũhoteke Jesu nĩ aaringire ciama ingĩ nyingĩ. (Mat. 9:35; Luk. 9:11) Hatarĩ nganja, Ngai nĩ onanirie hinya wake kũgerera harĩ Jesu. Nĩkĩo mũtũmwo Paulo oigire atĩ, “Kristo nĩwe hinya wa Ngai.” (1 Kor. 1:24) Ciama iria Jesu aaringire itũhutagia atĩa?

2. Tũngĩĩruta atĩa kuumana na ciama iria Jesu aaringire?

² Mũtũmwo Petero oigire atĩ Jesu nĩ aaringire ciama kana “morirũ.” (Atũm. 2:22) Maũndũ ma hinya marĩa Jesu eekire rĩrĩa aarĩ gũkũ thĩ monanagia irathimo cia magegania iria igakorũo kuo hĩndĩ ya wathani wake. Monanagia ciama iria akaaringĩra andũ othe thĩinĩ wa thĩ njerũ. Ningĩ ciama ciake nĩ itũteithagia mũno kũmenya ngumo ciake na cia Ithe. Rekei twarĩrĩrie ciama cigana ũna cia Jesu nĩguo tuone ũrĩa ingĩtũhutia mahinda-inĩ maya na marĩa maroka.

3. (a) Taarĩria ũrĩa gwathire nĩguo Jesu aringe kĩama gĩake kĩa mbere. (b) Jesu onanirie ũtugi atĩa hĩndĩ ya ũhiki ũrĩa warĩ Kana?

³ Jesu aaringire kĩama gĩake kĩa mbere hĩndĩ ya ũhiki ũrĩa warĩ Kana ya Galili. No kũhoteke ageni arĩa mookĩte maarĩ aingĩ gũkĩra ũrĩa maatanyĩtwo. O ũrĩa wothe kũngĩkorũo kwarĩ, ndibei nĩ yathirire. Mariamu nyina wa Jesu aarĩ ũmwe wa ageni arĩa maarĩ ũhiki-inĩ ũcio. Kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ, no mũhaka akorũo nĩ ecũranĩtie ũhoro wa ciĩranĩro ciothe iria ciahutanĩtie na mũriũ wake, na nĩ aamenyete atĩ mũriũ ũcio wake nĩ aangĩgetagwo “Mũrũ wa Ũrĩa-wĩ-Igũrũ-mũno.” (Luk. 1:30-32; 2:52) Hihi nĩ aamenyaga atĩ Jesu aarĩ na ũhoti wa kũringa kĩama? Ũrĩa tũĩ nĩ atĩ Mariamu na Jesu nĩ maaiguĩrĩire mũhiki na mũhikania tha na nĩ meendaga kũmehereria gĩconoko. Jesu nĩ aamenyaga atĩ warĩ ũndũire wa kũu gũtuga ageni. Nĩ ũndũ ũcio, akĩringa kĩama akĩgarũra maĩ rita 380 magĩtuĩka ‘ndibei njega’ mũno. (Thoma Johana 2:3, 6-11.) Hihi no mũhaka Jesu angĩaringire kĩama kĩu? Aca. Eekire ũguo nĩ ũndũ wa gũcaĩra andũ na ningĩ nĩ eendaga kwĩgerekania na Ithe na njĩra ya gũkorũo arĩ mũtugi.

4, 5. (a) Kĩama kĩa mbere kĩrĩa Jesu aaringire gĩtũrutaga atĩa? (b) Kĩama kĩu gĩtũrutaga atĩa igũrũ rĩgiĩ ihinda rĩrĩa rĩroka?

⁴ Ndibei ĩyo yarĩ nyingĩ ya kũigana andũ aingĩ. Hihi tũreruta atĩa kuumana na kĩama kĩu? Gũkorũo Jesu ehaarĩirie kũringa kĩama ta kĩu kĩa magegania gũtũteithagia kuona atĩ marĩ na Ithe nĩ marũmbũyagia andũ mũno na nĩ atugi. Ta hũũra mbica ũrĩa Jehova akaahũthĩra hinya wake kũhũũnia andũ a “ndũrĩrĩ ciothe” thĩinĩ wa thĩ njerũ.—Thoma Isaia 25:6.

⁵ Ta wĩcirie ũndũ ũyũ! Kũrĩ hĩndĩ ĩroka rĩrĩa Jehova akaahingĩria mũndũ o wothe mabataro na merirĩria make marĩa magĩrĩire ta irio njega na nyũmba njega. Nĩ tũkenaga mũno twecũrania ũhoro wa maũndũ mothe ma magegania marĩa Jehova agaatwĩkĩra thĩinĩ wa Paradiso gũkũ thĩ.

6. Jesu aahũthagĩra hinya wake atĩa, na tũngĩĩgerekania nake atĩa?

⁶ Hĩndĩ ĩrĩa Mũcukani aageragia Jesu agarũre mahiga matuĩke mĩgate, Jesu nĩ aaregire kũhũthĩra hinya wake na njĩra ĩyo atĩ nĩguo ahingie merirĩria make. (Mat. 4:2-4) Ĩndĩ nĩ aahũthagĩra hinya wake gũteithia andũ arĩa angĩ. Tũngĩĩgerekania na Jesu atĩa ũhoro-inĩ wĩgiĩ gwĩciragia andũ arĩa angĩ? Aatwĩkĩrire ngoro ‘tũheanage.’ (Luk. 6:38) Na githĩ to tuonanagie ũtaana na njĩra ya kũnyita arĩa angĩ ũgeni mĩciĩ-inĩ itũ nĩguo tũkarĩanĩra na tũkaria maũndũ ma kĩĩroho? Ningĩ githĩ to tuonanie ũtugi na njĩra ya kũhũthĩra mahinda maitũ thutha wa mĩcemanio gũteithĩrĩria arĩa angĩ, hihi ta gũthikĩrĩria mũrũ wa Ithe witũ akĩĩmenyeria mĩario ĩrĩa akaaruta? Tũngĩteithia atĩa arĩa marabatara ũteithio ũtungata-inĩ wao? Rĩrĩa tũrahe arĩa angĩ ũteithio wa kĩĩmwĩrĩ na wa kĩĩroho kũringana na ũhoti  witũ, tuonanagia atĩ nĩ tũregerekania na Jesu.

7. Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũtangĩthira thĩinĩ wa thĩ ĩno njũru?

⁷ Thĩna ti hĩndĩ wambĩrĩria. Jehova eerĩte Aisiraeli atĩ gũtikaaga athĩni thĩinĩ wa bũrũri wao. (Gũcok. 15:11) Mĩaka mĩingĩ thutha ũcio, Jesu oigire ũũ: ‘Arĩa athĩni mũrĩ nao hingo ciothe.’ (Mat. 26:11) Hihi Jesu eendaga kuuga atĩ gũtirĩ hĩndĩ gũtagakorũo na athĩni thĩinĩ wa thĩ? Aca. Eendaga kuonania atĩ thĩinĩ wa thĩ ĩno njũru gũtirĩ hĩndĩ gũkaaga athĩni. No thĩinĩ wa thĩ njerũ maũndũ magaakorũo marĩ ngũrani biũ tondũ gũtigakorũo na athĩni rĩngĩ. Andũ othe magaakoragwo na irio nyingĩ, makaarĩaga makahũna.

8, 9. (a) Nĩ kĩĩ gĩatindĩkire Jesu aringe kĩama gĩa kũhũnia kĩrĩndĩ kĩnene? (b) Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũkũhutagia ũhoro-inĩ wĩgiĩ kĩama kĩu?

⁸ Mwandĩki wa Thaburi oigire ũũ akĩaria ũhoro wa Jehova: “Ũkumbatũragia guoko gwaku, kĩrĩa gĩothe kĩĩ muoyo ũgakĩhũnia kĩrĩa gĩkwenda.” (Thab. 145:16) Akĩonania ngumo ta cia Ithe, ‘Kristo arĩ we hinya wa Ngai,’ nĩ aakumbatũragia guoko gwake akahingĩria arũmĩrĩri ake mabataro mao. Ndeekaga ũguo no getha tu onanie hinya wake. Aatindĩkagwo nĩ wendo kwerekera andũ. Ta rekei twĩcirie ũhoro wa rĩandĩko rĩa Mathayo 14:14-21. (Thoma.) Kĩrĩndĩ kĩarũmĩrĩire Jesu kũndũ werũ-inĩ na gũgĩkinyĩria hwaĩ-inĩ arutwo a Jesu nĩ maarigagwo ũrĩa mangĩka tondũ andũ maarĩ ahũtu na makoorũo nĩ hinya. Nĩ ũndũ ũcio makĩĩra Jesu ere andũ moimagare makegũrĩre irio. (Mat. 14:13) Hihi Jesu angĩekire atĩa?

⁹ Jesu aahũthĩrire mĩgate ĩtano na thamaki igĩrĩ, akĩhũnia arũme ta 5,000, atumia na ciana matataranĩirio. Na githĩ tũtihutagio mũno tweciria ũrĩa Jesu aahũthĩrire hinya wake kũrũmbũiya famĩlĩ nyingĩ o hamwe na ciana! Andũ othe ‘maarĩire makĩhũna.’ Ũndũ ũcio wonanagia atĩ irio icio ciarĩ nyingĩ biũ. Jesu ndaaheire andũ tũirio twa kũmacamithia, ĩndĩ aamaheire irio ciamahotithirie gũthiĩ rũgendo rũraihu rwa gũcoka kwao mĩciĩ. (Luk. 9:10-17) Na thutha wa andũ othe kũhũna, gũgĩtigara ciondo 12 cia irio!

10. Ica ikuhĩ gũgũthiĩ atĩa ũhoro-inĩ wĩgiĩ ũthĩni?

¹⁰ Nĩ ũndũ wa wathani mũru wa andũ, ũmũthĩ andũ milioni nyingĩ nĩ athĩni. O na aarĩ na ariũ a Ithe witũ amwe matikoragwo na irio cia kũmaigana. O na kũrĩ ũguo, ica ikuhĩ andũ arĩa mathĩkagĩra Jehova megũtũũra thĩinĩ wa thĩ ĩtegũkorũo na ungumania kana ũthĩni. Korũo nĩ ũrĩ ũhoti-rĩ, na githĩ to wehererie andũ mathĩna? Ngai Mwene-Hinya-Wothe nĩ arĩ ũhoti na arĩ na wendi wa gwĩka ũguo ica ikuhĩ. Hatarĩ nganja ũthĩni ũrĩ hakuhĩ gũthira.—Thoma Thaburi 72:16.

11. Nĩ kĩĩ gĩtũmaga wĩtĩkie atĩ ica ikuhĩ Kristo nĩ ekũhũthĩra hinya wake thĩinĩ wa thĩ yothe, na ũndũ ũcio ũgũtindĩkaga gwĩka atĩa?

¹¹ Rĩrĩa Jesu aarĩ gũkũ thĩ, aarutire wĩra gĩcigo o kĩnini, kwa ihinda rĩa mĩaka ĩtatũ na nuthu tu. (Mat. 15:24) Tondũ rĩu nĩ Mũthamaki, akaaruta wĩra thĩinĩ wa thĩ yothe. (Thab. 72:8) Ciama iria Jesu aaringire nĩ itũmaga tũkorũo na wĩtĩkio biũ atĩ nĩ akaahũthĩra hinya wake gũtũteithia. O na gũtuĩka ithuĩ tũtingĩhota kũringa ciama, no tũhũthĩre Kiugo kĩa Ngai gũteithia andũ arĩa angĩ. Morathi ma Bibilia monanagia atĩ kũrĩ na maũndũ mega mbere itũ. Tondũ ithuĩ tũrĩ na ũũgĩ ũcio wa goro mũno wĩgiĩ mahinda marĩa maroka-rĩ, na githĩ tũtiagĩrĩire kwĩra andũ arĩa angĩ ũhoro ũcio? (Rom. 1:14, 15) Gwĩcũrania maũndũ macio kwagĩrĩirũo nĩ gũtũtindĩka kũhunjagĩria arĩa angĩ ũhoro mwega wa Ũthamaki wa Ngai.—Thab. 45:1; 49:3.

12. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tũkorũo na ma atĩ Jesu nĩ oĩ wega ũhoro wothe wĩgiĩ ũũmbi?

¹² Rĩrĩa Ngai ombaga thĩ na indo iria ciothe irĩ kuo, Jesu aakoragwo hamwe nake arĩ “njorua ya wĩra.” (Thim. 8:22, 30, 31, New World Translation; Kol. 1:15-17) Kwoguo Jesu nĩ oĩ wega ũkuruhanu ũrĩa ũkoragwo ho gatagatĩ ka mĩmera, nyamũ, andũ, na rĩera rĩrĩa rĩmathiũrũrũkĩirie. Nĩ oĩ kũhũthĩra na gwatha ũũmbi o wothe na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire.

13, 14. Heana ngerekano ĩronania ũrĩa Jesu akoragwo na ũhoti wa gwatha maahinya ma ndũire.

¹³ Rĩrĩa Jesu aarĩ gũkũ thĩ nĩ onanirie atĩ nĩwe “hinya wa Ngai” na njĩra ya gwatha maahinya ma ndũire. Ta ririkana ũrĩa eekire rĩrĩa kwagĩire na kĩhuhũkanio kĩrĩa gĩatũmĩte mĩoyo ya arutwo ake yoneke ta ĩrĩ ũgwati-inĩ. (Thoma Mariko 4:37-39.) Mũthuthuria ũmwe wa maũndũ ma Bibilia ataarĩirie atĩ kiugo gĩa Kĩngiriki kĩrĩa gĩtaũrĩtwo ‘kĩhuhũkanio kĩa rũhuho’ thĩinĩ wa ibuku rĩa Mariko kĩhũthagĩrũo kwaria ũhoro wa rũhuho rũnene mũno. Kĩonanagia ũhoro wa rũhuho rũnene rũrĩa rũrehanaga hamwe na matu mairũ, marurumĩ, na mbura nene mũno ya mũiyũro. Gĩkiuga gĩthire gĩkoragwo gĩthũkangĩtie indo biũ.

¹⁴ Ta hũũra mbica ĩno: Kristo nĩ mũnogu mũno nĩ ũndũ wa wĩra mũingĩ ũrĩa oima naguo ũtungata-inĩ. Makũmbĩ ma maĩ marahũũra meri na hinya magĩikagia maĩ thĩinĩ. O na gũtuĩka kũrĩ na mũrurumo mũnene wa kĩhuhũkanio na meri nĩ ĩrakeka mũno, Jesu no gũkoma akomete. Nĩ arabatara kũhurũka. Arutwo ake makamũũkĩria mamakĩte mũno, makamwĩra ũũ: “Tũrĩ hakuhĩ gũthira.” (Mat. 8:25, NW) Jesu akaarahũka agakaania iria na rũhuho agaciĩra ũũ: “Kira, ũhorere.” (Mar. 4:39) Naruo rũhuho rũu rũnene rũgathira, ‘gũkahorera o kũhorera.’ Na githĩ kĩu ti kĩonereria kĩa magegania kĩa ũrĩa Jesu ahũthagĩra hinya wake gwatha maahinya ma ndũire!

15. Ngai Mwene-Hinya-Wothe onanĩtie atĩa atĩ arĩ na ũhoti wa gwatha maahinya ma ndũire?

¹⁵ Jehova nĩwe Kĩhumo kĩa hinya ũrĩa Jesu akoragwo naguo. Nĩ ũndũ ũcio, tũrĩ na ma biũ atĩ Ngai Mwene-Hinya-Wothe arĩ na ũhoti wa gwatha maahinya ma ndũire. Ta wĩcirie ũhoro wa ngerekano cigana ũna. Mbere ya Mũiyũro wa hĩndĩ ya Nuhu Jehova oigĩte ũũ: “Rĩu nĩhatigairie matukũ mũgwanja, itanoiria mbura thĩ yothe ihinda rĩa matukũ mĩrongo ĩna, mũthenya o na ũtukũ.” (Kĩam. 7:4) Ningĩ thĩinĩ wa Thama 14:21 tũthomaga ũũ: “Jehova agĩtũma iria rĩcokio na thutha nĩ rũhuho rwĩ hinya mũno rũoimĩte mwena wa irathĩro.” Narĩo rĩandĩko rĩa Jona 1:4 riugaga ũũ: “Jehova akĩhurutithania rũhuho rũnene iria-inĩ, gũgĩkĩgĩa kĩhuhũkanio kĩnene kũu iria-inĩ, marikabu ĩo ĩgĩtigaria hanini ĩtharũke.” Na githĩ ti ũndũ wa gũtwĩkĩra ngoro kũmenya atĩ Jehova arĩ na ũhoti wa gwatha maahinya ma ndũire! Hatarĩ nganja, mahinda marĩa maroka ma thĩ ĩno marĩ moko-inĩ mega.

16. Nĩkĩ nĩ tũũmagĩrĩrio nĩ kũmenya atĩ Jehova na Jesu nĩ makoragwo na ũhoti wa gwatha maahinya ma ndũire?

¹⁶ Na githĩ tũtiũmagĩrĩrio mũno tweciria ũhoro wa hinya wa magegania ũrĩa Mũũmbi witũ o hamwe na ‘njorua yake ya wĩra’ makoragwo naguo! Hĩndĩ ya Wathani wa Mĩaka Ngiri wa Kristo andũ othe thĩinĩ wa thĩ matigaakoragwo ũgwati-inĩ. Gũtigacoka gũkorũo na icanjama rĩngĩ. Andũ matigacoka gwĩtigĩra ũgwati ũrĩa uumanaga na ihuhũkanio, tsunami, mĩtuthũko ya irĩma, kana ithingithia. Na githĩ ti gĩkeno kĩnene gwĩciria ũhoro wa hĩndĩ ĩrĩa maahinya ma ndũire matagacoka kũũraga kana kuonjia andũ tondũ ‘gĩikaro kĩa Ngai gĩgaakoragwo  hamwe na andũ’! (Kũg. 21:3, 4) Tũrĩ na ma atĩ hĩndĩ ya Wathani wa Mĩaka Ngiri, Ngai nĩ akaahũthĩra hinya wake kũgerera kũrĩ Kristo gwatha maahinya ma ndũire.

17. Tũngĩĩgerekania na Ngai na Kristo atĩa?

¹⁷ Ngũrani na Jehova na Jesu, ithuĩ tũtingĩhota kũgirĩrĩria icanjama cia ndũire. O na kũrĩ ũguo, nĩ tũkoragwo na ũhoti mũna. Twagĩrĩirũo nĩ kũũhũthĩra atĩa? Na njĩra ĩrĩa ĩgwetetwo thĩinĩ wa Thimo 3:27. (Thoma.) Rĩrĩa aarĩ na ariũ a Ithe witũ maagũmĩrũo nĩ moritũ, no tũmomĩrĩrie na tũmahe ũteithio wa kĩĩmwĩrĩ, kĩĩmeciria na kĩĩroho. (Thim. 17:17) Kwa ngerekano, no tũmateithie macokererie thutha wa kũgũmĩrũo nĩ gĩcanjama kĩa ndũire. Mũtumia ũmwe wa ndigwa agĩcokia ngatho thutha wa kĩhuhũkanio kĩrĩa gĩathũkangirie nyũmba yake, oigire ũũ: “Ndĩ na gĩkeno mũno nĩ ũndũ wa gũkorũo thĩinĩ wa ithondeka rĩa Jehova, na to ũndũ wa ũteithio wa kĩĩmwĩrĩ no nĩ nginya wa kĩĩroho.” Ningĩ ta wĩcirie ũhoro wa ciugo cia mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe ũtarĩ mũhiku ũrĩa waiguire ahinyĩrĩrĩka mũno rĩrĩa onire ũrĩa nyũmba yake yathũkangĩtio nĩ kĩhuhũkanio. Thutha wa kũheo ũteithio, oigire ũũ: “Ndiũĩ ũrĩa ingiuga! Ndingĩhota gũtaarĩria ũrĩa ndĩraigua . . . Nĩ ngatho Jehova!” Nĩ tũkenaga mũno nĩ gũkorũo thĩinĩ wa ũrũmwe wa aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa marũmbũyagia biũ mabataro ma arĩa angĩ. Ũndũ ũrĩa ũtũrehagĩra gĩkeno makĩria nĩ kũmenya atĩ Jehova na Jesu Kristo nĩ matũrũmbũyagia biũ.

18. Nĩ ũndũ ũrĩkũ wa mwanya wĩgiĩ muoroto wa Jesu wa kũringa ciama?

¹⁸ Hĩndĩ ya ũtungata wake gũkũ thĩ, Jesu nĩ onanirie biũ atĩ nĩwe “hinya wa Ngai.” No hihi muoroto wake wakoragwo ũrĩ ũrĩkũ? Bibilia ndĩonanagia atĩ nĩ kũrĩ hĩndĩ Jesu aahũthĩrire hinya wake atĩ nĩguo agegie andũ kana egune we mwene. Ithenya rĩa ũguo, aaringaga ciama nĩ ũndũ wa kwenda andũ. Nĩ tũkaarĩrĩria ũndũ ũcio thĩinĩ wa gĩcunjĩ kĩrĩa kĩrũmĩrĩire.