Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

Kristo—Ni Buthoki bwa Nyamuhanga

Kristo—Ni Buthoki bwa Nyamuhanga

‘Kristo ni buthoki bwa Nyamuhanga.’1 KOR. 1:24.

1. Ni kyahi ekyaleka Paulo iniabugha athi ‘Kristo ni buthoki bwa Nyamuhanga’?

YEHOVA mwakangania obuthoki bwiwe omu nzira nyingyi erilhabira omu Yesu Kristo. Ebitabu bbini eby’Enjiri bikakanaya bingyi ebikaghumaya erikirirya lyethu ebihambire okwa bithiko-thiko ebya Kristo akolha. Angabya imwakolha n’ebindi bithiko-thiko bingyi. (Mt. 9:35; Lk. 9:11) Kwenene, Yesu mwalhangirika kw’ali n’obuthoki bwa Nyamuhanga. Omukwenda Paulo abya ahikire akamubughako athi: ‘Kristo ni buthoki bwa Nyamuhanga.’ (1 Kor. 1:24) Aliwe, ebithiko-thiko ebya Yesu akolha bikathuhambako bithi?

2. Ebithiko-thiko ebya Yesu akolha bikathw’eghesayaki?

2 Omukwenda Petero mwabugha athi Yesu mwakolha ebithiko-thiko, kutse ‘eby’eriswekya.’ (Emib. 2:22) Eby’eriswekya ebya Yesu akolha okwa kihugho byakanganaya ebingyi ebikendi syakolhwa akathabalha ng’omwami. Byakanganaya ebithiko-thiko ebya Yesu akendi syakolha omwa kihugho kihya-kihya ehosi! Kandi ebithiko-thiko eby’akolha bikaleka ithwayitheghererya emibere yiwe n’eya Thatha wiwe. Thuthalebya ebighuma by’okwa bithiko-thiko ebi n’erilebya nga byanga thuhambako bithi munabwire n’okwa mughulhu ow’akasa.

EKITHIKO-THIKO EKIKAKANGANAYA ERIBYA MWENGE

3. (a) Soborera emibere eyabyaho, eyaleka Yesu iniakolha ekithiko-thiko kiwe eky’erimbere. (b) E Kana, mukyalhangirika kithi ngoku Yesu ni mwenge?

3 Yesu akolha ekithiko-thiko ky’erimbere okwa bugheni bw’eriherukya omwa Galilaya, e Kana. Abagheni bangabya imubabya bangyi kutsibu. Mbulha ni kyahi ekyaleka, ebinyu ibyo mubyakeha. Maria, mama wa Yesu, nayu anabyaho ng’omugheni. Abya iniamabirighunza myaka mingyi inianemughanirya okwa maminyereri aw’abya akakania oku mughalha wiwe ng’oyukendi sy’ahulhwa mwa ‘Mughalha w’ow’Endatha Kutsibu.’ (Lk. 1:30-32; 2:52) Mbwino abya inianasi athi Yesu anawithe obuthoki obw’athe akangania? E Kana, Maria na Yesu bangabya imubakwira abaghole b’obulighe bakalhangira ku bakayahemuka. Yesu abya inianasi ngoku erikokya ni lhukwamirwa lhw’obuli mundu. Neryo busana n’eki, Yesu mwakolha ekithiko-thiko, amahindulha ebimbido nga 20 by’amaghetse mwa ‘binyu ebyuwene.’ (Soma Yoane 2:3, 6-11.) Mbwino Yesu akikolha kundi aby’atholere iniakikolha? Eyihi. Akikolha kundi abya atsomene abandu kandi agherereraya omubere wa Thatha wiwe w’elhubulha ow’eribya mwenge.

4, 5. (a) Ekithiko-thiko kya Yesu eky’erimbere kikathw’eghesayaki? (b) Ekithiko-thiko eki kikakanganayaki okwa buthuku obukasa?

4 Omwa kithiko-thiko, Yesu mwakolha ebinyu ebyuwene, ebyangana ghunza abandu banene. Wunasi ekithiko-thiko eki nga kikathw’eghesayaki? Yesu eribya imwakolha ekindu kibuyanga ng’eki, thukaminya ndeke-ndeke ngoku atsomene kutsibu eriyowa ly’abandu nga Thatha wiwe. Abosi babiri, sikuli mukurungu. Ibbwanu thalengekania omwa kihugho kihyaka ngoku Yehova akendi syakolesya obuthoki bwiwe obw’eribya mwenge, erihererya ‘ebihanda byosi’ b’erirya inene omwa kihugho.Soma Isaya 25:6.

5 Nawu thalengekania! Obuthuku bunemwasa omughulhu obuli mundu akendi syabana eby’akayithagha ebitholere—ng’ebyalya ebyuwene n’amanyumba awuwene. Ambi etseme yethu iyayongera thunemulindirira ebibuya bingyi ebya Yehova akendi syathuha omwa Paradiso.

Thwamakolesya endambi yethu omw’itsomana abandi, thukabya ithukagherereraya Yesu omw’ibya benge (Lebaya enungu 6)

6. Yesu iniakakolesaya athi obuthoki bwiwe, kandi thwanga mugherererya thuthi?

6 Omughulhu Sitani alenga oku Yesu athi ahindule amabwe mwa mandu kutse emiggati, Kristo mwathaligha erikolesya obuthoki bwiwe omw’iyitsomana iyuwene. (Mt. 4:2-4) Aliwe iniakabukolesaya omw’iwathikya abandi eribana ebya bakayithagha. Thwanga gherererya thuthi omubere wa Yesu ow’eritsomana abandi? Mwahira omwa baghombe ba Nyamuhanga mw’omuhwa ‘w’erihithya.’ (Lk. 6:38) Mbwino si kyangabya kibuya erikangania omubere w’eribya benge omw’ikokya abandi okw’irya akalyo ak’ekinyamubiri n’ak’obunyakirimu, kutse erikolesya obuthuku bwethu emihindano yikahwamo, eriwathikya abandi, obundi ng’erihulikirira mughalha wethu akayibegheresya omukania wiwe? Ithwangana wathikya n’abakayithagha obuwathikya omwa mubiiri w’erithulira. Omughulhu thukawathikaya abandi kinyamubiri na bunyakirimu ngoku thwangathoka, thukabya ithwamakangania ngoku thukagherereraya omubere wa Yesu ow’eribya benge.

‘ABOSI MUBALYA MUBUGHUTHA’

7. Ni kyahi ekithe kyangahwaho, thukine omwa mughulhu mubi ono?

7 Obunakwa bwanabyaho eritsuka kera. Yehova mwabwira Abaisraeli athi abera sibendi syahwa omwa kathi-kathi kabu. (Ebi. 15:11) Myaka mingyi enyuma waho, Yesu nayu mwabugha athi: ‘Muli n’abera ebiro byosi.’ (Mt. 26:11) Mbwino Yesu amanyisaya athi okwa kihugho kukendi syabya ikune abanakwa kera na kera? Eyihi, amanyisaya athi abanakwa sibangahwaho thwamabya ithukine omwa mughulhu mubi ono. Kwesi ka kikahumulikanaya eriminya ngoku ebithiko-thiko ebya Yesu akolha bikakanganaya ebibuya ebikendi syakoleka omwa buthabali bw’Obwami, omughulhu abandu abosi bakendi syabya n’ebyalya ebikaghunza!

8, 9. (a) Ni kyahi ekyaleka Yesu iniakolha ekithiko-thiko ky’erilisya abandu bangyi? (b) Iwe wukayowa wuthi okwa kithiko-thiko eki?

8 Omuhandiki w’esyonyimbo mwabugha oku Yehova athi: ‘Wuk’ughuthaya obwagha bw’abosi.’ (Esy. 145:16) Omughulhu Yesu abya okwa kihugho, mughulhu mungyi iniakawathikaya abigha biwe eribaha ebibali bwagha. Ebyo sy’abya akabikolha busana n’erianza erikangania kw’awithe obuthoki. Abikolha busana n’omuthima wiwe ow’eritsomana abandi. Thuthakania oku Matayo 14:14-21. (Soma.) Abigha ba Yesu mubamuhikako erisyamubwira okwa kitsibu ky’ebyalya. Isi busana n’eribya obundi ibabya bakwire enzalha, aliriryo babya batsomene abandu ababya ibabirilhuha n’erikwa enzalha nene. (Mt. 14:13) Angakolireki eriwathikya?

9 Yesu mwalisya abalhume 5,000, kuthya n’abakali n’abaana, b’amahere abiri n’emiggati ithanu! Mbwino sikirithutsemesaya thukalhangira emibere eya Yesu akoleseraya mw’obuthoki bwiwe eritsomana abandu bangyi, abakulhu n’abalere? Abandu ‘mubalya kandi mubughutha.’ Eki kikakanganaya ngoku ebyalya byabya bingyi. Yesu mwabaha ndeke ebyalya ebyanga bahere akaghalha ak’erihika ewabu ibane ndeke. (Lk. 9:10-17) N’ebyasaka mubyusulya ebithiri 12!

10. Eby’obunakwa bikendibya bithi omwa buthuku obuthe bw’ahali?

10 Munabwire abandu bangyi sibalibana ebiyithawa ebikulhu omwa ngebe busana n’obulibathangania omwa mathabali w’abandu. Nibya n’abandi balikyethu sibawithe eby’erirya ebikaghunza. Aliwe, obuthuku bukisiya ibwahika abandu abak’owa Nyamuhanga ib’ikalha omwa kihugho ekithe mwa bulibathangania n’obunakwa. Kuwabya wuwithe obuthoki, isiwendi wathikya abandu eribana ebya bakayithagha? Nyamuhanga, Omuthoki w’Ebyosi, iyo awithe obuthoki kandi anzire erikolha ekyo—kandi omwa byalhuba. Omo kwenene, omulhamu ali hakuhi-kuhi!Soma Esyonyimbo 72:16.

11. Ni kyahi ekikakukakasaya ngoku Kristo akisiya iniakolesya obuthoki bwiwe omwa kihugho kyosi, kandi eki kikakuhira mw’omuhwa w’erikolhaki?

11 Omughulhu Yesu abya okwa kihugho, mwakolesya obuthoki bwiwe omwa bitsweka bike, habw’emyaka isathu n’embindi buyira. (Mt. 15:24) Aliwe omwa lhukengerwa lhwiwe ng’Omwami, akendi syakolesya obuthoki bwiwe omwa kihugho kyosi. (Esy. 72:8) Ebithiko-thiko bya Yesu bikaleka ithwayikethera ngoku anzire iniakolesya obuthoki bwiwe erikolha ebyanga thughasira. Nomwakine indi ithwe sithwanga kolha ebithiko-thiko, aliwe thwangana bwira abandi ithune n’omuhwa okwa bibuya ebya Biblia yikalhagha, ebikisiya ibyasa. Ithwe oyo wa mubiiri wethu ng’Abema ba Yehova. (Abar. 1:14, 15) Kwesi erighanirya okw’eki ka lithuhire mw’omuhwa w’eribwira abandi okwa ngulhu yuwene y’Obwami bwa Nyamuhanga!Esy. 45:1; 49:3.

ERIBYA N’OBUTHOKI OBW’ERISONDOLHA EBY’OBUHANGWA

12. Ni kyahi ekikaleka ithwaligha ngoku Yesu asi ndeke eby’obuhangwa?

12 Nyamuhanga mwahangika ekihugho kyosi n’ebyosi ebiri kukyo, Mughalha wiwe ekyusa iniane haghuma nayu ‘ng’omukoli mukulhu.’ (Emi. 8:22, 30, 31; Kol. 1:15-17) Busana n’ekyo, Yesu akayitheghereraya ndeke-ndeke obuhangwa bw’ekihugho. Anasi ndeke eritheghekania ebiri okwa kihugho n’eribikolesya ngoku bitholere.

Ni kyahi ekikakutsemesaya okwa mibere Yesu akoleseraya mw’obuthoki bwiwe bw’erikolha ebithiko-thiko? (Lebaya enungu 13, 14)

13, 14. Iha eky’erileberyako ekikakanganaya ngoku Yesu awithe obuthoki bw’erisondolha eby’obuhangwa.

13 Omughulhu Yesu abya okwa kihugho mwakangania ngoku iyo ni ‘buthoki bwa Nyamuhanga’ omw’ikolesya akaghalha kiwe okwa by’obuhangwa. Ng’eky’erileberyako, thuthalebya ngoku athuleraya ekihunga kinene. (Soma Mariko 4:37-39.) Omusomi mughuma ow’ebye Biblia akabugha athi: “Ekinywe ky’Ekigiriki ekiri omu Mariko 4:37 ekikahindulhawa mwa “ekihunga” kikakolesibawa okwa biyagha ebinene-binene kutsibu. Sy’abya akabya muyagha ng’owa bulikiro . . . aliwe ikikabya kihunga ekikalire, imune n’emilhumo n’ekibulha kinene ekikatsandalikanaya ebindu kikahitha.” Omu Matayo ekiyagha eki kikakanibawako ‘ng’ekihunga kinene.’Mt. 8:24.

14 Thathera akasasani: Yesu abirilhuha kutsibu akalhua omw’ithulira. Ebisunda binemuyiswirangya okwa bwathu obw’alimu, amaghetse n’ebihulhu-hulhu ibinemuyighusanga omwa bwathu. Omwa kiyagha ekyosi ekyo, n’obwathu ibunemuyihungya kutsibu, Yesu mwathabuka omwa thulho kundi aby’alhuhire kutsibu. Omwa buba bunene, abigha biwe mubamubirikirako bathi: ‘Thukahwa!’ (Mt. 8:25) Yesu mwabuka neryo amahunerya ekiyagha omw’ibugha athi: ‘Huna! Ibya bukuthu!’ (Mk. 4:39) Ekiyagha mukyathulera neryo ‘hamahitha esisyerere.’ Yesu ka mwakangania obuthoki!

15. Nyamuhanga Omuthoki w’Ebyosi abiriyikangania athi ngoku awithe obuthoki obw’erisondolha eby’obuhangwa?

15 Yehova yukaha Yesu y’obuthoki. Ekyo kikaleka ithwaminya ngoku Nyamuhanga Omuthoki w’Ebyosi awithe obuthoki bw’erisondolha eby’obuhangwa. Thuthalebya eby’erileberyako bike. Erighunga ly’Amaghetse lyabere lithe lyabya, Yehova mwabugha athi: ‘Hakisiya biro musanju inawisya embulha okwa kihugho omwa biro 40 omwa musibo n’omwa kiro.’ (Enz. 7:4) Kuthya, n’omwa Eriluayo 14:21, hakabugha hathi: ‘Yehova mwasubya engetse y’enyuma omw’ihunga likalire erilhua endatha.’ N’omu Yona 1:4, hakabugha hathi: ‘Yehova mwathuma erihunga linene omwa ngetse, neryo muhabya erihunga linene omwa ngetse, kyaleka obwathu ibwasonda erithulhangika.’ Kikatsemesaya eriminya ngoku Yehova angana sondolha emiyagha n’ebindi byosi. Kwesi, Yehova akendisyabya inianemusondolha eby’obuhangwa omwa kihugho kihya-kihya.

16. Busana naki kikahumulikanaya eriminya ngoku Omuhangiki wethu na Mughalha wiwe bawithe obuthoki bw’erisondolha amaaka w’eby’obuhangwa?

16 Ka kikahumulikanaya erighanirya okwa buthoki bunene obw’Omuhangiki wethu ‘n’omukoli wiwe mukulhu!’ Omughulhu bakendi syahwerya amalengekania wabu wosi okwa kihugho habw’emyaka 1,000, abandu abosi bakendi syabya omwa buholho. Ebitsinduli sibyendi syasyowibwa. Omwa kihugho kihya-kihya simwendi sasyabya ebiyagha ebikatsandaya, erighunga ly’esyongetse, ebithwe erihuta mw’omuliro, kutse emisiki. Ka kikatsemesaya eriminya ngoku sihendi sasyabya ebitsinduli ebik’itha kutse erilehemya abandu kundi ‘ehema ya Nyamuhanga yikendi syabya omwa kathi-kathi k’abandu’! (Erib. 21:3, 4) Thukayikethera ndeke-ndeke ngoku Nyamuhanga akendi syakolesya obuthoki bwiwe erilhabira omu Kristo erisondolha amaaka w’eby’obuhangwa omwa mughulhu w’Emyaka Rukumi.

LINO, GHERERERAYA NYAMUHANGA NA KRISTO

17. Ni nzira yahi eyathwanga gherereryamu Nyamuhanga na Kristo lino?

17 Ni kwenene, si thwanga thoka erisondolha eby’obuhangwa nga Yehova na Yesu, aliwe thunawithe obuthoki okwa lhulengo lhulebe. Thwanga bukolesya thuthi? Enzira nguma ly’erighendera okwa biri omu Emisyo 3:27. (Soma.) Omughulhu baghalha bethu bali omwa bitsibu, thwangana bahumulikania n’eribasighika kinyamubiri, omwa bulengekania, na bunyakirimu. (Emi. 17:17) Ng’eky’erileberyako, thwangana bahumulikania omughulhu bakawa kw’ebitsinduli. Omukwakali mughuma abere awa kw’ekitsinduli ekyatsandaya enyumba yiwe, mwakangania erisima liwe omwa binywe bino: “Ngasima kutsibu eribya ingali omwa kithunga kya Yehova, isi busana n’obuwathikya bw’ekinyamubiri busa, aliriryo kandi busana n’obuwathikya obw’obunyakirimu.” N’owundi mwali wethu omuhuru oyuwabya akayibulha-bulha busana n’enyumba yiwe eritsandibwa, mwabugha bino abiriwathikibwa: “Singwithe ku nanga soborera! Singwithe ebinywe ebyanga soborera ku ngayowa . . . Yehova ka wasingya!” Thuli n’obutseme eribya omwa kithunga ky’abalikyethu abakatsomana abandi erilhua okwa muthima. Kandi ibbwa ekikaleka ithwatsema kutsibu, ly’eribya Yehova na Yesu Kristo bakatsomana ndeke abandu.

18. Ni nzumwa yahi eyikatsemesaya eyaleka Yesu iniakolha ebithiko-thiko?

18 Omwa mubiiri wiwe w’erithulira, Yesu mwakangania kw’ali ‘buthoki bwa Nyamuhanga.’ Aliriryo mwathakolesya obuthoki obo eriyikolera erina. Kwenene, ebithiko-thiko ebya Yesu akolha byabya busana n’olhwanzo olhw’awithire abandu. Omwa mwatsi ow’akakwamako, thukendi syakania okw’ekyo.