Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

Kristo—Wolo wa Nzambi

Kristo—Wolo wa Nzambi

“Kristo ekɔ wolo wa Nzambi.”—1 KƆR. 1:24.

1. Lande na kakakoke Pɔɔlɔ mbuta ɔnɛ “Kristo ekɔ wolo wa Nzambi”?

JEHOWA akɛnya wolo ande lo tshimbo ya Yeso Kristo lo toho ta diambo. Evanjiliyɔ akɔ ɛnɛi tɛnyaka akambo efula wakeketsha mbetawɔ kaso wendana la ahindo amɔtshi wakasale Kristo. Mɛnamaka dia nde akasale ndo ahindo akina efula. (Mat. 9:35; Luka 9:11) Lo mɛtɛ, wolo waki Nzambi wakɛnama le Yeso. Diakɔ diele, ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akakoke mbuta lo dikambo diande ɔnɛ: “Kristo ekɔ wolo wa Nzambi.” (1 Kɔr. 1:24) Ko shɛngiya yakɔna yakoka monga l’ahindo wakasale Yeso lo nsɛnɔ yaso?

2. Kakɔna katetsha ahindo wakasale Yeso?

2 Ɔpɔstɔlɔ Petero akate dia Yeso akasale ahindo kana “akambo wa mamba.” (Ets. 2:22) Ahindo wakasale Yeso etena kakinde la nkɛtɛ, waki dɛtɔ dia ɛtshɔkɔ wa diambo wayondosala lo ɛlɔmbwɛlɔ ka lowandji lande. Vɔ wekɔ didjidji di’ahindo wayosala Yeso l’andja w’oyoyo waki Nzambi. Ahindo wakandasale tokimanyiyaka dia nshihodia lonto lande la diambo ndo laki She. Tayanga nsɛdingola ahindo amɔtshi ato l’atei wa wanɛ wakasale Yeso ndo tayɛna shɛngiya yakoka monga la dui sɔ lo nsɛnɔ yaso nshi nyɛ ndo lo nshi yayaye.

DIHINDO DIETSHA DIA MONGA LA LOKAHO

3. a) Lembetshiya l’akambo wakayokoma Yeso dia nsala dihindo dia ntondo. b) Ngande wakatoleka lokaho la Yeso ntomba sɛkɛ la Kana?

3 Lo fɛtɛ kɛmɔtshi ka diwala kakasalema la Kana ka la Ngalileya, Yeso akasale dihindo dia ntondo. Ondo lofulo l’anto wakayoya lakaleke lofulo l’anto wakelamɛ. Oyadi ngasɔ mbakidiɔ, wanu wakashile. L’atei w’anto wakelamɛ mbaki ndo Mariya, nyango Yeso. Aha la taamu, Mariya akakanaka yimba l’edja k’ɛnɔnyi efula lo alaka wa prɔfɛsiya tshɛ yakendanaka l’ɔnande lakandeyaka dia nde ayoyelamɛ “Ɔna Nkum’Olongo.” (Luka 1:30-32; 2:52) Onde Mariya akeyaka dia Yeso aki la wolo wahandatakambe la wɔ? Dui di’ekeketshelo ko lam’akiwɔ la Kana, Mariya nde la Yeso wakoke atshukanyi w’eyoyo kɛtshi ndo wakakombola mbanya lo nsɔnyi. Yeso akeyaka dia lokaho ekɔ tshondo y’ɔkɛndɛ. Diakɔ diakandasale dihindo lo nkadimola litrɛ y’ashi 380 “wanu woleki amɛna.” (Adia Joani 2:3, 6-11.) Onde Yeso akatshutshuyama dia paka nsala dihindo sɔ? Ndooko. Nde akayakiyanyaka tsho lo dikambo di’anto ndo akookoya She lele l’olongo lo monga la lokaho.

4, 5. a) Wetshelo akɔna wakondjaso oma lo dihindo dia ntondo diakasale Yeso? b) Wetshelo akɔna wakondjaso oma lo dihindo diakasalema la Kana lo dikambo dia nshi yayaye?

4 Lo yoho ya dihindo, Yeso akasha anto efula wanu w’amɛna wakakoke l’anto tshɛ waki laawɔ. Wetshelo akɔna wakokaso nkondja oma lo dihindo sɔ? Woho wakasale Yeso dikambo dia diambo sɔ la lolango lande, toshikikɛka dia nde la She ndjadjaka lo dihole di’anto. Yeso nde la She bu enyishi. Ohokanyiya woho wayokamba Jehowa la wolo ande lo yɛdikɔ y’efula l’andja w’oyoyo dia mbisha “antu tshe” wa lo nkɛtɛ k’otondo dambo dia woke.—Adia Isaya 25:6.

5 Ohokanyiya yema! Etena kekɔ lo ndjaye kele ehomba w’eshika w’anto, ɛnyɛlɔ nsaki k’onto tshɛ ka monga la mbo ya ndɛ ndo la luudu lande hita kayokotshama. Nyɛsɔ totate monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula lo dikambo dia mbo y’amɛna yayotosha Jehowa lo Paradiso ka la nkɛtɛ.

Etena kakambaso la wenya aso dia nkimanyiya anto akina, sho mɛnyaka dia tekɔ lo mbokoya Yeso lo monga la lokaho (Enda odingɔ 6)

6. Yeso akakambe la wolo ande wa nsala ahindo lo dikambo dia waa na, ndo ngande wakokaso mbookoya lo dikambo sɔ?

6 Ekɔ dui di’ohomba dia mbeya di’etena kakahembe Diabolo Yeso dia nkadimola ave mbo ya ndɛ, Kristo akatone nkamba la wolo ande wa nsala ahindo dia nkotsha nsaki yande hita. (Mat. 4:2-4) Koko, nde akakambe la wolo ande dia ngɛnyangɛnya ndo nkotsha ehomba w’anto akina. Ngande wakokaso mbokoya yimba yaki la Yeso ya ndjakiyanyaka dikambo di’anto akina? Nde akakeketsha ekambi waki Nzambi ɔnɛ: “Nyonge la mbekelo ka nkaha.” (Luka 6:38) Shi sho koka mɛnya dionga di’ohomba sɔ dia lokaho lo mbelɛka anto akina lakaso dia ndjosanga la wɔ lonya lo lokenga ndo lo mbo ya ndɛ ya lo nyuma? Shi sho koka monga la lokaho lo nkamba la wenya aso l’ɔkɔngɔ wa losanganya dia nkimanyiya onto lele lo dihombo, ɛnyɛlɔ mpokamɛ ɔnangɛso ɔmɔtshi etena kooholande sawo diande? Ekimanyielo kakɔna kakokaso mbisha anto wele l’ohomba w’ekimanyielo l’esambishelo? Sho mɛnyaka dia tekɔ lo mbokoya Yeso lo mbishaka anto diangɔ dia l’emunyi ndo dia lo nyuma lo ndjela akoka aso.

“ANTO TSHƐ WAKALE, WAKALOTE”

7. Dui diakɔna diayongaka l’edja tshɛ kayongaka dikongɛ di’akambo nɛ?

7 Wola bu dui di’oyoyo. Jehowa akatɛ ase Isariyɛlɛ w’edjedja di’ase wola wayongaka nshi tshɛ lo wodja. (Euh. 15:11) Ɛnɔnyi efula l’ɔkɔngɔ, Yeso akayota ɔnɛ: “Nyu nyekɔ nshi tshɛ kaamɛ la ase wola.” (Mat. 26:11) Onde laasɔ, Yeso akalange mbuta di’ase wola wayongaka nshi tshɛ la nkɛtɛ? Ndooko, nde akalange mbuta di’ase wola wayoyalaka l’edja tshɛ kayongaka dikongɛ di’akambo nɛ dia kɔlɔ. Ande ekeketshelo kakondjaso dia mboka di’ahindo wa Yeso wekɔ didjidji dia tena di’ɔlɔlɔ diatokongɛ l’ɛlɔmbwɛlɔ ka Diolelo, etena kayonga anto la mbo ya ndɛ tshavutshavu ndo kayɔngɛnangɛna anto tshɛ lee!

8, 9. a) Kakɔna kakakonya Yeso dia nsala dihindo dia ndesha nunu di’anto? b) Kakɔna kakonanda lo woho wakaleshama nunu di’anto lo dihindo?

8 Omembi w’esambo akatɛ Jehowa ate: “We atukhukulaka lunya laye, atulutshaka engo tshe keli la lumu.” (Osam. 145:16) Lo nkɛnɛmɔla dionga dia She, ‘Kristo, wolo wa Nzambi’ akakukolaka lonya lande mbala la mbala ndo akakotshaka nsaki y’ambeki ande. Lo nsala ngasɔ, nde komɛnya tsho dia nde aki la wolo. Nde akɛnya nsaki k’oma k’ɛse otema lo ndjakiyanya dikambo di’anto akina. Nyɛsɔ tɔsɛdingole Mateo 14:14-21. (Adia.) Ambeki wa Yeso wakaye ndjɔkɛtshanya la nde lo dikambo dia mbo ya ndɛ. Aha tsho l’ɔtɛ wakiwɔ la ndjala, koko ndo l’ɔtɛ wakawayakiyanyaka lo dikambo di’olui w’anto wakayayelaka Yeso l’ekolo oma l’esomba, la ndjala ndo l’ɔlɛmbɛlɔ w’efula. (Mat. 14:13) Akandahombe nsala?

9 Yeso akalesha apami oko 5000, ndo wamato ndo ana la mapa etanu la nse hiende! Sho munandemaka etena kakanyiyaso yoho yakakambe Yeso la wolo ande wa nsala ahindo dia mboka nkumbo y’etondo ndo ase wola kɛtshi. Elui w’anto “wakale ndo wakalote.” Dui sɔ mɛnyaka dia mbo ya ndɛ yaki efula. Yeso akasha elui w’anto aha yangɔ ya ndɛ ya lɔlɔmbɔya, koko mbo ya ndɛ yakakoke mbakimanyiya lo lɔkɛndɔ l’otale lakawahombe munda otsha lawakawɔ. (Luka 9:10-17) Oma laasɔ, wakatɔngɔna asaka 12 wa bɛtshi diakatshikala.

10. Otshikitanu akɔna waanga salema kem’edja lo dikambo dia wola?

10 Ɛlɔ kɛnɛ, ehomba w’eshika wa miliyɔ nkama y’anto hawoyokotshama nɛ dia emboledi w’anto bu la losembwe. Kaanga anangɛso amɔtshi wele l’ekondjelo k’efula kakoka mbakimanyiya dia nsɛna, ‘hawoyakotshɛ ehomba awɔ’ tshɛ lo tshɛ. Koko, etena kaya suke kele anto w’okitanyiya tshɛ wayɔngɛnangɛna l’andja wahatonga awui wa nkɔta mishiko ndo wola. Otondonga wɛ ekɔ l’akoka wa nkotsha ehomba w’anto, totoyosala dui sɔ? Nzambi Kanga-Wolo-Tshɛ ekɔ l’akoka ndo la nsaki ka nsala akambo asɔ ndo awui sɔ wayanga salema kem’edja. Eelo, andja ɔsɔ waya k’asa onyɔ l’ɔhɛmbɛ.—Adia Osambu 72:16.

11. Lande na kashikikɛso ɔnɛ kem’edja Kristo ayanga nkamba la wolo ande lo nkɛtɛ k’otondo, ndo dui sɔ totshutshuyaka dia nsala na?

11 Etena kakinde la nkɛtɛ, Yeso akakambe olimu l’ɛtshi ka nkɛtɛ ka tshitshɛ keto l’edja k’ɛnɔnyi esato l’etenyi. (Mat. 15:24) Oko wende Nkumekanga ka lotombo, ɛtshi kande ka nkɛtɛ kayonga polo l’atshuku anɛi wa nkɛtɛ. (Osam. 72:8) Ahindo wakasale Yeso keketshaka wɛkamu aso ɔnɛ diɛsɛ la dikoka ndo nsaki kande, nde ayanga nkamba la lowandji lande lo wahɔ aso. Kaanga mbeso bu l’akoka wa nsala ahindo, sho koka nkotola yambalo y’anto oya l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi wakafundama l’ɛlɔmbwɛlɔ ka nyuma. Prɔfɛsiya ya lo Bible toshikikɛka etena ka diambo katokongɛ la ntondo. Oko weso Ɛmɛnyi wa Jehowa wakayakimɔ le nde wele la ewo k’oshinga wolo kendana la nshi yayaye, onde hatoyaoke dia tekɔ la dibasa otsha le anto akina? (Rɔmɔ 1:14, 15) Kanaka yimba la dui sɔ, ayototshutshuya dia mbewoya anto akina lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo diaki Nzambi.—Osam. 45:1; 49:3.

AKAAHEMƐ WELO WELE LA DIANGƆ DIAKATONGAMA LA NKƐTƐ

12. Lande na kakokaso monga l’eshikikelo ɔnɛ Yeso shihodiaka diangɔ diakatongama dimɛna?

12 Nzambi akatonge nkɛtɛ ndo diangɔ diele lɔkɔ nde la Ɔnande ɛtɔi lakandote lele “ukambi a komba.” (Tuk. 8:22, 30, 31; Kɔl. 1:15-17) Diakɔ diele, Yeso shihodiaka diangɔ diakatongama dimɛna. Nde mbeyaka woho wa nkamba, nɔmbɔla ndo kahɛ anto diangɔ dia la nkɛtɛ la losembwe ndo dimɛna.

Kakɔna kakambiya lo kɛnɛ kendana la woho wakakambaka Yeso la wolo ande wa nsala ahindo? (Enda odingɔ 13, 14)

13, 14. Sha ɛnyɛlɔ kɛnya woho wakoka Kristo mbahemɛ welo wele la diangɔ diakatongama.

13 Etena kakinde la nkɛtɛ, Yeso akɛnya dia nde ekɔ “wolo wa Nzambi” lo mbahemɛ welo wele la diangɔ diakatongama. Tɔsɛdingole kɛnɛ kakasale Yeso la lɔpɛpɛ la wolo lakayange mbokadia ambeki ande waale. (Adia Makɔ 4:37-39.) Nomb’ewo kɛmɔ k’akambo wa lo Bible mbutaka ɔnɛ: “Tshɛkɛta ya lo Grɛkɛ [yokadimɔmi ɔnɛ “lɔpɛpɛ la wolo” lo Makɔ 4:37] mendanaka la lɔpɛpɛ la kɔlɔ kana ponganɛndji. Lɔ hɛdikama pondjo la lɔpɛpɛ l’anyanya . . . koko la lɔpɛpɛ lakoka nyukola diangɔ layala etena keela mvula hii l’olongo ndo koonga angadimu wa ndjadi, la elola k’amvula, ndo lahandjola diangɔ tshɛ.” Mateo akɛdika lɔpɛpɛ lɔsɔ la “asuku wa wolo.”—Mat. 8:24.

14 Ohokanyiya dui nɛ: Kristo ambɔlɛmba oma l’olimu ande w’esambishelo. Asuku wosotshasotsha ndo wɔkɔmama lo waato ko ashi wɔɔtɔ lo waato. Koko, Yeso aki lo djɔ ya baku kaanga mbaki londjo la lɔpɛpɛ la wolo ndo mbakasotshasotshamaka waato la wolo tshɛ. Nde akalɛmbɛ efula. Ambeki wa Yeso waki la wɔma, ko wakawemula wata vate: “Nkumadiɔndjɔ otoshimbe, tayanga mvɔ!” (Mat. 8:25) Nde akakashimɔ oma lo djɔ, akadjangɛ lɔpɛpɛ ndo ndjale ata ɔnɛ: “Shii! Lɛmbɔhala!” Ko lɔpɛpɛ lakɔlama ndo ashi wakɔlɛ yɔɔ. (Makɔ 4:39) Eelo, Yeso akadjangɛ lɔpɛpɛ ndo ndjale dia nɛmbɔhala ko ntshikala woho wokowongaka. Naa etombelo wakonge? “Ashi wakɔlɛ yɔɔ.” Ande wolo wele la Yeso lɛɛ!

15. Ngande wakɛnya Nzambi Kanga-Wolo-Tshɛ dia nde ekɔ l’akoka wa mbahemɛ welo wele la diangɔ diakatongama?

15 Jehowa mbele Kiɔkɔ ya wolo wa Kristo, diakɔ diele tekɔ l’ɔkɔkɔ w’oshika wa mbetawɔ ɔnɛ Nzambi Kanga-Wolo-Tshɛ ekɔ l’akoka tshɛ wa mbahemɛ welo wele la diangɔ diakatongama. Tɔsɛdingole bɛnyɛlɔ dimɔtshi. La ntondo ka Mvula k’elola, Jehowa akate ate: “Nshi esambeli tshu mbambutshikala, dia dimi ndosha mvula la kete tanyi akumi anei la etshu akumi anei.” (Etat. 7:4) Woho akɔ waamɛ mbadiaso lo Etumbelu 14:21 ɔnɛ: “[Jehowa] akakaluya ashi la lopepe la wulu l’uma l’ehutwelu ka unya.” Sho mbadiaka ndo lo Jona 1:4 ɔnɛ: “[Jehowa] akatumi lopepe la wulu lu ashi a wuki, ku ngimbi ka wulu kakayala lu ashi a wuki. Mashua wakayangi mpandjo.” Ekɔ dui di’ekeketshelo dia mbeya dia Jehowa koka mbahemɛ welo wele la diangɔ diakatongama. Mbokɛmaka hwe dia, okama wa nkɛtɛ ayokokamɛ lo nshi yayaye.

16. Lande na kele ekɔ dui di’ekeketshelo dia mbeya dia Otungi aso nde l’Ɔnande l’enondo wekɔ la wolo laadiko dia diangɔ diakatongama?

16 Ekɔ dui di’ekeketshelo dia nsɛdingola wolo wa diambo wele la Otungi aso ndo wele la “ukambi a komba.” Etena kayowodja nkɛtɛ yimba tshɛ lo tshɛ l’edja k’ɛnɔnyi 1000, anto tshɛ wayonga lo lotui tshitshi. Mpokoso y’oma lo diangɔ diakatongama hayotoyala nto. Hatotonga l’ɔkɔkɔ wa mboka wɔma dia mbokala waale oma lo mpɛpɛ ya wolo, ponganɛndji, tɔvɔlka, kana adidimu wa nkɛtɛ l’andja w’oyoyo. Ande ɔngɛnɔngɛnɔ wahomba monga la so lo nkanyiya etena kele welo wele la diangɔ diakatongama hawotodiaka kana salɛ anto kɔlɔ, nɛ dia “hiombo yaki Nzambi [yayonga] kaamɛ la anto” lee! (Ɛny. 21:3, 4) Sho kokaka monga l’eshikikelo ɔnɛ wolo wakɛnya Nzambi lo tshimbo ya Kristo wayahemɛ welo wele la diangɔ diakatongama lo Ɛlɔmbwɛlɔ k’ɛnɔnyi kinunu.

TOKOYA NZAMBI NDE LA KRISTO

17. Naa yoho mɔtshi yakokaso mbokoya Nzambi la Kristo ɛlɔ kɛnɛ?

17 Lo mɛtɛ, otshikitanyi la Jehowa nde la Yeso, sho hatokoke nshimba mpokoso y’oma lo diangɔ diakatongama, koko tekɔ la wolo ɔmɔtshi. Ngande wakambaso la wɔ? Yoho mɔtshi ele lo nkamba la Tukedi 3:27. (Adia.) Etena kadiɛnɛ anangɛso l’akadiyɛso l’ekakatanu wa wolo, sho koka mbakeketsha ndo mbasukɛ lo demba, lo yimba ndo lo nyuma. (Tuk. 17:17) Ɛnyɛlɔ, sho koka mbakimanyiya l’ɔkɔngɔ wa mpokoso kɛmɔtshi k’oma lo diangɔ diakatongama. Wadi aki odo ɔmɔtshi akate ɛtɛkɛta w’oma k’ɛse otema wa eokelo ka losaka l’ɔkɔngɔ wa lɔpɛpɛ la wolo ndanya luudu lande vwa ate: “Lekɔ la lowando l’efula dia monga l’okongamelo wa Jehowa, aha tsho l’ɔtɛ w’ekimanyielo ka lo demba, koko ndo l’ɔtɛ w’ekimanyielo ka lo nyuma.” Tolembete nto kɛnɛ kakate kadiyɛso kɛmɔtshi k’onyemba kakashisha elongamelo ndo kakɔtɔ l’okandokando lo menda woho wakahandjɔ luudu lande la lɔpɛpɛ la wolo. L’ɔkɔngɔ wa nde nongola ekimanyielo, nde akayota ate: “Lambohomba ndo ka mbuta! Handeye woho wa nembetshiya tshɛ lo tshɛ woho wayaokami . . . Jehowa losaka!” Tekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ l’ɔtɛ weso lo nkumbo k’onto l’ɔnango kayakiyanya dikambo di’ehomba w’anto akina. Ɔkɔkɔ woleki woke watosha ɔngɛnɔngɛnɔ ele, Jehowa la Yeso Kristo wekɔ lo nkokɛ ekambi wa Nzambi.

18. Kakɔna katambiya lo kɛnɛ kendana la eyango waki la Yeso lo nsala ahindo?

18 Etena kakandakambaka olimu w’esambishelo, Yeso akɛnya dia nde ekɔ “wolo wa Nzambi.” Ko naa eyango waki la Yeso? Ndooko lushi lakandakambe la wolo ande dia mambiya anto akina kana ndjakondjiyɛ wahɔ. Aha la taamu, ahindo wakasale Yeso mɛnyaka dia nde mbokaka nkumbo k’anto ngandji. Tayɔsɛdingola dui sɔ lo sawo diayela.