1. Ligongo cici Paulo ŵasasile kuti “Klistu ali macili . . . ga Mlungu”?

YEHOFA ŵalosisye macili gakwe kupitila mwa Yesu Klistu m’matala gakusimonjesya. Mabuku mcece ga Utenga Wambone gakusatagulila yine mwa yakusimonjesya yaŵatesile Klistu yampaka yilimbisye cikulupi cetu. Yikuwoneka kuti jwalakwe ŵatesile yakusimonjesya yine yejinji. (Mat. 9:35; Luk. 9:11) Mlungu ŵalosisye macili gakwe kupitila mwa Yesu. Ni ligongo lyakwe ndumetume Paulo ŵaŵecete kuti, “Klistu ali macili . . . ga Mlungu.” (1 Akoli. 1:24) Ana yakusimonjesya yaŵatesile Yesu mpaka yitukamucisye catuli paumi wetu?

2. Ana mpaka tulijiganye cici ku yakusimonjesya yaŵatesile Yesu?

² Ndumetume Petulo ŵasasile kuti Yesu ŵatesile “yakusimonjesya.” (Mase. 2:22) Yindu yamacili yaŵatesile Yesu ali pacilambo capasi yalosisye yindu yambone soni yakusimonjesya yacacatendela ŵandu pacilambo cosope mu ulamusi wakwe. Yakusimonjesyayi yikusatukamucisyasoni kummanyilila cenene jwalakwe soni Atatigwe. Kwende sano tutagulilane yakusimonjesya yine yaŵatesile Yesu soni tulole mwampaka yitukamucisye paumi wetu apano soni kusogolo.

3. (a) Asale yayamtendekasisye Yesu kuti atende cakusimonjesya cakwe candanda. (b) Ana Yesu ŵalosisye catuli kuti ŵaliji jwakoloŵa makono?

³ Yesu ŵatesile cakusimonjesya cakwe candanda pa cindimba ca ulombela ku Kana jwa ku Galileya. Pakuŵa pacindimbaci payice ŵandu ŵajinji kupunda ŵaŵaŵilasile, finyo jwamasile. Maliya, mamagwe Yesu ŵaŵilasilesoni kucindimbaci. Kwa yaka yejinji Maliya mwangakayicila ŵaganicisyaga yakulocesya yakwamba mwanagwe. Jwalakwe ŵamanyililaga kuti Yesu cacikolanjidwa kuti, “Mwanace jwa Mlungu Jwakwinani Mnope.” (Luk. 1:30-32; 2:52) Ana Maliya ŵakulupililaga kuti mwanagwe akwete macili gakutendela yakusimonjesya? Ngatukumanyilila. Nambo yatukumanyilila ni yakuti Maliya ni Yesu ŵasakaga kwakamucisya ŵalombane ŵacasambanoŵa kuti akatenda sooni ligongo lyakuti finyo jwamalile. Yesu ŵamanyililaga kuti kwatendela ŵane yindu yambone kwaliji kwakusosekwa mnope. M’yoyo, ŵatesile cakusimonjesya pakusandusya mesi gakwana malita 380 kuŵa “finyo jwambone.” (Aŵalanje Yohane 2:3, 6-11.) Ana Yesu ŵatesile yeleyi pakusaka kuti ŵandu amcimbicisyeje? Iyayi. Jwalakwe ŵagambile kutenda yeleyi pakusaka kwakamucisya ŵanduwo soni pakwasyasya Atatigwe ŵakwinani ŵali ŵakoloŵa makono.

4, 5. (a) Ana tukulijiganya cici pacakusimonjesya candanda caŵatesile Yesu? (b) Ana cakusimonjesya cacatendekwe ku Kana cikutusalila yatuli pakwamba ya msogolo?

⁴ Mwakusimonjesya Yesu ŵakamucisye kuti paŵe finyo jwambone jwakwanila ŵandu wosopewo. Ana tukulijiganya yatuli pacakusimonjesya caŵatesileci? Pakuŵa Yesu ŵaliji ŵakusacilila kutenda yeleyi, yikulosya kuti jwalakwe soni Yehofa akusatuganicisya. Yeleyi yikulosyasoni kuti Atati soni Mwanace ali ŵakusacilila kutukamucisya. Sano aganicisye mwele Yehofa cacikamulicisya masengo macili gakwe mwakoloŵa makono m’cilambo casambano pacacilinganya cindimba “ca ŵandu wosope” pacilambo cosope capasi.—Aŵalanje Yesaya 25:6.

⁵ Pandaŵijo tucikola yindu yakusosecela paumi wetu mpela cakulya cambone soni majumba gambone yayiciŵa yakwanila kwa jwalijose. Kwende tusangalaleje mnope patukwembeceya yindu yambone yacacitupa Yehofa mwakoloŵa makono m’cilambo capasi ca Paladaiso.

6. Ana Yesu ŵakamulicisye masengo macili gakwe pakwakamucisya ŵani, soni ana m’weji mpaka tumsyasye catuli?

⁶ Yili yakutesya lung’wanu kumanyilila kuti Yesu ŵakanile kusandusya maganga kuŵa mikate pandaŵi jele Satana ŵamlingaga. Klistu ŵakanile kamulicisya masengo macili gakwe ni cakulinga cakuti apate yindu yakucilu. (Mat. 4:2-4) Nambo ŵakamulicisye masengo macili gakwe pakamucisya ŵane payakusaka yawo. Ana m’weji mpaka tumsyasye catuli Yesu pakamucisya ŵane mwangalinonyela? Jwalakwe ŵalimbikasisye ŵakutumicila wa Mlungu kuti ‘apeleceje kwa ŵane.’ (Luk. 6:38) M’wejisoni mpaka tulosye koloŵa makono pakwaŵilanjila ŵane kumangwetu ku cakulya causimu soni cakucilu. Mpakasoni tukamulicisye masengo ndaŵi jetu  panyuma pamisongano jampingo pakwakamucisya ŵane kosocela ngani jawo. Ana mpaka twakamucisye catuli ŵakusosekwa cikamucisyo pa undumetune wamumgunda? Patukwakamucisya ŵane payakusoŵa yawo yausimu soni yakucilu tukusalosya kuti twalijiganyisye koloŵa makono kutyocela kwa Yesu.

7. Ana pacilambo cipasimanikweje yakusawusya yatuli mpaka pandaŵi jakumala kwa cilambo cakusakalaci?

⁷ Kulaga nganikutanda lelo. Yehofa ŵasalile Ayisalayeli kuti m’cilambo mwawo mucisimanikwaga ŵandu ŵakulaga ndaŵi syosope. (Deut. 15:11) Pali papite yaka yejinji , Yesu ŵatite, “Timciŵa ni ŵandu ŵakulaga pasikati penu ndaŵi syosope.” (Mat. 26:11) Ana Yesu pakusala yeleyi ŵagopolelaga kuti paciŵa ŵandu ŵakulaga pacilambo capasi mpaka kalakala? Iyayi, jwalakwe ŵagopolelaga kuti ŵandu ŵakulaga casimanikwejepe pacilambopa mpaka pandaŵi jakumala kwa cilambo cakusakalaci. M’yoyo, yili yakulimbikasya kumanyilila kuti yakusimonjesya yaŵatendega Yesu yalosisye yindu yambone yacacitenda pasi paulamusi wa Ucimwene, ndaŵi jele ŵandu cacikola yakulya yakwanila.

8, 9. (a) Ana cici cacamtendekasisye Yesu kuti ŵalisye ŵandu ŵajinji mwakusimonjesya? (b) Ana cakutendekwa celeci cikusakwaya catuli wawojo?

⁸ Pakwamba ya Yehofa, jwamalumbo jwasasile kuti, “Akusatambasukula mkono wawo ni kwanilisya cakumbila ca cindu cilicose ca umi.” (Sal. 145:16) Pakwasyasya Atatigwe, ‘Klistu, macili ga Mlungu,’ ndaŵi nikatema ŵakamucisyaga ŵakumkuya ŵakwe payakusosecela yawo. Yeleyi ngaŵa kuti ŵagambaga kuyitenda pakusaka kulilosya, nambo ŵayitendega ligongo lyakuti ŵasakaga kwakamucisya ŵane kutyocela pasi pamtima. Kwende sano tutagulilane lilemba lya Matayo 14:14-21. (Aŵalanje.) Ŵakulijiganya ŵa Yesu ŵayice kwa jwalakwe kukutagulilana pakwamba ya cakulya. Ŵakulijiganyaŵa ŵatendelaga canasa ŵandu ŵaŵamkuyisye Yesu kutyocela ku misinda jakulekanganalekangana ligongo jakwete sala soni ŵapesile mnope. (Mat. 14:13. 14:13) Ana jwalakwe ŵatesile cici?

⁹ Yesu ŵalisisye acalume ŵakwana 5,000, nambosoni acakongwe soni ŵanace pakamulicisya masengo mikate msano ni somba siŵili. Jwalakwe ŵatesile yeleyi ligongo lyakwatendela ŵanduwo canasa. M’weji yikusatukwaya patuganicisya mwaŵakamulicisye masengo macili gakwe mwakusimonjesya kuti akamucisye maŵasa kupwatikapo ŵanace. Ŵandu wosopewo “ŵalilye mpaka kwikuta.” Yeleyi yikulosya kuti palisikulyo paliji cakulya cejinji. Yesu ngaŵa kuti ŵagambile kwapa cakulya camnono, nambo ŵapele cakulya cakwanila kwikuta soni kupata macili gakwendela ulendo wakuwujila msimangwawo. (Luk. 9:10-17) Soni cakulya cacasigele cagumbele ngalala likumi ni siŵili.

10. Ana pacangakaŵapa cipaŵe kucenga kwatuli pakwamba ya usawuci?

¹⁰ Masiku agano ŵandu ŵajinji akulaga kuti apate yakwakamucisya paumi wawo ligongo lya ungali cilungamo wa ŵandu ŵakulamula. Atamose ŵane mwa abale ŵetu akusalaga kuti apate yindu yakwanila yakwakamucisya paumi wawo. Nambo pacangakaŵapa ŵandu ŵambone cacisangalala m’cilambo cangali katangale soni usawuci. Ana wawojo akakole macili, ngamkaniŵakamucisya ŵandu kumasya yakusoŵa yawo yapaumi? Mlungu jwamaciligose akusacilila kutenda yeleyi soni pacangakaŵapa cayitende.—Aŵalanje Salimo 72:16.

11. Ana cici cacikulosya kuti Yesu cakamulicisye masengo macili gakwe pacilambo cosope, soni ana yeleyi yikwatendekasya kutenda cici?

¹¹ Ali pacilambo capasi Yesu ŵatesile yakusimonjesya m’mikuli jamnono kwa yaka yitatu ni litika. (Mat. 15:24) Pakuŵa sambano ali mwenye, yakusimonjesyayi yicitendekwa pacilambo cosope capasi. (Sal. 72:8) Yakusimonjesya yaŵatesile Yesu yikulosya kuti jwalakwe cacikamulicisya masengo macili gakwe soni ukumu pakutukamucisya.  Atamose kuti m’weji ngaŵa mkombola kutenda yakusimonjesya, nambo mpaka twakamucisye ŵandu kuti aganonyeleje Maloŵe ga Mlungu. Yakulocesya ya m’Baibulo yikusatusimicisya kuti kusogoloku kwana yindu yambone. Mpela Mboni sya Yehofa syamlipelece soni ŵatukumanyilila yisyesyene yakwamba yamsogolo, tukusosekwa kuliwona mpela tukwete ngongole kwa ŵandu ŵane. (Alo. 1:14, 15) Kuganicisyaga yeleyi mpaka kututendekasye kuti twasalileje ŵane utenga wambone wakwamba Ucimwene wa Mlungu.—Sal. 45:1; 49:3.

12. Ligongo cici tukusimicisya kuti Yesu akuyimanyilila cenene yindu yapacilambo capasici?

¹² Mlungu ŵamkamulicisye masengo Mwanagwe jwakupagwa jika kuŵa “m’misili jwakwe” pakupanganya cilambo capasi ni yindu yosope yapacilambopa. (Miy. 8:22, 30, 31; Akolo. 1:15-17) M’yoyo, Yesu akuyimanyilila cenene yindu yosope yapacilambo capasici. Akumanyilila mwampaka ayikamulicisye masengo cenene, kasamale kwake soni mwampaka ayigaŵile mwangali lusagu kwa wosope.

13, 14. Asale cisyasyo cacikulosya kuti Yesu akwete macili gakulamulila yindu yacipago.

¹³ Paŵaliji pacilambo capasi, Yesu ŵalosisye kuti ali ‘macili ga Mlungu’ pakulamulila yindu yacipago. Kwende tulole mwaŵatendele ni mbungo jakogoya jajikawuleje ŵakulijiganya ŵakwe. (Aŵalanje Maliko 4:37-39.) Mundu jwine jwamlijiganye ya Baibulo jwatite, “Maloŵe ga Cigiliki [ga pa Maliko 4:37 gakuti “cimbungo,” NW] akusagakamulicisya masengo pakusala ya mbungo jamacili mnope soni jakogoya. Mbungo jamti m’yiyi jikusaŵa ja mawunde, njasi ni yilindimo soni wula jejinji. Mbungoji jikusaŵa jakonanga yindu.”

¹⁴ Agambe ganisya mwayaŵelele yindu palisikulyo: Klistu apesile ligongo lyakulalicila mwamtawu. Matumbela gakuputa liboti lyakwesilelyo, yayikutendekasya kuti mesi ngajinjilejemo. Atamose kuti kukutenda masegwe soni libotilyo likutenganyika, Yesu akwendelecela gona. Cilu cakwe cikusaka kupumula. Ŵakulijiganyawo akutenda woga ni akumjimusya pagumila kuti, “Tuli ciŵandika kuwa!” (Mat. 8:25) Yesu akwimuka ni kujilamula mbungojo kuti, “Mjile jii!” soni ŵajilamwile nyasajo kuti, “Mtulale!” (Maliko 4:39) Kaneko mbungojo “jatondweŵe ndaŵi jijojo, mwakuti paliji pana bata panyasapo.”

15. Ana Mlungu Jwamaciligose alosisye catuli kuti akwete macili gakulamulila yindu yacipago?

¹⁵ Macili ga Klistu ŵagajigele kwa Yehofa, m’yoyo tukwete ligongo lyakupikanika lyakulupilila kuti Mlungu Jwamaciligose mpaka apakombole cenene kulamulila yacipago. Kwende tulole yisyasyo yine. Cikumba mkaniciyice, Yehofa ŵasasile kuti, “Patigapite masiku msano ni gaŵili tindumisye wula pacilambo capasi jitijigwe musi ni cilo kwa masiku 40.” (Gen. 7:4) Nambosoni lilemba lya Ekisodo 14:21, likusasala kuti, ‘Yehofa ŵajijimice nyasa, pakujipujisya mbungo jamacili ja kungopoko lyuŵa.’ Pa Yona 1:4 tukusaŵalanga kuti, ‘Yehofa ŵatandisye mbungo jamacili panyasapo, mwakuti jatandite kuŵindukuka mnope mtande wa mbungo jamacili, mwakuti combo casigele panandi konasika.’ Yili yakulimbikasya kumanyilila kuti Yehofa akwete macili gakulamulila yindu yacipago. Yeleyi yikulosya kuti Yehofa cacilamulila yindu yacipago m’cilambo capasi casambano.

16. Ligongo cici yili yakulimbikasya kumanyilila kuti Yehofa soni Yesu akwete macili gakulamulila yindu yacipago?

¹⁶ Yili yakutamika mtima pasi kumanyilila kuti Yehofa soni Yesu akwete macili gakulamulila yindu yacipago. Yeleyi yikutukamucisya kumanyilila kuti mkati mwa yaka 1,000, ŵandu wosope cacitama mwamtendele. Yindu yakogoya yacipago ngasiyipagwasoni. Ŵandu gasajogopasoni mbungo syakononga, yisicinya  soni maganga gamoto gakuwulika kutyocela pasi mpela likoko. Yili yakusangalasya kuganicisya ya ndaŵi jele ŵandu ngasawulajidwasoni kapena kuwulala ni yindu yacipago ligongo lyakuti “malo gakutama Mlungu [gaciŵa] sikati ja ŵandu”! (Ciunukuko 21:3, 4) Tukwete cikulupi cakuti macili ga Mlungu gaŵalosisye Klistu cacigakamulicisya masengo pakulamulila yindu yacipago mkati mwa yaka 1,000.

17. Ana mpaka tusyasye catuli Mlungu soni Klistu?

¹⁷ M’weji ngaŵa mkupakombola kulamulila yindu yacipago mpela mwakusatendela Yehofa soni Yesu, nambope tukwete macili gakulekangana ni gelega. Ana mpaka tugakamulicisye masengo catuli maciliga? Litala limo lili kamulicisya masengo lilemba lya Miyambo 3:27. (Aŵalanje.) Abale ŵetu ŵausimu pasimene ni yindu yakusawusya, mpaka twalimbikasye soni kwakamucisya mwakucilu, mwausimu nambosoni palagasice nganisyo. (Miy. 17:17) Mwambone, mpaka twakamucisye pasimene ni ngosi syacipago. Mlongo jwine jwamasije jwele nyumba jakwe jajonasice ni mbungo jakogoya mnope ŵayamicile mwakutyocela pasi pamtima kuti: “Nguyamicila mnope kuŵa mu likuga lya Yehofa, ngaŵape ligongo lyakungamucisya mwakucilu nambo ligongo lyakungamucisyasoni mwausimu.” Mlongo jwinesoni jwanganalombele ŵalipikanaga kuti ngaŵa mkupata cikamucisyo soni ŵadandawulaga ligongo lya konasika kwa nyumba jakwe ni mbungo jamacili. Ali apocele cikamucisyo jwalakwe ŵatite: “Yikulema kuti mbecete wuli! Ngangumanyilila mwapaka mbecetele mwangupikanila . . . Sikomo Yehofa!” Tuli ŵakusangalala kuŵa mumkamulano wa abale ni alongo wapacilambo cosope ŵakusanonyelana yisyesyene soni kusamala ya ŵane. Tukusasangalala mnope ligongo lyakumanyilila kuti Yehofa soni Yesu Klistu akusiŵasamala yisyesyene ŵandu ŵakwe.

18. Ana Yesu ŵatendaga yakusimonjesya ligongo cici?

¹⁸ Paŵatendaga undumetume wakwe, Yesu ŵalosisye kuti ‘ali macili ga Mlungu.’ Ana Yesu ŵatendaga yeleyi ligongo cici? Ligongo lyakwanonyela ŵandu, ngaŵa kuti kwasangalasya ŵane kapena kulikamucisya jika. Tucilijiganya yeleyi mungani jakuyicisya.