1. ¿Baʼaxten tu yaʼalaj Pablo ‹tiʼ Cristo ku chíikpajal u poder Dios›?

KA TAAL Jesús way Luʼumeʼ tu yeʼesaj le poder yaan tiʼ Jéeoba yéetel le milagroʼob tu beetoʼ. Le Bibliaoʼ ku tʼaan tiʼ le milagroʼobaʼ, ken k-xokoʼobeʼ ku maas nojochtal k-fe (Mat. 9:35; Luc. 9:11). Jéeobaeʼ tu tsʼáaj yaʼab poder tiʼ Jesús, le oʼolal le apóstol Pablooʼ tu yaʼalaj: «Tiʼ Cristoeʼ ku chíikpajal u páajtalil Dios» (1 Cor. 1:24). ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le milagroʼob tu beetaj Jesusoʼ?

2. ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le milagroʼob tu beetaj Jesusoʼ?

² Le apóstol Pedrooʼ tu yaʼaleʼ Jesuseʼ tu beetaj «baʼaloʼob ku beetik u jaʼakʼal u yóol máak» wa milagroʼob (Bax. 2:22). ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le milagroʼob tu beetoʼ? Ku kaʼansiktoʼon le baʼaxoʼob ken u beet Jesús ken gobernarnak ich Mil añosoʼ. Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ yaan u beetik yaʼabkach milagroʼob ken u taas yaʼab utsiloʼob tiʼ u máakiloʼob yóokʼol kaab. Le milagroʼob tu beetaj Jesusoʼ ku yáantkoʼon xan k-il bix u modos letiʼ bey xan bix u modos u Taata. Teʼ xookaʼ yaan k-ilik óoxpʼéel milagroʼob tu beetaj Jesús, tsʼoʼoleʼ yaan xan k-kanik bix jeʼel u yáantkoʼon teʼ kʼiinoʼobaʼ yéetel teʼ kʼiinoʼob ku taaloʼ.

3. 1) ¿Tuʼux tu beetaj u yáax milagro Jesús? 2) ¿Baʼaxten tu beetaj Jesús le milagroaʼ?

³ Jesuseʼ tu beetaj u yáax milagro ka bin tiʼ junpʼéel boda tu kaajil Caná. Maʼ k-ojel baʼaxten xuʼup le vinooʼ, pero maʼ chúukpaj utiaʼal tuláakal le invitadosoʼ. Maʼ xaaneʼ lelaʼ jeʼel u beetik u suʼlaktal le noviotsiloʼoboʼ tumen deporsi kʼaʼabéet u yilkoʼob kaʼach u yantal vino utiaʼal tuláakal le invitadosoʼ. María, u maama Jesuseʼ, tiaʼan kaʼach teʼ bodaoʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalaj tiʼ Jesús ka u yáant le noviotsiloʼoboʼ. ¿Baʼaxten tu yaʼalajtiʼ? Maʼ xaaneʼ tumen letiʼeʼ u yojel baʼax ku yaʼalik le profecíaʼob tu yoʼolal Jesusoʼ, tsʼoʼoleʼ u yojel xaneʼ Jesuseʼ «u Paal le j-Sen Kaʼanaloʼ» (Luc. 1:30-32; 2:52). Kex maʼ k-jach ojel baʼaxten tu yaʼalaj tiʼ Jesús lelaʼ, k-ojleʼ letiʼobeʼ jach taak kaʼach u yáantkoʼob le noviotsiloʼoboʼ. Jesús túuneʼ tu beetaj junpʼéel milagroeʼ ka tu sutaj «maʼalob vino[il]» 380 litros jaʼ (xok Juan 2:3, 6-11). ¿Jach wa kʼaʼabéet kaʼach u beetik Jesús le milagroaʼ? Maʼatech. Letiʼeʼ tu beetaj le milagroaʼ tumen taak u yáantik le máakoʼoboʼ yéetel tumen taak u yeʼesik u yutsil jeʼex u Taataeʼ.

4, 5. 1) ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le yáax milagro tu beetaj Jesusoʼ? 2) Le milagro tu beetaj Jesús Canaoʼ, ¿baʼax ku kaʼansiktoʼon yoʼolal baʼax ken u beet Dios maʼ kun xáantal?

⁴ Yéetel le milagroaʼ Jesuseʼ tu beetaj u yantal yaʼab vino utiaʼal tuláakal le máaxoʼob binoʼob teʼ bodaoʼ. ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le milagroaʼ? Ku kaʼansiktoʼoneʼ Jéeoba yéetel Jesuseʼ maʼ tsʼuʼutoʼobiʼ, baʼaxeʼ uts tu tʼaan u yeʼesik u yutsiloʼob. Le milagroaʼ ku kaʼansik xan toʼoneʼ letiʼobeʼ jach ku chʼaʼikoʼob en cuenta baʼax kʼaʼabéet tiʼ u maasil. Ku kaʼansik xan toʼoneʼ Jéeobaeʼ yéetel le poder yaantiʼoʼ yaan u beetik u yantal yaʼab baʼal utiaʼal jaantbil kex jeʼel tuʼux ka yanakoʼoneʼ (xok Isaías 25:6).

⁵ ¡Chéen tukult bukaʼaj kun kiʼimaktal k-óol ken u tsʼáatoʼon Jéeoba tuláakal baʼax kʼaʼabéettoʼon! Tiʼ tuláakal máak kun antal junpʼéel jatsʼuts naj yéetel kiʼikiʼ janal. Toʼoneʼ jach k-tsʼáaik gracias tiʼ Jéeoba yoʼolal tuláakal le jatsʼuts baʼaloʼob ken u tsʼáatoʼon teʼ Paraísooʼ.

6. ¿Bix úuchik u meyaj tiʼ Jesús u poder, yéetel bix jeʼel u páajtal k-beetik jeʼex letiʼeʼ?

⁶ Tiʼ Jesuseʼ maʼ meyajnaj u poder utiaʼal u kaxtik chéen u yutsiliʼ. Tuukulnakoʼon tiʼ le baʼax úuch ka tu yaʼalaj le Kʼaasilbaʼal tiʼ Jesús ka u sut waajil le tuunichoʼoboʼ. Jesuseʼ maʼ tu yóotaj u beetiʼ tumen maʼ chéen táan kaʼach u kaxtik u yutsiliʼ (Mat. 4:2-4). Letiʼeʼ meyajnaj u poder utiaʼal u yáantik u maasil. ¿Bix jeʼel k-kaxtik u yutsil u maasil jeʼex Jesuseʼ? Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Maʼ u xuʼulul a tsʼáaikeʼex wa baʼax tiʼ u maasil» (Luc. 6:38). Utiaʼal k-beetik le baʼax tu yaʼalaʼ jeʼel u páajtal k-invitartik janal t-otoch uláakʼ sukuʼunoʼobeʼ. Jeʼel u páajtal xan k-jóoʼsik tiempo utiaʼal k-áantik le sukuʼunoʼob ken tsʼoʼokok le reunionoʼ, maʼ xaaneʼ utiaʼal k-uʼuyik u ensayartik u discursoʼob. Uláakʼ baʼax jeʼel u páajtal k-beetkeʼ letiʼe k-áantik wa máax taak u  maas maʼalobkíintik u kʼaʼaytajoʼ. Ken k-il k-áantik u maasil tak tuʼux ku páajtaleʼ táan k-eʼesik utsil jeʼex Jesuseʼ.

7. ¿Baʼax kun antal mientras kuxaʼanoʼon tu yóokʼol kaab Satanás?

⁷ Desde úuchjeakil yaan óotsilil. Jéeobaeʼ tu yaʼalaj tiʼ le israelitaʼoboʼ «mix bikʼin bíin jáawak u yantal óotsiloʼob» ichiloʼob (Deu. 15:11). Ka taal Jesús way Luʼumeʼ tu yaʼalaj xan: «Le óotsiloʼoboʼ mantatsʼ tiʼ yaan ta wiknaleʼexeʼ» (Mat. 26:11). Le baʼax tu yaʼalaj Jesusaʼ, ¿u kʼáat wa u yaʼal mix bikʼin kun xuʼulul u yantal óotsilil? Maʼatech, tu yóotaj u yaʼaleʼ mientras kuxaʼanoʼon tu yóokʼol kaab Satanaseʼ deporsi yaan u yantal óotsilil. ¡Bukaʼaj jatsʼutsil ken kuxlakoʼon teʼ túumben luʼum tuʼux maʼ tun antal óotsililoʼ! ¡Tuláakal máak kun antal baʼal u jaante!

8, 9. 1) ¿Baʼaxten tu tséentaj Jesús u milesil máakoʼob? 2) Techeʼ, ¿bix a wilik le milagro tu beetaj Jesusaʼ?

⁸ Le salmistaoʼ tu yaʼalaj tiʼ Jéeoba: «Ka jeʼik a kʼabeʼ, yéetel maʼalob óolaleʼ ka naʼajkúunsik tuláakal le kuxaʼan baʼaloʼoboʼ» (Sal. 145:16). Ka taal Jesús way Luʼumeʼ tu yeʼesaj u jatsʼuts modos u Taata tumen mantatsʼ tuukulnaj tiʼ baʼax kʼaʼabéet tiʼ u maasil. Letiʼeʼ maʼ tu beetaj chéen utiaʼal u yeʼesik yaan u poderiʼ, baʼaxeʼ tu beetaj tumen jach u yaabiltmoʼob. Lelaʼ bey u yeʼesik le baʼax ku yaʼalik Mateo 14:14 tak 21 (xoke). Teʼeloʼ ku yaʼalikeʼ yaʼab máakoʼobeʼ binoʼob xíimbalil tu paach Jesús tiʼ jejeláas kaajoʼob (Mat. 14:13). Ka tardechajeʼ le disipuloʼoboʼ chiʼichnakchajoʼob tumen le máakoʼoboʼ tsʼoʼok u kaʼanaloʼob yéetel wiʼijoʼob. Letiʼobeʼ tu yaʼaloʼob tiʼ Jesús ka u túuxt le máakoʼob u manoʼob baʼal u jaantoʼoboʼ. ¿Baʼax tu beetaj Jesús?

⁹ Letiʼeʼ yéetel cinco waajoʼob bey xan kaʼatúul kayeʼ tu tséentaj cinco mil xiiboʼob, ichiloʼobeʼ maʼ xokaʼan le koʼoleloʼoboʼ mix le paalaloʼoboʼ. ¿Baʼaxten tu beetaj Jesús le milagroaʼ? Tumen letiʼeʼ u yaabiltmaj le máakoʼoboʼ yéetel jach u kʼáat u yáantoʼob. Tsʼoʼoleʼ yaʼab janal tu tsʼáaj tiʼ le máakoʼoboʼ tumen «jaanoʼob yéetel naʼajchajoʼob». Yoʼolal lelaʼ le máakoʼoboʼ anchaj u muukʼoʼob utiaʼal u páajtal u kaʼa suutoʼob tu yotochoʼob (Luc. 9:10-17). Ka tsʼoʼok u láaj jaanloʼobeʼ le disipuloʼoboʼ tu moloʼob u xéexetʼal pʼáatoʼ ka tu chupoʼob doce xaakoʼob.

10. ¿Baʼax kun úuchul yéetel le óotsililoʼ?

¹⁰ Teʼ kʼiinoʼobaʼ le máakoʼoboʼ chéen u yutsil ku kaxtikoʼob tsʼoʼoleʼ le gobiernoʼoboʼ chéen ookol ku beetkoʼob, le oʼolaleʼ u millonesil máakoʼob jach óotsiloʼob. Yaan xan sukuʼunoʼobeʼ minaʼan baʼal u jaantoʼob. Pero maʼ kun xáantaleʼ le máaxoʼob beetik baʼax ku yaʼalik Jéeobaoʼ yaan u kajtaloʼob tiʼ junpʼéel yóokʼol kaab tuʼux maʼ kun antal óotsilil mix kʼasaʼanil. Jéeobaeʼ jach yaan u poder yéetel u kʼáat u tsʼáa tuláakal baʼax kʼaʼabéet tiʼ máak. Letiʼeʼ maʼ kun xáantal ken u xuʼuls le baʼaxoʼob beetik u muʼyaj máakoʼ (xok Salmo 72:16).

11. 1) Techeʼ, ¿baʼaxten ka creertik yaan u yáantik Jesús tuláakal máak? 2) ¿Baʼax ku taaktal a beetik yoʼolal le baʼaxoʼob ken u beet Jesusoʼ?

¹¹ Ka taal Jesús way Luʼumeʼ tu beetaj milagroʼob teʼ tuʼuxoʼob máanoʼ, tsʼoʼoleʼ chéen tres años y medio tu beetaj lelaʼ (Mat. 15:24). Pero ken u beet u Reyileʼ, chéen tukult bukaʼaj ken u yáantil máak ichil le Mil años kun gobernaroʼ (Sal. 72:8). Le milagroʼob tu beetaj Jesusoʼ ku yeʼesiktoʼon bix kun meyaj u poder utiaʼal u yáantkoʼon. Toʼoneʼ maʼ tu páajtal k-beetik milagroʼob, pero ¿baʼax túun jeʼel u páajtal k-beetkeʼ? Jeʼel u páajtal u meyajtoʼon k-tiempo yéetel k-muukʼ utiaʼal k-tsikbaltik tiʼ le máakoʼob le jatsʼuts baʼaloʼob ku yaʼalik le Biblia ken u beet Dios  maʼ kun xáantaloʼ. Lelaʼ letiʼe baʼax unaj u beetik tuláakal máax meyajtik Jéeobaoʼ (Rom. 1:14, 15). Ken tuukulnakoʼon tiʼ le baʼaxoʼob ken u beet Cristo maʼ kun xáantaloʼ, ku taaktal k-tsikbaltik tiʼ uláakʼ máakoʼob (Sal. 45:1; 49:3).

12. ¿Baʼaxten k-ojel u kʼaj óol Jesús jach tubeel le baʼaloʼob yaan teʼ yóokʼol kaabaʼ?

¹² Ka tu beetaj Dios le yóokʼol kaab yéetel tuláakal le baʼaxoʼob yanoʼoboʼ, Jesús áante (Pro. 8:22, 30, 31, Traducción del Nuevo Mundo; Col. 1:15-17). Jesuseʼ u kʼaj óol bix yanil tuláakal le baʼaloʼob yaan teʼ yóokʼol kaabaʼ. Le oʼolaleʼ u yojel bix jeʼel u meyajtiʼ yéetel bix jeʼel u controlartikeʼ.

13, 14. Tsol baʼax eʼesik jeʼel u páajtal u controlartik Jesús le baʼaloʼob yaan teʼ yóokʼol kaabaʼ.

¹³ Ka taal Jesús way Luʼumeʼ tu yeʼesaj le poder yaan tiʼ Diosoʼ tumen béeychaj u controlartik le baʼaloʼob yaan teʼ yóokʼol kaabaʼ. Juntéenjeakileʼ Jesuseʼ tu beetaj u jéetsʼel junpʼéel kʼaʼamkach iikʼ (xok Marcos 4:37-39). Juntúul máak ku xakʼaltik u tʼaaniloʼob le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ le tʼaan ich griego ku suʼutul «kʼaʼamkach iikʼ» tu libroil Marcosoʼ ku meyaj utiaʼal u yúuchul tʼaan tiʼ junpʼéel chak ikʼal. U suukileʼ junpʼéel chak ikʼaleʼ boox u múuyaliloʼob, jach ku kʼaʼamtal u yiikʼal, ku sen jaatsʼ yéetel ku sen kʼáaxal u jaʼil. Tsʼoʼoleʼ jach nojoch loob ku beetik ken tsʼoʼokok u máan. Apóstol Mateoeʼ ku yaʼalikeʼ jach «kʼaʼamkach iikʼ» le tu jetsʼkúuntaj Jesusoʼ (Mat. 8:24).

¹⁴ Máans ta tuukul lelaʼ: U olasil le jaʼoʼ táan u jaʼajatsʼkuba teʼ barcooʼ le oʼolaleʼ maʼ tu xuʼulul u yokol jaʼ ichil. Kex táan u woʼoltaʼal le barco tumen jach kʼaʼam le iikʼoʼ, Jesuseʼ táan kaʼach u wenel tumen jach kaʼanaʼan. Chéen baʼaleʼ le disipuloʼoboʼ sajakchajoʼob, tu yajsoʼob túun Jesuseʼ, ka tu yaʼaloʼobtiʼ: «[¡]Táan k-búulul!» (Mat. 8:25). ¿Baʼax túun tu beetaj Jesús? Letiʼeʼ líikʼeʼ ka tu yaʼalaj tiʼ le iikʼ yéetel tiʼ le kʼáaʼnáaboʼ: «‹¡Mak a chiʼ! ¡Jetsʼkúuntaba!›. Le iikʼ túunoʼ chʼéeni, ka jetsʼlaj tuláakal» (Mar. 4:39). ¿Máasaʼ lelaʼ ku yeʼesik le poder yaan tiʼ Jesús utiaʼal u controlartik le baʼaloʼob yaan teʼ yóokʼol kaabaʼ?

15. ¿Baʼax eʼesik Jéeobaeʼ jeʼel u páajtal u controlartik le baʼaloʼob yaan teʼ yóokʼol kaabaʼ?

¹⁵ Le poder yaan tiʼ Cristooʼ tiʼ Jéeoba u taal, le oʼolal jeʼel u páajtal k-aʼalikeʼ Jéeobaeʼ jeʼel u páajtal xan u controlartik le baʼaxoʼob yaan teʼ yóokʼol kaabaʼ. Táanil tiʼ le Diluviooʼ Jéeobaeʼ tu yaʼalaj: «Tumen ichil siete kʼiinoʼobeʼ yaan in beetik u kʼáaxal jaʼ cuarenta kʼiinoʼob yéetel cuarenta áakʼaboʼob» (Gén. 7:4). Tsʼoʼoleʼ Éxodo 14:21, ku yaʼalik: «Yuumtsil [Jéeobaeʼ tu túuxtaj] junpʼéel kʼaʼamkach iikʼ tuláakal le áakʼaboʼ». Jonás 1:4, ku yaʼalik xan: «Yuumtsileʼ tu beetaj u yustaj [wa u yantal] junpʼéel kʼaʼamkach iikʼ, ka líikʼ tuʼux taam le kʼáaʼnáaboʼ junpʼéel kʼaʼamkach súusut iikʼ, ka ilaʼab bey bin u kaʼaj u xeʼexetʼpajal le cheemoʼ». Jach ku kiʼimaktal k-óol k-ojéeltikeʼ teʼ túumben luʼumoʼ Jéeobaeʼ yaan u controlartik le baʼaloʼob yaan teʼ yóokʼol kaabaʼ.

16. ¿Baʼaxten ku líiʼsik k-óol k-ojéeltikeʼ Jéeoba yéetel Jesuseʼ yaan u controlarkoʼob le baʼaxoʼob yaan teʼ yóokʼol kaabaʼ?

¹⁶ Jach ku líiʼsik k-óol k-ojéeltikeʼ Jéeoba yéetel Jesuseʼ yaan u poderil tiʼob utiaʼal u controlartikoʼob le baʼaxoʼob yaan teʼ yóokʼol kaabaʼ. Ichil le Mil años kun gobernar Cristooʼ yaan u yantaltoʼon kiʼimak óolal. Mix máak kun muʼyaj wa kun kíimil yoʼolal junpʼéel chak ikʼal, tsunami, volcán wa yoʼolal u tíitkuba luʼum. Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ mix máak ken u chʼaʼ saajkil tiʼ le nukuch loobiloʼoboʼ tumen «u pasel Dioseʼ» yaan u  yantal tu yiknal le máakoʼoboʼ (Apo. 21:3, 4). Toʼoneʼ k-ojleʼ Jéeobaeʼ yaan u tsʼáaik poder tiʼ Jesús ichil le Mil años utiaʼal u controlartik le baʼaxoʼob jeʼel u beetik loob tiʼ máakoʼ.

17. ¿Bix jeʼel u páajtal k-seguertik u ejemplo Dios yéetel Jesuseʼ?

¹⁷ U jaajileʼ toʼoneʼ maʼ tu páajtal k-controlartik le nukuch loobiloʼoboʼ. Chéen Jéeoba yéetel Jesús jeʼel u páajtal u beetkoʼobeʼ. Pero yaan baʼax jeʼel u páajtal k-beetkeʼ. Jeʼel u páajtal k-beetik le baʼax ku yaʼalik Proverbios 3:27 (xoke). Ken muʼyajnak k-sukuʼunoʼobeʼ jeʼel u páajtal k-líiʼsik u yóoloʼobeʼ yéetel k-tsʼáaik baʼax kʼaʼabéettiʼob (Pro. 17:17). Ken úuchuk junpʼéel nojoch loobeʼ maʼalob ka k-áantoʼob. Juntúul kiik viuda juʼut u yotoch tumen junpʼéel chak ikʼaleʼ, tu yaʼalaj: «Kiʼimak in wóol ikil in wantal ichil u kaajal Jéeoba, le sukuʼunoʼoboʼ maʼ chéen ku yilkoʼob u tsʼáaikoʼob baʼax kʼaʼabéetteniʼ, baʼaxeʼ ku yáantkenoʼob utiaʼal in maas tsʼáaik in fe tiʼ Jéeoba». Juntúul kiik maʼ tsʼokaʼan u beeleʼ jach lúub xan u yóol ka tsʼoʼok u juʼutul u yotoch tumen junpʼéel chak ikʼal. Ka tsʼoʼok u yáantaʼal tumen le sukuʼunoʼob u yutskíint u yotochoʼ, letiʼeʼ tu yaʼalaj: «¡Maʼ tu páajtal in tsolik bukaʼaj kiʼimakil in wóol!». Tsʼoʼoleʼ tu tsʼáaj xan u graciasil tiʼ Jéeoba. Toʼoneʼ jach k-tsʼáaik u diosboʼotikil tiʼ le sukuʼunoʼob yéetel le kiikoʼoboʼ tumen jach ku yeʼeskoʼobtoʼon yaabilaj yéetel ku tsʼáaikoʼobtoʼon baʼax kʼaʼabéet. Chéen baʼaleʼ maas k-tsʼáaik gracias tiʼ Jéeoba yéetel Jesucristo tumen mantatsʼ ku kanáantkoʼonoʼob.

18. Techeʼ, ¿bix a wuʼuyikaba yoʼolal le milagroʼob tu beetaj Jesusoʼ?

¹⁸ Ka taal Jesús way Luʼumeʼ tu yeʼesaj «u páajtalil Dios». Chéen baʼaleʼ letiʼeʼ mix juntéen meyajnajtiʼ le poder tsʼaʼabtiʼ utiaʼal ka ilaʼak tumen u maasiloʼ wa chéen utiaʼal u kaxtik u yutsil. Baʼaxeʼ meyajnajtiʼ u poder utiaʼal u beetik milagroʼob tumen u yaabiltmaj le máakoʼoboʼ. Teʼ xook ku segueroʼ yaan k-ilik bix tu yeʼesil Jesús u yaabiltmaj le máakoʼoboʼ.