1. Ania ti panangmatmat ti lubong iti moral a kinadalus?

TI MORAL a kinadalus ket saan nga ipatpateg ti kaaduan ita. Iti adu a pagilian, normal laengen ti panagdenna ti agkasekso ken panagdenna ti saan nga agassawa. Maiparparegta pay ketdi dayta iti media. (Sal. 12:8) Nasaknapen ti immoralidad isu a mabalin a maisaludsodmo, ‘Posible kadi ti agtalinaed a nadalus iti moral?’ Wen, babaen iti tulong ni Jehova, makapagtalinaed a nadalus dagiti pudno a Kristiano.—Basaen ti 1 Tesalonica 4:3-5.

2, 3. (a) Apay a masapul nga iwaksitayo ti narugit a tarigagay? (b) Ania ti usigentayo iti daytoy nga artikulo?

² Tapno makapagtalinaedtayo a nadalus, masapul a laksidentayo nga umuna dagiti immoral a tarigagay. No kasano a maatrakar ti ikan iti appan nga adda iti banniit, kasta met ti immoral a pampanunot ken narugit a tarigagay—no saan a dagus a maikkat—mabalin a mangsulisog iti maysa a Kristiano. Makaallukoy dayta iti nakapuy a lasagtayo ken ituggodnatayo nga agaramid iti dakes. Inton agangay, kumaro dayta a tarigagay agingga a no adda gundaway, agbanagen dayta iti basol. Uray ti maysa  nga adipen ni Jehova mabalin a maallukoy a mangibanag iti dakes a tarigagayna. Wen, “ti derrep, . . . mangipasngay iti basol.”—Basaen ti Santiago 1:14, 15.

³ Gapuna, posible nga agbalin a nadagsen a basol ti apagbiit laeng a dakes a tarigagay. Ngem makapabileg a maammuan a no dagus nga iwaksitayo dagiti narugit a tarigagay, saantayo a makaaramid iti immoral a bambanag ken saantayo a mapasaran dagiti nasaem a resultana! (Gal. 5:16) Usigentayo ti tallo a makatulong kadatayo a manglaban iti narugit a tarigagay: ti relasiontayo ken Jehova, ti balakad iti Saona, ken ti tulong dagiti nataengan a Kristiano.

4. Apay a napateg nga umadanitayo ken Jehova?

⁴ Balakadan ti Biblia dagiti mayat nga ‘umadani iti Dios’: “Dalusanyo dagiti imayo, . . . ket gugoranyo dagiti pusoyo.” (Sant. 4:8) No ipatpategtayo ti relasiontayo ken Jehova, ikagumaantayo nga aramiden ti pagayatanna iti amin nga aspeto ti biagtayo. Ramanen dayta ti panagpampanunottayo. Kayattayo ti maaddaan iti “nadalus a puso” babaen iti panangpampanunot iti nadalus, naimbag, ken nadayaw. (Sal. 24:3, 4; 51:6; Fil. 4:8) Wen, matarusan ni Jehova ti kinaimperpektotayo. Ammona nga agduyostayo iti dakes. Ngem ammotayo a maladingitan no kanayon a pampanunotentayo ti dakes imbes nga iwaksitayo dayta. (Gen. 6:5, 6) Makatulong ti panangutobtayo iti dayta tapno agtalinaed a nadalus ti panunottayo.

5, 6. Kasano a makatulong ti kararag tapno maiwaksitayo dagiti dakes a tarigagay?

⁵ Maipakitatayo a naan-anay nga agpannuraytayo ken Jehova no ikararagtayo a malabanantayo dagiti narugit a pampanunot. No umadanitayo ken Jehova babaen iti kararag, umadani met ni Jehova kadatayo. Sipaparabur nga ipaayna kadatayo ti nasantuan nga espirituna a tumulong kadatayo tapno masarangettayo ti immoral a pampanunot ken makapagtalinaedtayo a nadalus. Ngarud, ikararagtayo iti Dios a kayattayo a makaay-ayo kenkuana dagiti pampanunotentayo. (Sal. 19:14) Sipapakumbaba kadi nga idawdawattayo kenkuana a sukimatennatayo tapno makitana no adda “nasaem a dana”—dakes a tarigagay wenno pagannayasan—a mangituggod iti panagbasoltayo? (Sal. 139:23, 24) Kanayon kadi nga ikarkararagtayo a tulongannatayo a mangtaginayon iti kinatarnawtayo no maipasangotayo iti sulisog?—Mat. 6:13.

⁶ Gapu iti pannakapadakkel wenno iti nakairuamantayo a kababalin, mabalin a nayugalitayon dagiti aramid a kagura ni Jehova. Ngem matulongannatayo ni Jehova nga agbalbaliw tapno maitultuloytayo ti agserbi iti wagas nga anamonganna. Nabigbig dayta ni Ari David. Idi nakikamalala ken Bat-seba, impakaasina ken Jehova: “Parsuaem kaniak ti . . . puso a nasin-aw, ket ikabilmo iti unegko ti maysa a baro nga espiritu, daydiay natibker.” (Sal. 51:10, 12) Mabalin a makaallukoy unay dagiti dakes a tarigagay iti imperpekto a lasagtayo, ngem matulongannatayo ni Jehova a mangpatanor iti tarigagay nga agtulnog kenkuana. Uray no nayugalitayon ti agtarigagay iti dakes a lab-awanna payen ti nadalus a pampanunottayo, maiwanwannatayo ni Jehova tapno makapagtulnogtayo kadagiti bilinna ken agballigitayo a mangyaplikar kadagita. Kabaelanna a lapdan ti aniaman a makadangran kadatayo.—Sal. 119:133.

7. Kasano a makatulong ti Sao ti Dios tapno saantayo a makapanunot iti dakes?

⁷ Sungbatan ni Jehova ti panagpatulongtayo  babaen iti Saona, ti Biblia. Ti sirib a mabasa iti Sao ti Dios ket “umuna iti amin nadalus.” (Sant. 3:17) Gapuna, makatulong ti inaldaw a panagbasa iti Biblia ken panangut-utob iti nabasatayo tapno saantayo a makapanunot iti dakes. (Sal. 19:7, 11; 119:9, 11) Naglaon met ti Biblia iti adu a pagarigan ken espesipiko a balakad a makatulong kadatayo a mangiwaksi kadagiti dakes a tarigagay.

8, 9. (a) Apay a nakaaramid iti seksual nga immoralidad ti agtutubo a lalaki? (b) Ania dagiti situasion ita a mabalin a pagaplikaran ti Proverbio kapitulo 7?

⁸ Mabasatayo iti Proverbio 5:8: “Ti dalanmo iyadayom iti sibay [ti immoral a babai], ket dika umasideg iti pagserkan ti balayna.” Naipakita iti Proverbio kapitulo 7 a napeggad ti saan a panangipangag iti dayta a balakad. Iti dayta, mabasatayo ti maipapan iti maysa nga agtutubo a lalaki nga agpagnapagna iti asideg ti balay ti immoral a babai. Rumabii idin. Iti pagsulian ti kalsada, inasitgan ti babai a nakakawes iti makagargari. Ginammatanna ken inagkanna ti lalaki. Gapu iti nalamuyot ken nasam-it a panagsasao ti babai, nariing ti tarigagayna a dinan mapagkedkedan. Nakaaramidda iti seksual nga immoralidad. Nalawag a saan nga inggagara ti agtutubo a lalaki ti agaramid iti immoralidad. Awan kapadasanna ken saan a naannad. Nupay kasta, masapul  a sagabaenna ti dakes a resulta ti inaramidna. No immadayo laeng koma iti babai, saan koma a naisagmak!—Prov. 7:6-27.

⁹ Adda kadi met dagiti gundaway a saantayo a naannad a mabalin nga ikabiltayo ti bagitayo kadagiti napeggad a kasasaad a mangriing kadagiti dakes a tarigagaytayo? Kas pagarigan, adda dagiti estasion ti telebision nga agipabuya kadagiti immoral a programa iti rabii. Kasanon no kanayon a baliwantayo ti estasion a buyaentayo? Wenno luktantayo kadi lattan ti aniaman a link iti Internet, chat room, ken website a mangawis kadatayo nga agbuya iti pornograpia? Mabalin a kadagitoy a situasion, maipasangotayo iti banag a mangriing iti dakes a tarigagay ken mangpakapuy iti determinasiontayo nga agtalinaed a nadalus.

10. Apay a napeggad ti ang-angaw a panangipakita iti romantiko nga interes iti kasungani a sekso? (Kitaen ti ladawan iti rugi ti artikulo.)

¹⁰ Balakadannatayo pay ti Biblia no kasano a makilangentayo iti saantayo a kasekso. (Basaen ti 1 Timoteo 5:2.) Nalawag a di anamongan dayta ti ang-angaw a panangipakita iti romantiko nga interes iti kasungani a sekso. Ipapan ti dadduma nga awan pagdaksanna ti panangipakita iti romantiko nga interes babaen iti tigtignay ken panangtaldiap gapu ta saanda met nga agsinsinnagid. Ngem ti ang-angaw a panangipakita iti interes iti kasungani a sekso wenno ti panangpanuynoy iti dayta, ket mabalin a mangriing iti dakes a pampanunot a mangituggod iti seksual nga immoralidad. Napasamak idin, mabalin a mapasamak manen.

11. Ania a nagsayaat nga ulidan ti impakita ni Jose?

¹¹ Nagsayaat ti ulidan nga impakita ni Jose. Nagkedked idi ginargari ti asawa ni Potifar nga apona. Ngem saan nga ininggaan ti asawa ni Potifar. Inaldaw a ginuyugoyna ni Jose a makidenna kenkuana. (Gen. 39:7, 8, 10) Sigun iti maysa nga eskolar ti Biblia, arigna ibagbaga ti asawa ni Potifar: “‘Kaduaennak uray apagbiit laeng,’ a mangnamnama a [ni Jose] ti umuna nga agtignay.” Ngem desidido ni Jose a saan a maallukoy, wenno tumulok kadagiti pananggargarina. Pinagkedkedanna ken saanna a pinanuynoyan ti romantiko nga interes nga impakita ti asawa ni Potifar tapno saan a tumaud ti dakes a tarigagay iti pusona. Idi pinilit ti asawa ni Potifar nga agdennada, pinanawan ni Jose. “Nabatina ti kawesna iti imana ket nagtalaw ket napan iti ruar.”—Gen. 39:12.

12. Apay a maibagatayo a ti matatayo mabalin nga ituggodnatayo nga agbasol?

¹² Pakdaarannatayo met ti Biblia maipapan iti peggad no ipalubostayo nga ituggodnatayo ti matatayo nga agbasol. Ti naalikuteg a mata mabalin a riingenna wenno rubrobanna ti di umiso a seksual a tarigagay. Kinuna ni Jesus a “tunggal maysa nga agtultuloy a mangmatmat iti maysa a babai tapno gartemanna nakikamalalan kenkuana iti pusona.” (Mat. 5:28) Panunotem ti napasamak ken Ari David. “Manipud pangatepan naimatanganna ti maysa a babai nga agdigdigus.” (2 Sam. 11:2) Saanna nga imbaw-ing ti panagkitana ken saanna nga inyaw-awan ti nakitana isu a tinarigagayanna ti asawa ti sabali ket nakikamalala kenkuana.

13. Apay a masapul a ‘makitulagtayo iti matatayo,’ ket ania ti ramanen dayta?

¹³ Tapno malabanantayo ti immoral a panagpampanunot, masapul a ‘makitulagtayo iti matatayo,’ kas iti inaramid ti matalek a lalaki a ni Job. (Job 31:1, 7, 9) Masapul nga ikeddengtayo a liklikan ti kumita nga addaan panaggartem iti sabali a tao. Ramanen dayta ti saantayo a panangkita kadagiti ladawan a manggargari iti seksual a tarigagay,  iti man kompiuter, billboard, magasin, ken dadduma pay.

14. Ania ti pagimbagan ti panagtulnog iti balakad nga agtalinaed a nadalus?

¹⁴ No adda man kadagiti nausigtayon ti makatulong kenka nga ad-adda a manglaban iti dakes a tarigagay, agtignayka a dagus. Iyaplikarmo ti balakad ti Sao ti Dios a makatulong kenka tapno maliklikam ti agaramid iti dakes ket makapagtalinaedka a nadalus.—Basaen ti Santiago 1:21-25.

15. Apay a masapul nga agpatulongtayo no marigatantayo a mangiwaksi iti di umiso a tarigagay?

¹⁵ No marigatantayo a mangiwaksi iti di umiso a seksual a tarigagay, makatulong kadatayo dagiti padatayo a Kristiano. Siempre, saan a nalaka nga ibaga ti kasta a personal a problema iti sabali. Ngem no situtured nga ipudnotayo dayta iti maysa a nataengan a kabsat, malapdannatayo a mangikalintegan iti dakes a tarigagay. (Prov. 18:1; Heb. 3:12, 13) Ti panangibaga iti pagkapuyantayo iti maysa a Kristiano a nataengan iti naespirituan, tulongannatayo a mangkita iti masapul a parang-ayentayo. Makatulong daytoy tapno maaramidtayo dagiti kasapulan a panagbalbaliw ket agtultuloy nga anamongannatayo ni Jehova.

16, 17. (a) Kasano a matulongan dagiti panglakayen dagiti marigatan a mangiwaksi iti di umiso a tarigagay? Mangted iti pagarigan. (b) Apay a masapul a dagus nga agpatulong dagiti agbuybuya iti pornograpia?

¹⁶ Dagiti Kristiano a panglakayen ti ad-adda a makatulong kadatayo. (Basaen ti Santiago 5:13-15.) Maysa nga agtutubo a lalaki idiay Brazil ti marigatan a mangiwaksi iti di umiso a tarigagay iti adu a tawen. Kinunana: “Ammok a saan a makaay-ayo ken Jehova dagiti pampanunotek, ngem mabainak a mangibaga iti dayta iti sabsabali.” Imbag laengen ta inasitgan ti maysa a maseknan a panglakayen ket pinaregtana nga agpatulong. Innayonna: “Nasdaawak iti kinaimbag dagiti panglakayen kaniak, naas-asi ken ad-adda a maawatandak ngem iti pampanunotek. Dimngegda a naimbag kadagiti problemak. Inusarda ti Biblia a mangpatalged iti ayat ni Jehova kaniak, ken nakipagkararagda kaniak. Gapu iti dayta, nalaklaka nga inawatko ti balakadda a naibatay iti Biblia.” Kalpasan ti sumagmamano a tawen, idi rimmang-ayen ti espiritualidadna, kinunana: “Ammok itan a nakapatpateg ti panagpatulong imbes a bukbukodantayo dagiti problematayo.”

¹⁷ Kasapulan nga agpatulongtayo no ti panagbuya iti pornograpia ti makagapu iti aniaman nga immoral a tarigagay. No saantayo a dagus nga agpatulong, dakdakkel ti posibilidadna a ti dakes a tarigagay ad-adda a ‘mayinaw ket mangipasngay iti basol’ a mangpasakit iti sabsabali ken mangumsi ti nagan ni Jehova. Ti tarigagay a mangay-ayo ken Jehova ken agtalinaed iti kongregasion Kristiano ti nangtignay iti adu nga adipen ti Dios nga umawat iti naayat a tulong.—Sant. 1:15; Sal. 141:5; Heb. 12:5, 6.

18. Ania ti determinasionmo?

¹⁸ Bayat a bumabbaba ti moralidad iti lubong ni Satanas, maragragsakan ni Jehova a makakita nga ikagkagumaan dagiti adipenna a pagtalinaeden a nadalus ti panunotda ken salimetmetanda ti nangato a moral a pagalagadanna! Gapuna, determinadotayo koma nga agtalinaed a nasinged ken Jehova ken agpaiwanwan iti Saona ken iti kongregasion Kristiano. No agtalinaedtayo a nadalus, maaddaantayo ita iti pannakapnek ken natalna a panunot. (Sal. 119:5, 6) Inton mapukawen ni Satanas, agbiagtayto nga agnanayon iti lubong nga awanen ti impluensia ti Diablo.