Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Tudi mua kushala bakezuke

Tudi mua kushala bakezuke

‘Tokeshayi bianza bienu, lengejayi mioyo yenu.’​—YAK. 4:8.

1. Mmushindu kayi udi bena panu bamona bukezuke?

BUKEZUKE nngikadilu udi kayi kudi bantu ba bungi. Bidi nanku nangananga mu tshikondo tshietu etshi. Mu matunga a bungi, bantu batu bamona dimanyangana dia mulume ne mulume anyi dia mukaji ne mukaji, ne dimanyangana dia mulume ne mukaji badi kabayi baselangane bu malu adi manyishibue. Badi batamba kuzangika nsombelu eyi mu malu a madisuisha ne manaya. (Mus. 12:8) Mushindu udi tshiendenda tshimuangalake bikole udi mua kukufikisha ku didiebeja ne: ‘Kudiku mushindu wa muntu kushalaye mukezuke anyi?’ Tudi tuandamuna ne dishindika dionso ne: Eyowa. Yehowa udi wambuluisha bena Kristo balelela bua kushalabu bakezuke.​—Bala 1 Tesalonike 4:3-5.

2, 3. a) Bua tshinyi bidi ne mushinga bua kumbusha majinga mabi? b) Mmalu kayi atuakonkonona mu tshiena-bualu etshi?

2 Tshia kumpala, tudi ne bua kumanya ne: bua kuikala bakezuke tudi ne bua kumbusha majinga mabi. Anu bu mutu tshishi tshidi ku ndobo mua kulobesha mushipa, ke mudi majinga mabi a tshiendenda mua kukoka muena Kristo ne kumukuata yeye kayi muumbushe diakamue. Majinga aa adi mua kusankisha mubidi wetu wa butekete ne kutufikisha ku dienza malu mabi. Mu bungi bua matuku, bukole bua bubi budi mua kutukoka, ne dijinga dia kuenza bubi dikola padi. Dîba adi, nansha mutendeledi wa Yehowa udi mua kukumbaja dijinga diende adi padi mpunga umueneka. Eyowa, ‘dijinga didi dilela bubi.’​—Bala Yakobo 1:14, 15.

3 Mbimpe tuele meji bua mudi dijinga kampanda mua kujuka diakamue, kukola ne kufikisha muntu ku dienza bubi. Kadi bidi bitukolesha patudi tumanya ne: tuetu bapangishe majinga mabi bua kuela miji mu muoyo wetu, katuakuenza malu mabi ne kukenga bua bipeta biawu bibi to. (Gal. 5:16) Tukonkononayi malu asatu aa: malanda etu ne Yehowa, mibelu ya mu Dîyi diende ne diambuluisha dia bena Kristo netu bashindame. Malu aa neatuambuluishe bua kumbusha majinga mabi.

“SEMENAYI PABUIPI NE NZAMBI”

4. Bua tshinyi mbimpe kusemena pabuipi ne Yehowa?

4 Bible udi ubela bantu badi basue ‘kusemena pabuipi ne Nzambi’ ne: ‘Tokeshayi bianza bienu, lengejayi mioyo yenu.’ (Yak. 4:8) Tuetu tuangata malanda etu ne Yehowa ne mushinga, netuenze muetu muonso bua kumusankisha mu bualu buonso ne mu lungenyi luetu. Netuenze bua kuikala ne ‘muoyo mukezuke’ pa kutangija meji etu ku malu adi makezuke, adi mimpe ne a kutumbisha. (Mus. 24:3, 4; 51:6, NWT; Filip. 4:8) Bushuwa, Yehowa mmumanye bimpe ne: tudi bantu bapange bupuangane. Mmumanye ne: muoyo wetu utu utusaka anu ku majinga mabi. Kadi tudi bamanye ne: bidi bimutonda patudi tushala balame majinga mabi pamutu pa tuetu kuenza muetu muonso bua kuumbusha. (Gen. 6:5, 6) Kuelangana meji bua bualu ebu kudi kutuambuluisha bua kulama meji etu makezuke.

5, 6. Mmunyi mudi disambila dituambuluisha bua kumbusha majinga mabi?

5 Kuleja Yehowa mu disambila dijinga dietu dia kumbusha majinga mabi mmushindu muimpe wa kuleja mutudi bamueyemene ne muoyo mujima. Patudi tusemena pabuipi ne Yehowa mu disambila, yeye pende udi usemena pabuipi netu. Udi utupesha ne muoyo mujima nyuma wende muimpe udi ukolesha dipangadika dietu dia kukandamena meji a tshiendenda ne dia kushala bakezuke. Nunku, tulejayi Nzambi dijinga dietu dikole dia kumusankisha mu meji atudi tuelangana mu muoyo wetu. (Mus. 19:14) Katuenaku mua kumulomba ne budipuekeshi buonso bua atukonkonone bua kumona ‘njila mubi,’ mmumue ne: majinga mabi anyi meji mabi adi mua kutufikisha ku dienza mpekatu anyi? (Mus. 139:23, 24, NWT) Tutuku tumulomba misangu yonso bua atuambuluishe bua kuikala ne lulamatu patudi mu diteta anyi?​—Mat. 6:13.

6 Mushindu utudi bakole anyi bienzedi bietu bia kale bidi mua kukolesha munda muetu dijinga dia kuenza malu adi Yehowa ukandika. Nansha nanku, Yehowa udi mua kutuambuluisha bua kushintuluka bua tutungunuke ne kumuenzela mudimu mu mushindu udiye wanyisha. Mukalenge Davidi uvua pende muitabe bualu ebu. Yeye mumane kuenda masandi ne Beta-sheba, wakasengelela Yehowa wamba ne: ‘Mfukila muoyo mukezuke munda muanyi, uteke meji mapiamapia munda muanyi, meji adi mashindame.’ (Mus. 51:10, 12, NWT) Bikadilu bibi bidi mua kusankisha bikole mubidi wetu wa butekete, kadi Yehowa udi mua kujula munda muetu meji mimpe, dijinga dia kumutumikila. Nansha majinga mabi mele miji bikole mu muoyo wetu, mafuane kufinakaja meji etu makezuke, Yehowa udi mua kulombola biendedi bietu bua tutumikile mikenji yende ne bua ituambuluishe. Udi mua kupangisha tshintu tshionso tshibi bua katshitukokeshi.​—Mus. 119:133.

Dijinga kampanda dibi diodi dituadije kukola ne kuela miji munda muetu, tudi ne bua kudiumbusha diakamue (Tangila tshikoso 6)

“NULUE BENJI BA DÎYI”

7. Mmunyi mudi Dîyi dia Nzambi dituambuluisha bua kubenga kupeta meji mabi?

7 Yehowa udi mua kuandamuna masambila atudi tuenza bua kumulomba diambuluisha ku butuangaji bua Bible, Dîyi diende. Meji adi mu Dîyi dia Nzambi adi “tshia kumpala makezuke.” (Yak. 3:17) Kubala Bible dituku dionso ne kuelangana meji pa bitudi tubala kudi mua kutuambuluisha bua malu a masandi kaanyangi meji etu. (Mus. 19:7, 11; 119:9, 11) Bible udi kabidi ne bilejilu ne mibelu misunguluke bidi mua kutuambuluisha bua kubenga kupeta majinga mabi.

8, 9. a) Ntshinyi tshivua tshifikishe nsongalume kampanda ku dienda masandi ne mukaji wa masandi? b) Mmu nsombelu kayi ya matuku etu aa mutudi mua kutumikila didimuija didi mu Nsumuinu nshapita wa 7?

8 Tudi tubala mu Nsumuinu 5:8 ne: ‘Semeja njila webe kule [ne mukaji wa masandi], kufiki pabuipi ne tshiibi tshia ku nzubu kuende.’ Njiwu ya dibenga kutumikila mubelu eu mmileja mu Nsumuinu nshapita wa 7 mudibu bakula bua nsongalume udi uya kuendakana pabuipi ne nzubu wa mukaji wa masandi. Butuku budi buila. Badi bamubikila mu masangu a njila kudi mukaji udi mua kuikala muvuale bilamba bidi bijula majinga mabi. Udi umukuata, utuangana nende mishiku. Mêyi ende a dimuambisha nawu adi amujula dijinga didiye kayi mua kukandamena. Badi bafika ku dienda masandi. Bidi bimueneka ne: nsongalume au kavua mulongolole bua kuenda masandi to. Kavua ne dimanya dia malu ne dijingulula dia malu dimpe to. Nansha nanku, mmupete bipeta bibi bia malu adiye muenze. Bu yeye muepuke mukaji au, kavua mua kupeta bipeta bibi abi to.​—Nsu. 7:6-27.

9 Kudiku misangu itudi petu mua kupangila dijingulula dia malu dimpe, pamuapa bitufikisha ku nsombelu mibi idi mua kutujula majinga mabi anyi? Tshilejilu, butuku bena ku tudiomba tua televizion badi mua kutekesha mikenji ya programe yabu bua kuleja bindidimbi bibi. Ntshinyi tshidi mua kuenzeka tuetu tuditua mu dikeba programe eyi imue misangu? Pamuapa tudi mua kubuela mu imue miaba ya ku Enternete katuyi bamanye anyi miaba itu bantu bamanyishangana malu ku Enternete ne site idi ilomba bantu bua kumona malu a bantu kabayi bilamba peshi mishindu mikuabu ya malu a masandi. Nsombelu eyi idiku mua kutufikisha ku dituilangana ne malu adi mua kutujula majinga mabi ne kutupangisha bua kushala bakezuke anyi?

10. Bua tshinyi kunaya ne majinga a bakuabu kudi ne njiwu? (Tangila tshimfuanyi tshia ntuadijilu.)

10 Mushindu mukuabu udi Bible utuambuluisha mpadiye utupesha mibelu ya mushindu utudi mua kuenzela muntu udi kayi mulume netu anyi mukaji netu malu. (Bala 1 Timote 5:2.) Mibelu eyi idi ikandika patoke dinaya ne majinga a bakuabu. Bamue badi mua kumona dinyungisha dia mubidi, jeste ne mushindu wa ditangilangana bidi ne malu a mananga bu bidi kabiyi mua kufikisha ku njiwu bualu kakuena dilengangana pambidi to. Kadi, kunaya ne majinga a bakuabu anyi kuitaba bua banaye ne etu kudi mua kujula meji mabi adi mua kutufikisha ku tshiendenda. Bikadi bifikile bamue ne bidi mua kukufikila pebe.

11. Jozefe mmutushile tshilejilu kayi tshimpe?

11 Jozefe wakenza malu ne meji mu bualu ebu. Pavua mukaji wa mfumuende Potifâ umuambisha, wakabenga. Kadi mukaji eu kakalekela to. Ku dituku ne ku dituku, uvua ulomba Jozefe bua alale nende. (Gen. 39:7, 8, 10) Bilondeshile mumanyi kampanda wa malu a mu Bible, mukaji wa Potifâ uvua umuambila ne: “‘Tusombe pamue bua mutantshi mukese,’ mu lungenyi lua kusaka Jozefe ku diela tshidia tshia kumpala.” Kadi, Jozefe uvua mudisuike bua kubenga kuitaba anyi kuanyisha bionso bivuaye wenza bua kumutekesha. Wakabenga bua kunayabu ne majinga ende, ne kavua munaye ne majinga a mukaji eu to, nunku wakapangisha dijinga dionso dibi bua kueladi miji mu muoyo wende. Pavua mukaji eu mumuenzeje bua kulala nende, Jozefe wakabenga. ‘Wakashiya tshivualu tshiende mu tshianza tshiende, wakanyema.’​—Gen. 39:12.

12. Ntshinyi tshidi tshituleja ne: malu atudi tutangila adi mua kunyanga muoyo wetu?

12 Bible udi kabidi utudimuija bua njiwu ya kulekela mêsu etu atusesuisha. Kutungunuka ne kutangila mukaji anyi mulume kudi mua kukolesha majinga mabi. Yezu wakadimuija ne: “Muntu yonso udi utungunuka ne kutangila mukaji mu mushindu wa kumvua dijinga dia kusangila nende, ukadi muende nende masandi mu muoyo wende.” (Mat. 5:28) Vuluka tshivua tshifikile mukalenge Davidi. Bible udi wamba ne: ‘Pakadi Davidi ku mutu kua nzubu, yeye wakatangila mukaji wowa mâyi.’ (2 Sam. 11:2) Wakabenga kutangila kua tshianana ne kubenga kutuma meji ende kukuabu. Biakamufikisha ku dijinga mukaji wa muntu mukuabu ne kuenza malu avua mamufikishe ku dienda nende masandi.

13. Bua tshinyi tudi ne bua ‘kupunga tshipungidi ne mêsu etu’? Bidi bilomba tshinyi?

13 Bua kuepuka diela meji ku malu a tshiendenda, tudi ne bua ‘kupunga tshipungidi ne mêsu etu’ anu bu muena lulamatu Yobo. (Yobo 31:1, 7, 9) Tudi ne bua kuangata dipangadika dikole dia kulama mêsu etu, kubenga kuatangija kudi muntu mukuabu ne dijinga dibi. Bidi bitulomba kabidi bua kubenga kushala mutangile bimfuanyi bidi bijula majinga a tshiendenda bidi mua kuikala mu ordinatere, bilamika ku tshilata, pa tshizubu tshia tshibejibeji, anyi miaba mikuabu.

14. Mmunyi mudi mubelu wa kushala bakezuke mua kutuambuluisha?

14 Wewe mumone ne: mu malu adibu batele kuulu eku mudi bintu biudi ne bua kuepuka bua kubenga kupeta majinga mabi, keba tshia kuenza diakamue. Tumikila ne muoyo mujima mibelu idi mu Dîyi dia Nzambi idi mua kukuambuluisha bua kubenga kuenza bualu bubi ne bua kushala mukezuke.​—Bala Yakobo 1:21-25.

“UBIKILE BAKULU”

15. Tuetu tuluangana ne majinga mabi, bua tshinyi bidi ne mushinga bua kukeba diambuluisha?

15 Tuetu tuluangana ne majinga mabi a tshiendenda, bena Kristo netu badi pabu mua kutuambuluisha bua kuepuka. Bushuwa, kuambila bakuabu malu a mushindu eu ki nkupepele to. Kadi kuikala ne dikima dia kuambila muena Kristo mushindame bualu bua nunku kudi mua kutuambuluisha bua kubenga kuanyisha dijinga kayi dionso dibi. (Nsu. 18:1; Eb. 3:12, 13) Kuambila muena Kristo mushindame butekete buetu kudi mua kutuambuluisha bua kujingulula malu atuvua katuyi mua kujingulula. Bidi mua kutuambuluisha bua kuakaja amue malu bua kushala mu dinanga dia Yehowa.

16, 17. a) Mmunyi mudi bakulu mua kuambuluisha bantu badi baluangana ne majinga mabi? Fila tshilejilu. b) Bua tshinyi mbimpe bua bantu badi batangila bimfuanyi bia bantu kabayi bilamba kukebabu diambuluisha diakamue?

16 Bakulu bena Kristo mbantu badi nangananga bakumbane bua kutuambuluisha. (Bala Yakobo 5:13-15.) Nsongalume kampanda wa mu Brésil uvua uluangana ne majinga mabi munkatshi mua bidimu bia bungi. Udi wamba ne: “Mvua mumanye ne: meji anyi kaavua asankisha Yehowa to, kadi mvua kabidi ngumvua bundu bua kuambila bantu bakuabu mumvua ndiumvua.” Diakalenga, mukulu kampanda wa mu tshisumbu tshiabu uvua mumutabalele wakamubikila ne kumukankamija bua akebe diambuluisha. Nsonga eu udi uvuluka wamba ne: “Bivua binkemeshe bua mushindu uvua bakulu bayukile nanyi bimpe, bikale ne bulenga ne bangumvuila kupita mumvua ngela meji. Bakanteleja bimpe menemene. Bavua benze mudimu ne Bible bua kunjadikila ne: Yehowa mmunange, ne bakasambila nanyi. Biakangambuluisha bua kuitaba bipepele mibelu ya mu Bible ivuabu bampeshe.” Bidimu bia bungi nsonga eu mumane kuya kumpala mu nyuma, udi wamba ne: “Ndi mmona mpindieu mudibi ne mushinga bua kukeba diambuluisha pamutu pa kudiambuila bujitu.”

17 Kukeba diambuluisha kudi ne mushinga bikala dijinga kampanda dia tshiendenda ditudi nadi dikebesha kudi tshibidilu tshia kutangila bimfuanyi bia bantu kabayi bilamba. Tuetu katuyi bakebe diambuluisha ne lukasa, majinga mabi ‘neakole ne kulela bubi’ buikala mua kutonda bantu bakuabu ne kupendesha dîna dia Yehowa. Dijinga dia kusankisha Yehowa ne dia kushala mu tshisumbu tshia bena Kristo ndisake batendeledi ba Nzambi ba bungi bua kuitaba diambuluisha.​—Yak. 1:15; Mus. 141:5; Eb. 12:5, 6.

IKALA MUDISUIKE BUA KUSHALA MUKEZUKE

18. Udi mudisuike bua kuenza tshinyi?

18 Yehowa udi usanka padiye umona batendeledi bende badienzeja bua kulama meji abu makezuke ne batumikila mikenji yende ya bikadilu nansha mudi malu a bikadilu bilenga enda anyanguka bikole mu bulongolodi bua Satana ebu. Bua bualu ebu, mbimpe yonso wa kutudi adisuike bua kuikala pabuipi ne Yehowa ne kuitaba buludiki budiye ufila mu Dîyi diende ne ku butuangaji bua tshisumbu tshia bena Kristo. Kushala bakezuke kudi kutuambuluisha bua kuikala ne disanka ne ditalala dia mu lungenyi mpindieu. (Mus. 119:5, 6) Mu matuku atshilualua, pikalabu bamane kubutula Satana, netupete diakalenga dia kusomba kashidi mu bulongolodi bukezuke.