1. ?Kɛ é bó jasin fɛ’n, ngue yɛ e yo naan sran’m b’a wun ndɛ ng’ɔ o Matie 6:9-13 nun’n i wlɛ ɔ?

 ƝANMIƐN srɛlɛ nga Zezi kleli e m’ɔ o Matie 6:9-13 nun’n, sran sunman be si i kpa. Kɛ é bó jasin fɛ’n, e fa sran’m be ɲin e sie i Ɲanmiɛn srɛlɛ sɔ’n su. E kle be kɛ Ɲanmiɛn Sielɛ’n ti famiɛn diwlɛ kun. Naan i ti yɛ maan cɛn wie lele’n, asiɛ’n káci lika klanman ɔn. Ɲanmiɛn srɛlɛ sɔ’n nun’n, Zezi seli kɛ: ‘Maan ɔ dunman’n ɔ yo sanwun.’ E fa sran’m be ɲin e sie i ndɛ sɔ’n su naan be wun i wlɛ kɛ Ɲanmiɛn le dunman kun. Naan ɔ fataman kɛ be yo dunman sɔ’n i finfin.​—Mat. 6:9.

2. ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ Zezi w’a seman kɛ sɛ é srɛ́ Ɲanmiɛn’n, e kan ndɛ kunngba’n e flan nun titi ɔ?

² Zezi w’a kleman kɛ sɛ é srɛ́ Ɲanmiɛn’n, e kan ndɛ kunngba’n e flan nun titi kɛ nga sran sunman be yo’n sa. Afin ɔ seli kɛ: “Kɛ amun nin Nyanmiɛn amún kókó yalɛ’n, nán an kan ndɛ kunngba’n flan nun.” (Mat. 6:7) Kɛ cɛn kun ekun ɔ́ klé i sɔnnzɔnfuɛ’m be Ɲanmiɛn srɛlɛ’n, nán  ndɛ ng’ɔ kannin m’ɔ o Matie 6:9-13 nun’n, i kunngba’n yɛ ɔ niannin su kɛnnin i trelele ɔ. (Lik 11:1-4) I sɔ’n kle kɛ ajalɛ kun yɛ Zezi kleli e ɔ. Ɔ fa e ɲin sie i ninnge nga kɛ é srɛ́ Ɲanmiɛn’n, ɔ fata kɛ be yo e cinnjin’n be su.

3. ?Kɛ é yíyí Ɲanmiɛn srɛlɛ nga Zezi kleli e’n i nun ndɛ’m be nun’n, kosan benin mun yɛ e kwla fa usa e wun ɔn?

³ Like suanlɛ nga, ɔ nin ng’ɔ́ bá lɛ’n bé wá yíyí Ɲanmiɛn srɛlɛ nga Zezi kleli e’n i nun ndɛ’m be nun. Kɛ é yíyí nun é kɔ́’n, maan e usa e wun kɛ: ‘?Wafa sɛ yɛ n kwla nian srɛlɛ sɔ’n su n srɛ Ɲanmiɛn kpa ɔ? Sanngɛ, kosan cinnjin kpafuɛ’n yɛle kɛ: ‘?N yo srɛlɛ sɔ’n i su sa?’

4. (a) ?Kɛ Zezi flɛ Ɲanmiɛn kɛ “e si,” ngue yɛ i sɔ’n kle e ɔ? (b) ?Ngue ti yɛ Klistfuɛ nga bé trán asiɛ’n su wa tititi’n, be kwla flɛ Zoova kɛ “Baba” ɔ?

⁴ Kɛ Zezi bó Ɲanmiɛn srɛlɛ’n i bo’n, ɔ seli kɛ: “E si.” I sɔ’n kle kɛ e mɔ e ti Klistfuɛ’n, e kwlakwla e Si’n yɛle Zoova. (1 Piɛ. 2:17) I sɔ’n ti e cenjele dan! Klistfuɛ nga bé kɔ́ ɲanmiɛn su’n, Zoova fa be kaci kɛ i klun ba mun sa. Ɔ maan, be flɛ Zoova kɛ “Baba.” (Rɔm. 8:15-17) Klistfuɛ nga bé trán asiɛ’n su wa tititi’n, be kwla flɛ Zoova kɛ “Baba” wie. Afin, ɔ man be nguan. Yɛ ɔ nian be lika. Kɛ afuɛ akpi’n ko sin’n, fɔ’n su tranman be nun kun. Sɛ be jran kekle naan Satan w’a lakaman be’n, bé káci kɛ Ɲanmiɛn i mma mun sa.​—Rɔm. 8:21; Ngl. 20:7, 8.

5, 6. (a) ?Like cinnjin kpa ng’ɔ fata kɛ siɛ nin niɛn’m be yo’n yɛle benin? (b) ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ ba’m be tinuntinun be yo ɔ? (An nian foto ng’ɔ o kan like suanlɛ’n bo i bo lɛ’n.)

⁵ Siɛ nin niɛn mun, an kle amun mma’m be like naan be wun i wlɛ kɛ Zoova ti be Si. An kle be wafa ng’ɔ fata kɛ be srɛ i’n. Sɛ amun yo sɔ’n, nn like cinnjin kpa yɛ amun a kle be ɔ. Be flɛ sran ble mɛn’n i lika kun kɛ Afriki di Sidi. Lɔ akpasua sunianfuɛ kun seli kɛ: “Kɛ e wuli e wa bla mun’n, sɛ m’an ɔman lika’n, e nin be e srɛ Ɲanmiɛn kɔnguɛ kwlaa. Kpɛ sunman’n, e wa bla’m be waan be wla kpɛnman ndɛ trele nga kɛ ń srɛ́ Ɲanmiɛn’n n kannin be’n be su. Sanngɛ, like nga be wla kpɛn su’n yɛle kɛ e Si Zoova i srɛlɛ’n, ɔ yoli e cinnjin kpa. Naan kɛ é srɛ́ Ɲanmiɛn’n e wun jɔ e fɔun. Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, n wlali be fanngan kɛ be srɛ naan n tie. I liɛ’n, ń wún be klun ndɛ nga be kan kle Zoova’n i wlɛ. Ɔ maan n kwla sili be klun akunndan’n. I sin’n, n kleli be ninnge ng’ɔ fata kɛ ɔ yo be cinnjin mɔ Zezi kannin be ndɛ i Ɲanmiɛn srɛlɛ’n nun’n. Kɛ ɔ ko yo naan be Ɲanmiɛn srɛlɛ’n w’a yoman paloo’n ti.”

⁶ Kɛ i mma’m bé ɲín’n, be nin Zoova be afiɛn’n mantannin kpa titi. Kɛ é sé yɛ’n, b’a ja bian. Yɛ be nin be wun mun be ti blɛ kwlaa nun Ɲanmiɛn junman difuɛ. Like cinnjin kpafuɛ ng’ɔ fata kɛ siɛ nin niɛn’m be yo’n, yɛle kɛ maan be kle be mma’m be like naan be nin Zoova be afiɛn’n mantan kpa. Sanngɛ i kwlaa m’ɔ yoli o, ɔ fata kɛ ba’m be tinuntinun be klo Zoova, yɛ be fa be wun mɛntɛn i.​—Jue. 5:11, 12; 91:14.

7. (a) ?Ngue yɛ ɔ ti e cenjele dan ɔn? (b) ?I sɔ’n ti’n, ngue yɛ ɔ fataman kɛ e yo ɔ?

⁷ E si Ɲanmiɛn i dunman’n. Kpɛkun i “dunman” o e su. I sɔ’n ti e cenjele dan. (Yol. 15:14; Eza. 43:10) Kɛ é srɛ́  i’n, e se i kɛ: ‘Maan ɔ dunman’n ɔ yo sanwun.’ Kɛ é srɛ́ sɔ’n, e kunndɛ kɛ Zoova suan e bo naan e kan ndɛ ng’ɔ ti kpa’n annzɛ e yo sa ng’ɔ ti kpa’n. Naan i dunman’n w’a saciman. Ɔ fataman kɛ e yo kɛ Klistfuɛ klikli’m be nun wie mun sa. Ndɛ nga be kan kle sran mun’n, be bɔbɔ be nantiman su. Ɔ maan, akoto Pɔlu seli be kɛ: “Amun ti, be bɔ be ti-man Zuif’n be saci Nyanmiɛn dunman.”​—Rɔm. 2:21-24.

8, 9. An fa sa kun kle kɛ Zoova suan be nga be kunndɛman kɛ i dunman saci’n be bo.

⁸ E kunndɛ kɛ é yó like kwlaa nga e kwla yo naan Ɲanmiɛn i dunman’n w’a saciman’n. Aniaan bla kun tran Abloki lɔ nvle nga be flɛ i Nɔrvɛzi’n su lɔ. Kɛ i wun’n sáci’n, nn be wa’n le afuɛ nɲɔn. Ɔ seli kɛ: “W’a yoman pɔpɔ w’a manman min. N srɛli Zoova cɛn kwlakwla. N kwla se kɛ dɔ kwlaa su’n, n srɛli i kɛ ɔ uka min naan min wla’n gua ase titi naan m’an faman ajalɛ tɛ wie. I liɛ’n, Satan su kanman Zoova i wun ndɛ. N kunndɛman kɛ Zoova dunman saci. Yɛ n kunndɛ kɛ min wa’n wun i si’n mɛn uflɛ’n nun lɔ.”​—Nya. 27:11.

⁹ Zoova tɛli aniaan bla’n i srɛlɛ’n su. Afin i niaan Klistfuɛ’m be niɛnnin i lika titi. I sɔ’n wlɛli i fanngan. Kɛ afuɛ nnun sinnin’n, asɔnun kpɛnngbɛn kun jɛli i. Kɛ é sé yɛ’n, i wa’n le afuɛ 20 yɛ b’a yo i batɛmu. Aniaan bla’n seli kɛ: “Kɛ min wun’n ukali min mɔ n niannin min wa’n i lika’n, ɔ yo min fɛ dan.”

10. ?Ngue yɛ Zoova wá yó naan i dunman’n w’a yo sanwun ɔn?

¹⁰ Zoova wá núnnún be kwlaa nga be ɲin yimɛn i mɔ be kunndɛman kɛ ɔ sie be’n. Kpɛkun, i dunman’n yó sanwun titi. (An kanngan Ezekiɛl 38:22, 23 nun.) Fɔ’n su tranman sran’m be nun kun. Yɛ be kwlaa nga be o ɲanmiɛn su lɔ nin asiɛ’n su wa’n, bé sú Zoova. Ɔ maan, Zoova dunman su saciman kun. I agualiɛ su’n, e Si Ɲanmiɛn’n síe “like’n kwlakwlakwla.”​—1 Kor. 15:28.

11, 12. ?Afuɛ 1876 nun’n, ngue yɛ Zoova maan i sufuɛ’m be wunnin i wlɛ ɔ?

¹¹ Kwlaa naan Zezi w’a sɛ i sin ɲanmiɛn su lɔ’n, i sɔnnzɔnfuɛ’m be usɛli i kɛ: “?Nannan, blɛ nga nun yɛ á wá síesíe Izraɛl famiɛn diwlɛ’n ekun ɔn?” Zezi tɛli be su kɛ blɛ m’ɔ́ wá bó i famiɛn dilɛ’n i bo’n, ɔ timan be ndɛ su. Kpɛkun, ɔ seli be kɛ be fa be ɲin sie i jasin fɛ’n bolɛ’n m’ɔ ti junman cinnjin kpa’n su. (An kanngan Sa Nga Be Yoli’n 1:6-8 nun.) Sanngɛ, ɔ seli be kɛ be srɛ naan Ɲanmiɛn Sielɛ’n i blɛ’n ju. Kpɛkun, maan be ɲin tran blɛ sɔ’n i sin kpa. I sɔ’n ti, kɛ ɔ fin lɛ’n, Klistfuɛ’m be srɛ Ɲanmiɛn kɛ maan i Sielɛ blɛ’n ju.

¹² Kɛ blɛ mɔ Zezi wá dí famiɛn ɲanmiɛn su lɔ’n, ɔ́ mántan koko’n, Zoova tikeli i sufuɛ’m be ɲin. Ɔ maan, be wunnin afuɛ nga i nun yɛ Zezi bó i famiɛn dilɛ’n i bo’n i wlɛ. Afuɛ 1876 nun’n, Sali Risɛli klɛli fluwa kun. Fluwa sɔ’n i ndɛ akpasua kun i flɛlɛ’n yɛ: “?Afuɛ benin nun yɛ be nga be timan Zuifu’n, be blɛ liɛ’n wíe ɔ?” Aniaan bian Risɛli yiyili ndɛ’n nun kɛ “afuɛ’n nso” nga Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Daniɛli kɛnnin i ndɛ’n, ɔ nin ndɛ nga Zezi kannin’n be ti kun. Zezi seli kɛ be mɔ be timan Zuifu’n, “be blɛ liɛ’n i nuan  jú.” Aniaan Risɛli kleli kɛ blɛ sɔ’n i nuan jú afuɛ 1914 nun. a​—Dan. 4:13; Lik 21:24.

13. (a) ?Sa benin yɛ ɔ juli afuɛ 1914 nun ɔn? (b) ?Kɛ ɔ fɛ i afuɛ 1914 nun’n, ngue yɛ sa nga be ju mɛn’n nun’n be kle ɔ?

¹³ Afuɛ 1914 nun’n, alɛ tɔli Abloki lɔ. Kpɛkun, ɔ sali mɛn wunmuan’n ndɛndɛ kpa. Alɛ sɔ’n ti’n, awe kpɛnnin dan. Kɛ alɛ’n wieli afuɛ 1918 nun’n, tukpacɛ kun m’ɔ sa ndɛndɛ’n kunnin sran kpanngban kpa trali be nga alɛ bɔbɔ’n dili be’n. I kwlaa sɔ’n ti “nzɔliɛ” kun. Ɔ kle kɛ afuɛ 1914 nun’n, Zezi boli i famiɛn dilɛ’n i bo. (Mat. 24:3-8; Lik 21:10, 11) Afuɛ sɔ’n nun’n, Zezi “ɔli yasua su kɛ ɔ nin i kpɔfuɛ mun bé kó kún naan ɔ́ kwlá be.” (Ngl. 6:2) Zezi kannin Satan nin i mmusu’m be bo ɲanmiɛn su lɔ, yɛ be guali asiɛ’n su wa. Kɛ ɔ fin lɛ’n, Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ kun i ndɛ nga kpɛn su. Ɔ seli kɛ: “Asiɛ’n nin jenvie’n, amun yako! Afin mmusu’m be si Satan’n w’a ba amun wun wa ya su yɛlɛ kɛ ɔ si kɛ i cɛn’n w’a sɔn-man kun.”​—Ngl. 12:7-12.

14. (a) ?Ngue ti yɛ e srɛ Ɲanmiɛn titi kɛ maan i Sielɛ blɛ’n ju ɔ? (b) ?Junman cinnjin benin yɛ ɔ fata kɛ e di ɔ?

¹⁴ Like nga ti yɛ kɛ Zezi yoli famiɛn’n yɛ sa tɛtɛ’m be ju mɛn’n nun’n, Sa Nglo Yilɛ 12:7-12 yiyi nun. Yɛle kɛ, Zezi ti famiɛn ɲanmiɛn su lɔ. Satan kusu te sie asiɛ’n. Sanngɛ, ɔ ka kan Zezi kwlá klunwifuɛ mun. Ɔ maan, be  su yoman sa tɛ kun asiɛ’n su. Lele naan w’a yo sɔ’n, é srɛ́ Ɲanmiɛn titi kɛ maan i Sielɛ blɛ’n ju. Yɛ é tú e klun é bó jasin fɛ’n titi. Jasin fɛ’n mɔ e bo’n, ɔ ti nzɔliɛ kun. Zezi seli kɛ: “Bé wá kán Nyanmiɛn sielɛ’n i jasin fɛ nga mɛn wunmuan’n nun naan sran’n kwlaa be ti Nyanmiɛn ndɛ’n. I sin yɛ mɛn i awieliɛ’n ɔ́ jú-ɔ.”​—Mat. 24:14.

15, 16. ?Kɛ e srɛ Ɲanmiɛn kɛ maan be mɔ be o asiɛ’n su wa’n be yo i klun sa’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e bɔbɔ e yo ɔ?

¹⁵ I afuɛ kɔe 6.000 yɛ, sran’m be kwlakwla be yoli Ɲanmiɛn klun sa’n. I sɔ’n ti, kɛ Zoova niannin ninnge ng’ɔ yili be’n, ɔ wunnin kɛ be “yoli kpa dan.” (Bob. 1:31) Sanngɛ, Satan wa yoli ɲin kekle. Kɛ ɔ fin lɛ’n, sran sunman be yoman Ɲanmiɛn i klun sa’n. Sanngɛ andɛ’n, sran ko ju akpinngbin mɔcuɛ be su Zoova. Be srɛ i titi kɛ maan be mɔ be o asiɛ’n su wa’n be yo i klun sa’n. Kpɛkun, be bɔbɔ be yo be srɛlɛ sɔ’n i su sa. Yɛle kɛ be yo like ng’ɔ jɔ Ɲanmiɛn klun’n, yɛ be bo Ɲanmiɛn Sielɛ’n i jasin fɛ’n juejue su.

¹⁶ Aniaan bla oke kun le afuɛ 80. Be yoli i batɛmu afuɛ 1948 nun, yɛ ɔ ti ngaliɛ difuɛ sran ble mɛn’n nun. Ɔ seli kɛ: “N srɛ titi kɛ maan e wun sran kwlaa nga be ti kɛ [Zezi i] bua mun sa’n, naan blɛ m’ɔ te yo ye’n, e kle be like naan be si Zoova. Asa ekun’n, kɛ ḿ mán bó jasin fɛ’n ń klé sran kun’n, n srɛ Zoova kɛ ɔ man min ngwlɛlɛ naan ndɛ nga ń kán’n, ɔ yo sran’n i fɛ. Kɛ m bu sran nga y’a dun mmua y’a wun be mɔ be ti kɛ Zezi i bua mun sa’n be akunndan’n, n srɛ Zoova titi kɛ ɔ suan e bo naan e nian be lika.” Aniaan bla sɔ’n kleli sran kpanngban be like lele be kacili Zoova i sufuɛ. Atrɛkpa’n, amun si aniaan oke wie mun. Wafa nga be tu be klun be yo Zoova klun sa’n, ɔ yo ɲɛnmɛn dan.​—An kanngan Filipfuɛ Mun 2:17 nun.

17. ?Kɛ a bu like nga Ɲanmiɛn wá yó mán sran mun’n i akunndan’n, wafa sɛ yɛ i sɔ’n yo wɔ ɔ?

¹⁷ Zoova wá núnnún i kpɔfuɛ nga be o asiɛ’n su wa’n. I sin’n, asiɛ wunmuan’n káci lika klanman. Yɛ be nga be wuli’n bé cɛ́n nguan. Zezi seli kɛ: “Nán maan ndɛ sɔ’n bo amun nuan, afin cɛn wie lele be kwlaa nga be o ndia nun’n, bé tí i nɛn, yɛ bé fín ndia’n nun fíte.” (Zan 5:28, 29) Kɛ é wá sɔ́ e sran nga be wuli’n be nun’n, ɔ́ wá yó e fɛ dan. Ɲanmiɛn “núnnún [e] nyinmuɛn’n kwlaa.” (Ngl. 21:4) Be nga bé cɛ́n’n, be nun sunman be ti “sran tɛ.” Yɛle kɛ, b’a siman Ɲanmiɛn Zoova nin Zezi naan b’a wu. Ɔ maan, é wá klé be like naan be si Ɲanmiɛn. Sɛ be yo Ɲanmiɛn klun sa’n, bé ɲán “anannganman nguan.” Sanngɛ, lele nin i kɛ blɛ sɔ’n ju’n, é srɛ́ Ɲanmiɛn titi kɛ maan be mɔ be o asiɛ’n su wa’n be yo i klun sa’n.​—Yol. 24:15; Zan 17:3.

18. ?Ninnge cinnjin benin mun yɛ sran’m be sa mian be wun ɔn?

¹⁸ Kɛ Ɲanmiɛn Sielɛ blɛ’n wá jú’n, Ɲanmiɛn dunman’n yó sanwun. Kpɛkun, be nga be o asiɛ’n su wa’n nin be mɔ be o ɲanmiɛn su lɔ’n, be bo yó kun bé sú i. Nanwlɛ, like nsan klikli nga Zezi kleli e kɛ e srɛ Ɲanmiɛn’n, Ɲanmiɛn tɛ́ su mán e. Ɔ maan, sran’m bé ɲán ninnge cinnjin nga be sa mian be wun’n. Sanngɛ, Zezi kannin ninnge cinnjin nnan ekun be ndɛ. Like suanlɛ ng’ɔ́ bá lɛ’n wá fá e ɲin síe be su.