1. Ĩla tũũtavany’a tũtonya kũtũmĩa ata mboya ĩla ĩwetetwe ĩandĩkonĩ ya Mathayo 6:9-13?

ANDŨ aingĩ nĩmatonya kwinĩlĩĩla Mboya ya Mwĩaĩi mateũsisya vandũ. Naitũ ĩla tũũtavany’a nyũmba na nyũmba, mavinda maingĩ nĩtũweteaa ala twakomana namo ĩũlũ wa mboya ĩsu nĩ kana tũmatetheesye maelewe kana Ũsumbĩ wa Ngai nĩ silikalĩ ĩkaete moalyũku manene ĩũlũ wa nthĩ. Kana nĩtũtonya kwĩthĩwa tũtũmĩaa mũsoa wa mbee mboyanĩ ĩsu nĩ kana twony’e andũ kana Ngai e ĩsyĩtwa, na kana ĩsyĩtwa yĩu nĩyaĩle kũtaĩwa, kana kwa ndeto ingĩ, ĩsyĩtwa yĩu yaĩle ‘kwoswa ta ĩtheu.’—Mt. 6:9, maelesyo ma kwongeleela ma NWT.

2. Twĩsĩ ata kana Yesũ ndendaa twĩkae kwinĩlĩĩlaa Mboya ya Mwĩaĩi ĩla twenda kũvoya?

² Ĩndĩ we Yesũ endaa andũ mekae kwinĩlĩĩla mboya ĩsu o tondũ andũ aingĩ ma ndĩni ila syĩyĩtaa sya Kĩklĩsto mekaa? Aiee. Nĩkĩ? Nũndũ o na atanamba kũmanyĩsya andũ mboya ĩsu aisye: “Mũkĩvoya mũikatindĩe ndeto.” (Mt. 6:7) O na ĩvinda yĩngĩ ĩla amanyĩw’a make mendie kũmanyĩw’a kũvoya, nĩwatũngĩlĩile mboya ĩsu ĩndĩ atũmĩĩte ndeto syĩ kĩvathũkany’o. (Luka 11:1-4)  Kwoou kĩla Yesũ wendaa nĩ kũtũtetheesya tũmanye twaĩle kũvoya ĩũlũ wa kyaũ, na nĩ maũndũ meva twaĩle kwambĩĩa namo. Vate nzika, mboya ĩsu nĩtũmanyĩasya mũno ũndũ twaĩle kũvoya.

3. Nĩ makũlyo meva tũtonya kwĩkũlya ĩvindanĩ yĩla tũũneenea ĩla Mboya ya Mwĩaĩi?

³ Nthĩnĩ wa ĩsomo yĩĩ na yĩla yĩatĩĩe nĩtũũneenea kĩla kĩ Mboyanĩ ya Mwĩaĩi. Ĩvindanĩ yĩla tũũneenea mboya ĩsu ĩkũlye atĩĩ, ‘Mboya ĩno ĩtonya kũndethya ata naĩlangye mboya syakwa? Na ũndũ ũla wa vata vyũ, nyie nĩnĩkalaa kwosana na mboya ĩsu?’

4. Ndeto “Asa waitũ” itũlilikanasya kyaũ, na nĩkĩ tũtonya kwasya kana Yeova nĩ “Asa” wa Aklĩsto ala me na wĩkwatyo wa kwĩkala kũũ nthĩ?

⁴ Mboya ya Mwĩaĩi yambĩĩe na ndeto ii, “Asa waitũ,” ĩndĩ ti “Asa wakwa.” Nũndũ wa ũu, ndeto isu “Asa waitũ” itũlilikanasya kana twĩ na “ana-a-asa” aingĩ matwendete. (1 Vet. 2:17) Ĩsu nĩ ndaĩa nene ta kĩ! Nũndũ Aklĩsto etĩkĩw’a mauta me na wĩkwatyo wa kũthi ĩtunĩ, nĩmatw’ĩtwe ana ma Ngai. Na kwoou asu nomo matonya nesa vyũ kwĩta Yeova “Asa.” (Alo. 8:15-17) O namo Aklĩsto ma w’o ala me na wĩkwatyo wa kwĩkala kũũ nthĩ no mamwĩte Yeova “Asa.” Nĩkĩ? Nũndũ nĩwe ũmanengete thayũ na no we wĩanĩasya nesa mavata moo. Ĩndĩ asu me na wĩkwatyo wa kwĩkala kũũ nthĩ makatw’ĩka syana sya Ngai nesa vyũ ĩla makavetewa naĩ na mayĩthĩwa me aĩkĩĩku ĩvindanĩ ya ũla mũtiani wa mũthya.—Alo. 8:21; Ũvu. 20:7, 8.

5, 6. Nĩ mũthĩnzĩo wĩva mũseo asyai matonya kũnenga syana syoo, na kĩla mwana aĩle kũtũmĩa mũthĩnzĩo ũsu ata? (Sisya visa ĩthangũnĩ ya 20.)

⁵ Ĩla asyai mamanyĩsya syana syoo ũndũ itonya kũvoya na maitetheesya imwone Yeova ta Ĩthe wasyo wa ĩtunĩ na ũsyendete, methĩawa mainenga mũthĩnzĩo mũseo. Kwa ngelekany’o, mwana-a-asa ũmwe wĩthĩawa e mũsyaĩĩsya wa mũthyũlũlũko nthĩ ya South Africa aĩtye ũũ: “Kuma mũthenya ũla eĩtu makwa masyaiwe, nambĩĩe kũvoya namo kĩla wĩoo ate o ĩla nesa kwĩthĩwa nde kw’o. Mavinda maingĩ eĩtu asu makwa masasya kana mayĩsa kũlilikana kĩla nawetaa ĩla ngũvoya namo. Ĩndĩ nĩmalilikanaa ũndũ kweethĩawa kũilyĩ ĩla tũũvoya, na nĩmalilikanaa maũndũ ta ndaĩa ĩla twanengae Asa witũ, Yeova, ĩla tũũmũvoya, na ũndũ meew’aa mauĩtye na mate kũthĩnĩka. Na ĩndĩ ĩla mamanyie kũneena oou, nĩnamathangaaisye mambĩĩe kũvoya na wasya nĩ kana nĩw’e ũndũ meũtavya Yeova kĩla kĩ ngoonĩ na kĩla meũsũanĩa. Noonaa ũsu wĩ mwanya mũseo wa kũmanya ngoo syoo. Nũndũ wa ũu, naĩ nĩtonya kũmatetheesya nesa mamanye ũndũ matonya kũlikya mboyanĩ syoo maũndũ amwe ma vata mawetetwe ĩla Mboyanĩ ya Mwĩaĩi nĩ kana wĩthĩe matw’a kũvoya mevoya ũndũ vaĩle.”

⁶ Nũndũ wa kĩtumi kyu, eĩtu asu nĩmesie kwĩana me na ngwatanĩo nzeo na Yeova. Yu nĩ atwae na mekalanasya nesa na aũme moo. O na ĩngĩ, eĩtu asu na aũme moo mamũthũkũmaa Ngai me athũkũmi ma ĩvinda yonthe. Vai mũthĩnzĩo mũnene asyai matonya kũnenga syana syoo ũvĩtũkĩte kũitetheesya syĩthĩwe na ngwatanĩo nzeo na Yeova. Ĩndĩ nĩtwĩsĩ kana kĩla mwana nĩwe waĩle kwĩkĩa kĩthito nĩ kana ngwatanĩo yake na Yeova ĩendeee kwĩthĩwa yĩ ndũmu. Nĩ kana eke ũu, ũndũ ũmwe waĩle kwĩka nĩ kwĩmanyĩsya kwenda ĩsyĩtwa ya Ngai na kũyĩnenga ndaĩa nene kwĩ kĩndũ kĩngĩ o na kĩva.—Sav. 5:11, 12; 91:14.

7. Nĩ ndaĩa yĩva andũ ma Ngai me nayo, na ndaĩa ĩsu manengetwe yaĩlĩte kũtuma meka ata?

⁷ Nĩ ndaĩa nene mũno kwĩthĩwa twĩsĩ ĩsyĩtwa ya Ngai, na kwĩthĩwa twĩ ‘andũ kwondũ wa ĩsyĩtwa yake.’ (Meko 15:14; Isa. 43:10) Nĩkyo kĩtumi tũmũvoyaa Asa witũ wa ĩtunĩ tũkĩmwĩa: “Syĩtwa yaku yĩtaĩwe.”  Kũmũtavya Yeova ũu nĩkũtonya kũũsukuma ũmwĩe aũtetheesye ndũkese kwĩka kĩndũ kana kwasya ũndũ ũtonya kũtuma ĩsyĩtwa yake ĩtheu yĩvũthw’a. Tũikwenda twĩkale ta andũ amwe ma ĩvinda ya atũmwa ala mwĩkalĩle woo ũtosanaa na kĩla meũtavya andũ ala angĩ. Mũtũmwa Vaulo aisye ũũ ĩũlũ wamo: “Syĩtwa ya Ngai yĩumawa Andũnĩ-ma-mbaĩ-ingĩ nũndũ wenyu.”—Alo. 2:21-24.

8, 9. Nengane ngelekany’o ĩkwonany’a ũndũ Yeova ũathimaa ala mendaa mũno kwona ĩsyĩtwa yake yĩitaĩwa.

⁸ Nĩtũtataa mũno kwĩka maũndũ matonya kũtuma ĩsyĩtwa ya Ngai yĩtaĩwa. Kwasũanĩa ngelekany’o ya mwĩĩtu-a-asa ũmwe wa Norway ũla wakw’ĩĩwe nĩ mũũme atataĩĩe. Mwĩĩtu-a-asa ũsu atiiwe na kamwana ka myaka ĩlĩ. Easya ũũ: “Ĩvinda yĩu navonie thĩna mwingĩ mũno. Kĩla mũthenya navoyaa vakuvĩ kĩla ĩsaa nĩkwate vinya ndikese kũvũavũana na ũndũ ũsu ũituma nĩka ũtwi ũtaĩlĩte kana nĩthĩwa nde mũĩkĩĩku, na nũndũ wa ũu ngĩmũnenga Satani mwanya wa kũmũvũthya Yeova. Nendaa kũtaĩa ĩsyĩtwa ya Yeova, na nĩnendaa mwanawa eĩsa kwona ĩthe Nthĩ Nzaũ.”—Nth. 27:11.

⁹ We Yeova nĩweethukĩĩisye mboya ta isu sya kuma ngoonĩ? Ĩĩ. Mbee, mwĩĩtu-a-asa ũsu nĩweekĩiwe vinya mũno nũndũ wa kũtindany’a na Aklĩsto ala angĩ. O na ĩngĩ ĩtina wa myaka ĩtano nĩwatwaiwe nĩ mũtumĩa wa kĩkundi. Nake mwanae, ũla yu wĩ na myaka 20, nĩ mũvatise. Mwĩĩtu-a-asa ũsu easya atĩĩ: “Nĩw’aa mũyo mũno nũndũ mũemewa nũndetheetye kũmũea.”

10. Nĩ kyaũ kyaĩle kwĩkwa nĩ kana ĩsyĩtwa ya Ngai yĩtaĩwe nesa vyũ?

¹⁰ Nĩ kyaũ kyaĩle kwĩkwa nĩ kana ĩsyĩtwa ya Ngai yĩtaĩwe nesa vyũ na yĩivetangĩwa kĩko kyonthe kĩla yaailĩĩlwa? Nĩ kana kĩu kĩkĩke, no nginya Yeova avetange onthe ala maleaa na ngũlũ ũsumbĩki wake mũnene. (Soma Esekieli 38:22, 23.) Ĩtina wa ũu nĩw’o andũ makambĩĩa kũvetewa naĩ kavola kwa kavola. Mwa twĩkũlasya nĩ ĩndĩĩ ĩvinda yĩkavika wĩthĩe alaĩka onthe vamwe na andũ nĩmekũtuma ĩsyĩtwa ya Yeova yĩtaĩwa! Ĩvinda yĩu nĩw’o ĩndĩ Ĩthe witũ wa ĩtunĩ ũkethĩwa “syonthe nthĩnĩ wa syonthe.”—1 Ako. 15:28.

11, 12. Aklĩsto ma w’o matetheeiw’e kũelewa kyaũ mwakanĩ wa 1876?

¹¹ Yesũ atanamba kwambata ĩtunĩ, atũmwa make mamũkũlilye atĩĩ: “Mwĩaĩi, ũkatũngĩa Isilaeli ũsumbĩ ĩvinda yĩĩ twĩ nayo?” Ũsungĩo wa Yesũ woonanisye kana mayaĩ maneanĩĩa kũtavw’a ĩla Ũsumbĩ wa Ngai wĩambĩĩa kũsumbĩka. Eeie amanyĩw’a make nĩmatũnge ilĩko syoo wĩanĩ wa vata ũla maaĩle kũtethya, naw’o waĩ kũtavany’a. (Soma Meko ma Atũmwa 1:6-8.) Ĩndĩ o na amatavĩtye oou, nĩwamamanyĩisye maendeee kweteela mũno Ũsumbĩ wa Ngai. Kyu nĩkyo kĩtumi kuma ĩvinda yĩu ya atũmwa, Aklĩsto methĩĩtwe maivoya Ũsumbĩ wa Ngai wũke.

¹² Vatiele kavinda kanini Yesũ ambĩĩe kũsumbĩka ĩtunĩ, Yeova nĩwatetheeisye andũ make maelewe nĩ mwaka wĩva Yesũ wĩambĩĩa kũsumbĩka. Kwa ngelekany’o, mwakanĩ wa 1876, ve kĩlungu kĩmwe kyaandĩkiwe nĩ Charles Taze Russell na kyaumĩthw’a ĩkasetinĩ yĩtawa Bible Examiner. Kĩlungu kyu kyaĩ na kyongo, “Mavinda ma Mbaĩ Ingĩ: Makathela Ĩndĩĩ?,” na nĩkyaeleisye ũndũ mwaka wa 1914 ne wa vata. Kĩlungu kyu nĩkyoonanisye kana ala “mavinda mũonza” mawetetwe wathaninĩ wa Ndanieli nĩmakonanĩtye na “mavinda ma Andũ-ma-mbaĩ-ingĩ” ala Yesũ wawetie. *—Nda. 4:16; Luka 21:24.

13. Nĩ kyaũ kyeekĩkie mwakanĩ wa 1914, na maũndũ ala maendeee kũũ nthĩ kuma ĩvinda yĩu maĩkĩĩthasya kyaũ?

 ¹³ Mwakanĩ wa 1914, nthĩ sya Europe nĩsyambĩĩe kũkita, na kaũ ũsu nĩwesie kũnyaĩĩka nthĩ yonthe. Kaũ ũsu ũyĩsa kũthela mwakanĩ wa 1918, andũ makwatĩtwe nĩ yũa ĩvyũ mũno na makasyoka makakwatwa nĩ ndetema nthũku mũno ĩla yooaie andũ aingĩ kwĩ ala mooaĩtwe nĩ ũ kaũ. Maũndũ asu meekĩkie moonanisye kana “wonan’yo” ũla Yesũ waisye kana ũkatetheesya andũ mamanye nĩwatw’ĩkĩthw’a Mũsumbĩ ĩtunĩ nĩwambĩĩa kwĩanĩa. (Mt. 24:3-8; Luka 21:10, 11) Ve maũndũ maingĩ maĩkĩĩthasya kana Mwĩaĩi Yesũ Klĩsto ‘anengiwe ngovia ya ũsumbĩ’ mwakanĩ wa 1914. Mwakanĩ ũsu nĩw’o ‘waumaalile aikĩlany’a, na nĩ kana akĩlany’e.’ (Ũvu. 6:2) Nĩwatheisye ĩtunĩ ĩla wokitie na Satani na ndaimoni syake na amekya kũũ nthĩ. Kuma ĩvinda yĩu andũ nĩmakwatĩtwe nĩ kĩla kĩwetetwe ndetonĩ ii mbeveee: “Woo nĩ wanthĩ na wa ũkanga: nũndũ ndevili nĩwamũtheeea inyw’ĩ, e na ũthilĩku mũnene, akĩmanya kana e na kavinda o kanini.”—Ũvu. 12:7-12.

14. (a) Nĩkĩ o na ũmũnthĩ nĩ ũndũ wa vata kũvoya Ũsumbĩ wa Ngai wũke? (b) Tũnengetwe kĩanda kĩva kya mwanya?

¹⁴ Wathani ũla ũandĩkĩtwe ĩvukunĩ ya Ũvuan’yo 12:7-12 nũeleetye nĩkĩ Ũsumbĩ wa Ngai wasumbĩka kwambĩĩe mothũku ala mathĩnĩtye andũ mũno kũvika o na ũmũnthĩ. Ĩvinda yĩu Yesũ, ũla nĩwe Mũsumbĩ wa Ũsumbĩ wa Ngai, nĩw’o wambĩĩe kũsumbĩka katĩ wa amaitha make. Na kwoou twĩendeea kũvoya Ũsumbĩ wa Ngai wũke nginya ĩla Yesũ ũkasinda amaitha  make vyũ na aimina ũthũku ĩũlũ wa nthĩ. Ĩndĩ kavindanĩ kaa tweteele kĩu, twaĩlĩte kũendeea kwĩkala kwosana na mboya isu tũvoyaa. Tũtonya kwĩka ũu ata? Nĩ kwa kũtethya wĩa wa kũtavany’a, nũndũ nũkonetye mũno kwĩanĩa kwa ũla “wonan’yo.” Yesũ athanie ũũ: “Ũvoo ũũ mũseo wa ũsumbĩ ũkatavanw’a nthĩ yonthe wĩthĩwe ũkũsĩ kwa mbaĩ syonthe; na ĩndĩ mũminũkĩlyo ũkyũka.”—Mt. 24:14.

15, 16. Nĩ kwa nzĩa yĩva tũtonya kwĩkala kwosana na kĩlungu kĩĩ kya Mboya ya Mwĩaĩi, “Kwenda kwaku kwĩke kũũ nthĩ”?

¹⁵ Myaka ta 6,000 mĩvĩtu, kwenda kwa Ngai nĩkweekawa vaa ĩũlũ wa nthĩ nesa vyũ. Nĩkyo kĩtumi Yeova amina kũmbĩa mũndũ syĩndũ nzeo na vandũ vaseo wasyaisye kĩla kĩndũ na asya “kyaĩ kĩseo mũno.” (Mwa. 1:31) Ĩtina wa ũu Satani nĩwaleanile na Ngai, na kuma ĩvinda yĩu no andũ anini mekĩte kwenda kwa Ngai vaa nthĩ. Ĩndĩ nĩtwĩw’aa mũyo nũndũ ũmũnthĩ kwĩ Ngũsĩ ta milioni nyanya. Ngũsĩ isu iyĩkaa o kũvoya kwenda kwa Ngai kwĩkwe kũũ nthĩ, ĩndĩ nitataa mũno syĩkale kwosana na mboya ĩsu ivoyaa. Syĩkaa ũu kwa kwĩthĩwa na mwĩkalĩle ũla ũmwendeeasya Ngai, na kwa kwĩkĩa kĩthito wĩanĩ wa kũtw’ĩkĩthya andũ amanyĩw’a.

¹⁶ Kwa ngelekany’o, mwĩĩtu-a-asa ũmwe wavatisiwe mwaka wa 1948 na waĩ misonalĩ Africa aisye atĩĩ: “Nyie nĩnĩvoyaa kwosana na ndeto isu syĩ Mboyanĩ ya Mwĩaĩi [“Kwenda kwaku kwĩke kũũ nthĩ”]. Nĩvoyaa kana andũ ala mailyĩ ta malondu moneke vala maĩ na maitetheew’a mamũmanye Yeova matanamba kũselewa. O na ĩla ngwenda kũtavya mũndũ ũvoo, nĩnĩvoyaa nĩkwate ũĩ nĩ kana nĩtonye kũkiita ngoo yake. O na ĩngĩ, nĩnĩvoyaa Yeova aathime kĩthito kitũ kya kũmasũvĩa ala mailyĩ ta malondu na mambĩĩe kũmanyĩw’a ũw’o.” Kwoou ti ũsengy’o kana mwĩĩtu-a-asa ũsu wĩ na myaka 80 nĩwonete mosyao maseo ũtavany’anĩ, na kana aitetheanĩsya na angĩ nũtetheesye andũ aingĩ makatw’ĩka Ngũsĩ sya Yeova. Vate nzika, no ũlilikane andũ angĩ ala meyumĩtye na ngenda meke kwenda kwa Ngai o na kau me o na mathĩna ma ũkũũ.—Soma Savuli 110:3.

17. We wĩw’aa ata wasũanĩa ũndũ Yeova ũkeka nĩ kana asũngĩe kĩlungu kĩĩ kya Mboya ya Mwĩaĩi, “Kwenda kwaku kwĩke kũũ nthĩ”?

¹⁷ Twĩendeea kũvoya kwenda kwa Ngai kwĩkwe kũũ nthĩ nginya ĩla Ũsumbĩ wa Ngai ũkavetanga amaitha maw’o kũũ nthĩ. Ũu wathela, tũkeeyonea kwenda kwa Ngai kũyĩkwa nesa vyũ kwĩ tene ĩla andũ mbilioni mbingĩ methayũũkw’a mekale nthĩ nzaũ. Yesũ aisye ũũ: “Mũikaseng’e kwondũ wa ũu: nũndũ saa nĩwũkĩte, yĩla onthe ala me mbũanĩ makew’a wasya [wakwa], namo makauma.” (Yoa. 5:28, 29) Tũkew’a mũyo mũno ethĩwa tũkeethĩwa twĩ thayũ ĩvinda yĩu tũthokye endwa maitũ ala makathayũũkw’a! Ĩvinda yĩu Ngai “akavyaĩa methoi onthe methonĩ [maitũ].” (Ũvu. 21:4) Aingĩ methayũũkw’a nĩ ala “mate alũngalu,” ala makwie matemanyĩĩtye ũw’o ĩũlũ wa Yeova Ngai na Mwana wake. Ĩkeethĩwa ndaĩa nene mũno kũmanyĩsya asu methayũũkw’a ĩũlũ wa kwenda kwa Ngai na kĩeleelo kyake, na nũndũ wa ũu ũyĩthĩa nĩtwamatetheesya methĩwe matonya kũkwata “thayũ ũtathela.”—Meko 24:15; Yoa. 17:3.

18. Mavata ala manene ma andũ nĩ meva?

¹⁸ Kũikethĩwa na mũuo na wĩw’ano kũũ nthĩ nginya ĩla Yeova ũkathesya ĩsyĩtwa yake aitũmĩa Ũsumbĩ wake. Kwoou ĩla Ngai wĩsũngĩa nesa maũndũ ma mbee atatũ ala me ĩla Mboyanĩ ya Mwĩaĩi, akeethĩwa eanĩsya mavata ala manene ma andũ. Ĩndĩ ve maũndũ angĩ ana me nthĩnĩ wa ĩla Mboya ya Mwĩaĩi ala monanĩtye maũndũ angĩ ma vata twendaa kwĩanĩw’a. Maũndũ asu nĩmaneeneetwe ĩsomonĩ yĩla yĩatĩĩe.