1, 2. (1) ?From wanem yumi obei long Jehova mo yumi no joen long faet mo politik? (Yu luk pija long stat blong stadi.) (2) ?Plante man oli obei moa long wanem samting? ?Wanem frut i kamaot?

OL MAN blong Jehova oli no joen long faet mo politik, mo oli no pusum nus long ol samting we i mekem ol man oli seraot from kala blong skin, kalja, mo kantri. ?From wanem i olsem? From we yumi lavem Jehova, yumi obei long hem oltaem, mo yumi fren gud wetem hem. (1 Jon 5:3) Yumi evriwan yumi folem ol rul blong God, nating se yumi blong wanem kantri. Samting we i moa impoten, hemia se yumi wantem obei oltaem long Jehova mo Kingdom blong hem. (Matiu 6:33) Hemia nao risen from wanem yumi talem se yumi “no man blong wol ya.”—Ridim Jon 17:11, 15, 16; Aesea 2:4.

² Long wol tede, plante man oli obei moa long kantri blong olgeta, laen blong olgeta, no wan tim blong spot blong olgeta. Fasin ya i mekem se plante long olgeta oli wantem winim ol narafala, oli no laekem narafala, mo samtaem oli kilim i ded ol man we oli no folem tingting blong olgeta. Nating se yumi no joen long ol fasin ya, be oli save gat paoa long laef blong yumi mo famle blong yumi, mo oli save mekem i nogud long yumi. Samtaem yumi no agri long sam desisen we gavman i tekem, from we God  i wokem yumi long fasin we yumi naf blong luksave samting we i stret, mo samting we i no stret. (Jenesis 1:27; Dutronome 32:4) ?Yu yu harem olsem wanem taem yu luksave wan samting we i no stret? ?Bambae yu joen blong tokbaot samting ya, no bambae yu stap defren?

3, 4. (1) ?From wanem yumi no joen long ol raorao we oli kamaot bitwin ol kantri? (2) ?Long stadi ya bambae yumi tokbaot wanem?

³ Plante man oli joen long ol raorao we oli kamaot bitwin ol kantri. Oli mekem olsem from we gavman blong olgeta i talem se, hemia nao samting we wan gudfala sitisen blong kantri i mas mekem. Be yumi no mekem olsem, from we yumi man blong Jisas. Taswe, yumi no joen long politik, mo yumi no joen long ol faet. (Matiu 26:52) Ol tru Kristin oli no ting se wan kantri i moa gud i bitim wan narafala kantri. (2 Korin 2:11) Yumi no wantem nating blong joen long ol faet blong wol ya.—Ridim Jon 15:18, 19.

⁴ From we yumi sinman yet, maet samfala long yumi oli gat sam rabis tingting long ol man blong defren kantri. (Jeremaea 17:9; Efesas 4:22-24) Long stadi ya, bambae yumi lanem ol rul blong Baebol, we oli save givhan long yumi blong winim ol rabis tingting we oli save mekem ol man oli seraot. Mo tu, bambae yumi tokbaot olsem wanem yumi save obei long Kingdom, taem yumi trenem tingting blong yumi, blong folem tingting blong Jehova mo Jisas.

5, 6. ?Taem Jisas i stap long wol, hem i mekem wanem taem i hem i luk ol defren grup blong man? ?From wanem hem i mekem olsem?

⁵ Taem yu harem se i had blong yu no joen long wol, i gud yu askem se: ‘?Sipos Jisas i stap, bambae hem i mekem wanem?’ Taem Jisas i stap long wol, i bin gat ol faet mo raorao bitwin ol man Judia, Galili, mo Sameria. Yu traem tingbaot ol eksampol ya. Ol man Isrel oli no save toktok wetem ol man Sameria. (Jon 4:9) Ol Farisi mo ol Sadusi oli no agri long plante samting. (Ol Wok 23:6-9) Ol man Isrel we oli stadi long Loa, oli ting se oli hae moa long olgeta we oli no stadi long loa. (Jon 7:49) Mo plante oli no laekem ol man blong tekem takis, mo ol man Rom. (Matiu 9:11) Be Jisas i no joen nating long ol samting ya. Hem i faet blong leftemap trutok blong Jehova, mo hem i luksave spesel neson blong Isrel se hem i blong God. Hem i neva talem long ol disaepol blong hem se oli moa gud i bitim ol narafala. (Jon 4:22) Defren olgeta, hem i tijim olgeta blong oli lavem olgeta man.—Luk 10:27.

⁶ ?From wanem Jisas i no luk wan grup blong man se i moa gud i bitim narafala? Hemia from filing we hem mo Papa blong hem tufala i gat long ol man. Taem Jehova i wokem man, hem i wantem se olgeta oli fulumap wol ya wetem ol defdefren kaen man. (Jenesis 1:27, 28) Taswe, Jehova mo Jisas tufala i no tingbaot wan kantri se i moa gud long narawan, no wan lanwis se i moa gud long wan narawan. (Ol Wok 10:34, 35; Revelesen 7:9, 13, 14) Yumi mas folem nambawan eksampol blong tufala.—Matiu 5:43-48.

7, 8. (1) ?Yumi sapotem gavman blong hu, mo from wanem? (2) ?Yumi mas tingbaot wanem long saed blong ol problem we oli hapen tede?

⁷ ?From wanem yumi no sapotem wan  gavman blong wol? Hemia from we yumi sapotem gavman blong Jehova nomo. Hem nao i King blong yumi. Long garen blong Iden bifo, Setan i talem long Jehova se hem i naf blong rulum ol man. Setan i pulum ol man blong oli ting se, fasin blong hem blong rul, bambae i mekem i gud moa long man. Jehova i letem we yumi nomo yumi jusum weswan saed yumi wantem stap long hem. ?Olsem wanem long yu? ?Yu yu obei long Jehova from we yu bilif se fasin blong hem blong mekem samting i stret bitim wanem we yu wantem mekem? ?Yu bilif se Kingdom nomo bambae i stretem evri trabol blong wol? ?No, yu ting se man i save harem gud taem hem i rulum hem wan we i no nidim God?—Jenesis 3:4, 5.

⁸ Yu traem tingbaot se bambae yu talem wanem sipos wan man i askem yu se, ?wanem tingting blong yu long pati ya, no grup blong gavman ya, no wan narafala ogenaesesen? Maet samfala long ol grup ya, oli glad blong givhan long ol man. Be yumi luksave se Kingdom blong Jehova nomo i save stretem evri problem, mo i putumbak stret fasin. Mo tu yumi folem ol advaes blong Jehova we oli kamaot long kongregesen, i bitim we yumi folem prapa tingting blong yumi. Hemia nao from wanem kongregesen i joen gud.

9. ?Wanem problem we ol fas Kristin oli gat? ?Wanem advaes we oli kasem?

⁹ Long taem blong ol fas Kristin, i gat sam Kristin long Korin we oli raorao long olgeta, samfala oli talem se: “‘Mifala i blong Pol,’ . . . ‘Mifala i blong Apolos.’ Mo sam narafala i stap talem se, ‘Mifala i blong Pita,’ mo sam narafala bakegen i stap talem se, ‘Mifala i blong Kraes.’” Taem Pol i harem nius blong samting ya, hem i sek. Hemia wan bigfala problem, from we naoia i olsem se i no moa gat pis long kongregesen. Taswe Pol i askem long ol brata mo sista se: “?Yufala i ting se yufala i save brebrekem Kraes olsem?” Hem i gohed blong stretem olgeta i se: “Ol brata mo sista. Long nem blong Jisas Kraes ya, Masta blong yumi, mi mi talem strong long yufala, se mi wantem tingting blong yufala i mas kam wan nomo. Bambae yufala i no moa seraot long ol naranarafala grup. Yufala i mas joen gud we yufala i gat wan tingting nomo, mo we fasin blong yufala i wan nomo.” Advaes ya i stret long yumi tede. I no mas gat fasin seraot insaed long kongregesen.—1 Korin 1:10-13; ridim Rom 16:17, 18.

10. ?Pol i mekem ol tabu Kristin oli tingbaot wanem bakegen? ?Yumi lanem from samting ya?

¹⁰ Pol i mekem ol tabu Kristin oli tingbaot bakegen se oli sitisen blong heven, mo oli no mas tingbaot ol “samting blong wol ya nomo.” (Filipae 3:17-20) * Ol tabu Kristin oli olsem ol ambasada blong God mo Jisas. Taem wan ambasada i stap long wan defren kantri, hem i no joen nating long ol problem blong politik long kantri ya. Long sem fasin, i no stret blong ol tabu Kristin oli joen long politik, mo ol problem blong wol ya. (2 Korin 5:20) Mo tu, olgeta we oli gat hop blong  laef olwe long wol ya, oli mas obei nomo long Kingdom blong God, mo oli no mas joen nating long ol problem blong politik long wol.

11, 12. (1) ?Yumi mas sakemaot wanem fasin, sipos yumi wantem obei long Kingdom blong God? (2) ?Wan sista i gat wanem tingting long sam man? ?Wanem i givhan long hem blong i jenisim tingting blong hem?

¹¹ Long plante ples long wol, ol man oli laekem moa blong joen wetem ol man we oli gat sem fasin olsem olgeta, sem kalja, mo oli toktok sem lanwis. Plante taem oli flas from ples blong olgeta. Yumi mas lukaot blong no letem ol tingting olsem oli spolem yumi. Defren olgeta, yumi mas jenisim tingting blong yumi, mo yumi mas trenem tingting blong yumi blong folem ol tok blong Baebol blong mekem se yumi no joen long eni samting blong wol. ?Yumi save mekem samting ya olsem wanem?

¹² Yu traem tingbaot wan sista we nem blong hem Mirjeta. * Hem i bon long kantri ya Yugoslavia. Long ples we hem i laef long hem, ol man oli no laekem ol man Sebia. Taem hem i lanem trutok, hem i luksave se Jehova i no luk wan laen blong man se i moa gud long narafala, mo tu hem i luksave se Setan nao i wantem se ol man oli no laekem narafala. Taswe, hem i traehad blong jenisim rong tingting we hem i gat fastaem. Be taem wan faet i stat bitwin ol defdefren laen blong man we oli laef long ples blong hem, Mirjeta i stat blong gat rong tingting bakegen long ol man Sebia. Hem i no wantem prij long olgeta. Biaen hem i luksave se samting we hem i mekem i no stret, taswe hem i askem strong long Jehova blong i givhan long hem blong hem i sakemaot nogud tingting ya. Mo tu hem i askem Jehova blong i givhan long hem blong mekem wok blong paenia. Mirjeta i talem se: “Mi luksave se wok blong prij i givhan gud long mi. Long wok blong prij, mi traehad blong folem fasin blong Jehova blong lavem narafala, mo mi luk se ol rong tingting we mi gat, oli stap lus sloslo.”

13. (1) ?Wanem i hapen long Zoila? ?Hem i mekem wanem? (2) ?Yumi lanem wanem long stori blong Zoila?

¹³ Zoila hem i wan sista blong Meksiko we i go laef long Yurop. Long kongregesen blong hem, i gat ol brata mo sista we oli blong wan narafala haf blong Latin Amerika. Zoila i talem se sam long olgeta oli stap laf long kastom mo miusik blong kantri blong hem. Hem i harem nogud, mo hem i prea long Jehova blong i givhan long hem blong hem i no tingbaot ol toktok ya. ?Bambae yu harem olsem wanem sipos wan man i mekem olsem long yu? Sam long ol brata mo sista blong yumi oli stap traehad yet, blong oli no kam kros taem oli harem sam nogud toktok we narafala i talem blong tokbaot ples blong olgeta. Taswe yumi no mas talem, no mekem wan samting we i leftemap wan laen blong man, se i moa gud long narafala. Yumi no wantem mekem se i gat fasin seraot long kongregesen, no long eniples.—Rom 14:19; 2 Korin 6:3.

14. ?Wanem i save givhan long yu blong gat gudfala tingting long ol man, olsem Jehova?

¹⁴ Yumi save se ol man blong Jehova oli joen gud olsem wan famle nomo, taswe yumi no mas ting se wan kantri i moa gud long wan narafala kantri. Be maet ol famle blong yu, mo ol man we oli laef klosap long yu, oli pulum yu blong laekem moa ples blong yu. Taswe, maet samtaem yu save gat rong tingting long ol man blong narafala kantri, kalja,  lanwis, mo kala blong skin. ?Wanem i save givhan long yu blong jenisim tingting blong yu? Yumi mas tingting dip long fasin blong Jehova, olsem wanem hem i tingbaot ol man we oli flas from kantri blong olgeta, no olgeta we oli ting se oli moa gud long narafala. Yu mekem plante risej long topik ya, long taem we yu mekem prapa stadi blong yu, no long famle wosip. Biaen yu askem Jehova blong i givhan long yu, blong gat gudfala tingting long ol man, olsem we hem i mekem.—Ridim Rom 12:2.

15, 16. (1) ?Samfala bambae oli mekem wanem from we yumi defren? (2) ?Olsem wanem ol papa mo mama oli save givhan long ol pikinini blong olgeta blong oli obei long Jehova?

¹⁵ Yumi wantem mekem wok blong Jehova wetem wan tingting we i stret, from samting ya, samtaem ol famle blong yumi, ol fren long wok, no long skul, no ol man we oli stap raonabaot long yumi, bambae oli luksave we yumi defren. (1 Pita 2:19) Jisas i givim woning long yumi se ol narafala bambae oli no laekem yumi from we yumi defren. Yumi mas tingbaot se plante man we oli agensem yumi, oli no save Kingdom blong God. Taswe oli no kasemsave from wanem i impoten we yumi obei long Kingdom blong God, bitim we yumi obei long gavman blong man.

¹⁶ Oltaem yumi mas obei long Jehova, nomata wanem samting we ol man oli talem no oli mekem long yumi. (Daniel 3:16-18) Maet ol yangfala bambae oli harem se i had blong oli stap defren long ol narafala. Ol papa mo  mama, yufala i mas givhan long ol pikinini blong yufala blong oli gat strong tingting taem oli stap long skul. Maet ol pikinini bambae oli fraet blong talem no, long fasin blong salut long flag, no blong tekpat long sam narafala lafet blong gavman. Long naet blong famle wosip, yufala i save stadi long ol samting ya, blong luk tingting blong Jehova. Yu tijim olgeta olsem wanem oli save eksplenem klia bilif blong olgeta, long fasin we i soem respek. (Rom 1:16) Mo tu yu save givhan long pikinini blong yu, taem yu eksplenem ol bilif blong yumi long tija blong hem.

17. ?Wanem kaen tingting we yumi mas sakemaot? ?From wanem yumi mekem olsem?

¹⁷ Yumi harem gud long ol gudfala samting we yumi gat olsem kakae, lanwis blong yumi, ol gudfala samting we oli stap raonabaot long yumi, mo kastom blong ples we yumi gruap long hem. ?Olsem wanem? ?Yumi harem se ol samting we yumi laekem, oli moa gud long wanem we narafala i laekem? Jehova i wantem se yumi harem gud long ol gudgudfala samting we hem i wokem. (Ol Sam 104:24; Revelesen 4:11) Taswe, ?from wanem ol man oli ting se samting we oli laekem i moa gud long wanem we narafala i laekem?

18. ?From wanem i gud we yumi gat sem tingting olsem Jehova taem yumi tingbaot ol narafala?

¹⁸ Jehova i wantem se olgeta man oli save hem, oli wosipim hem, mo oli laef olwe. (Jon 3:16; 1 Timoti 2:3, 4) Taswe, taem ol brata mo sista blong yumi oli gat ol tingting we i defren long tingting blong yumi, yumi rere blong lesin long olgeta, sipos tingting we oli talem i mekem Jehova i glad. Sipos yumi mekem olsem, bambae yumi glad long laef blong yumi, mo bambae yumi joen gud wetem ol brata mo sista blong yumi. Olsem we yumi tokbaot, yumi no joen long ol faet blong wol ya, from we yumi obei long Jehova mo Kingdom blong hem. Yumi no laekem flas fasin mo fasin blong winim narafala, we oli stap hapen tede long wol blong Setan. !Yumi glad tumas se Jehova i tijim yumi blong yumi lavem ol man, yumi gat pis wetem olgeta, mo yumi gat tingting daon! Yumi harem olsem man blong raetem Sam we i se: “!Olgeta! I gud tumas taem ol man blong God oli stap wanples, we oli gat wan tingting nomo. Fasin ya i gud tumas.”—Ol Sam 133:1.