1, 2. (a) Ngaa importante sa mga Cristiano ang katutom sa Dios, kag ngaa may labot ini sa neutralidad? (Tan-awa ang piktyur sa umpisa sini nga artikulo.) (b) Sa ano nangin matutom ang madamo, pero ano mahimo ang resulta sini?

ANG katutom kag neutralidad pirme nga isyu para sa matuod nga mga Cristiano, indi lamang kon may inaway. Ngaa? Bangod ang tanan nga dedikado kay Jehova nagsaad sa iya sang ila gugma, katutom, kag pagkamatinumanon. (1 Juan 5:3) Luyag naton sundon ang matarong nga mga talaksan sang Dios bisan diin kita nagapuyo kag ano man ang aton ginhalinan, nasyonalidad, ukon kultura. Ang katutom kay Jehova kag sa iya Ginharian mas labaw sangsa iban naton nga kaangtanan. (Mat. 6:33) Bangod sini, indi dapat magpasilabot ang mga Cristiano sa tanan nga inaway kag kontrobersiya sini nga kalibutan.—Isa. 2:4; basaha ang Juan 17:11, 15, 16.

² Ang mga tawo nga tuhay sa aton sing pagtuluuhan mahimo magabatyag sang pinasahi nga katutom sa ila pungsod, tribo, ukon kultura ukon bisan sa mga sports team sang ila pungsod. Bangod sini, may kompetisyon kag pagribalay kag, sa grabe nga kahimtangan, may pagpatyanay kag pagpapas sang rasa. Ang paagi sang mga tawo sa paglubad sini nga mga isyu, maayo man ukon  malain ang resulta, mahimo may epekto sa aton ukon sa aton pamilya bangod bahin kita sang tawhanon nga katilingban. Bangod ginhimo sang Dios ang tawo nga may duna nga pagbatyag sang hustisya, mahimo magbatyag kita nga indi husto kag makatarunganon ang mga desisyon sang mga gobierno sang tawo. (Gen. 1:27; Deut. 32:4) Ano ang aton reaksion sa sina nga mga kahimtangan? Mahapos lang magdampig sa mga isyu sa kalibutan kag madalahig sa kontrobersiya.

3, 4. (a) Ngaa dapat magpabilin nga neutral ang mga Cristiano sa mga kontrobersiya sini nga kalibutan? (b) Ano ang binagbinagon sini nga artikulo?

³ Ang mga institusyon nga nagadumala sa tawhanon nga katilingban mahimo magpilit sa mga pumuluyo nga makigbahin sa mga inaway. Indi ini mahimo sang matuod nga mga Cristiano. Wala kita nagapasilabot sa mga kontrobersiya sa pulitika sining kalibutan; kag wala man kita nagaentra sa inaway. (Mat. 26:52) Wala kita nagapadala sa mga panikasog nga himayaon ang bisan ano nga bahin sang kalibutan ni Satanas. (2 Cor. 2:11) Bangod indi kita bahin sang kalibutan, wala kita nagapakigbahin sa mga inaway sang kalibutan.—Basaha ang Juan 15:18, 19.

⁴ Pero bangod indi kita himpit, ang pila sa aton mahimo nabudlayan sa pagdula sang mga panimuot nga magdampig pareho sang aton anay panghunahuna. (Jer. 17:9; Efe. 4:22-24) Gani, binagbinagon sini nga artikulo ang pila ka prinsipio nga makabulig sa aton nga mabatuan ini nga mga huyog. Binagbinagon man naton kon paano naton mahanas ang aton hunahuna kag konsiensia nga mangin matutom sa Ginharian sang Dios.

5, 6. Paano gintamod ni Jesus ang nanuhaytuhay nga tawo sa pungsod nga ginpuy-an niya, kag ngaa?

⁵ Kon nagaduhaduha ka kon ano ang himuon sa isa ka kahimtangan, maalamon nga pamangkuton ang imo kaugalingon, ‘Ano ayhan ang himuon ni Jesus?’ Ang mga tawo sa pungsod nga ginpuy-an ni Jesus naghalin sa lainlain nga mga rehiyon—Judea, Galilea, Samaria, kag iban pa. Ginapakita sang rekord sa Biblia nga may tension sa sini nga mga lugar. (Juan 4:9) May tension man sa tunga sang mga Fariseo kag mga Saduceo (Binu. 23:6-9), sa tunga sang mga tawo kag mga manugsukot sing buhis (Mat. 9:11), kag sa tunga sang nakatigayon sang edukasyon sang mga Rabbi kag sang wala. (Juan 7:49) Sang unang siglo, gingamhan sang mga Romano ang Israel, amo nga naakig gid ang mga pumuluyo sa ila. Bisan pirme niya ginapangapinan ang kamatuoran parte kay Jehova kag nahibaluan niya nga ang Israel pinasahi nga pungsod sang Dios, wala gid niya gintudluan ang iya mga disipulo nga mas maayo sila sa iban. (Juan 4:22) Sa baylo, ginpalig-on niya sila nga higugmaon ang tanan subong ila isigkatawo.—Luc. 10:27.

⁶ Ngaa wala ginsakdag ni Jesus ang mga pagdampiganay sang mga Judiyo? Bangod sia kag ang iya Amay wala nagapasilabot sa mga kontrobersiya sini nga kalibutan. Sang gintuga ni Jehova paagi sa iya Anak ang lalaki kag babayi, tuyo niya nga pun-on nila ang duta. (Gen. 1:27, 28) Gindesinyo sang Dios ang mga tawo nga makapatubas sila sang lainlain nga rasa. Wala sing ginapakataas si Jehova kag si Jesus nga rasa, nasyonalidad, ukon lenguahe. (Binu. 10:34, 35; Bug. 7:9, 13, 14) Dapat naton sundon ang ila himpit nga halimbawa.—Mat. 5:43-48.

7, 8. (a) Sa ano nga isyu dapat magdampig ang mga Cristiano? (b) Ano dapat ang batunon sang mga Cristiano kon parte sa pagsolbar sang mga problema sa katilingban kag sa pulitika?

⁷ Pero dapat kita magdampig sa isa ka isyu—ang pagsakdag sang bug-os uniberso nga pagkasoberano ni Jehova. Natabo sa Eden ang una nga kontrobersiya parte sa sini sang ginhangkat ni Satanas ang paggahom ni Jehova. Subong, dapat mamat-od ang tanan  kon bala nagapati sila nga ang pamaagi sang Dios superyor sa pamaagi ni Satanas ukon indi. Nagadampig gid bala ikaw kay Jehova paagi sa pagtuman sang iya mga kasuguan kag mga talaksan sa baylo nga sundon ang imo pamaagi? Nagapati ka bala nga ang iya Ginharian amo lamang ang solusyon sa mga problema sang mga tawo? Ukon nagapati ka bala nga masarangan sang tawo nga gamhan ang iya kaugalingon?—Gen. 3:4, 5.

⁸ Ang imo sabat sa sini nga mga pamangkot magapakita kon paano mo sabton ang pamangkot sang mga tawo parte sa imo opinyon sa mga kontrobersiya. Madugay na nga nagapangita ang mga pulitiko, aktibista, kag mga manugreporma sing solusyon sa nagapabahinbahin nga mga isyu. Mahimo nga sinsero kag maayo ang ila mga panikasog. Pero nahibaluan sang mga Cristiano nga ang Ginharian sang Dios lamang ang makasolbar sang mga problema sang mga tawo kag makagarantiya sang matuod nga hustisya. Dapat naton ini itugyan kay Jehova. Kay man, kon ang kada Cristiano magsakdag sang solusyon nga abi niya pinakamaayo, indi bala nga sa indi madugay mabahinbahin na ang aton mga kongregasyon?

9. Ano ang nangin problema sa kongregasyon sa Corinto sang unang siglo, pero ano nga solusyon ang ginrekomendar ni apostol Pablo?

⁹ Talupangda ang reaksion sang pila ka Cristiano sang unang siglo sa isa ka isyu nga nagpabahinbahin sa kongregasyon. Ang mga indibiduwal sa Corinto nagasiling: “‘Ako kay Pablo,’ ‘Ako kay Apolos,’ ‘Ako kay Cefas,’ ‘Ako sa Cristo.’” Ano man ang rason, naakig si apostol Pablo sa epekto sini. “Nabahinbahin bala ang Cristo?” pamangkot niya. Ano ang solusyon sa sining makahalalit nga panghunahuna? Ginlaygayan ni Pablo ang mga Cristiano: “Karon ginapangabay ko kamo, mga kauturan, sa ngalan sang aton Ginuong Jesucristo, nga maghilisugot kamo sa inyo ginahambal. Indi kamo magbinahinbahin, kundi maghiliusa kamo sing bug-os sa isa ka panghunahuna kag katuyuan.” Dapat wala man sing pagbinahinbahin sa Cristianong kongregasyon subong.—1 Cor. 1:10-13; basaha ang Roma 16:17, 18.

10. Paano gin-ilustrar ni apostol Pablo nga dapat mangin neutral ang Cristiano sa mga kinagamo sini nga kalibutan?

¹⁰ Ginpalig-on ni Pablo ang hinaplas nga mga Cristiano nga magpokus sa ila pagkabanwahanon sa langit sa baylo sang mga butang sa duta. (Fil. 3:17-20) * Dapat sila manghikot subong mga embahador nga salili sang Cristo. Ang mga embahador wala nagapasilabot sa mga hilikuton sang mga pungsod diin sila gin-asayn. Wala sa sini ang ila katutom. (2 Cor. 5:20) Ang mga Cristiano nga may paglaum sa duta mga sakop man sang Ginharian sang Dios, gani indi nagakaigo nga makigbahin sila sa mga kinagamo sini nga kalibutan.

11, 12. (a) Ano nga sahi sang palibot ang nagapabudlay sa Cristiano nga mangin matutom sa Ginharian sang Dios? (b) Ano ang nangin problema sang isa ka Cristiano, kag paano niya ini ginlandas?

¹¹ Sa daku nga bahin sang kalibutan, ang mga komunidad suod gid. Nahiusa sila paagi sa isa lang ka kasaysayan, kultura, kag lenguahe nga ginapabugal gid sang mga pumuluyo. Sa sini nga mga kahimtangan, dapat hanason sang mga Cristiano ang ila hunahuna kag konsiensia para makapanghikot sila sing nagakaigo kon may problema parte sa neutralidad. Paano nila ini mahimo?

¹² Halimbawa, si Mirjeta * nagaistar sa isa ka rehiyon sa ginatawag sang una nga Yugoslavia. Ginpadaku sia nga kaugtan ang  mga taga-Serbia. Sang matun-an niya nga si Jehova wala sing ginapasulabi kag si Satanas amo ang gintunaan sang etniko nga mga problema, gintinguhaan niya nga dulaon ang nasyonalistiko nga mga panghunahuna. Pero sang natabo ang etniko nga inaway sa ila lugar, nabatyagan liwat ni Mirjeta ang iya kaugot sang una, amo nga nabudlayan na sia magbantala sa mga taga-Serbia. Pero narealisar niya nga dapat gid sia magpanikasog para madula ang iya indi maayo nga panimuot. Nakitluoy sia kay Jehova nga buligan sia nga malandas ini nga problema kag mag-uswag man ang iya pag-alagad kag makapayunir. “Nakabulig gid sa akon ang pagkonsentrar sa ministeryo,” siling niya. “Sa ministeryo, gintinguhaan ko nga ilugon ang mahigugmaon nga personalidad ni Jehova, kag amat-amat nga nadula ang akon negatibo nga balatyagon.

13. (a) Sa ano nga kahimtangan nasaw-ahan ang isa ka Saksi, pero ano ang iya ginhimo? (b) Ano ang matun-an naton sa eksperiensia ni Zoila?

¹³ Binagbinaga man ang halimbawa ni Zoila. Taga-Mexico gid sia, pero nagatambong sia subong sa isa ka kongregasyon sa Europa. Natalupangdan niya nga may pila ka utod sa kongregasyon nga halin sa pila ka lugar sa Latin Amerika nga maparas nga nagpakalain sa iya pungsod, sa kustombre sini, kag bisan gani sa musika sini. Ano ayhan ang imo reaksion sa sini? Siempre, nasaw-ahan si Zoila sa sini nga mga komento. Pero maayo gid kay nangayo sia sang bulig kay Jehova para madula ang negatibo nga reaksion sa iya tagipusuon. Mahimo nga ang pila sa aton may pareho man sini nga problema. Indi gid naton luyag maghambal ukon maghimo sang bisan ano nga tunaan sang pagbinahinbahin sa aton mga kauturan—ukon sa iban nga tawo.—Roma 14:19; 2 Cor. 6:3.

14. Paano mahanas sang mga Cristiano ang ila hunahuna kag konsiensia para tamdon ang iban pareho sa pagtamod ni Jehova?

¹⁴ Ang imo bala gindak-an ukon palibot nagapasulabi sang isa ka pungsod ukon rehiyon? Amo man bala sini ang imo ginabatyag asta subong? Indi dapat pagtugutan sang mga Cristiano nga maglain ang ila pagtamod sa iban bangod sang pagdampig sa pungsod. Pero ano abi kon narealisar mo nga may negatibo ka nga panghunahuna sa iban nga tuhay sing pungsod, kultura, lenguahe, ukon rasa? Makabenepisyo gid ikaw kon pamalandungan mo ang pagtamod ni Jehova sa nasyonalismo kag pagdampiganay. Ang pag-­research parte sa sini kag sa pareho nga mga topiko mangin mapuslanon para sa personal nga pagtuon ukon pangpamilya nga pagsimba. Dayon mangamuyo kay Jehova nga buligan ka nga tamdon ang iban pareho sa iya pagtamod.—Basaha ang Roma 12:2.

15, 16. (a) Ano ang reaksion sang iban kon mangin matutom kita sa Dios? (b) Paano mabuligan sang mga ginikanan ang ila kabataan nga mangin matutom bilang Cristiano?

¹⁵ Sa ulihi, ang tanan nga alagad ni Jehova magaatubang sing mga sitwasyon nga dapat sila mangin tuhay sa iban—mga kaupod sa trabaho, klasmeyt, kaingod, paryente, ukon iban pa—bangod sang ila konsiensia. (1 Ped. 2:19) Dapat gid kita mangin tuhay! Indi kita dapat makibot kon dumtan kita sang kalibutan bangod sang aton tindog; si Jesus nagpaandam nga matabo ini. Wala mahangpan sang madamo nga manugpamatok nga importante ang mga isyu parte sa Cristianong neutralidad. Pero importante gid ini sa aton.

¹⁶ Para mangin matutom kay Jehova, dapat kita mangin malig-on kon ginapahog. (Dan. 3:16-18) Ang kahadlok sa tawo makaapektar sa tanan, pero mahimo nga mas mabudlay para sa mga pamatan-on nga mangin tuhay sa iban. Kon ang imo kabataan nagaatubang sang mga kahimtangan pareho sang pagsaludo sa bandera ukon mga selebrasyon sang pungsod, buligi sila. Gamita ang mga  sesyon sa Pangpamilya nga Pagsimba para buligan ang imo kabataan nga mahangpan ang mga isyu nga nadalahig para maatubang nila ining mga hangkat sing maisugon. Buligi sila nga mapabutyag sing maathag kag matinahuron ang ila ginapatihan. (Roma 1:16) Para masuportahan ang imo kabataan, makighambal sa ila mga manunudlo parte sa sini kon kinahanglanon.

17. Ano nga panimuot ang dapat naton likawan, kag ngaa?

¹⁷ Indi katingalahan kon manamian kita sang lugar, kultura, lenguahe, kag pagkaon sang pungsod nga aton gindak-an. Pero dapat naton likawan ang panimuot nga “akon ang pinakamaayo.” Gintuga ni Jehova ang madamo kag sarisari nga butang para malipay kita. (Sal. 104:24; Bug. 4:11) Gani ngaa mainsister kita nga ang isa ka pamaagi superyor sa iban?

18. Ngaa magaresulta sa mga pagpakamaayo kon tamdon naton ang iban pareho sa pagtamod ni Jehova?

¹⁸ Luyag sang Dios nga ang tanan nga sahi sang tawo makadangat sa sibu nga ihibalo sang kamatuoran kag makatigayon sing kabuhi nga wala sing katapusan. (Juan 3:16; 1 Tim. 2:3, 4) Kon handa kita mamati sa nagkalainlain nga maayo nga mga ideya, mangin makalilipay ang aton kabuhi kag maamligan ang aton Cristianong paghiusa. Samtang nagapabilin kita nga matutom kay Jehova, dapat naton likawan nga magpasilabot sa mga kontrobersiya sang kalibutan. Dapat wala sing pagkamaynadampigan sa tunga naton. Nagapasalamat gid kita kay Jehova nga ginhilway niya kita sa mga buhat nga puno sang pagbinahinbahin, bugal, kag kompetisyon nga nagadominar sa kalibutan ni Satanas! Kabay pa nga determinado kita nga mangin mahidaiton kaangay sang ginpabutyag sang salmista: “Tuman kaayo kag tuman katahom kon ang mag-ulutod magkabuhi nga may paghiusa!”—Sal. 133:1.