Endeea Kũlũmany’a na Ũsumbĩ wa Ngai
“Ti ma nthĩ.”—YOA. 17:16.
MBATHI: 18, 54
1, 2. (a) Nĩkĩ nĩ ũndũ wa vata Aklĩsto mekale malũmanĩtye na Ngai, na kĩu kĩtonya kũtũtethya ata ĩla kwaumĩla ngusanĩsyo? (Sisya visa ĩthangũnĩ yĩĩ.) (b) Andũ aingĩ malũmanasya na maũndũ meva, ĩndĩ kĩu kĩtonya kũmaetee mathĩna meva?
KWĨTHĨWE kwĩ kaũ kana kũi kaũ, Aklĩsto ma w’o nĩmakomanaa na maũndũ mana ũkethĩa no manyuvaa melũmany’a na Ngai kana nĩ nthĩ ĩno. Nĩkĩ? Nũndũ onthe ala meyumĩtye mamũthũkũme Yeova nĩmamwathie kana makalũmanasya nake, makamwenda, na kũmwĩw’a. (1 Yoa. 5:3) Kwondũ wa ũu nĩtwĩthĩawa na wendi wa kũatĩĩa myolooto ya Ngai o na twĩthwe twĩ va, kana twĩthĩwe twaeiwe ata, twasyaĩwe va, kana syĩthĩo sya kwitũ iilyĩ ata. Kũlũmany’a na Yeova na Ũsumbĩ wake nĩ kwa vata kwĩ kũlũmany’a na ũndũ ũngĩ o na wĩva. (Mt. 6:33) Kwoou Mũklĩsto ũlũmanĩtye na Yeova na Ũsumbĩ wake ndesa kwĩkwatany’a na moteti na ngusanĩsyo sya nthĩ ĩno.—Isa. 2:4; soma Yoana 17:11, 15, 16.
2 Andũ mate Ngũsĩ nĩmatonya kwĩthĩwa malũmanasya mũno na nthĩ yoo, mbaĩ yoo, syĩthĩo ila syĩ kwoo, kana timũ ĩla ĩthaũkĩaa nthĩ yoo. Thĩna nĩ kana kũlũmany’a na maũndũ asu nĩkũetete masindano na ngusanĩsyo, na mavinda angĩ nĩkũtumĩte andũ moaana kana o na makoaa mbaĩ nima. Ĩla kwaumĩla mathĩna ta asu, andũ nĩmatonya kwenda kũmamina maitũmĩa nzĩa syoo, methĩwe meĩka kũseũvĩĩsya maũndũ kana metia mamanangĩĩa. Na nũndũ ithyĩ twĩ andũ o ta ala angĩ, nzĩa ila meũtũmĩa nitonya kũtũtethya kana o ikatũetee mathĩna. O na ĩngĩ nũndũ Ngai oombie mũndũ e na ũtonyi wa kũvathũkany’a ũseo na ũthũku, mavinda angĩ nĩtũtonya kũthatw’a nĩ ũtwi ũla weekwa nĩ silikalĩ. (Mwa. 1:27; Kũt. 32:4) Kwoou-ĩ, twĩkaa ata ĩla twakomana na maũndũ ta asu? Nĩ laisi mũno tũkelikya maũndũnĩ asu na nũndũ wa ũu tũyĩyĩthĩa ngusanĩsyonĩ.
3, 4. (a) Nĩkĩ Aklĩsto matelikasya ngusanĩsyonĩ sya nthĩ? (b) Twĩneenea maũndũ meva ĩsomonĩ yĩĩ?
3 Ĩla kwaumĩla ngusanĩsyo ũndũnĩ mũna, silikalĩ sya nthĩ nitonya kũingĩĩsya ala isumbĩkĩte melikye ngusanĩsyonĩ isu. Ĩndĩ Aklĩsto ma w’o mayĩsa kwĩka ũu. Tũyĩlikasya siasanĩ sya nthĩ ĩno, o na tũitũmĩaa mĩio ya kaũ. (Mt. 26:52) O na tũyĩsa kwĩtĩkĩla tũsesengwe nĩ mũndũ o na wĩva twambĩĩe kwona ta ve vandũ vamwe va nthĩ ĩno ya Satani vaseo kwĩ kũla kũngĩ. (2 Ako. 2:11) Nũndũ tũi ma nthĩ, tũyĩlikasya ngusanĩsyonĩ ila syaumĩla kũũ.—Soma Yoana 15:18, 19.
4 Amwe maitũ no kwĩthĩwa tene twaĩ na woni ũtaĩle ĩũlũ wa andũ ala angĩ, na nũndũ twĩ andũ me na naĩ no kwĩthĩwa o nayu twĩ na woni ũsu, o na kau no tũendeee kũtata tũũvetange. (Yel. 17:9; Aev. 4:22-24) Nũndũ wa kĩtumi kyu, ĩsomo yĩĩ nĩyĩneeneete myolooto mĩna ĩtonya kũtũtetheesya tũekane vyũ na woni ta ũsu. Nĩtũũmanya ũndũ tũtonya kũmanyĩsya ilĩko sitũ na mawasya maitũ ma ngoo nĩ kana tũlũmany’e na Ũsumbĩ wa Ngai.
KĨLA KĨTUMAA TŨTELIKYA MAŨNDŨNĨ MA NTHĨ ĨNO
5, 6. O na kau nthĩ ĩla Yesũ watwĩe yaĩ na andũ aingĩ me kĩvathũkany’o, we ekalaa ata na nĩkĩ?
5 Ũkesa kũkwatwa nĩ ũndũ mũna na ũyaĩwa nĩ kĩla ũkwĩka, nũseo ũkekũlya-ĩ, ‘Keka nĩ Yesũ wakwatwa nĩ ũndũ ũũ, we eka ata?’ Nĩkĩ? Nũndũ mbee nthĩ ĩla Yesũ watwĩe yaĩ na isio syĩ kĩvathũkany’o. Kwa ngelekany’o, kwaĩ Yutia, Kalilii, Samalia, na kũngĩ. Na Mbivilia nĩwetete kana andũ ala matwĩe isionĩ isu mayeew’anaa. (Yoa. 4:9) O na kwaĩ kĩvũthya katĩ wa Avalisi na Asatukai (Meko 23:6-9), katĩ wa aumya ma koti na andũ ala angĩ (Mt. 9:11), na katĩ wa ala masomethetw’e ĩla Mĩao na ala matasomethetw’e. (Yoa. 7:49) Na ĩndĩ ĩvinda yĩu, nthĩ ya Isilaeli yasumbĩkĩtwe nĩ Alomi, na Aisilaeli mayendaa kũmona. Ĩndĩ o na kau Yesũ nĩwateteaa ũw’o ĩũlũ wa Ngai na nĩweetĩkĩlaa kana ũtangĩĩo wumaa kwa Ayuti, ndaaĩsa kwĩkĩa vinya amanyĩw’a make mambĩĩe kwona ta aseo kwĩ ala angĩ. (Yoa. 4:22) Amekĩaa vinya mende andũ onthe ta atũi moo.—Luka 10:27.
6 Nĩkĩ Yesũ ũtaaĩkĩa andũ vinya melikye ngusanĩsyonĩ ila Ayuti maĩ nasyo? Nũndũ we na Ĩthe mayĩlikasya ngusanĩsyonĩ sya nthĩ ĩno. Nĩkĩ? Nũndũ ĩla Yeova woombie ala andũ elĩ ma mbee aitũmĩa Mwana wake, kĩeleelo kyake kyaĩ andũ asu masyaane mausũsye nthĩ yonthe. (Mwa. 1:27, 28) Na aimomba, amombie kwa nzĩa matonya kũsyaa andũ ma ngo syĩ kĩvathũkany’o. Nũndũ wa ũu, Yeova na Yesũ mayĩsaa kwona ta ve ũko ũmwe wa andũ mũseo kwĩ ũla ũngĩ, kana ta ve nthĩ na kĩthyomo kĩmwe kĩseo kwĩ kĩla kĩngĩ. (Meko 10:34, 35; Ũvu. 7:9, 13, 14) No nginya naitũ tũatĩĩe ngelekany’o yoo ĩte maela.—Mt. 5:43-48.
7, 8. (a) Aklĩsto maĩle kwĩlikya ũndũnĩ wĩva? (b) Aklĩsto maĩle kwĩthĩwa mesĩ ata ĩũlũ wa mathĩna ma andũ?
7 Ĩndĩ nĩtwaĩle kwĩlikya ũndũnĩ ũmwe, naw’o ũkonetye ũsumbĩki mũnene wa Yeova. Kwaumĩlile ngusanĩsyo ya mbee ĩũlũ wa ũndũ ũsu mũũndanĩ wa Eteni ĩla Satani woonanisye atĩ Yeova ti tawe waĩle kũsumbĩka andũ. Kwoou yu no nginya kĩla mũndũ etw’ĩĩe nũũ ũla wonaa ta wĩkaa maũndũ nesa katĩ wa Ngai na Satani. Nũndũ wa ũu, ĩkũlyo nĩ atĩĩ, We nũtw’ĩte kuma ngoonĩ kũlũmany’a na Yeova kwa kũatĩĩa mĩao yake na myolooto yake vandũ va kwĩka ũndũ ũkwenda? We nũĩkĩĩaa kana vai kĩndũ kĩngĩ kĩkavetea andũ mathĩna eka Ũsumbĩ wa Ngai? Kana wonaa mũndũ e na ũtonyi wa kwĩtongoesya?—Mwa. 3:4, 5.
8 Ũndũ wasũngĩa makũlyo asu no kũũtetheesye kũmanya ũndũ ũtonya kũsũngĩa ĩla andũ maũkũlya woni waku ĩũlũ wa kĩndũ kĩ na ngusanĩsyo. Kwasũanĩa ĩũlũ wa ũndũ ũũ: Kuma tene andũ ma siasa, andũ ala mateteaa andũ na syĩndũ, vamwe na ala mendaa kũete moalyũku kũũ nthĩ nĩmatatĩte mũno kũmina ngusanĩsyo katĩ wa andũ. No kwĩthĩwa mekaa ũu na ngoo ntheu na mate na kĩeleelo kĩthũku. Ĩndĩ Aklĩsto nĩmesĩ kana Ũsumbĩ wa Ngai wĩ w’oka now’o ũtonya kũveta mathĩna, na now’o ũtonya kũatĩĩa nesa vyũ ũsili wa katĩ. Nũndũ wa ũu, kĩndũ kyonthe kĩ na ngusanĩsyo twaĩle kũkĩekanĩsya na Yeova. Na nengĩ vakatw’ĩka ĩla kwaumĩla ngusanĩsyo kĩla Mũklĩsto akendaa maũndũ mekwe kwosana na kĩla ũkwona kĩ kĩseo, we tyo ũkwona kana ikundi iaanĩka mĩtũkĩ mũno?
9. Nĩ thĩna wĩva waĩ kĩkundinĩ kya Kolintho kĩla kyaĩ ĩvinda ya atũmwa, na mũtũmwa Vaulo akĩnengie ũtao wĩva?
9 Kwasũanĩa ũndũ Aklĩsto amwe ma ĩvinda ya atũmwa meekie ĩla vaumĩlile ngusanĩsyo kĩkundinĩ kyoo kya Kolintho. Amwe kĩkundinĩ kyu maasya: “Nyie nĩ wa Vaulo; nakwa nĩ wa Avolo; nakwa nĩ wa Keva; nakwa nĩ wa Klĩsto.” O na methĩwe maneenaw’a ũu nĩ kyaũ, Vaulo ndaaendeew’a nĩ kĩla kyaumĩlilw’e nĩ ũndũ ũsu. Amakũlilye ũũ: “Klĩsto nĩ mũaan’ye?” Kyo nĩ kyaũ kyaĩ kĩtonya kũmatethya maekane na mosũanĩo asu maĩ matonya kũete ngusanĩsyo? Vaulo amekĩie vinya kwa kũmea atĩĩ: “Yu nĩmwĩsũva, ana-a-asa, syĩtwanĩ ya Mwĩaĩi waitũ Yesũ Klĩsto, nĩ kana inyw’onthe mũneene ũndũ o ũmwe, na nĩ kana kũikethĩwe ũtilĩkangano katĩ wenyu; ĩndĩ nĩ kana mũlũmanw’e vamwe kĩsũanĩonĩ kĩmwe na mũĩkĩanĩonĩ ũmwe.” O ta ũu kũyaĩle kwĩthĩwa mũtilĩkangano o na ũmwe nthĩnĩ wa kĩkundi kya Kĩklĩsto.—1 Ako. 1:10-13; soma Alomi 16:17, 18.
10. Mũtũmwa Vaulo anenganie ngelekany’o yĩva nĩ kana ony’e Aklĩsto kana mayaĩle kwĩlikya ngusanĩsyonĩ sya nthĩ ĩno?
10 Vaulo eekĩie vinya Aklĩsto etĩkĩw’a mauta masũanĩe mũno wĩkalo woo wa ĩtunĩ vandũ va kũsũanĩa ĩũlũ wa maũndũ ma kũũ nthĩ. (Avi. 3:17-20) * Maaĩle kwĩkua ta atũmwa kwondũ wa Klĩsto. Mũndũ ũla watũmwa nĩ silikalĩ ya nthĩ yake akekale nthĩ ĩngĩ vandũ vayo ndelikasya siasanĩ na mathĩnanĩ ma nthĩ ĩsu watũmwa. Ekalaa alũmanĩtye na silikalĩ ya kwoo. (2 Ako. 5:20) O namo Aklĩsto ala me na wĩkwatyo wa kwĩkala kũũ nthĩ me ungu wa Ũsumbĩ wa Ngai, na kwoou mayaĩle kwĩlikya ngusanĩsyonĩ sya nthĩ ĩno.
ĨMANYĨSYE KWĨKALAA ŨLŨMANĨTYE NA YEOVA
11, 12. (a) Nĩ vandũ vailyĩ ata Mũklĩsto ũtonya kũsyaĩwa ũkethĩa ti laisi akekala alũmanĩtye na Ũsumbĩ wa Ngai? (b) Mũklĩsto ũmwe akwatiwe nĩ thĩna wĩva, na eekie ata?
11 Wathi kũndũ kwingĩ ĩũlũ wa nthĩ nĩwĩthĩaa andũ mekalaa na ngwatanĩo ndũmu. Mekalaa ũu nũndũ nĩ ma wumo ũmwe, kĩthĩo kĩmwe, na kĩthyomo kĩmwe. Namo nĩmatanĩaa ũndũ ũsu mũno. No nginya Aklĩsto ala masyaĩwe kũndũ ta kũu mamanyĩsye ilĩko syoo na mawasya moo ma ngoo kwĩka ũtwi ũla waĩlĩte ĩla kwaumĩla kĩndũ kĩ na ngusanĩsyo. Matonya kwĩka ũu ata?
12 Kwoosa ngelekany’o ya Mirjeta, * ũla wasyaĩwe kĩsionĩ kya nthĩ ĩla tene yeetawa Yugoslavia. Eanie esĩ kana andũ ma Serbia nĩ nthũ. Ĩndĩ ĩla wamanyie kana Yeova ndendeeasya mbaĩ ĩmwe kwĩ ĩngĩ na kana Satani nĩwe wendaa andũ mamene mbaĩ ila ingĩ, nĩweekĩie kĩthito avete mosũanĩo ala waĩ namo. Ĩndĩ o na ekĩte oou, ĩla mbaĩ syĩ kĩvathũkany’o kũu kwoo syambĩĩe kũkita, kĩmena kĩla waĩ nakyo tene nĩkyookĩlile na weethĩa nũkũemwa nĩ kũtavya andũ ma Serbia ũvoo mũseo. Ĩndĩ Mirjeta nĩweesĩ kana ndatonya kwĩkala mana eteele mawoni asu waĩ namo mathele oou atekĩte ũndũ. Nũndũ wa ũu nĩwamwĩkaĩlile Yeova amũtetheesye asinde thĩna ũsu, na aimũtetheesya ongelange ĩvinda yĩla watũmĩaa kũmũthũkũma na nĩ kana atw’ĩke vainia. Mirjeta easya ũũ: “Nĩsĩte kwĩthĩa kana kũtũnga kĩlĩko kyakwa ũtavany’anĩ nĩw’o ũtethyo mũnene kwakwa. Ĩla ngũtavany’a nĩnĩtataa nĩthĩwe na nguma ta sya Yeova, na nũndũ wa ũu nĩnonete mosũanĩo ala naĩ namo maithela.”
13. (a) Nĩ ũndũ wĩva watumaa mwĩĩtu-a-asa ũmwe ekala ate mwĩanĩe, na eekie ata? (b) Maũndũ ala mamũkwatie Zoila metũmanyĩsya kyaũ?
13 Sũanĩa ngelekany’o ĩngĩ ya mwĩĩtu-a-asa wĩtawa Zoila, ũla wasyaĩwe Mexico. Nĩwathamie kũu na yu ombanaa kĩkundi kĩ Europe. Ĩndĩ esie kwĩthĩa kana kĩkundinĩ kĩu vaĩ ana-a-asa amwe masyaĩwe nthĩ imwe sya Latin America maĩ na mũneenele ũte mũseo na wĩ na kĩvũthya ĩũlũ wa nthĩ ĩla wasyaĩwe, vamwe na syĩthĩo ila syĩ kwoo na mwinĩle woo. Keka nue Zoila wĩka ata? Mũneenele wa ana-a-asa asu nĩwatumaa Zoila ekala ate mwĩanĩe, na nĩtũkũelewa nĩkĩ. Ĩndĩ ũseo nĩ kana Zoila nĩwamũvoyie Yeova amũtetheesye ndakathate ngoonĩ. O ta mwĩĩtu-a-asa ũsu, tũyĩsa kũlea kana amwe maitũ me na thĩna ta ũsu maendeee kũtata maũkĩlye vinya. Naitũ tũyenda kwĩsa kũweta kĩndũ kana kwĩka ũndũ ũtonya kũete mũaanĩko, kana ũtonya kũtuma andũ amwe moneka ta aseo kwĩ ala angĩ, twĩthĩwe twĩ na ana-a-asa kana twĩ na andũ angĩ.—Alo. 14:19; 2 Ako. 6:3.
14. Nĩ kana Mũklĩsto onae andũ ũndũ Yeova ũmonaa, atonya kũmanyĩsya ata kĩlĩko kyake na wasya wake wa ngoo?
14 Kwasũanĩa makũlyo aa: No kwĩthĩwa vala wumĩte na andũ ala wĩanĩte namo monaa kĩsio kyoo kana nthĩ yoo yĩ nzeo kwĩ ila ingĩ? No kwĩthĩwa we mwene wĩw’aa ũu ngoonĩ? Aklĩsto mayaĩle kwĩsa kwona ta ve kĩsio kana nthĩ ĩmwe nzeo kwĩ ĩla ĩngĩ. Ĩndĩ nata ũkethĩa kana wĩ na woni ũte mũseo ĩũlũ wa andũ ma nthĩ ĩngĩ, kĩthyomo kĩngĩ, ũko ũngĩ, kana ala mataatĩĩaa syĩthĩo ila syĩ kwenyu? Ũkethĩa ũilyĩ ũu, nũseo ũkasũanĩa mũno ũndũ Yeova wonaa ala mamenete andũ mate ma kwoo. O na ĩla ũkwĩmanyĩsya wĩ weka kana mwĩ na ũthaithi wa mũsyĩ, no ũtetheke mũno weeka ũkunĩkĩli ĩũlũ wa woni wa Yeova maũndũnĩ asu. Na ĩndĩ mũthya no ũmũvoye Yeova aũtetheesye wĩthĩwe na woni ta wake.—Soma Alomi 12:2.
Nĩ kana tũlũmany’e na Yeova, no nginya twĩthĩwe twĩ alũmu vyũ ĩla twatelemw’a (Sisya kalungu ka 15, 16)
15, 16. (a) Twalũmany’a na Ngai, andũ ala angĩ makeekanaa naitũ ata? (b) Asyai matonya kũtetheesya ata syana syoo ĩla syathĩnw’a nũndũ wa kũlũmany’a na Ngai?
15 Vai ĩvinda athũkũmi ma Yeova mateyĩthĩĩla thĩnanĩ ũtonya kũtuma mawasya moo ma ngoo mamasukuma meke kĩvathũkany’o na andũ ala angĩ. Mavindanĩ ta asu nĩmatonya kwĩthĩwa me sukulu, kana me na anyanyae moo, atũi, andũ ma mũsyĩ, kana andũ angĩ. (1 Vet. 2:19) Ĩndĩ o na kwĩthĩwe kũilyĩ ata, no nginya twĩke kĩvathũkany’o na andũ ala angĩ. Tweeka ũu, tũyaĩle kũseng’a twoona andũ ma nthĩ maitũmena nũndũ Yesũ nĩwawetie kana nthĩ ĩkatũmena. Aingĩ matũmenaa mayĩsĩ nĩkĩ ithyĩ twonaa wĩ ũndũ mũnene kũlũmany’a na Ũsumbĩ wa Ngai vandũ va kũlũmany’a na silikalĩ sya nthĩ. Ĩndĩ ithyĩ nĩtwĩsĩ kana kũlũmany’a na Ũsumbĩ nĩ ũndũ wa vata mũno kwitũ.
16 Nĩ kana tũlũmany’e na Yeova, no nginya twĩthĩwe twĩ alũmu vyũ ĩla twatelemw’a. (Nda. 3:16-18) O na kau vai mũndũ ũtakwatwa nĩ wia wa andũ, amũika mũno mũno nĩmatonya kũemwa nĩ kwĩka maũndũ mataatĩĩe mwĩmbĩsĩ. Kwoou ethĩwa wĩ na syana iũthĩnw’a nũndũ wa kũlea kũkũnĩa kĩvendela saluti kana kũlea kwĩlikya sikũkũnĩ sya nthĩ, osa ĩtambya na mĩtũkĩ ũitetheesye. Ĩka Ũthaithi wa Mũsyĩ kwa nzĩa ĩtonya kũitetheesya ielewe nĩkĩ iũkwata thĩna ũsu. Weeka ũu nitonya kũsinda thĩna ũsu ite na wia. Itetheesye imanye ũndũ itonya kwĩyĩelesya nesa, na kwa nzĩa yĩ na ndaĩa. (Alo. 1:16) Na nĩ kana ũitetheesye mũnango, no wose ĩtambya ya kũneena na alimũ masyo ĩũlũ wa maũndũ asu ethĩwa ve vata wa kwĩka ũu.
TANĨAA KYONTHE KĨLA YEOVA WOOMBIE!
17. Nĩ woni wĩva tũtaĩle kwĩthĩwa naw’o, na nĩkĩ?
17 Mavinda angĩ nĩtwĩw’aa tũyendeew’a nĩ ũndũ nthĩ ĩla tũeewe ĩilyĩ, syĩthĩo sya kwitũ, kĩthyomo kitũ, kana o lĩu ũla wendetwe kwitũ. Ũsu nĩ ũndũ ũtonya kũeleeka. Ĩndĩ no nginya tũtate ũndũ tũtonya tũikethĩwe na woni ta wa andũ ala maasya, “Kakwa no ko kaseo.” Yeova oombie syĩndũ mbingĩ syĩ kĩvathũkany’o nĩ kana tũitanĩe. (Sav. 104:24; Ũvu. 4:11) Kwoou ve vata mwaũ wa kwonaa kĩsũanĩo kyaku takyo kĩseo kwĩ kya ala angĩ?
18. Nĩkĩ nũseo tũkethĩwa na woni ta wa Yeova ĩũlũ wa andũ ala angĩ?
18 Ngai endaa andũ ma mĩthemba yonthe mamanye ũla w’o na mayĩsa kũtanĩa thayũ ũtathela. (Yoa. 3:16; 1 Tim. 2:3, 4) Nũndũ wa ũu, nĩtũtethekaa mũno na tũkasũvĩa ngwatanĩo yitũ ya Kĩklĩsto tweethĩwa na wendi wa kwĩthukĩĩsya mawoni ma andũ ala angĩ. O na ĩngĩ twenda kwĩkala tũlũmanĩtye na Yeova, no nginya tũtate vyũ tũikelikye ngananĩonĩ sya andũ ma nthĩ. Katĩ wa andũ ma Yeova vai mwanya wa mũndũ ũkũmena ala angĩ. Kwondũ wa ũu nĩtũmũtũngĩaa Yeova mũvea nũndũ nũtũtetheesye ũkethĩa tũi na ngusanĩsyo, mĩtũlyo, na masindano ta andũ ma nthĩ ĩno ya Satani. Nĩtũtatei ĩndĩ twĩthĩwe na woni mũseo ta ũla waĩ na mũandĩki ũũ wa Savuli waisye atĩĩ: “Sisyai, ũndũ ũseo ũnenevete na ũndũ ũseũvĩte ana-a-asa mekalan’ya vamwe me ũmwe!”—Sav. 133:1.
