1, 2. (a) Nĩkĩ wĩhokeku wa Mũkristiano harĩ Jehova nĩ wa bata, na ũhutanĩtie atĩa na kwaga kũnyita mbaru maũndũ ma gũkũ thĩ? (Rora mbica kĩambĩrĩria-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ.) (b) Andũ aingĩ monanagia wĩhokeku wao harĩ kĩĩ, na ũndũ ũcio ũngĩrehe moimĩrĩro marĩkũ?

ANDŨ a Jehova matinyitaga mbaru mwena o na ũrĩkũ maũndũ-inĩ ma gũkũ thĩ, na matiĩingĩragia maũndũ-inĩ marĩa magayũkanagia andũ, ta ũkabira, gũtũũgĩria bũrũri, kana ũndũire. Nĩkĩ? Tondũ nĩ mendete Jehova, nĩ ehokeku harĩ we, na nĩ mamwathĩkagĩra. (1 Joh. 5:3) Gũtekũmakania kũrĩa tũrereirũo, rũrĩrĩ, bũrũri, kana ũndũire witũ, ithuĩ twendaga gũtũũra kũringana na ithimi cia ũthingu cia Jehova. Wĩhokeku witũ harĩ Jehova na harĩ Ũthamaki wake nĩ wa bata gũkĩra wĩhokeku ũrĩa tũngĩkorũo naguo harĩ kĩndũ kĩngĩ o gĩothe. (Mat. 6:​33) Wĩhokeku ta ũcio ũbataraga Mũkristiano aikare eyamũranĩtie na thogothogo na ngucanio cia gũkũ thĩ.​—Isa. 2:4; thoma Johana 17:11, 15, 16.

² Andũ aingĩ thĩinĩ wa thĩ nĩ monanagia wĩhokeku harĩ bũrũri wao, rũrĩrĩ rwao, kana ũndũire wao kana o na harĩ timũ ya mathako ya bũrũri wao. Wĩhokeku ta ũcio nĩ ũrehaga macindano na  ũthũ, na rĩmwe ũkarehe ũiti wa thakame na mbaara cia ndũrĩrĩ. O na gũtuĩka tũtinyitanagĩra ngucanio-inĩ icio, nĩ itũhutagia na ikahutia andũ a famĩlĩ citũ, na rĩmwe no itũme twĩkĩrũo ũndũ ũtarĩ wa kĩhooto. Nĩ ũndũ mũhũthũ kũnyita mbaru mwena ũmwe rĩrĩa thirikari ciatua matua matarĩ ma kĩhooto tondũ Ngai atũmbĩte tũrĩ na ũhoti wa kũmenya wega na ũũru. (Kĩam. 1:​27; Gũcok. 32:4) Ũngĩka atĩa kũngiumĩra maũndũ ta macio? Hihi no ũhote kwaga kũnyita mbaru mwena o na ũrĩkũ?

3, 4. (a) Akristiano magaga kũnyita mbaru mwena o na ũrĩkũ maũndũ-inĩ ma gũkũ thĩ nĩkĩ? (b) Nĩ maũndũ marĩkũ mekwarĩrĩrio gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ?

³ Thirikari nĩ itindĩkagĩrĩria andũ manyite mbaru mwena ũmwe rĩrĩa ngucanio cioimĩra. No Akristiano a ma matiĩtĩkagĩra gwĩka ũguo. Ithuĩ tũtiĩingĩragia thĩinĩ wa thogothogo cia gĩũteti cia thĩ ĩno kana mbaara. (Mat. 26:52) Akristiano a ma matitũũgagĩria gĩcunjĩ kĩmwe gĩa thĩ ya Shaitani igũrũ rĩa kĩrĩa kĩngĩ. (2 Kor. 2:​11) Tondũ tũtirĩ a gũkũ thĩ, tũtiĩingĩranagia o na hanini na ngucanio iria ikoragwo thĩinĩ wa thĩ ĩno.​—Thoma Johana 15:​18, 19.

⁴ O na kũrĩ ũguo, tondũ tũtirĩ akinyanĩru, amwe aitũ no tũkorũo tũkĩĩrutanĩria kweheria mĩerekera mĩũru ĩrĩa twarĩ nayo tene kwerekera andũ a ndũrĩrĩ ingĩ. (Jer. 17:9; Ef. 4:​22-​24) Nĩ ũndũ ũcio, gĩcunjĩ gĩkĩ nĩ gĩkwarĩrĩria motaaro mamwe marĩa mangĩtũteithia gũtooria mĩerekera ta ĩyo. Ningĩ nĩ tũgũthuthuria ũrĩa tũngĩmenyeria meciria na thamiri citũ nĩguo tũikarage tũrĩ ehokeku harĩ Ũthamaki wa Ngai.

5, 6. Rĩrĩa Jesu aarĩ gũkũ thĩ onaga atĩa andũ a iruka itiganĩte, na nĩkĩ?

⁵ Angĩkorũo ndũramenya biũ ũrĩa wagĩrĩirũo nĩ gwĩka ũndũ-inĩ mũna, no ũkorũo ũrĩ ũndũ wa ũũgĩ kwĩyũria ũũ: ‘Korũo nĩ Jesu, angĩka atĩa?’ Jesu aatũũraga bũrũri warĩ na andũ a icigo itiganĩte ta Judea, Galili, Samaria, na kũndũ kũngĩ. Bibilia nĩ yonanagia atĩ rĩmwe na rĩmwe andũ acio nĩ maakoragwo na thogothogo. (Joh. 4:9) Ningĩ nĩ gwakoragwo na thogothogo gatagatĩ ka Afarisai na Asadukai (Atũm. 23:​6-9), andũ arĩa angĩ na etia mbia cia igoti (Mat. 9:​11), na gatagatĩ ka Ayahudi arĩa maathomeire ũhoro wa watho na arĩa mataathomeire. (Joh. 7:​49) Karine-inĩ ya mbere Aisiraeli maathagwo nĩ Roma, na ũndũ ũcio ndwamakenagia o na hanini. O na gũtuĩka Jesu nĩ aatetagĩra ũhoro wa ma na akonania atĩ ũhonokio umanaga na Ayahudi, gũtirĩ hingo eekĩrire arutwo ake ngoro makũrie rũmena kwerekera andũ arĩa angĩ. (Joh. 4:​22) Ithenya rĩa ũguo, aamekĩrire ngoro mendage andũ othe.​—Luk. 10:27.

⁶ Nĩ kĩĩ gĩatũmaga Jesu age kũnyita mbaru rũmena rũrĩa rwakoragwo gatagatĩ-inĩ ka Ayahudi? Tondũ we na Ithe gũtirĩ ũnyitaga mbaru mwena o na ũrĩkũ wa thogothogo cia gũkũ thĩ. Rĩrĩa Jehova ombire mũthuri na mũtumia kũgerera Mũriũ wake, muoroto wake warĩ maciare maiyũrie thĩ andũ a iruka itiganĩte. (Kĩam. 1:​27, 28) Jehova na Jesu mationaga rũrĩrĩ, bũrũri, kana rũthiomi rũmwe rũrĩ rwa bata gũkĩra rũrĩa rũngĩ. (Atũm. 10:​34, 35; Kũg. 7:​9, 13, 14) Twagĩrĩirũo kũrũmĩrĩra kĩonereria kĩu kĩao.​—Mat. 5:​43-​48.

7, 8. (a) Nĩ kĩĩ Akristiano magĩrĩirũo nĩ kũnyita mbaru, na nĩkĩ? (b) Nĩ ũndũ ũrĩkũ twagĩrĩirũo nĩ kũririkana igũrũ rĩgiĩ kĩhonia kĩa mathĩna ma andũ?

⁷ Ithuĩ twagĩrĩirũo kũnyita mbaru ũnene wa Jehova tu. Kĩhooto kĩa Jehova gĩa gũkorũo arĩ mũnene nĩ kĩaingĩrĩirũo nĩ Shaitani mũgũnda-inĩ wa Edeni. Nĩ ũndũ ũcio, no mũhaka o mũndũ ethurĩre kana njĩra ya Jehova ya gwathana nĩyo yagĩrĩire kana nĩ ya Shaitani. Hihi nĩ ũnyitaga mbaru mwena wa Jehova na ngoro yaku yothe na njĩra ya  gwathĩkĩra maathani make na ithimi ciake handũ ha gwĩka maũndũ na njĩra yaku? Hihi nĩ wonaga Ũthamaki wake atĩ nĩguo kĩhonia tu kĩa mathĩna ma andũ? Kana hihi wĩtĩkĩtie atĩ mũndũ no ahote gwĩtongoria we mwene?​—Kĩam. 3:​4, 5.

⁸ Kwa ngerekano mũndũ angĩkũũria mawoni maku nĩ marĩkũ igũrũ rĩgiĩ kĩama kĩna gĩa ũteti, gĩkundi kĩna gĩa gũtetera ihooto cia andũ, kana ithondeka rĩngĩ ta rĩu-rĩ, ũngĩmũcokeria atĩa? Ikundi imwe ta icio no ikorũo na muoroto mwega wa gũteithia andũ. O na kũrĩ ũguo, nĩ tũmenyaga atĩ Ũthamaki wa Jehova noguo tu ũngĩninĩra andũ mathĩna na weherie wagi wothe wa kĩhooto. Ningĩ nĩ tũrũmagĩrĩra ũtongoria ũrĩa Jehova atũheaga kũgerera kĩũngano gĩake, handũ ha o mũndũ gwĩka ũrĩa arona kwagĩrĩire. Ũndũ ũcio nĩguo ũtũmaga kĩũngano gĩkorũo na ũrũmwe.

9. Nĩ thĩna ũrĩkũ woimĩrire kĩũngano-inĩ gĩa Korintho, ĩndĩ mũtũmwo Paulo aamerire kĩhonia nĩ kĩĩ?

⁹ Ta rora wone ũrĩa Akristiano amwe a karine ya mbere meekire rĩrĩa kwoimĩrire ũndũ ũngĩarehire nyamũkano thĩinĩ wa kĩũngano. Andũ amwe thĩinĩ wa kĩũngano gĩa Korintho mooigaga ũũ: “Niĩ ndĩ wa Paulo, kana, Niĩ ndĩ wa Apolo, kana, Niĩ ndĩ wa Kefa, kana, Niĩ ndĩ wa Kristo.” Rĩrĩa Paulo aamenyire ũndũ ũcio, ndwamũkenirie. Aamoririe ũũ: “Kaĩ Kristo akĩgayũkanĩte?” Nĩ kĩĩ kĩngĩarũngire mwĩcirĩrie ũcio mũru? Paulo eerire Akristiano acio ũũ: “Rĩu ariũ a Ithe witũ-rĩ, ndamũthaitha nĩ ũndũ wa rĩĩtwa rĩa Mwathani witũ Jesu Kristo atĩ mwaragie ũhoro o ũmwe inyuothe, gũtige kũgĩa na nyamũkano thĩinĩ wanyu; no rĩrĩ, mũkĩiguane o wega, mũikarage mwĩ ngoro ĩmwe, mũgĩtuaga ũhoro na njĩra o ĩmwe.” O na ũmũthĩ gũtiagĩrĩirũo nĩ kũgĩa na nyamũkano o na hanini thĩinĩ wa kĩũngano gĩa Gĩkristiano.​—1 Kor. 1:​10-​13; thoma Aroma 16:17, 18.

10. Mũtũmwo Paulo onanirie atĩa bata wa Mũkristiano kwaga kũnyita mbaru mwena o na ũrĩkũ maũndũ-inĩ ma gũkũ thĩ?

¹⁰ Paulo aaririkanirie Akristiano aitĩrĩrie maguta atĩ bũrũri ũrĩa ũrĩ wao kĩũmbe nĩ igũrũ, na nĩ ũndũ ũcio matiagĩrĩirũo nĩ kũiga meciria mao harĩ maũndũ ma gũkũ thĩ. (Afil. 3:17-​20) * Magĩrĩirũo nĩ gũtungatĩra marĩ mabarũthi handũ-inĩ ha Kristo. Mabarũthi matiĩingĩragia ngucanio-inĩ na maũndũ-inĩ ma gĩũteti ma bũrũri ũrĩa matũmĩtwo magatungatĩre. O ũndũ ũmwe na ũcio, Akristiano aitĩrĩrie maguta matiagĩrĩirũo kwĩingĩrania ngucanio-inĩ na maũndũ-inĩ ma gĩũteti ma gũkũ thĩ. (2 Kor. 5:​20) O nao Akristiano arĩa marĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũgaatũũra gũkũ thĩ nĩ raiya a Ũthamaki wa Ngai, nĩ ũndũ ũcio matiagĩrĩirũo kũnyita mbaru mwena o na ũrĩkũ harĩ maũndũ ma gĩũteti ma gũkũ thĩ.

11, 12. (a) Nĩ mĩerekera ĩrĩkũ twagĩrĩirũo nĩ gwĩthema angĩkorũo nĩ tũgũikara tũrĩ ehokeku harĩ Ũthamaki wa Ngai? (b) Mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe aarĩ na mawoni marĩkũ kwerekera andũ amwe, na nĩ kĩĩ kĩamũteithirie gũcenjia?

¹¹ Kũndũ kũingĩ thĩinĩ wa thĩ andũ makoragwo manyitithanĩtio mũno nĩ rũthiomi rwao, ũndũire wao, na kĩhumo kĩao, na nĩ merahagĩra mũno maũndũ macio. Tũtiagĩrĩirũo nĩ kũreka mĩerekera ta ĩyo ĩtũthũkie. Ithenya rĩa ũguo twagĩrĩirũo nĩ kũmenyeria meciria na thamiri citũ nĩguo tũtikanyite mbaru mwena o na ũrĩkũ rĩrĩa kwoimĩra ngucanio kana maũndũ ma gĩũteti. Tũngĩka ũguo na njĩra ĩrĩkũ?

¹² Kwa ngerekano ta wĩcirie ũhoro wa mwarĩ wa Ithe witũ Mirjeta * ũrĩa waciarĩirũo  Yugoslavia ya tene. Mirjeta aarereirũo kũndũ andũ maamenete mũno andũ a Serbia. Rĩrĩa eerutire atĩ Jehova ndarĩ mũthutũkanio na atĩ Shaitani nĩwe ũtũmaga gũkorũo na ũkabira, nĩ eerutanĩirie gwĩthema kũmenaga andũ a ndũrĩrĩ iria ingĩ. O na kũrĩ ũguo, rĩrĩa gwatuthũkire mbaara ya gĩĩkabira gĩcigo-inĩ kĩao, rũmena rũrĩa aarĩ naruo tene nĩ rwambĩrĩirie gũcoka rĩngĩ na nĩ ũndũ ũcio akona ũrĩ ũndũ mũritũ kũhunjĩria andũ a Serbia. Ĩndĩ nĩ aataũkĩirũo atĩ nĩ aabataraga kuoya ikinya rĩna nĩguo atoorie mwerekera ũcio mũru. Nĩ aahoire Jehova amũteithie ahote gũtooria thĩna ũcio na ongerere ũtungata wake nĩguo agĩrĩre gũtuĩka painia. Oigire ũũ: “Nĩ nyonete atĩ kũiga meciria makwa mothe thĩinĩ wa ũtungata nĩguo ũteithio ũrĩa mwega biũ. Rĩrĩa ndĩ ũtungata-inĩ, nĩ ngeragia kwĩgerekania na wendo wa Jehova, na ũndũ ũcio nĩ ũndeithĩtie kweheria biũ mĩerekera mĩũru.”

13. (a) Nĩ ũndũ ũrĩkũ watũmire mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe aigue ũũru, ĩndĩ eekire atĩa? (b) Tũngĩĩruta atĩa kuumana na ũndũ ũrĩa Zoila aacemanirie naguo?

¹³ Wĩcirie ũhoro wa ngerekano ĩngĩ ya mwarĩ wa Ithe witũ Zoila ũrĩa waciarĩirũo Mexico ĩndĩ rĩu anyitanagĩra na kĩũngano kĩmwe thĩinĩ wa Rũraya. Aarĩ na ariũ a Ithe witũ amwe kĩũngano-inĩ arĩa mooimĩte icigo-inĩ imwe cia Latin America nĩ maamũringaga itherũ ihunyũku rĩgiĩ bũrũri wao, ũndũire wao, na nyĩmbo ciao. Korũo nĩwe ũngĩekire atĩa? Itherũ rĩu nĩ rĩatũmaga Zoila aigue ũũru. No ũndũ ũrĩa mwega nĩ atĩ nĩ aahoire Jehova amũteithie kwaga gũkũria mwerekera mũru ngoro-inĩ yake. Ma nĩ atĩ, amwe aitũ no tũrerutanĩria gwĩthema tũtigakũrie mĩerekera mĩũru rĩrĩa andũ moiga maũndũ moru megiĩ kũrĩa tuumĩte. Tũtingĩenda kuuga kana gwĩka ũndũ o na ũrĩkũ ũrĩa ũngĩtũma andũ amwe moneke ta marĩ a bata gũkĩra arĩa angĩ. Ningĩ tũtingĩenda kũrehe nyamũkano gatagatĩ-inĩ ka aarĩ na ariũ a Ithe witũ o na kana gatagatĩ-inĩ ka andũ angĩ.​—Rom. 14:19; 2 Kor. 6:3.

14. Nĩ kĩĩ kĩngĩgũteithia kũgĩa na mawoni ta ma Jehova kwerekera andũ?

¹⁴ Hihi ũrĩa ũreretwo kana kũrĩa ũikaraga nĩ gũtũmaga wone andũ a mabũrũri mamwe kana icigo imwe marĩ a bata gũkĩra arĩa angĩ? Akristiano matiagĩrĩirũo nĩ kũreka wĩhokeku wao harĩ bũrũri kana rũrĩrĩ rũna ũtũme magĩe na mawoni moru kwerekera andũ arĩa angĩ. Ĩ ũngĩĩthuthuria wone atĩ nĩ ũkoragwo na mawoni moru kwerekera andũ a mabũrũri, ũndũire, thiomi, o na kana ndũrĩrĩ ingĩ? No ũkorũo ũrĩ ũndũ wa ũũgĩ gwĩcũrania ũrĩa Jehova onaga andũ a ndũrĩrĩ itiganĩte. Gwĩka ũthuthuria wĩgiĩ maũndũ ta macio hĩndĩ ya wĩruti waku kĩũmbe kana hĩndĩ ya ũthathaiya wa famĩlĩ no gũkorũo na ũguni mũno harĩ we. Ũcoke ũthaithe Jehova agũteithie kũgĩa na muonere ta wake maũndũ-inĩ macio.​—Thoma Aroma 12:2.

15, 16. (a) Tũngĩrĩgĩrĩra andũ amwe matuone atĩa nĩ ũndũ wa gũikara tũrĩ ehokeku harĩ Ngai? (b) Aciari mangĩteithia ciana ciao atĩa gũtũũria wĩhokeku wa cio harĩ Ngai?

¹⁵ Tondũ twendaga gũtungatĩra Jehova tũrĩ na thamiri theru-rĩ, nĩ tũbataraga kuonania atĩ tũrĩ ngũrani na andũ arĩa tũrutithanagia wĩra nao, arĩa tũthomaga nao, andũ itũũra riitũ, o na kana a famĩlĩ. (1 Pet. 2:19) Jesu oigire atĩ andũ amwe nĩ magaatũmena nĩ ũndũ wa gũkorũo tũrĩ ngũrani. Nĩ wega kũririkana atĩ andũ aingĩ arĩa matũũkagĩrĩra matiũĩ ũhoro wa Ũthamaki wa Ngai. Nĩ ũndũ ũcio, matitaũkagĩrũo kĩrĩa gĩtũmaga tũkorũo tũrĩ ehokeku mũno harĩ Ũthamaki ũcio handũ ha harĩ thirikari cia andũ.

¹⁶ Nĩguo mũndũ akorũo arĩ mwĩhokeku harĩ Jehova ekũbatara gũikara ehandĩte biũ rĩrĩa aracemania na mathĩna. (Dan. 3:​16-​18) O na gũtuĩka andũ othe no maigue guoya-rĩ, andũ ethĩ no metigĩre kuoneka marĩ ngũrani  na andũ arĩa angĩ. Angĩkorũo ciana ciaku nĩ icemanagia na magerio ta kũhũũrĩra bendera thurutia kana ikũngũĩro cia gũtũũgĩria bũrũri, wĩrutanĩrie gũciteithia. Hũthĩra mahinda ma Ũthathaiya wa Famĩlĩ gũteithia ciana ciaku itaũkĩrũo nĩ maũndũ macio nĩguo ikahota kũhiũrania namo irĩ na ũmĩrĩru. Citeithie itaaragĩrie wĩtĩkio wacio itarĩ na guoya ĩndĩ irĩ na gĩtĩo. (Rom. 1:​16) Ningĩ nĩguo ũciteithie no warie na arutani a cio igũrũ rĩgiĩ maũndũ macio.

17. Nĩ mwerekera ũrĩkũ twagĩrĩirũo nĩ gwĩthema, na nĩkĩ?

¹⁷ Ma nĩ atĩ, no tũkorũo na wendo mũnene kwerekera bũrũri, ũndũire, rũthiomi, na irio cia kũrĩa twarereirũo. O na kũrĩ ũguo, no mũhaka twĩtheme mwerekera wa kuonaga ta indo citũ arĩ cio njega makĩria. Jehova ombire indo cia mĩthemba mĩingĩ nĩguo tũcikenagĩre. (Thab. 104:24; Kũg. 4:11) Kwoguo tũtiagĩrĩirũo nĩ kuona atĩ njĩra ĩmwe ya gwĩka maũndũ nĩyo njega gũkĩra iria ingĩ.

18. Kuona andũ arĩa angĩ ta ũrĩa Jehova amonaga kũrehaga irathimo irĩkũ?

¹⁸ Ngai endaga andũ a mĩthemba yothe mamenye ũhoro ũrĩa wa ma na makoona muoyo wa tene na tene. (Joh. 3:​16; 1 Tim. 2:​3, 4) Twagĩrĩirũo gũkoragwo twĩhaarĩirie gũthikĩrĩria mawoni ma andũ arĩa angĩ, na kũngĩhoteka tũkametĩkĩra o na mangĩkorũo marĩ ngũrani na maitũ. Tweka ũguo, nĩ tũrĩkenagĩra ũtũũro na tũgaikara tũrĩ na ũrũmwe na aarĩ na ariũ a Ithe witũ. Tũtinyitaga mbaru mwena o na ũrĩkũ harĩ thogothogo cia gũkũ thĩ tondũ tũkoragwo tũrĩ ehokeku harĩ Jehova na Ũthamaki wake. Nĩ tũthũire mwĩtĩo na roho wa macindano ũrĩa ũkoragwo thĩinĩ wa thĩ ya Shaitani. Nĩ tũkenaga mũno tondũ Jehova nĩ atũrutĩte kwenda thayũ na gũkorũo tũrĩ enyihia. Tũiguaga o ta mwandĩki wa thaburi ũrĩa woigire ũũ: “Nĩ ũhoro mwega atĩa, o na wĩ gĩkeno atĩa, andũ arĩa marĩ amwe gũikaranagia o maiguaine!”​—Thab. 133:1.