Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Chɔm Lo Lechoo Numndo le Masale Mɛlɛkaleŋ

Chɔm Lo Lechoo Numndo le Masale Mɛlɛkaleŋ

“Nda nda, a cho le chieeŋndo hoo le, mɛɛ ya I cho le chieeŋndo hoo le yɛ.”—CHƆŊ 17:16.

CHONDOŊ: 63, 129

1, 2. (a) Le yɛɛ lo lechoowo cho yɛ nyɛ sɔvɛ le Kilisiɔŋɔɔ, nduyɛ vɛɛ hei cho yɛ nyɛ pilɛ a waa yuŋyeŋ? (Tofa fotueiyo o peeleŋ ndeŋ choo.) (b) Lo lechoo kuɛɛ waŋnda cho yɛ hau chɔmndo, kɛ a fulamakɔɔli yɛɛ?

LO LECHOOWO a waa yuŋyeŋ cho simul Kilisiɔŋaa tonyaa cho lebɛŋgu lɔɔlɔɔ wo ni. Nduyɛ, o cho ko a teleŋnda chɔuwo le nda cho o simullo hoo bɛŋgu le. Le yɛɛ naŋ dimi lende? Kani fondole, wanaa yɔŋguŋ o Chɛhowa lo wa kpou chua buŋgɛi maa a kaala ndu, a cho ndu lo kɔɔli, nduyɛ maa a cho ndu diikɔŋ. (Chɔŋ Tasoo 5:3) Ba o ba naŋ wa, mɛɛmɛɛ kɔɔlima naŋ ma wa, lelɛŋ o lelɛŋ naŋ fula, ɔɔ naamu o naamu naŋ nɔ, ŋ yeema miŋ bii sawala diandaala Mɛlɛkalaŋ. Lo lechoo naa o Chɛhowa lo, vɛlɛ a Masale ndɔleŋ cho nyɛ tasoo peŋ o yoomu naa niŋ ni. (Mat. 6:33) Nyɛ yeemaŋ o lo lechoowo hoo niŋndo cho ni maa, Kilisiɔŋnda nɔ ma luei balaŋ o chɔula chieeŋndo hoo niŋ a sɛɛŋgiaŋnda ndɔlaŋ te.—Ais. 2:4, NW; nuawɔ Chɔŋ 17:11, 15, 16.

2 Mi wanaa naŋ nɔ laalaŋ pilɛ le wa chɔm lo lechoo teŋgeŋndo le lɛŋnde ndaleŋ, suɛi maŋgalɛi ndɛi, naamu ndaa, ɔɔ kundala luaa bɔllo a pisulta cheleŋ. Fulamakɔɔli lo lechoo suu waa naa cho hilulaŋndo, a yɛle tulaaleŋ ni. Nduyɛ, teleŋndaŋ lapum, mbo hiŋ a diuwaŋ lekaa wo. Mɛɛ waŋnda bii bahawɛilaŋ ndaŋ yɛ tosa miŋ naŋ kɔl, ɔɔ miŋ tambu kɔl. Nduyɛ le mɛɛ naŋ cho latulu naa wanaa tosa sɔɔŋ muŋ nda yɛ, mi hei piiliaŋ naa, ɔɔ yuŋgula naalaŋ. Mɛlɛka toosiaa naa a yeemɛi le sandei chɔmndo. Lepum, mi kɔllo tambu naa te masaa waa bii pɛ sɔɔŋ waa naa o nɛi lakafaa choo. (Kan Ch. 1:27; Dut. 32:4) Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa o sɔɔŋ waa naa niŋ? I wa tɛtɛlɛ le balaŋ lueiyo o sɔɔŋ chieeŋndo hoo niŋ, a sɛɛŋgiaŋnda ndɔlaŋ.

3, 4. (a) Le yɛɛ Kilisiɔŋɔɔ nɔ yɛ mbo luei balaŋ o sɛɛŋgiaŋnda chieeŋndo hoo niŋ te? (b) Yɛɛ buŋgɛi hei cho yɛ yaasiaa?

3 Te chɔulaŋ la del pɛ, mi kɔɔnala cho hau o chieeŋndo niŋndaŋ la kindila waŋnda le ma sɔŋga le lɛŋnde ndaleŋ. Kilisiɔŋaa tonyaa nɔ ma tosa lende le. Ŋ luei laba o sɛɛŋgiaŋnda lemasa chieeŋndo hoo niŋ te. Nduyɛ, ŋ chue la yekpandi le. (Mat. 26:52) Wana fuu naa le lɛŋnde cheleŋ saŋgalaa o chieeŋ Setanaa hoo niŋ, miŋ che lepilɛ leŋ chɔdɔ le. (Kɔl. Diiŋ Ndɔɔ 2:11) Kiɔɔ waa kumbui chieeŋndo cho ni, kiɔɔ balaŋ lueiyo o sɛɛŋgiaŋnda ndɔlaŋ niŋ.—Nuawɔ Chɔŋ 15:18, 19.

4 Le mɛɛ naŋ cho wanaa lahakiaa yɛ, mi naa pumnda wa fafalaa le kaa lasɛɛŋgiaŋndo a yiyaŋnda wɔɔŋnda naŋ nɔ paandulaŋ malɔɔ. (Chɛ. 17:9, NW; Ɛfi. 4:22-24) Buŋgɛi hei cho yaasiaa sɔɔŋ mala naa le kaala waa naa faŋaŋndo kɔɔli laŋ. Ŋ cho vɛlɛ yaasiaa mɛɛ naŋ bɛɛndiaa yiyaŋ naa a kɔl iyama naa le waa le Masale Mɛlɛkaleŋ yɛ.

SABU NAŊ NƆ MIŊ WA LE CHIEEŊNDO HOO LE WO

5, 6. Vɛɛ Chiisu ndoo bii yɛ wanaa yɛyiaa o wa tɛɛŋnda, nduyɛ le yɛɛ?

5 Te a nɔ pɛ kiisaŋndo a nyɛ ŋ nɔ ma tosa o suɛi ipum niŋndo, o bɛnda ma nyunaŋ aa, ‘Yɛɛ Chiisu wa yɛ tosa o hei niŋ?’ Lɛŋnde Chiisu wa niŋ ndeŋ lee nɔ wanaa fula o lɛŋii yɛ yɛi niŋnda. Lɛŋii keŋ wa Chudiaa, Kalili, Sameeliaa, a fondaŋnda cheleŋ ni. Baabuiyo dimul naa maa hɛliaŋndo a sɛɛŋgiaŋndaŋ la wa waŋnda haa tɛɛŋ. (Chɔŋ 4:9) Sɛɛŋgiaŋndaŋ la wa Falesiiya tɛɛŋ nda Sadusiiya (Walta Wa. 23:6-9), Isɔluɛiya tɛɛŋ nda wanaa ndaa bii pawaa (muloo) wa (Mat. 18:17), wanaa pɛɛku Sawa Muusioo wa tɛɛŋ a wanaa pɛɛku le wa. (Chɔŋ 7:49) O wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋ, Luomaŋnda o ba bɛŋgu lɛŋnde Isɔluɛi leŋ le wa ni. Nduyɛ mi waŋnda tambu kɔl a mɛɛ Luomaŋnda wa waŋnda biyɔɔ yɛ. Chiisu ndoo sina maa Chuuwa fɛŋ ndaa nɔ ma sɔla pioŋɔɔ, kɛ o chɛl mi buɛiyaa nduaa luei balaŋ o sɛɛŋgiaŋnda waŋnda ndaa tosalaŋ niŋ te. (Chɔŋ 4:22) O baa pilɔɔ choo, mbo dimul nda le ma kaala chaaŋaa ndaa waŋchieeya kpou.—Luk. 10:27.

6 Le yɛɛ Chiisu chɛl duuviaala wa Chuuwa tɛɛŋ ndaŋ te? Kani fondole, ndu ni, Finya ndɔ ni, a chɛl ma luei bala ndalaŋ o sɛɛŋgiaŋnda chieeŋndo hoo niŋ te. Mɛɛ Chɛhowa soliŋ Po ndɔɔ kpeku le Adama nda Ifi toosiaa, ndoo yeema nda le kuiyo ma pei chieeŋndo. (Kan Ch. 1:27, 28) Mɛlɛka ndoo toosiaa waŋchieeya ma velu kɔɔleŋ lepilɛ kpe le. Nyɛ pilɔɔ kpe Chɛhowa nda Chiisu che waŋnda o lekaa o lekaa, lelɛŋ o lelɛŋ, a isɔɔ o isɔɔ maŋgalaa niŋ ni. (Walta Wa. 10:34, 35; Chɔɔmɔŋndo 7:9, 13, 14) Ŋ nɔ miŋ tol tamasi nda kɛndɔɔ kɔɔli.—Mat. 5:43-48.

7, 8. (a) O suɛi yɛɛ niŋ Kilisiɔŋnda nɔ yɛ ma luei balaŋ? (b) Te o hiŋ pɛ a bahawɛila lemasalaŋ a la waŋchieeya nɔ laŋ solioo okɔɔ, yɛɛ Kilisiɔŋnda nɔ yɛ kuee ma sina?

7 Kɛ suɛi pum cho, ŋ nɔ miŋ luei balaŋ leniŋ. Ndi cho ni, le kpuluŋgumayɛi Chɛhowɛi tooloo. O Idɛŋ niŋ fɛŋ sɛɛŋgiaŋndo kanduŋ, teleŋ Setana simul masale Chɛhowaleŋ ndo. Suŋ suŋ, naa kpou nɔ miŋ kɛɛsiaa te ŋ laalaŋ pɛ maa Mɛlɛka hiou Setana sɔɔŋ chaa tosa, ɔɔ o nɛi pilɔɔ choo kpe nda tosa sɔɔŋ ni. O kpeekpei niŋ, a hɛli pa le waa o kpeŋgii Chɛhowɛi choo, le sawala ndɔlaŋ diikɔŋndo a nɛi ndɔɔ tolɔɔ kɔɔli, le sɔɔŋ kiɔɔ tosaa o nɛi numndo choo? A cho pa Masale ndɔleŋ chuaa maa leŋ pilɛ kpe le cho bahawɛila waŋchieeya soli ni? Ɔɔ a laalaŋ pa maa wanachioo tiuba mbo waŋnuŋ a ba ndɔ?—Kan Ch. 3:4, 5.

8 Mulila ŋ cho yɔŋgu o nyunalaŋ ndaŋ ndo cho chɔm pelii ŋ sim choo ve, te o yɔŋ pɛ mi waŋndo nyuna num a sɔɔŋ chieeŋndo hoo okɔɔ. Wanaa cho kilta lemasalaŋ nda, wanaa toolu nda wa, a sim lachiaa lepiɛiya cho fafalaa niŋ lɔɔ levil le mɛɛ nda looku ma chii sɛɛŋgiaŋndaŋ waŋnda tɛɛŋ yɛ. O kpeekpei niŋ, ma nɔ yiyaŋ kɛndɔɔ o kindi kindiŋ nda cho wo niŋ. Kɛ, Kilisiɔŋnda nda sina maa Masale Mɛlɛkaleŋ koni le nɔla bahawɛila waŋchieeya soli ni. Nduyɛ leŋ koni le nɔla naa sandii kpeekpeiye kioo ni. Lelaŋ, ŋ malnuŋ nyɛ o nyɛ fee Chɛhowa o ba. Nduyɛ, te Kilisiɔŋnɔ kɛ kɛ sim pɛ waŋnda haa kɔɔli maa a tiuba ma soli bahawɛilaŋ ndaŋ, hei nɔla mii hiŋ a piɔuwaŋndo chɔ chɔ o kundalaŋ niŋ.

9. Bahawɛi kuɛɛ ndoo wa yɛ o wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋ o kundaa niŋ Kɔɔliŋ? Kɛ yɛɛ Pɔɔl ndoo dimullɛ nda le bahawɛi koŋ solioo?

9 Ŋ tofaŋndɔ nyɛ Kilisiɔŋnda apum o wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋ tosa wo, lɔɔ piɔuwaŋndo hiŋ nda tɛɛŋ o kundaa niŋndo. Waŋnda apum o Kɔɔliŋ niŋ wa dimioo aa, “Ya ya, kumbu Pɔɔl wo ya ya I cho ni,” “Ya ya, kumbu Apɔlɔɔ wo ya cho ni,” “Ya kumbu Kilitioo ya cho ni.” O yɔŋ bɛɛ mi saboo ndoo wa le hei tosaa, mi Pɔɔl duaunuŋ tumbe a fulamakɔɔli hei hiŋ ndo. Mi Pɔɔl nyuna nda aa, “Baa mi la piɔu ma piɔuwaa Kiliti a kundalaŋ?” Vɛɛ ndaa looku yɛ yiyaŋ wɔɔŋndo hoo soliŋ o lakɔl? Mi Pɔɔl dimul Kilisiɔŋaa kaŋ aa, “Chaaŋaa niaa wanaa laalaŋnda, I cho nya nyɔɔloo, la yandii, la yiyaŋ le Masanɔ naa Chiisu Kiliti mi la wa diompilɛ. La piɔuwaŋ tɛɛŋ te. La va a mɔɔsaŋ nyɛ kɛndɛ mɔɔsu. La va diomndo opilɛ kpe, o yiyaŋnda nyalaŋ niŋ ni a o yeemaŋ nyaŋ niŋ.” Nduyɛ piɔuwaŋ kɛ kɛ nɔ hau mbo wa o kunda leKilisiɔŋndo niŋ te.—Kɔl. Tasoo 1:10-13; nuawɔ Luomaŋnda 16:17, 18.

10. Tamasi kuɛɛ Pɔɔl ndoo yɔŋgu yɛ le Kilisiɔŋnda dimullo maa a nɔ ma wa yuŋyeŋ a sɛɛŋgiaŋnda chieeŋndo hoo?

10 Mi Pɔɔl dimul Kilisiɔŋaa pɔyaŋnda maa a nɔ ma muli hɔlla o pila chieeyɛi ndɛi o choo choo niŋ, kɛ o cho o nyɔɔŋ lɛŋ naŋ te. (Fil. 3:17-20) * Ndaa nɔ ma tosa maa wanaa Kiliti vem sɔŋgɔ ndɔɔ wa nda cho ni. Wanaa lɛŋii ndɛi viam sɔŋgɔ ndaa o lɛŋii cheleŋnde niŋnda, a luei balaŋ o sɔɔŋ lɛŋii nda cho o viomɔɔ bɛŋgu wo niŋ te. A nɔ ma chɔm lo lechoo ndaa le lɛŋii nda cho pila chieeya ve. (Kɔl. Diiŋ Ndɔɔ 5:20) Kilisiɔŋaa nɔ tiindaŋndo le waa o lɛŋndeŋ choo wa, pila chieeya nda bɛɛ cho le Masale Mɛlɛkaleŋ ni. Lelaŋ, o bɛnda mi nda bɛɛ luei balaŋ o sɛɛŋgiaŋnda chieeŋndo hoo niŋ te.

PƐƐKU LE LO LECHOO NUMNDO CHƆMNDO O CHƐHOWA LO

11, 12. (a) Yɛɛ tosa yɛ mii wa ikala lepum le mi Kilisiɔŋnɔɔ chɔm lo ndɔ lechoowo le Masale Mɛlɛkaleŋ? (b) Suɛi yɛɛ ndii komallɛ Kilisiɔŋnɔ pum, nduyɛ vɛɛ ndoo bii yɛ ndi?

11 O lɛŋii bɔɔbɔɔ niŋ o chieeŋndo choo, naapilɛ waŋnda cho ni. Nduyɛ, a nɔ bundɛi pilɛi, naamu pilɔɔ, a suɛi maŋgalɛi pilɛi. Nyɛ sɔvɛ bɛndoo pila nda chua diompilɛ nda nɔ hoo wo ni. Te Kilisiɔŋnda wa pɛ o lɛŋnde waa lende niŋ, a nɔ ma pɛɛku yiyaŋ ndaa a kɔl iyama ndaa le sinaa muli nda nɔ ma yɔŋgu wo, te a dimul nda pɛ le tosaa nyɛ nda nɔ ma luei laba leniŋ te wo. Vɛɛ nda nɔ yɛ ma tosa hei?

12 Ŋ chuaŋnuŋ ndɔ tamaseliiyo a Mayɛta * okɔɔ, o wa o lɛŋnde Yukosilaviaa leŋ niŋndo. Mi ndaa manda ndu le Saabiaŋnda yɛleŋ tullo. Mi ndepilɛnɔɔ hoo pɛɛku maa Chɛhowa cho wana hɛli le. Kɛ Setana cho hunɔɔ a yɛletulaa lekaa wo ni. Mi Mayɛta kindiŋ le hɛliaŋ lekaawo soliŋndo o kɔl po. Mɛɛ sɔŋgɔ lekaawo yɔŋnuŋ o fondaŋ o wa wo, mi yɛletulaa ndoo nɔ paandu le Saabiaŋnda leŋ le kandu ndu kɔllo yusaa. Okoŋ, mbo cha ndi i kala le Saabiaŋnda yooŋgu kɛndɔɔ dimullo. Mbo sina maa o nɔ mbo chal mbo simbul balaŋ le mi kaa wɔɔŋndo hoo fula ndu o kɔl te. Kɛ, mbo nyɔɔlu Chɛhowa o piɛileŋ niŋ, o cho ko le mbo mala ndu le kaa wɔɔŋndo hoo soliŋndo o kɔl te, kɛ le mbo mala ndu mbo chɔɔlu wali ndɔɔ tosa, nduyɛ mbo simnuŋ kɔɔfanɔɔ. Mi Mayɛta dimi aa, “Mi cha maa I cho mala sɔviɔɔ sɔla te I muli pɛ hɔlla o wali dimiaa yooŋgu kɛndɛ Mɛlɛkaa. Mi kindiŋ le kaala Chɛhowaa tolɔɔ kɔɔli o yooŋgu kɛndɔɔ dimioo niŋ, nduyɛ mi cha maa yiyaŋnda wɔɔŋndaŋ ndaŋ la cho ya fulaa o kɔl.”

13. (a) Suɛi yɛɛ ndii tɛɛmbuu yɛ Chɛhowɛinɔ pilɛ kɔllo, kɛ yɛɛ ndoo tosa yɛ? (b) Yɛɛ tamasi Suaala wo pɛɛku yɛ naa?

13 Ŋ tofaŋndɔ vɛlɛ tamaselii Suaala wo. Mɛsiko o fula ni, kɛ mbo wa o kundaa niŋ Yulopi. Puaapiliaa apum a fula Latiŋ Amɛlika wa bɛɛ wa o kunda koŋ niŋ. Mi Suaala cha maa puaapiliaa haa ndaa dimi sɔɔŋ kɛndɛ a lɛŋnde o fula leŋ okɔɔ le. O bii fau naamula ndalaŋ, a nyɛchaa nda luaa wo. Te ndoo yɔŋ pɛ aa num, yɛɛ ŋ wa yɛ tosa? Tonya, mi ndepilɛnɔɔ hoo tambu kɔl a sɔɔŋ puaapiliaa haa wa dimioo woŋ. Kɛ, ŋ nɔ miŋ chandu Suaala le mɛɛ o nyuna Chɛhowa le ndu malaa mbo bii kɔllo yɛ, yɔŋi o dimul puaapiliaa kaŋ diomnde wɔɔŋndeŋ. Ŋ nɔ miŋ sina maa waŋnda apum cho fafalaa naa tɛɛŋ a yiyaŋnda waa naa. Ŋ yeema miŋ tosa nyɛ o nyɛ, ɔɔ isɔɔ o isɔɔ huŋ a piɔuwaŋndo chaaŋaa naa laalaŋnda tɛɛŋndo le. Ɔɔ miŋ kɛɛ lo lechoo naa chɔmndo naa tɛɛŋ, a wanaa cheleŋnda le.—Luom. 14:19; 2 Kɔl. 6:3.

14. Vɛɛ Kilisiɔŋnda bɛɛndiaa yɛ yiyaŋ ndaa a kɔl iyama ndaa le nyunala nda sɔla a lo lechoo wo okɔɔ laŋ?

14 Baa mɛɛ nda manda num yɛ, ɔɔ fondaŋ ŋ sullo ndoo tosa ni ma sim le lɛŋnde numndeŋ? Baa yiyaŋnda waa naa la cho wɔ num o kɔl? Kilisiɔŋnda nɔ ma chɛl hɛliaŋ lekaawo le wanaa cheleŋnda chɔɔ chɔdɔ le. Baa a wɔ yiyaŋnda wɔɔŋndaŋ num o kɔl le wanaa nya fula lɛŋnde pilɛ le wa, a nya nɔ naamu pilɛ le wa, a nya dimi suɛi mangalɛi pilɛ le wa, ɔɔ a nya cho kaale pilɛ le wa? Te lende icho ni, mɛɛ o bɛnda ma yiyaŋ a mɛɛ Chɛhowa che hɛliaŋ lekaawo yɛ. Ŋ nɔ miŋ kɛsi kpeleŋndo le sɔɔŋ muŋ, a sɔɔŋ velaŋ a muŋ ndoŋ yaasiaa o pɛɛku ipilayaa niŋ, ɔɔ o leyuŋgoo. Nduyɛ, ŋ piɛi nuŋ Chɛhowa le naa malaa miŋ chɛl nyɛ cho yiyaŋ ndɔɔ o sɔɔŋ muŋ niŋndo.—Nuawɔ Luomaŋnda 12:2.

Lo lechoo naa o Chɛhowa lo chɔm maa ŋ nɔ miŋ nɔ kɔl sikpaa o nyɛ kindilaa bɛŋgu (Tofa pɛlta 15, 16)

15, 16. (a) Yɛɛ wanaa cheleŋnda cho yɛ tosa te ŋ chɔm pɛ lo lechoo naa o Mɛlɛka lo? (b) Mala yɛɛ kalaŋ chuauwa nɔ yɛ ma ke chuauwaa ndaa le lo lechoo leKilisiɔŋndo chɔmndo?

15 Buɛiyaa Chɛhowaa kpou cho boondei ipum komal o siɔdii lachioo niŋ icho tosa mi kɔl iyama ndaa nyindu nda le waa teŋgeŋ ndo. O wa chaŋyaŋ ndaŋ, wanaa nda kua o sukuu wa, wanaa nda chiɛɛliaŋ bɛɛlaŋ nda, wanayaŋ, ɔɔ wanaa cheleŋnda. (Pitɛ Tasoo 2:19) Kɛ, ŋ nɔ miŋ wa teŋgeŋ! Kaamaa nɔ mbo bii naa le, te o yɔŋ pɛ mi chieeŋndo tul naa leyɛ le simnda naalaŋ. Mi Chiisu dimul naa maa i nɔ mii yɔŋnuŋ. Wanaa simul naa wa a bɔɔbɔɔ sina le sabu Kilisiɔŋnda nɔ ma wa yuŋyeŋndo le. Kɛ, naŋ sina le sabu sɔɔŋ muŋ cho nyɛ sɔvɛ bɛndu wo.

16 Lo lechoo naa o Chɛhowa lo chɔm maa ŋ nɔ miŋ nɔ kɔl sikpaa o nyɛ kindilaa bɛŋgu. (Dan. 3:16-18, NW) Mi siooŋii waŋchieeya paaliaŋ wana o wana. Kɛ o dimiŋ, feleŋguaa hei hiau pala. Te o wa pɛ mi chuauwaa numnda komal simulta waa naa, mɛɛ beendiɛiyo baa heelullo cho naa yɛ, ɔɔ le dunyaŋ lelɛŋndoŋ biyɔɔ, kiisaŋ le nda malaa le. Soliŋ Pɛɛku leYuŋgoo kpeku le chuauwaa numda malaa ma sina mɛɛ nda nɔ ma chɔm kɔl sikpaa o sɔɔŋ waa naa bɛŋgu yɛ. Mala nda mɛɛ nda looku ma soo a laalaŋ ndaa okɔɔ walaŋ yɛ, nduyɛ a lebɛɛ. (Luom. 1:16) Le chuauwaa numnda malaa, te o bɛnda pɛ, chua teleŋndo le ma kɔ dimul wanaa ndaa pɛɛkaa a sɔɔŋ muŋ okɔɔ.

HINI KƆL A NYƐM CHƐHOWA TOOSIAA WOŊ KPOU!

17. Kaa yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ fafaŋ, nudyɛ le yɛɛ?

17 O cho tonya maa miŋ kaala lepum lɛŋnde naaleŋ, naamula naalaŋ, suɛi nɛi maŋgalɛi, vɛlɛ a nyɛdiaa naŋ sul niŋ o lɛŋnde naaleŋ niŋndo. Kɛ, ŋ nɔ miŋ faŋaŋ kaa hoo kɔɔli. Ndu cho ni, “o nuu hiou naŋɔɔ.” Nduyɛ, le miŋ tuei yoomu naa yeela Chɛhowa toosiaa nyɔɔŋ tau ni. (Chon. 104:24, NW; Chɔɔmɔŋndo 4:11) Mɛɛ le yɛɛ miŋ baŋ maa naŋ hiou chaa sɔɔŋ tosa mbo hiau acheleŋnda?

18. Tɔnɔla yɛɛ naŋ sɔla yɛ te ŋ nɔ pɛ yiyaŋ Chɛhowaa?

18 Mɛlɛka yeema mi wana o wana fee sɔla kɔlkalu kpekpeiyo a tonyaa okɔɔ, nduyɛ mbo tuei yoomu nɔ lamɛɛlu le wo yeela. (Chɔŋ 3:16; Tim. Tasoo 2:3, 4) Te ŋ wa pɛ a kɔllo fɛɛsɛŋ le chɛlɔɔ sɔɔŋ wanaa cheleŋnda hɛnaŋ ndoŋ, hei nɔla mii mala naa, nduyɛ mii manda diompilɛ naa leKilisiɔŋndo. Te ŋ chɔm pɛ lo lechoo naa o Chɛhowa lo, ŋ nɔ miŋ luei balaŋ o sɛɛŋgiaŋnda lemasa chieeŋndo hoo niŋ te. Wanaa luei balaŋ o hei niŋnda nɔ ma wa naa tɛɛŋ te. Ŋ cho a kɔlkɛndɛ le mɛɛ Chɛhowa soli naa o kaa piɔuwaŋ, heelaŋ, hilulaŋ cho hau o chieeŋ Setanaa hoo niŋndo! Maa ŋ kindiŋ kpoke le miŋ sɔla kaa kɔl nyulu wana ŋchondoo dimi hoo wo tolɔɔ kɔɔli, “I cho bɔɔ suɛi kɛndɛi bɛndu le wanaa Mɛlɛkaa waa diompilɛ!”—Chon. 133:1, NW.

^ pɛl 10 Luomaŋnda o ba bɛŋgu lɛŋnde Filipai leŋ le wa ni. Nduyɛ, wanaa wa o kundaa niŋ Filipai wa, Luomaŋnda apum wa ni. Waŋnda haa ndaa nɔ dilakeŋnaŋndaŋ lapum la chaaŋaa ndaa laalaŋnda apum ndaa nɔ le laŋ.

^ pɛl 12 Diolaŋ lapum la siŋgaŋ.