Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

Kolokol Omw Loalopwoatohng Wehin Koht

Kolokol Omw Loalopwoatohng Wehin Koht

“Kaidehn irail kisehn sampah.”​—SOHN 17:16.

KOUL KAN: 18, 54

1, 2. (a) Ia duwen en loalopwoatohng Siohwa oh sohte pidada uhpene kan me kin wiawi sampah ara dokpene? (Menlau kilang tepin kilel.) (b) Dahme aramas tohto kin loalopwoatohng, ahpw ia imwilahn met?

 SAPWELLIMEN Siohwa ladu kan kin soupoupali oh sohte kin pidada irair kan me kin katohrepeseng aramas, duwehte uhki wehi, lipilipilki pwihnen aramas, de tiahk. Dahme kahrehda? Pwehki kitail kin poakohng, loalopwoatohng, oh peikiong Siohwa. (1 Sohn 5:3) Sohte lipilipil ia wasa kitail kousoan de kohsang ie, kitail kin idawehn sapwellimen Koht koasoandi kan. En loalopwoatohng Siohwa oh sapwellime Wehi kesempwalsang soahng koaros. (Mad. 6:33) Ihme kahrehda kitail kak nda me kitail “kaidehn kisehn sampah.”​—Ais. 2:4; wadek Sohn 17:11, 15, 16.

2 Aramas tohto nan sampah rahnwet kin loalopwoatohng arail sahpw, keinek, tiahk, de pil arail pwihnen mwadong. E kansensuwed me met kin imwikihla tohtohn irail ar kin siaipene, kailongki emenemen, oh ekei pak kemehla irail kan me kin loalopwoatohng pali me kin uhwong irail. Mehnda ma kitail sohte kin iang pidada uhpene pwukat, re kak kamwakid kitail oh atail peneinei, oh kitail ele kin lelohng kopwung sapahrek me uhdahn suwed. E kak uhdahn mengei en uhpalih ehu pwihn ma palien koperment kan wiahda pilipil ehu me sapahrek, pwehki Koht ketin wiakitailda en ahneki koahiek en ese ma mehkot pahrek de soh. (Sen. 1:27; Deud. 32:4) Ia omw pepehm ma mehkot sapahrek wiawi? Ke pahn kak kolokol omw soupoupali, de ke kin iangala ehu pali?

3, 4. (a) Dahme kahrehda kitail sohte kin uhpalih ehu pwihn ni ahnsou me mie uhpene kin wiawi? (b) Dahme kitail pahn koasoiapene nan iren onop wet?

3 Aramas tohto kin uhpalih ehu pwihn ma mie uhpene kin wiawi, pwehki koperment kan kin kamehlelehiong irail me ihme towe mehlel mwahu kan anahne wia. Ahpw kitail kin idawehn Sises. Eri kitail sohte kin pidada politik oh kitail sohte kin kohla mahwen. (Mad. 26:52) Kristian mehlel kan sohte kin medewe me mie ehu pali nan ahn Sehdan sampah me mwahusang ehu. (2 Kor. 2:11) Kitail sohte douluhl men pidada uhpene kan me kin wiawi nin sampah.​—Wadek Sohn 15:18, 19.

4 Pwehki kitail soh unsek, ekei kitail ele kin ahneki pepehm sapwung duwen aramas akan me weksang kitail. (Ser. 17:9; Ep. 4:22-24) Nan iren onop wet, kitail pahn sukuhlki kaweid kan oh ire mehlel kan me pahn sewese kitail en pelianda oh powehdi soangen pepehm kan me kin katohrepeseng aramas. Kitail pil pahn koasoiapene ia duwen atail kak loalopwoatohng Wehio sang atail kaiahnehda pein kitail en ahneki madamadau me Siohwa oh Sises ketin sapwellimaniki.

DAHME KAHREHDA KITAIL SOHTE KIN UHKI PALI KAN EN SAMPAH

5, 6. Ni Sises eh ketiket sampah, ia duwen eh kin ketin medewehiong soangsoangen pwihnen aramas, oh dahme kahrehda?

5 Ma ke diar me e apwal en kolokol omw soupoupali oh sohte uhpalih ehu pwihn, pein idek rehmw, ‘Dahme Sises pahn ketin wia?’ Ni Sises eh ketiket sampah, uhpene oh akamai kin wiawi nanpwungen mehn Sudia, Kalili, oh Sameria kan. Medewehla ekei karasepe. Mehn Suhs kan oh mehn Sameria kan sohte kin koasoipene. (Sohn 4:9) Parisi ko oh Sadusi ko sohte kin pwungkipene soahng tohto. (Wiewia 23:6-9) Mehn Suhs kan me onopki Kosonnedo leme me re mwahusang irail ko me sohte onopki. (Sohn 7:49) Oh me tohto kin kailongki sounrik daksis kan oh mehn Rom kan. (Mad. 9:11) Ahpw Sises sohte ketin iang pidada uhpene pwukat. Mendahki e kin ahnsou koaros ketin uhki padahk mehlel duwen Siohwa oh mwahngih me mehn Israel kan wia sapwellimen Koht wehi pilipil ehu, e sohte ketin padahkihong sapwellime tohnpadahk ko me re mwahusang meteikan. (Sohn 4:22) Ahpw, e ketin padahkihong irail en poakohng aramas koaros.​—Luk 10:27.

6 Dahme kahrehda Sises sohte ketin medewe me ehu pwihn en aramas mwahusang ehu pwihn? Pwehki ih oh Semeo sohte sapwellimaniki soangen pepehm wet. Siohwa ketin kapikada aramas pwe re en kadirehkihla sampah soangsoangen aramas akan. (Sen. 1:27, 28) Ihme kahrehda Siohwa oh Sises sohte ketin medewe me ehu pwihnen aramas, wehi, de lokaia mwahusang ehu. (Wiewia 10:34, 35; Kaud. 7:9, 13, 14) Kitail anahne alasang sapwellimara mehn kahlemeng unsek.​—Mad. 5:43-48.

7, 8. (a) Ahn ihs pali me kitail en utung, oh dahme kahrehda? (b) Dahme kitail anahne taman duwen dahme pahn kamwahwihala ahn aramas kahpwal kan?

7 Dahme kahrehda kitail sohte kin utung kaundahn aramas de koperment? Pwehki kitail kin utung Siohwa. Ih me atail Kaun. Nan Ihden, Sehdan nda me Siohwa kaidehn kaun me keieu mwahu ong aramas. Sehdan men aramas en kamehlele me eh elen wia soahng kan mwahusang sapwellimen Koht ahl. Siohwa ketin mweidohng kitail en pein pilada pali dah me kitail men iang. Ahpw ia duwen kowe? Ke kin peikiong Siohwa pwehki ke kamehlele me sapwellime ahl en wia soahng kan mwahusang omw ahl? Ke kamehlele me sapwellime Wehi kelehpw me kak kamwahwihala atail kahpwal kan? De ke leme me aramas kak pein kaunda irail oh pweida ma sohte Koht?​—Sen. 3:4, 5.

8 Karasepe, ma emen idek rehmw ia omw madamadau duwen pwihn en politik ehu, pwihn me kin nantihong wiahda wekidekla kan nan palien politik, de pwihn teikan me duwehte met, ia duwen omw pahn sapeng? Ekei pwihn pwukat ele uhdahn kin men sewese aramas akan. Ahpw kitail pohnese me sapwellimen Siohwa Wehi kelehpw me kak kamwahwihala ahn aramas kahpwal kan oh ketikihsang koaros kopwung sapahrek. Kitail pil kin idawehn sapwellimen Siohwa kaweid nan mwomwohdiso, ahpw kaidehn emenemen en wia dahme e leme me keieu mwahu. Ihme kahrehda mwomwohdiso kin miniminpene.

9. Ni mwehin tepin Kristian ko, kahpwal dahieu me ekei Kristian ahneki, oh dahme re anahne wia?

9 Ni mwehin tepin Kristian ko, ekei Kristian kan nan Korint akahkpwungkihpene ndinda: “‘Ngehi iengen Pohl’; a emen, ‘Ngehi iengen Apolos’; a emen, ‘Ngehi iengen Piter’; a emen, ‘Ngehi iengen Krais.’” Ni Pohl esehda duwen met, e uhdahn pwuriamweikihla. Met wia kahpwal laud ehu, pwehki miniminpenehn nan mwomwohdiso mihla nan keper. Eri e kalelapek rehn rie Kristian kan: “Ia duwe? Krais pwalpeseng wiahda pwihn kei?” Pohl kaweid irail: “Riei ko, ni mwaren atail kaun Sises Krais, I peki ni ngidingid rehmwail, kumwail koaros en pwungkipene dahme kumwail kin patohwanda, a ieremen kumwail mweidohng saminimin en kin mie nanpwungamwail; pwe e konehng kumwail en kin ahnekipene lamalamteieu oh kupwurteieu.” Met pil mehlel rahnwet. Saminimin en dehr wiawi nan mwomwohdiso.​—1 Kor. 1:10-13; wadek Rom 16:17, 18.

10. Dahme Pohl katamankihong Kristian kan, oh dahme kitail sukuhlkihsang met?

10 Pohl katamankihong Kristian me keidi kan me irail wia towe mehlel kei en nanleng oh ren dehr medemedewehte “soahng kan en sampah.” (Pil. 3:17-20) * Irail me keidi kan wie meninkeder kei me kin wilian Koht oh Krais. Ni meninkeder men eh kin mi nan sahpw en liki, e sohte kin pidada ahn sahpwo ar kahpwal kan oh ar palien politik. Ni ahlohte, e sohte pahn pwung ong me keidi kan en pidada nan kahpwal kan oh palien politik kan en sampah wet. (2 Kor. 5:20) Irail kan me ahneki koapworopwor en mour kohkohlahte nin sampah pil kin loalopwoatohng Wehio oh sohte kin iang pidada uhpene kan me kin wiawi nin sampah.

KAIAHNE PEIN UHK EN LOALOPWOATOHNG SAPWELLIMEN SIOHWA WEHI

11, 12. (a) Soangen madamadau dah kan me kitail anahne soikala ma kitail men kolokolete atail loalopwoatohng Wehin Koht? (b) Ia ahn emen sister eh pepehm ong ekei aramas, oh dahme sewese ih en wekila?

11 Pali laud en wasa kan nan sampah, aramas kin ahneki pepehm tohrohr ehu ong irail kan me ahneki poadopoad ehute, tiahk, oh lokaia me duwehte arail. Re kin kalapw suweiki wasa me re kohsang ie. Ahpw kitail en dehr mweidohng madamadau pwukat en kamwakid kitail. Kitail anahne wekidala mwomwen atail madamadau oh kitail anahne kaiahnehda kadeikpen loalatail pwe kitail en kolokol atail soupoupali ni soangen irair koaros. Ia duwen atail kak wia met?

12 Karasepe, Mirjeta * ipwidi nan sahpw ehu me mahso adaneki Yugoslavia. Nan wasa me e tikida ie, aramas akan kin kailongki mehn Serbia kan. Ni ahnsou me e sukuhlkihdi duwen Siohwa, e esehda me Koht sohte kin ketin kesempwalki ehu pwihn en aramas sang ehu pwihn oh me Sehdan men aramas en kailongki emenemen. Eri e wia uwen eh kak en wekidala eh madamadau. Ahpw ni mahwen ehu eh tepida nanpwungen keinek kan nan wasao me e kousoan ie, Mirjeta pil pwurehng tepida ahneki pepehm sapwung duwen mehn Serbia kan. E pil sohte men kalohk ong irail. E ese me met sapwung, ih eri peki rehn Siohwa en ketin sewese ih en uhdihsang ahneki soangen pepehm wet. E pil peki rehn Siohwa en ketin sewese ih en tepida iang pioneer. Mirjeta nda: “I diarada me en medemedewehte doadoahk en kalohk iei sawas me keieu mwahu. Nan doadoahk en kalohk, I kin song en alasang sapwellimen Siohwa irair en limpoak oh I kin kilang ei pepehm sapwung kan kin sohrala.”

13. (a) Dahme wiawihong Zoila, oh ia duwen eh mwekidki met? (b) Dahme kitail kak sukuhlkihsang dahme wiawihong Zoila?

13 Zoila iei emen sister sang Mexico me kosoula Iurop. Nan eh mwomwohdiso, mie brother oh sister kan sang ehu wasa nan Latin America. Zoila nda me ekei irail kin kepitki wasa me e kohsang ie, tiahk, de koul en eh wasao. E nsensuwedkihla met, ih eri kapakapohng Siohwa en sewese ih en dehr nsensuwedla. Dahme kitail pahn wia ma kitail mi nan eh irairo? Ekei riatail Kristian kan kin nannantihongete en powehdi arail pepehm kan ni ahnsou me re rong aramas kin kepitki wasa me re kohsang ie. Eri kitail sohte pahn kin men nda de wia mehkot me pahn kahrehiong ekei pwihnen aramas en mwomwen mwahusang ekei. Kitail sohte men kahrehda saminimin nan mwomwohdiso de pil wasa sohte lipilipil.​—Rom 14:19; 2 Kor. 6:3.

14. Dahme pahn kak sewese iuk en ahneki soangen madamadauohte me Siohwa ketin sapwellimaniki ong aramas akan?

14 Kitail koaros ese me sapwellimen Siohwa ladu kan kin miniminpene nin duwen pwihn ehu, eri kitail en dehr pehm me ehu wasa de wehi mwahusang ehu. Ahpw ele omw peneinei de irail kan me ke tikida rehrail kin kahrehiong uhk en poakohng wasa me ke kohsang ie. Eri mwein ekei pak ke kin ahnekihte soangen madamadau sapwung me pid duwen aramas en wehi teikan, tiahk, lokaia, de keinek. Dahme kak seweseiuk en wekila? Doudouloale ia sapwellimen Siohwa pepehm ong aramas me kin suweiki arail wehi de me kin leme me re mwahusang meteikan. Kalaudehla omw wia roporop me pid ire wet ni omw wia pein omw onop de kaudok en peneinei. Mwuri, peki rehn Siohwa en ketin seweseiuk en ahneki soangen pepehmohte me e ketin sapwellimaniki ong aramas akan.​—Wadek Rom 12:2.

15, 16. (a) Ia ahn ekei madamadau pwehki kitail weksang irail? (b) Ia duwen pahpa nohno kan ar kak sewese neirail seri kan en kolokol arail loalopwoatohng Siohwa?

15 Kitail men papah Siohwa ni nsenmwakelekel, eri ekei pak e pahn sansalda me kitail uhdahn weksang iengetail tohndoadoahk, tohnsukuhl, mehn mpatail, de kisehtail kan. (1 Pit. 2:19) Sises ketin katamankihong kitail me meteikan pahn pil kailongkin kitail pwehki atail weksang irail. Tamataman me pali laud en irail kan me kin uhwong kitail sohte ese duwen Wehin Koht. Eri re sohte wehwehki dahme kahrehda e kesempwal kitail en loalopwoatohng Wehin Koht ahpw kaidehn koperment en aramas.

16 Pwehn loalopwoatohng Siohwa, kitail anahne peikiong ih sohte lipilipil dahme aramas teikan ele kin wia de ndaiong kitail. (Dan. 3:16-18) Me pwulopwul kan kin diarada me e uhdahn apwal en weksang meteikan. Pahpa nohno kan, kumwail sewese noumwail seri kan ren eimah nan sukuhl. Noumwail seri kan ele masak en sohte kawauwih pilaik de en dehr iang kasarawien wehi teikan. Erein amwail kaudok en peneinei, kumwail kak onopki ia sapwellimen Siohwa pepehm ong soahng pwukat. Padahkihong irail ia duwen arail en kawehwehda ni sansal oh ni wahu dahme re kamehlele. (Rom 1:16) Oh pil, ma anahn, sewese noumwail seri kan ni amwail koasoiong arail sounpadahk kan oh kawehwehiong irail dahme kitail kamehlele.

PERENKI SAPWELLIMEN SIOHWA KEPIKIPIK KAN KOAROS

17. Soangen madamadau dah me kitail en soikala, oh dahme kahrehda?

17 Kitail kin kalapw perenki mwenge, lokaia, tiahk, oh kaselel en wasa me kitail tikida ie. Ahpw, ia duwe, kitail pehm me dahme kitail mwahuki kin ahnsou koaros mwahusang dahme meteikan kin mwahuki? Siohwa ketin kupwurki kitail en perenki soangsoangen mehkan me e ketin kapikada. (Mel. 104:24; Kaud. 4:11) Eri dahme kahrehda kitail en ngihtehtehki me ehu ahl en wia soahng kan mwahusang ehu?

18. Dahme kahrehda e mwahu kitail en ahneki soangen madamadauohte me Siohwa ketin sapwellimaniki duwen meteikan?

18 Siohwa ketin kupwurki me soangsoangen aramas koaros en sukuhlki duwen ih, kaudokiong ih, oh mour kohkohlahte. (Sohn 3:16; 1 Tim. 2:3, 4) Eri ni ahnsou me riatail Kristian kan ahneki madamadau me weksang atail, kitail men rong irail ma arail madamadau ko sohte uhwong sapwellimen Siohwa koasoandi kan. Ma kitail wia met, atail mour pahn kaperen, oh kitail kolokolte atail minimin rehn riatail Kristian kan. Nin duwen me kitail koasoiapenehr, pwehki kitail kin loalopwoatohng Siohwa oh sapwellime Wehi, kitail sohte kin iang pidada uhpene kan me kin wiawi nin sampah. Kitail kailongki pohnmwahso oh siai me kin wiawi nan ahn Sehdan sampah. Ia uwen atail kalahnganki me Siohwa ketin padahkihong kitail en poakohng meleilei oh en aktikitik! Kitail kin ahneki soangen pepehmohte me sounmelkahkao ahneki ni eh nda: “Ia uwen lingan, ia uwen kansenamwahu en sapwellimen Koht aramas akan ar kin miniminpene!”​—Mel. 133:1.

^ Ekei nan mwomwohdisohn Pilipai ele wia towe mehlel kei en Rom oh pwehki kahrepe wet, re ahneki pwung laudsang riarail Kristian kan me kaidehn towe mehlel kei en Rom.

^ Ekei ahd kan me pwarada wasaht kaidehn uhdahn adarail.