Ir al contenido

Ir al índice

Jehovaj gobiernonpi atienekuna

Jehovaj gobiernonpi atienekuna

“Paykunaqa mana kay pachajtachu kanku.” (JUAN 17:16.)

63, 129 TAKIYKUNA

1, 2. 1) ¿Imaraykutaj chʼajwaspi mana satʼikunchejchu? (Patapi kaj dibujota qhawariy.) 2) ¿Imatataj ashkha runas yuyanku, imataj ajinata yuyasqankurayku kan?

ASHKHA runasqa, llajtankuta, rijchʼayninkuta, costumbresninkuta aswan sumajpaj qhawasqankurayku tʼaqanasqas kashanku. Chaywanpis noqanchejqa mana chayta ruwanchejchu nitaj runasta tʼaqanachej chʼajwaspi satʼikunchejchu. Imaraykuchus Jehovata munakunchej, payman cheqa sonqo kanchej, payta kasukunchej (1 Juan 5:3). Maypi tiyakuspapis, maymanta kaspapis Jehovaj kamachiykunasninta kasukunchej. Noqanchejpajqa Jehovapi, Reinonpi ima atienekuy aswan sumaj (Mat. 6:33). Chayrayku nisunman ‘mana kay pachamantachu kasqanchejtaʼ (Juan 17:11, 15, 16 leey; Isa. 2:4).

2 Ashkha runasqa wajkunamanta nisqa, suyunku, costumbresninku ima aswan sumaj kasqanta yuyanku. Chay runasmanta ashkhastaj pelota jaytʼaymanta chayri waj jina pujllaymanta equiponku aswan sumaj kasqanta yuyallankutaj. Chaytaj paykunapura atipanakunankupaj, chejninakunankupaj, mana paykuna jina yuyajkunatapis wañuchinankupaj tanqan. Chay jina chʼajwaspi mana satʼikojtinchejpis, chaykunaqa noqanchejta, familianchejtawan llakichiwasunman. Noqanchejmanta wakintataj ichá wajkuna ñakʼarichiwasunman. Chaytaj sonqonchejta nanachinman, imaraykuchus Diosqa imachus mana cheqanchu kasqanta reparayta atinapaj ruwawarqanchej (Gén. 1:27; Deu. 32:4). Chayrayku uj gobierno mana cheqan kajta ruwajtenqa, ichapis chay gobiernoj contranpi rimayta qallarisunman. Ajinata mana ruwanapaj, ¿imastaj yanapawasunman?

3, 4. 1) ¿Imaraykú cheqa cristianos mana politicaman satʼikunchejchu nitaj guerrasman rinchejchu? 2) ¿Imatá kay yachaqanapi yachakusunchej?

3 Ashkha runasqa politicaman satʼikunku, kay pachamanta gobiernos chayta ruwanankuta nisqankurayku. Chaywanpis Jesús jina ruwayta munasqanchejrayku mana politicaman satʼikunchejchu, nitaj guerrasman rinchejchu (Mat. 26:52). Manataj Satanaspa pachanmanta uj cheqa aswan sumaj kasqanta yuyanchejchu (2 Cor. 2:10, 11). Chayrayku mana kay pachaj chʼampaykunasninpi satʼikunchejchu (Juan 15:18, 19 leey).

4 Juchasapa runas kasqanchejrayku, ichapis mana allintachu yuyasunman mana noqanchej jina yuyajkunamanta chayri ruwajkunamanta (Jer. 17:9; Efe. 4:22-24). Kay yachaqanapitaj yachakusunchej imaynatachus chay yuyaykunata atipanapaj Biblia yanapanawanchejmanta. Chantapis yachakullasuntaj Jehová jina, Jesús jina wajkunata qhawana kasqanmanta, Diospa gobiernonman cheqa sonqosllapuni kanamanta ima.

¿IMARAYKUTAJ JEHOVAPI ATIENEKUNANCHEJ TIYAN?

5, 6. 1) ¿Imaraykutaj Jesús mana wakin runasllatachu allinpaj qhawaj? 2) ¿Imaraykutaj Jesús ajinata yuyaj?

5 Kay pachaman chhapukunapaj tanqasqa kashaspa, tapurikuy: “¿Imatá Jesús ruwanman karqarí?”, nispa. Jesús kay Jallpʼapi kashajtin Judeamanta, Galileamanta, Samariamanta runas mana allintachu kausakoj kanku. Judioswan samaritanoswanqa mana parlapayanakojchu kanku (Juan 4:9). Fariseoswan, saduceoswanpis siminakullajpuni kanku (Hech. 23:6-9). Moisesman qosqa leymanta yachaj judiospis, chay leymanta mana yachajkunata pisipaj qhawaj kanku (Juan 7:49). Ashkhastaj impuestosta cobrajkunata, romanosta ima chejnikoj kanku (Mat. 9:11). Chaywanpis Jesusqa mana chay chʼampaykunasninkuman satʼikojchu. Payqa Jehovamanta cheqa kajta yachachispapis, judiosta Dios llajtanta jina ajllasqanta yachaspapis, ni jaykʼaj yachachisqasninman yachacherqachu paykuna wajkunamanta nisqa aswan sumaj kasqankuta (Juan 4:22). Astawanpis tukuy laya runasta munakunankuta yachacherqa (Luc. 10:27).

6 Jesusqa tukuy runasta allinpaj qhawaj, manataj wakillantachu. ¿Imaraykú? Imaraykuchus Jehovaqa runasta ruwarqa, kay Jallpʼaman tukuy rijchʼayniyoj runas juntʼanankupaj (Gén. 1:27, 28). Chayrayku Jehovawan Jesuswanqa mana yuyankuchu uj suyu waj suyumanta aswan sumaj kasqanta, nitaj uj laya runas waj laya runasmanta aswan sumaj kasqanta chayri uj qallu, waj qallumanta aswan sumaj kasqanta (Hech. 10:34, 35; Apo. 7:9, 13, 14). Noqanchejpis ajinallatataj yuyananchej tiyan (Mat. 5:43-48).

7, 8. 1) ¿Mayqen gobiernopitaj cristianos atienekunchej, imaraykutaj? 2) ¿Pillataj kay pachamanta chʼampaykunata chinkachenqa? Sutʼinchay.

7 Noqanchejqa Diospa gobiernollanpi atienekunchej nitaj ni mayqen gobiernopipis. ¿Imaraykú? Jehovalla sumaj Kamachej kasqanrayku. Satanasqa Edén huertapi, Jehová runaspaj mana sumaj kamachejchu kasqanta nerqa. Yuyantaj imatapis imaynatachus ruwasqan, Diospa ruwayninmanta aswan sumaj kasqanta, ajinallatataj runasta yuyachiyta munan. Jehovatajrí, sapa ujta saqewanchej pitachus Kamachejninchejta jina ajllakunata. Chayrayku tapurikunachej: “¿Sumaj kamachej kasqanta yachasqayraykuchu Jehovata kasukuni? ¿Sumajtachu yachani Diospa gobiernollan kay pachamanta chʼampaykunata chinkachinanta? Chayri, ¿yuyanichu runas sapallankumanta allinta kamachinakunankuta?”, nispa (Gén. 3:4, 5).

8 ¿Imatá kutichiwaj pillapis mayqen partidollamantapis chayri mayqen organizacionllamantapis imatachus yuyasqaykita tapurisojtin? Chay organizaciones runaj allinninta maskʼajtinkupis, runasta yanapayta munajtinkupis, Diospa gobiernollan kay pachamanta chʼampaykunata, sajra imastawan chinkachenqa. Chayrayku Jehovallapi atienekunchej. Mana ajinata ruwasunmanchu chayqa, qotuchakuy ukhupi tʼaqanakuy kanman.

9. 1) ¿Ima chʼampaytaj Corinto qotuchakuypi rikhurerqa? 2) ¿Imatá Pablo nerqa chay cristianosman?

9 Apostolespa tiemponpi, Corintopi kaj qotuchakuypi uj chʼampay rikhurerqa. Wakin cristianosqa “Pablojta kani; noqataj Apolospata kani; noqa Cefaspata kani; noqataj Cristojta kani”, nispa siminakusharqanku. Chayta Pablo yachaspataj mayta llakikorqa. Imaraykuchus chay chʼampayqa qotuchakuyta tʼaqanachiyta munasharqa. Chayraykutaj Pablo paykunaman nerqa: “Ama qankuna ukhupi tʼaqanaku kachunchu, astawanqa allin ujchasqapuni kaychej, uj sonqolla, uj yuyayllataj”, nispa. Kunanpis Pabloj yuyaychaykunasninta kasunanchej tiyan. Ni jaykʼaj qotuchakuypi tʼaqanakuy kananchu tiyan (1 Cor. 1:10-13; Romanos 16:17, 18 leey).

10. ¿Imastataj Pablo ajllasqa cristianosta yuyaricherqa, chantá imatá chaymanta yachakunchej?

10 Pabloqa ajllasqa cristianosman yuyaricherqa paykunaqa janaj pacha llajtayoj kasqankuta, kay pachaj imasninta mana maskʼanankuta ima (Fili. 3:17-20). * Chantapis nillarqataj ajllasqa cristianosqa Diospa sutinpi, Cristoj sutinpi ima willanankupaj kachasqa kasqankuta. Waj suyuman kachasqa runaqa, chay suyoj politicanman, chʼampaykunasninman ima mana satʼikunchu. Ajinallatataj ajllasqa cristianospis kay pachaj chʼampaykunasninman, politicanman ima mana satʼikunkuchu (2 Cor. 5:20). Kay Jallpʼapi kausakuyta suyakoj cristianospis nillataj kay pachaj sajra ruwaykunasninman satʼikunkuchu. Astawanpis Diospa gobiernollanpi atienekunku.

JEHOVÁ JINA WAJKUNATA QHAWANACHEJ

11, 12. 1) Diospa gobiernonpi atienekuyta munanchej chayqa, ¿imatataj mana yuyananchejchu tiyan? 2) ¿Imaynatataj uj hermana serbiamanta runasta qhawaj? 3) ¿Imataj chay hermanata yanaparqa yuyayninta tijrachinanpaj?

11 Ashkha runasqa paykuna jina kausayniyoj runasllaman, kikin qalluta parlajkunallaman, kikin costumbresniyoj kajkunallaman astawan qayllaykunku. Wakin kutistaj suyunkumantapis jatunchakunku. Chaywanpis noqanchejqa mana ajinata yuyananchejchu tiyan. Wajkunamanta aswan sumaj kasqanchejta yuyashanchej chayqa chay yuyayninchejta tijrananchej tiyan. Chantapis sonqo yuyayninchejta wakichinanchej tiyan, ni jaykʼaj kay pachaj imasninwan chhapukunapaj. Chantá, ¿imaynatá chayta ruwasunman?

12 Mirjeta sutiyoj hermanamanta parlarina. * Payqa Yugoslavia suyupi nacekorqa. Wiñakorqataj Serbiamanta runasta chejnikoj kanku chay lugarpi. Chaywanpis yachakorqa Jehová Dios tukuy runasta uj rejllata qhawasqanta. Yachakullarqataj runasta, Satanás chejninachiyta munasqanta. Chayrayku mayta kallpachakorqa yuyayninta tijrachinanpaj. Suyunpi uj guerra qallarejtintaj watejmanta serbiosta chejnikuyta qallarerqa, nitaj Jehovamantapis paykunaman willayta munarqachu. Yacharqataj ajinata ruwaspa mana allintachu ruwashasqanta, chayraykutaj Jehovamanta yanapata mañakorqa chay yuyayninta tijrachinanpaj, precursora kananpaj ima. Pay nin: “Runasta Jehová jina munakunapaj kallpachakoyqa, mana kay pachamanta runas jina yuyanapaj yanapawanchej”, nispa.

13. 1) ¿Imapitaj rikukorqa Zoila sutiyoj hermana? 2) ¿Imatataj ruwarqa? 3) ¿Imastataj chaymanta yachakusunman?

13 Mexicomanta Zoila sutiyoj hermanaqa, Europaman riporqa. Qotuchakuyninpitaj Latinoamérica nisqa lugaresmanta hermanos tiyan. Chay hermana nin, qotuchakuyninmanta wakin hermanos suyunmanta, costumbresninmanta, takiykunasninmanta ima asipayasqankuta. Chaytaj sonqonta nanacherqa. Chaywanpis mana phiñakunanpaj Jehovamanta yanapata mañakorqa. Noqanchej Zoila kasunman karqa chay, ¿imatá ruwasunman karqa? Wakin hermanosninchejqa llajtankumanta mana allintachu parlasqankuta uyarispa, mana phiñakunankupaj mayta kallpachakunallankupuni tiyan. Chayrayku ruwayninchejwan, parlayninchejwan ima tukuy laya runasta allinpaj qhawasqanchejta rikuchina. Imaraykuchus mana tʼaqanachiyta munanchejchu hermanosninchejta, nitaj waj runastapis (Rom. 14:19; 2 Cor. 6:3).

14. ¿Imataj yanapasunkiman runasta Jehová jina qhawanaykipaj?

14 Diospa kamachisnenqa Jallpʼantinpi ujchasqa kashanchej. Chayrayku ni jaykʼaj yuyananchejchu tiyan, uj lugar waj lugarmanta chayri uj suyu waj suyumanta aswan sumaj kasqanta. Ichapis familianchej, llajta masisninchej llajtanchejta munakunanchejta yachachiwarqanchej. Ichapis yuyallanchejpuni waj llajtayoj runas, waj costumbresniyoj, waj rijchʼayniyoj, waj parlayniyoj runas ima mana allinchu kasqankuta. Ajinata yuyanki chay, ¿imataj yanapasunkiman yuyayniykita tijranaykipaj? Imaynatachus Jehová, suyunkumanta jatunchakojkunata, wajkunamanta aswan sumaj kasqankuta creekojkunata ima qhawasqanpi tʼukuriy. Chaykunamanta parlaj yachaqanasta maskʼarisunman sapallanchejpi chayri familia jina Bibliata ukhunchashaspa. Jehovamantataj yanapata mañakusunman, runasta pay jina qhawanapaj (Romanos 12:2 leey).

Jehovaman cheqa sonqo kanapajqa, runas imata niwajtinchejpis paytapuni kasukuna (15, 16 parrafosta qhawariy)

15, 16. 1) ¿Imaynatataj wakin runas qhawawanchej mana paykuna jinachu kajtinchej? 2) ¿Imaynatá tatas wawasninkuta yanapankuman Jehovaman cheqa sonqos kanankupaj?

15 Jehovata kasukusqanchejrayku wakin kutis vecinosninchej, familiaresninchej, llankʼaj masisninchej, yachaywasimanta compañerosninchej ima mana paykuna jinachu kasqanchejta reparanqanku (1 Ped. 2:19). Chayrayku Jesús runas chejnikunawanchejta nerqa. Yuyarinataj chay runas Diospa gobiernonmanta mana imatapis yachasqankuta. Chayraykutaj mana entiendenkuchu noqanchejpaj Diospa gobiernonpi atienekuy may sumaj kasqanta.

16 Jehovaman cheqa sonqo kayta munanchej chayqa, runas imata nejtinkupis chayri ruwajtinkupis payta kasukunapaj kallpachakunanchej tiyan (Dan. 3:16-18). Ichapis wakin waynuchitus, sipasitas ima kay pachamanta runas jina kayta munanku. Wakinkunaqa runasta manchachikusqankurayku banderata napaykunkuman chayri suyoj raymisninpipis chhapukunkuman. Chayrayku tatasqa wawasninkuta escuelapi mana manchachikunankupaj yanapananku tiyan. ¿Imaynatá yanapankuman? Familiapi Diosta Yupaychanapaj Chʼisipi imaynatachus chaykunata Jehová qhawasqanta parlarispa. Chantapis yachachillankumantaj imapichus creesqankuta, sutʼita, jatunpaj qhawaspa sutʼinchanankuta ima (Rom. 1:16). Wakin kutisqa ichá tatasqa wawasninpa yachachejninkuman imapichus creesqankumanta sutʼincharinanku kanqa.

JEHOVAJ RUWASQASNINWAN KUSIKUY

17. ¿Imatataj mana yuyananchejchu tiyan, imaraykutaj?

17 Tukuymanpis gustawanchej lugarninchejmanta mikhunas, imatachus parlakusqanchej, kʼacha lugares, costumbres ima. Chaywanpis mana yuyananchejchu tiyan imachus gustawasqanchej aswan sumaj kasqanta, wajkunaman imachus gustasqanmanta nisqaqa. ¿Imaraykú? Imaraykuchus Jehovaqa tukuy imaymana rijchʼaj imasta ruwarqa, chaykunawan kusisqas kananchejpaj (Sal. 104:24; Apo. 4:11). Chayrayku mana allinchu kanman suyananchej imapis munasqanchejman jinapuni ruwakunanta.

18. ¿Imaynatá yanapawanchej Jehová jina runasta qhaway?

18 Jehovaqa munan tukuy runas payta rejsinankuta, yupaychanankuta, wiñaypaj kausakunankuta ima (Juan 3:16; 1 Tim. 2:3, 4). Chayrayku hermanosninchejpa nisqanku, Jehovaj kamachiykunasninwan mana churanakunchu chayqa sumajta uyarinanchej tiyan. Ajinata ruwasunchej chayqa, sonqo juntʼasqas, kusisqas ima kasunchej, tukuy hermanosninchejwanpis allinta kausakusunchej. Rikunchej jina Jehovapi, gobiernonpi imalla atienekusqanchejrayku kay pachamanta chʼajwaspi mana satʼikunchejchu, nitaj jatunchakunchejchu, nitaj atipanakusmanpis yaykunchejchu. Jehovaman mayta agradecekunchej sonqo tiyasqa kausakuyta, llampʼu sonqos kayta yachachiwasqanchejmanta. Salmista jinataj ninchej: “May jina sumajpuni wawqepura uj sonqolla kʼachata kawsa[kunanchejqa]”, nispa (Sal. 133:1).

^ párr. 10 Filipos llajtamanta wakin cristianosqa, Roma llajtayojpis kankuman jina qhawasqa kaj kanku, wakinkunataj mana. Chayrayku Roma llajtayojpis kankuman jina qhawasqa cristianosqa aswan derechosniyoj karqanku.

^ párr. 12 Wakin sutisqa mana chaychu.