1, 2. (a) Nchifukwa wuli Akhristu akhumbika kuja akugomezgeka kwaku Chiuta, ndipu ivi vikoliyana wuli ndi kuleka kuchitaku va charu? (Wonani chithuzi cho che pachanya.) (b) Kumbi ŵanthu anandi atanja ukongwa vinthu wuli, ndipu ivi vichitiska kuti achitengenji?

 AKHRISTU auneneska atenere kuja akugomezgeka kwaku Yehova nyengu zosi. Chifukwa wuli? Chifukwa wosi wo akujipereka kwaku Yehova akumulayizga kuti amuyanjengi kweniso agomezgekengi. (1 Yoh. 5:3) Tosi titenere kuchita vinthu mwakukoliyana ndi fundu za urunji zaku Chiuta kwekosi ko tija. Kugomezgeka kwaku Yehova ndi Ufumu waki ndivu vakuzirwa ukongwa kuluska vinthu vinyaki vosi. (Mat. 6:33) Kuti tije akugomezgeka, titenere cha kuchitaku nkhondu, ndali pamwenga vinthu vinyaki vo vichitika m’charu.​—Yes. 2:4; Ŵerengani Yohane 17:11, 15, 16.

² Ŵanthu wo mbakaboni cha, atanja ukongwa charu chawu, mtundu wawu pamwenga timu ya bola ya charu chawu. Ivi vichitiska kuti ŵanthu achitengi vinthu mwamaphara, ayambanengi ndi kubayana. Mo ŵanthu achitiya ndi nkhani izi, nasi vingatikwaska  chifukwa te m’charu chenichi. Chifukwa chakuti Chiuta wakutilenga kuti titinkhengi vinthu vambula urunji, tingadandawula ndi vinthu vinyaki vambula urunji vo boma lichita. (Chiy. 1:27; Mar. 32:4) Asani vinthu va viyo vachitika, chingaŵa chipusu kuseleriyapu pamwenga kulongo chigaŵa cho tili.

3, 4. (a) Nchifukwa wuli Akhristu achitaku cha mphindanu za charu? (b) Kumbi m’nkhani iyi tikambiskanengenji?

³ Nyengu zinyaki, boma lingachichizga ŵanthu ŵaki kuti achitengeku nkhondu. Kweni Akhristu auneneska atenere cha kuchita ivi. Tichitaku cha ndali ndi nkhondu. (Mat. 26:52) Tikhumba cha kuja ndi maŵanaŵanu nga charu ngakuti mtunda unyaki ngwamampha kuluska unyaki. (2 Ŵakor. 2:11) Pakuti te chigaŵa cha charu cha, tichitaku cha mphindanu za charu.​—Ŵerengani Yohane 15:18, 19.

⁴ Chifukwa te ambula urunji, tanyaki tingasuzgika kuti tileki maŵanaŵanu nga sankhu ngo tenga nangu kali. (Yer. 17:9; Ŵaef. 4:22-24) M’nkhani iyi, tikambiskanengi fundu zo zingatiwovya kuti tileki kuja ndi maŵanaŵanu ngaviyo. Tiwonengi so vo tingachita kuti tisambizi maŵanaŵanu ndi njuŵi yidu ndi chilatu chakuti tije akugomezgeka ku Ufumu waku Chiuta.

5, 6. Kumbi Yesu waŵawonanga wuli ŵanthu akupambanapambana wo ŵenga m’charu cho wajanga, nanga nchifukwa wuli?

⁵ Asani muziŵa cha mo mungachitiya pa nkhani yinyaki, mungachita umampha kujifumba kuti, ‘Kumbi Yesu watingi wachitengi wuli pa nkhani iyi?’ Mu charu cho Yesu wajanga mwenga ŵanthu akutuwa mu vigaŵa vakupambanapambana. Anyaki atuwanga ku Yudeya, Galile, Samaria ndi vigaŵa vinyaki. Bayibolu lilongo kuti ŵanthu yaŵa ŵenga ndi sankhu kweniso akoliyananga cha. (Yoh. 4:9) Bayibolu lilongo so kuti pengavi kukoliyana pakati pa Afarisi ndi Ayuda (Mac. 23:6-9), Ayisraele ndi amusonkhu (Mat. 9:11), wo aziŵanga chilangulu ndi wo alekanga kuchiziŵa. (Yoh. 7:49) M’nyengu ya Akhristu akwamba, charu cha Yisraele chawusikanga ndi Aroma. Ndipu Ayisraele aŵatinkhanga ukongwa Aroma. Yesu wakhumbanga kuti ŵanthu aziŵi uneneska ndipuso waziŵanga kuti utaski utuwa kwa Ayuda. Kweni wakuchiskapu cha akusambira ŵaki kuti apindanengi ndi ŵanthu. (Yoh. 4:22) M’malu mwaki, waŵachiskanga kuti ayanjengi ŵanthu wosi.​—Luka 10:27.

⁶ Nchifukwa wuli Yesu walekanga kuchita sankhu? Chifukwa nchakuti iyu pamwenga Awiski aja ku chigaŵa chechosi cha asani ŵanthu apindana. Yehova wati walenga Adamu ndi Eva kuporote mwaku Yesu, wakhumbanga kuti azazi charu chosi chapasi. (Chiy. 1:27, 28) Chiuta ndiyu wakuchitiska kuti kuje mitundu yakupambanapambana. Ndichu chifukwa chaki, Yehova ndi Yesu alivi maŵanaŵanu ngakuti mtundu, charu pamwenga chineneru chinyaki nchamampha kuluska chinyaki. (Mac. 10:34, 35; Chiv. 7:9, 13, 14) Ndimu nasi titenere kuchitiya.​—Mat. 5:43-48.

7, 8. (a) Kumbi ndi nkhani niyi yo Mkhristu watenere kulongo chigaŵa cho wali? (b) Kumbi ndiyani yo wangamaliska masuzgu?

⁷ Kweni pe nkhani yimoza yo titenere kulongo chigaŵa cho tili. Titenere kulongo kuti te ku chigaŵa cha Ufumu waku Yehova. M’munda wa Edene, Satana wangukamba kuti Yehova ngwakwenere cha kuwusa. Sonu tosi titenere kulongo asani te kuchigaŵa chaku Chiuta pamwenga chaku Satana. Kumbi imwi  mutesesa kuja kuchigaŵa chaku Yehova mwakuvwiya marangu ngaki, pamwenga mutende maŵanaŵanu nginu? Kumbi mugomezga kuti ndi Ufumu waku Chiuta pe wo wazamumaliska masuzgu ngosi pacharu chapasi? Pamwenga muŵanaŵana kuti ŵanthu angafiska kujiwusa ŵija?​—Chiy. 3:4, 5.

⁸ Mo mungamukiya mafumbu yanga, vingalongo mo mungamukiya asani ŵanthu angakufumbani maŵanaŵanu nginu pa nkhani zinyaki zo ŵanthu apindana. Andali ndi ŵanthu anyaki, akwamba kali kuti amaliski masuzgu pacharu chosi, kweni atondeka. Yiwu angaŵa ndi vifukwa vamampha vakuchitiya viyo. Kweni Akhristu aziŵa kuti ndi Ufumu waku Chiuta pe wo ungamaliska masuzgu ngosi ngo ŵanthu akumana nangu. Mwaviyo, vosi timuleke Yehova. Asani Mkhristu weyosi wangasaniya nthowa yaki yakumaliskiya masuzgu, kumbi mumpingu mungaŵa kugaŵikana cha?

9. Kumbi Akhristu a mumpingu wa ku Korinte ŵenga ndi suzgu wuli, nanga Paulo wanguŵakambiya kuti achitenji kuti suzgu iyi yimali?

⁹ Tiyeni tiwoni vo Akhristu a m’nyengu ya akutumika anguchita kuti amaliski nkhani yinyaki mumpingu. Ŵanthu mumpingu wa ku Korinte akambanga kuti: ‘“Ini nde waku Paulo,” munyaki watingi, “Ini nde waku Apolo,” munyaki watingi, “Ini nde waku Kefa,” ndipu munyaki watingi, “Ini ndi waku Khristu.”’ Kaya ŵenga ndi vifukwa wuli vakukambiya viyo, kweni Paulo wanguŵafumba kuti: ‘Kumbi Khristu ngwakugaŵikana?’ Kumbi nkhani iyi yingumala wuli? Paulo wanguŵakambiya kuti: ‘Nditikupemphani, mwa abali, mu zina la Ambuyafwi Yesu Khristu, kuti mosi mukambengi vakuyanana, ndi kuti pakati pinu paŵevi kugaŵikana, kweni kuti muŵi akukoliyana.’ Mazuŵa nganu napu, abali ndi azichi atenere cha kugaŵikana mumpingu.​—1 Ŵakor. 1:10-13; Ŵerengani Ŵaroma 16:17, 18.

10. Kumbi wakutumika Paulo wangukamba kuti Akhristu akusankhika mbayani, ndipu fundu iyi yitiŵawovya wuli?

¹⁰ Paulo wangupempha Akhristu akusankhika kuti aŵanaŵaniyengi vakuchanya m’malu mwa vinthu va panu pasi. (Ŵaf. 3:17-20) a Yiwu ŵenga akazembi ndipu amiyanga Khristu. Akazembi achitaku cha vinthu vo vichitika m’charu cho agwiraku ntchitu. Yiwu achita vinthu vo atumika ndi charu chawu. (2 Ŵakor. 5:20) Akhristu wo azamuja pacharu chapasi, nawu ndi zika za Ufumu waku Chiuta. Mwaviyo, atenere cha kuseleriyapu mu mphindanu za charu.

11, 12. (a) Kumbi ndi vinthu wuli vo vingachitiska kuti Mkhristu wasuzgiki kuja wakugomezgeka ku Ufumu waku Chiuta? (b) Kumbi Mkhristu munyaki wangukumana ndi suzgu wuli, ndipu wangumalana nalu wuli?

¹¹ Mu vigaŵa vinyaki, ŵanthu aja mwakukoliyana ukongwa chifukwa chakuti atanja midawuku yawu, mbiri yawu ndi chineneru. Akhristu wo aja muvigaŵa ivi akhumbika kusambiza maŵanaŵanu ndi njuŵi yawu kuti achitengi vinthu mwazeru. Kumbi yiwu angachita wuli ivi?

¹² Mwakuyeruzgiyapu, Mirjeta b watuliya m’charu cho kali chadanikanga Yugoslavia. Iyu watinkhanga ŵanthu a ku Serbia kwamba pa unamana waki. Wati waziŵa kuti Yehova walivi sankhu, kweniso kuti Satana ndiyu wapangiska kuti ŵanthu asankhanengi mitundu, wangwamba kuyesesa kuti waleki  kunyoza vyaru vinyaki. Kweni ŵanthu ŵati ayambana chifukwa cha sankhu muchigaŵa cho wajanga, Mirjeta wangwamba so kutinkha ŵanthu a ku Serbia ndipu wasuzgikanga kuŵapharazgiya. Iyu wanguziŵa kuti wakhumbikanga kuchitapu kanthu kuti waleki kuja ndi maŵanaŵanu ngaheni ngenanga. Wangupempha Yehova kuti wamuwovyi pa nkhani iyi, kweniso kuti wasazgiyeku uteŵeti waki ndi chilatu chakuti waje mpayiniya. Iyu wangukamba kuti: “Ndawona kuti kupharazga mwaphamphu ndiku kungundiwovya ukongwa. Asani nde mu uteŵeti, ndayesesanga kulongo mijalidu yaku Yehova, ndipu maŵanaŵanu ngaheni ngangwamba kumala.”

13. (a) Kumbi Kaboni munyaki wangukumana ndi suzgu wuli, nanga wanguchita wuli? (b) Kumbi tingasambiranjipu pa vo vinguchitikiya Zoila?

¹³ Chakuwoniyapu chinyaki nchaku Zoila. Kwaki nkhu Mexico kweni sonu wawungana mumpingu unyaki ku Europe. Iyu wavwanga abali anyaki akutuliya ku vigaŵa vinyaki va ku America achinyoza charu chaki, midawuku ndi sumu za m’charu chaki. Kumbi imwi mwatingi muchitengi wuli? Zoila wakondwanga cha ndi vo abali yaŵa akambanga ndipu ivi vakuvwika. Kweni wangupempha Yehova kuti wamuwovyi kuti waleki maŵanaŵanu ngaheni ngo wenga nangu. Tiziŵa kuti tanyaki techekusuzgika ndi nkhani za nge izi. Titenere cha kukamba pamwenga kuchita vinthu vo vingalongo kuti te ndi sankhu. Tikhumbika so cha kugaŵanisa abali pamwenga ŵanthu anyaki.​—Ŵar. 14:19; 2 Ŵakor. 6:3.

14. Kumbi Akhristu angasambiza wuli maŵanaŵanu ndi njuŵi yawu pa nkhani yakwanja charu, chigaŵa pamwenga chineneru chawu?

¹⁴ Kumbi kali mwayanjanga ukongwa charu pamwenga chigaŵa chinu chifukwa cha mo mukulereke ndi ko mukukuliya? Kumbi mweche ndi maŵanaŵanu yanga? Akhristu atenere cha kutinkha pamwenga kwanja anyawu chifukwa cha ko atuliya. Kweni wuli asani muwona kuti mutinkha ŵanthu chifukwa cha charu, chineneru pamwenga fuku lawu? Asani ndi viyo, mbwenu mungachita umampha kuŵanaŵaniya mo Yehova wawone sankhu. Mungasambira nkhani zakukwaskana ndi sankhu pa sambiru lapakumwija pamwenga pakusopa kwa pabanja. Ndipuso pemphani Yehova kuti wakuwovyeni kuti muwonengi ŵanthu nge mo iyu watiŵawone.​—Ŵerengani Ŵaroma 12:2.

15, 16. (a) Kumbi ŵanthu achitengi wuli asani tileka kuchitaku vo yiwu achita? (b) Kumbi apapi angaŵawovya wuli ŵana ŵawu kuti aleki kuchita mantha asani achichizgika kuchitaku va charu?

¹⁵ Mteŵeti waku Yehova weyosi nyengu yinyaki wakumanengi ndi vakuchitika vo watenere kulongo kuti ngwakupambana ndi anyaki, wo wasambira nawu sukulu pamwenga abali ŵaki. (1 Pet. 2:19) Asani ivi vatichitikiya, titenere kulongo kuti te akupambana ndi ŵanthu wo mbakaboni cha. Tingazizwanga cha asani ŵanthu atititinkha chifukwa chakuleka kuchitaku vo yiwu achita. Ndimu Yesu wangukambiya kuti azakutitinkha. Ŵanthu anandi wo atitisuska awona kuti palivi chifukwa chakuleke kuchitaku vinthu va charu. Kweni isi ndimu tiwone cha. Tiwona kuti nkhani iyi njikulu ukongwa.

¹⁶ Kuti tije akugomezgeka kwaku Yehova, tikhumbika kuchita mantha cha asani ŵanthu atitiwofyeza. (Dan. 3:16-18) Tosi titopa ŵanthu kweni ŵana ndiwu aswera cha kuchita mantha. Asani ŵana ŵinu achichizgika kuti agwadiyi mbendela pamwenga kukondwere maholide nga charu, mutenere kuŵawovya mwaliŵi. Mungasambira nkhani izi pa  Kusopa kwa Pabanja kuti muŵawovyi kuziŵa mo Yehova wawone. Ivi vingaŵawovya kuti akaleki kuchita mantha kumuka ŵanthu wo angachiŵafumba. Kweniso, awovyeni kukonkhoska umampha ndipuso mwaulemu vo agomezga. (Ŵar. 1:16) Asani nchakwenere, namwi mungaluta kuchikambiskana nkhani zenizi ndi asambizi ŵawu.

17. Kumbi ndi maŵanaŵanu wuli ngo titenere cha kuja nangu?

¹⁷ Vakuvwika kuti weyosi watanja kwaki, mudawuku waki, chineneru ndi chakurya cha kwaki. Kweni titenere cha kuja ndi maŵanaŵanu ngakuti cha kwidu ndichu nchamampha ukongwa. Yehova wakulenga vinthu vakupambanapambana kuti tikondwengi navu. (Sumu 104:24; Chiv. 4:11) Mwaviyo, palivi chifukwa chakuwone kuti vinthu vinyaki vamampha ukongwa kuluska vinyaki.

18. Nchifukwa wuli tikhumbika kuŵanaŵaniya anyidu nge mo Chiuta wachitiya?

¹⁸ Chiuta wakhumba kuti ŵanthu amitundu yosi aziŵi uneneska kweniso kuti azilonde umoyu wamuyaya. (Yoh. 3:16; 1 Tim. 2:3, 4) Titenere kuvwisiya asani anyidu akamba maŵanaŵanu ngawu chinanga wuli ngangapambana ndi ngidu. Asani tichita viyo, tija akukondwa kweniso akukoliyana ndi abali ndi azichi. Po tilutirizga kuja akugomezgeka kwaku Yehova, tikhumbika cha kuchitaku mphindanu za charu. Akhristu atenere cha kuseleriyapu mu vakuchitika va charu. Tiwonga Yehova kuti wakutifwatuwa ku vakuchitika va charu vo vigaŵaniska ŵanthu kweniso vichitiska kuti ajengi akujikuzga ndi kuchita vinthu mwamaphara. Tosi titenere kuyesesa kuja achimangu nge mo wangukambiya wakulemba sumu munyaki. Iyu wanguti: ‘Wonani! Nkhwamampha ndi kwakunozga kuti abali aje pamoza mwakukoliyana!’​—Sumu 133:1.