1, 2. (a) Nkaambo nzi kusyomeka kuli Leza ncokuyandika ku Banakristo, alimwi mbuti makani aaya mbwaaswaangene akutatola lubazu mutwaambo twacisi? (Amubone cifwanikiso icili kumatalikilo aacibalo.) (b) Ino nkusyomeka kuli buti bantu banji nkobatondezya, pele ino ncinzi cikonzya kucitika akaambo kakusyomeka kuli boobo?

KUSYOMEKA alimwi akutatola lubazu mutwaambo twacisi ntwaambo lyoonse tubajatikizya Banakristo bakasimpe, ikutali buyo muciindi cankondo. Ino nkaambo nzi? Nkaambo boonse ibakalyaaba kuli Jehova bakamusyomezya kuti banoomuyanda, banoosyomeka kulinguwe alimwi banoomumvwida. (1Joh. 5:3) Tuyanda kutobela zyeelelo zya Leza ziluleme kufwumbwa nkotukkala alimwi kufwumbwa nkotwakakomenena, cisi nkotuzwa naa zilengwa nzyotujisi. Kusyomeka kuli Jehova aku Bwami bwakwe kulainda aluyando luli loonse ndotukonzya kuba aandulo kuzintu zimwi. (Mt. 6:33) Kusyomeka kuli boobo kuyanda kuti Banakristo balyaandaanye kumazwanga aali oonse aamunyika eeyi.—Is. 2:4; amubale Johane 17:11, 15, 16.

² Bantu batasyomi nzyotusyoma balakonzya kulimvwa kuti beelede kusyomeka kapati kucisi cabo, kumusyobo wabo, kuzilengwa zyakubusena nkobazwa naa kuli basizisobano bamucisi cabo. Kusyomeka kuli boobu kwapa kuti kube mapenzi aakuzundana akutamvwana, alimwi ciinda kubija ziindi zimwi, kwapa kuti bantu bajayane. Bantu  mbobasola kumanizya mazwanga aali boobu, cilakonzya kutujatikizya swebo naa mikwasyi yesu munzila mbotu naa iitali kabotu akaambo kakuti tuli cibeela caciinga cabantu. Mbwaanga Leza wakatulenga munzila yakuti katuyandisisya bululami, nzyozisala kucita mfwulumende zyabantu zilakonzya kutunyonganya mbokunga tulijisi maano aakubona zintu ziluleme alimwi zicitwa cabululami. (Matl. 1:27; Dt. 32:4) Ino tucita buti mubukkale buli boobo? Ncuubauba kuba kulubazu lumwi mumakani aacitika munyika alimwi akujatikizyigwa mumazwanga.

3, 4. (a) Nkaambo nzi Banakristo ncobatatoli lubazu mumazwanga aacitika munyika eeyi? (b) Ncinzi citiilangwe-langwe mucibalo eeci?

³ Mbunga izyeendelezya bantu zilakonzya kusinikizya basicisi kutola lubazu mumazwanga aacitika. Banakristo bakasimpe tabakonzyi kucita oobo. Tatutoli lubazu mumazwanga aajatikizya twaambo twacisi munyika eeyi; alimwi tatubwezi zilwanyo kulwana bamwi. (Mt. 26:52) Kunyina notuyungwa akusoleka kuli koonse kwakutujatikizya mukusumpula cibeela cili coonse canyika ya Saatani kwiinda cimwi. (2Kor. 2:11) Mbwaanga tatuli banyika eeyi, tulakaka kujatikizyigwa mumazwanga aacitika munyika eeyi.—Amubale Johane 15:18, 19.

⁴ Nokuba boobo, mbwaanga tatulondokede, bamwi akati kesu inga kabalwana penzi lyakuleka micito iipa kwaandaana iyeendelana ambotwaakali kuyeeya kaindi. (Jer. 17:9; Ef. 4:22-24) Aboobo, mucibalo eeci tulalanga-langa njiisyo zimwi zikonzya kutugwasya kuzunda zilengwa zili boobo. Alimwi tulalanga-langa mbotukonzya kuyiisya mizeezo yesu alimwi amanjezyeezya eesu kutegwa tusyomeke ku Bwami bwa Leza.

5, 6. Ino Jesu wakalimvwa buti kujatikizya kwiindana-indana kwakaliko mucisi mwaakali kukkala, alimwi nkaambo nzi?

⁵ Ikuti naa kamutazyi ncomweelede kucita mubukkale bumwi, ncabusongo kulibuzya kuti, ‘Naali Jesu, ino naacita buti?’ Cisi mwaakali kukkala Jesu cakajisi bantu ibakali kuzwa muzyooko ziindene-indene—ku Judaya, ku Galilaya, ku Samariya, alimwi akuzyooko zimbi. Zibalo zyamu Bbaibbele zitondezya kuti kwakali kutamvwana akati kabantu bakumasena aaya aaindene-indene. (Joh. 4:9) Kutamvwana alimwi kwakaliko akati kaba Farisi aba Saduki (Mil. 23:6-9), akati kabantu buyo abasimutelo (Mt. 9:11), alimwi aakati kabaabo bakayiisyigwa muzikolo zyaba Juda alimwi abaabo batakaiya muzikolo eezyo. (Joh. 7:49) Mumwaanda wamyaka wakusaanguna, bana Israyeli bakali kweendelezyegwa abana Roma, aabo mbobakasulide kapati. Nokuba kuti Jesu wakali kusumpula kasimpe kabukombi alimwi akuzumina kuti lufwutuko lwakali kuzwa kuba Juda, kunyina naakakulwaizya basikwiiya bakwe kuba amuuya wakuzwangana. (Joh. 4:22) Muciindi caboobo, wakakulwaizya basikwiiya bakwe kunooyanda bantu boonse nkaambo bakali basimukobonyina.—Lk. 10:27.

⁶ Nkaambo nzi Jesu ncaatakasumpula muuya wakadumide akati kaba Juda wakusalululana? Akaambo kakuti walo a Bausyi tabatoli lubazu mumazwanga aamunyika eeyi. Ciindi Jehova kwiinda mu Mwanaakwe naakalenga mwaalumi amukaintu, makanze aakwe akali aakuti bazuzye nyika yoonse. (Matl. 1:27, 28) Leza wakalenga bantu munzila yakuti bakali kukonzya kuzyalana mumisyobo iindene-indene. Jehova alimwi a Jesu tabasumpuli musyobo umwi kwiinda umbi, tabasumpuli cisi cimwi kwiinda cimbi naa kusumpula mwaambo umwi kwiinda umbi. (Mil. 10:34, 35; Ciy. 7:9, 13, 14) Tweelede kutobela cikozyanyo cabo cilondokede.—Mt. 5:43-48.

7, 8. (a) Ino muukaambo nzi Banakristo mobeelede kutola lubazu? (b) Ncinzi Banakristo ncobeelede kuzyiba kujatikizya makani aakumana mapenzi aabukkale alimwi amakani aajatikizya twaambo twacisi?

⁷ Nokuba boobo, kuli kaambo komwe motweelede kutola lubazu—kugwasyilizya bweendelezi bwa Jehova bwakoonse-koonse. Mazwanga aajatikizya bweendelezi bwa Jehova bwakoonse-koonse akatalikila mumuunda wa Edeni ciindi Saatani naakakazya bweendelezi  bwa Jehova. Lino boonse beelede kusala naa balazumina kuti Leza mbwayendelezya zintu nenzila iigwasya kapati kwiinda nzila ya Saatani naa kuti Saatani mbwayendelezya zintu nenzila iigwasya kapati kwiinda nzila ya Leza. Camoyo woonse, sena muli kulubazu lwa Jehova kwiinda mukusala kutobela milawo yakwe azyeelelo zyakwe muciindi cakucita zintu munzila njomuyanda? Sena Bwami bwakwe mububona kuti nenzila ilikke iyoomana mapenzi ngobajisi bantu? Naa sena musyoma kuti bantu balakonzya kulyeendelezya lwabo beni?—Matl. 3:4, 5.

⁸ Bwiinguzi bwanu kumibuzyo eeyi buyootondezya mbomuyakwiingula ciindi bantu nobamubuzya kuti mwaambe mbomuyeeya kujatikizya twaambo tumwi tuleta mazwanga. Kwaciindi cilamfwu, basitwaambo twacisi, basikulwanina lwaanguluko lwabantu, alimwi abantu ibasola kucinca zintu bali kusola kujana nzila yakumana twaambo itwaandaanya bantu. Inga kabajisi makanze mabotu aakuyanda kugwasya bantu ciindi nobasola kucita boobo. Pele Banakristo balizyi kuti Bwami bwa Leza bulikke mbobukonzya kumana mapenzi ngobajisi bantu alimwi akuleta bululami bwini-bwini. Makani tweelede kwaasiya mumaanza aa Jehova. Kayi, ikuti naa Munakristo umwi aumwi kasumpula nzila njayeeya kuti njiikonzya kubeleka kabotu, sena inga tiikwaba kwaandaana mumbungano zyesu?

9. Ndipenzi nzi ilyakaliko mumbungano yaku Korinto mumwaanda wamyaka wakusaanguna, pele ino mwaapostolo Paulo wakabaambila kucita nzi kutegwa balimane penzi eelyo?

⁹ Amubone Banakristo bamwi bamumwaanda wamyaka wakusaanguna mbobakacita ciindi nokwakabuka kaambo kamwi mumbungano ikakali kulangilwa kubaandaanya. Bantu mumbungano yaku Korinto bakali kwaamba kuti: “‘Mebo ndili wa Paulo,’ ‘Mebo ndili wa Apolo,’ ‘Mebo ndili wa Kefasi,’ ‘Mebo ndili wa Kristo.’” Kufwumbwa naa lyakatalika buti penzi eelyo, mwaapostolo Paulo wakanyema kapati ambobakajatikizyigwa bantu. Wakababuzya kuti: “Sena Kristo ulaandaanizyidwe?” Mbuti mbobakali kukonzya kulimana penzi eeli lyakuba amizeezo iipa kwaandaana? Paulo wakakulwaizya Banakristo kuti: “Lino ndamukomba bakwesu kwiinda muzina lya Mwami wesu Jesu Kristo, kuti mweelede kwaamba cintu comwe nyoonse. Takweelede kuba lwaandaano akati kanu, pele mweelede kukamantana ncobeni camoyo omwe amuzeezo omwe.” Mbubwenya buyo amazuba aano, takweelede kuba lwaandaano luli loonse mumbungano ya Bunakristo.—1Kor. 1:10-13; amubale Baroma 16:17, 18.

10. Ncikozyanyo nzi mwaapostolo Paulo ncaakapa ikutondezya mbociyandika ku Banakristo kutatola lubazu mumazwanga aamunyika eeyi?

¹⁰ Paulo wakakulwaizya Banakristo bananike kubikkila maano kubusicisi bwabo bwakujulu ikutali kuzintu zili munyika. (Flp. 3:17-20) * Bakeelede kuba baiminizi ibali mubusena bwa Kristo. Baiminizi bacisi ibabelekela kucisi cimwi tabatoli lubazu mutwaambo twacisi ooko nkobatumidwe kubelekela. Basyomeka kucisi cabo. (2Kor. 5:20) Banakristo ibajisi bulangizi bwakuyoopona anyika abalo mbalelwa ba Bwami bwa Leza, aboobo tabayandiki kutola lubazu mumazwanga aamunyika eeyi.

11, 12. (a) Ino mbukkale buli buti ibukonzya kupa kuti cimuyumine Munakristo kuzumanana kusyomeka ku Bwami bwa Leza? (b) Ino ndipenzi nzi ndyaakajana Munakristo umwi, alimwi mbuti mbwaakalizunda?

¹¹ Mumasena manji aamunyika, bantu balamvwana kapati abantu bakubusena nkobazwa, ibajisi zilengwa zikozyenye naa ibaambaula mwaambo wabo. Mubukkale buli boobo, Banakristo beelede kuyiisya mizeezo yabo amanjezyeezya aabo kucita ciluzi ciindi nokwaba makani aajatikizya kutola lubazu mutwaambo twacisi. Mbuti mbobakonzya kucita oobo?

¹² Amubone cikozyanyo caba Mirjeta * ibazwa  kucooko icakali mucisi icakali kwiitwa kuti Yugoslavia kaindi. Kuzwa kubwana bakayiisyigwa kusulaika bana Serbia. Ciindi nobakaiya kuti Jehova tasalululi akuti Saatani nguuyunga bantu kuti kabasalululana mubala, ba Mirjeta bakasolekesya kucinca mbobakali kulimvwa kujatikizya cisi cabo. Pele, nokwakaba nkondo akati kamisyobo yakubusena bwabo, lusulo ndobakajisi kaindi lwakatalika alimwi, eeci cakapa kuti cibayumine ba Mirjeta kukambaukila bana Serbia. Nokuba boobo, bakazyiba kuti tiicakali kuyoogwasya kwiile kukkede buyo akulindila kuti mizeezo eeyo iitali kabotu ilamana. Bakalomba Jehova kuti abagwasye ikutali buyo kumana penzi eeli pele alimwi akuyungizya mulimo wabo kutegwa beelela kuba mupainiya. Bakaamba kuti: “Ndajana kuti kubikkila maano kumulimo wakukambauka ncecintu cigwasya kapati. Mumulimo wamumuunda ndilasolekesya kapati kwiiya bube bwa Jehova bwaluyando, alimwi ndajana kuti mizeezo yangu iitali kabotu iyaabumana.”

13. (a) Ino mbukkale buli buti ibwakapa Kamboni umwi kutalimvwa kabotu, pele ino wakacita buti? (b) Nciiyo nzi ncotukonzya kwiiya kucintu cakabacitikila ba Zoila?

¹³ Amubone cikozyanyo acimwi caba Zoila. Bakazwa ku Mexico, pele lino bayanzana ambungano yaku Europe. Ba Zoila bakaamba kuti mumbungano eeyo, bakwesu bamwi ibakali kuzwa kumasena amwi aaku Latin America bakali kwaamba cakufwubaazya kujatikizya busena nkobakazwa ba Zoila, zilengwa zyakubusena ooko, alimwi anyimbo zyankuko. Ino nywebo nomwakacita buti? Masimpe, ŋambawido eeyo yakapa ba Zoila kutalimvwa kabotu. Pele cikkomanisya ncakuti, bakalomba Jehova kuti abagwasye kuzunda mizeezo mibyaabi iili yoonse. Cakutadooneka, bamwi akati kesu bacisolekesya kutegwa baizunde mizeezo iili boobu. Tatweelede naaceya pe kwaamba naa kucita cintu cili coonse icikulwaizya kwaandaana naa kusumpula kusyomeka kutali kabotu akati kabakwesu—naa akati kabantu bali boonse.—Rom. 14:19; 2Kor. 6:3.

14. Mbuti Banakristo mbobakonzya kuyiisya mizeezo alimwi amanjezyeezya aabo kutegwa kabalanga bantu bambi kweelana a Jehova mbwabalanga?

¹⁴ Sena mbomwakakomezyegwa naa bukkale bwakubusena nkomwakakomenena zimupa kulimvwa kuti cisi naa busena oobo bulayandika kapati kwiinda bumwi? Sena kulimvwa kuli koonse kuli boobu kuciliko mumoyo wanu? Banakristo tabeelede kulekela kuyandisya cisi cokwabo kuti kunyonganye mbobababona bamwi. Pele ncinzi ncomukonzya kucita ikuti kamutababoni munzila yeelede bantu bazwa kumasi aambi, bukkale bumbi, ibakanana mwaambo uumbi, naa ibajisi mubala uumbi? Cilakonzya kugwasya kapati ikuti naa mwazinzibala kuyeeya mbwakubona Jehova kuyandisya cisi alimwi akusalulula. Mulakonzya kugwasyigwa kapati kwiinda mukuvwuntauzya makani aaya alimwi amakani aambi aakozyenye ayaaya lyaciiyo canu nobeni naa aciindi cakukomba mumukwasyi. Mpoonya amumulombe Jehova kutegwa amugwasye kwaalanga munzila mbwaalanga makani aaya.—Amubale Baroma 12:2.

15, 16. (a) Ncinzi ncobayoocita bamwi akaambo kakuzumanana kwesu kusyomeka kuli Leza? (b) Mbuti bazyali mbobakonzya kubagwasya bana babo kuzunda buyumuyumu bujatikizya kusyomeka kwa Banakristo?

¹⁵ Kufwumbwa ciindi, babelesi ba Jehova boonse balakonzya kulijana mubukkale oomo manjezyeezya aabo mwaakonzya kubapa kuti baindane abantu babazingulukide—kufwumbwa naa mbalongwe babo, mbasicikolonyina, mbasimukobonyina, mbanamukwasyi, naa mbantu bambi buyo. (1Pet. 2:19) Nokuba boobo, tweelede kwiindana abantu bambi! Tatweelede kugambwa ikuti naa nyika yatusula akaambo kantaamu njotwasala kubweza; Jesu wakatucenjezya kuti nyika iyootusula. Basikutukazya banji tabazyi mbotuyandika kapati twaambo itujatikizyidwe mukutatola lubazu kwa Banakristo mutwaambo twacisi. Pele kulindiswe, aaya makani aayandika kapati.

¹⁶ Kusyomeka kuli Jehova kuyanda kuti katutazungaani ciindi notukongwa. (Dan. 3:16-18) Kuyoowa bantu kulakonzya kubajatikizya  bantu bamisela yoonse, pele ikapati bakubusi cilakonzya kubayumina kapati kwiindana abamwi. Ikuti bana banu kabayoowa ciindi nobasunkwa kusaliyuta ndembela naa kusekelela ciyanza cimwi cacisi, mutawayiwayi pe kubagwasya. Amubelesye ciindi ca Kukomba Mumukwasyi kugwasya bana banu kumvwisya twaambo tujatikizyidwe kutegwa bacikonzye kubuzunda buyumuyumu oobo cabusicamba. Amubagwasye kwaamba nzyobasyoma munzila iisalede alimwi cabulemu. (Rom. 1:16) Kutegwa mubagwasye bana banu, amubweze ntaamu yakubandika abamayi babo kujatikizya makani aaya ikuti naa kaciyandika kucita boobo.

17. Muuya nzi ngotweelede kutantamuka, alimwi nkaambo nzi?

¹⁷ Kanji-kanji tukkomanina cisi cesu, zilengwa, mwaambo, alimwi acakulya ciligwa mucisi motwakakomenena. Pele tweelede kuutantamuka muuya wasimoonza mponono udunkilizya mpalala. Kutegwa katukkomene, muzintu zyoonse Jehova wakalenga zintu ziindene-indene. (Int. 104:24; Ciy. 4:11) Aboobo nkaambo nzi umwi ncayelede kukakatila kuti inzila imwi yakucita zintu njiinda kubota kwiinda imbi?

18. Ino kubona zintu mbuli mbwazibona Jehova kuyootuletela buti zilongezyo?

¹⁸ Leza uyanda kuti bantu boonse babe aluzyibo lwini-lwini lwakasimpe akuyooba abuumi butamani. (Joh. 3:16; 1Tim. 2:3, 4) Kuzumina mizeezo iindene-indene iigwasya, kupa kuti tuyungizye luzyibo lwesu alimwi kukwabilila lukamantano lwesu lwa Bunakristo. Mbotuzumanana akusyomeka kwesu kuli Jehova, tatweelede kujatikizyigwa mumazwanga aamunyika. Kutola lubazu mumakani aandaanya bantu takujisi busena akati kesu. Eelo kaka tulamulumba Jehova akaambo kakutwaangulula kumicito iipa kwaandaana, kulisumpula, alimwi akuzundana iidumide munyika eeyi ya Saatani! Atube amakanze aakuba abukkale bwaluumuno mbuli boobo mbwaakatondezya sintembauzyo naakaamba kuti: “Amubone! Eelo kaka ncibotu alimwi cilakondelezya kuti babunyina kabakkede antoomwe calukamantano!”—Int. 133:1.