Biiyaʼ guiraʼ ni nuu lu sitiu riʼ

guyé lu índice

Biʼniʼ ni na Reinu stiʼ Dios

Biʼniʼ ni na Reinu stiʼ Dios

«Cadi zinanda cabe guidxilayú.» (JUAN 17:16)

DIIDXAʼ RIUUNDAʼ: 18 NE 54

1, 2. 1) Xiñee qué riuu ca xpinni Dios lu ca cosa ni rutinde binni. (Biiyaʼ dibuju ni zeeda ra ruzulú tema riʼ.) 2) Xi riníʼ ique stale binni de xquidxi, cultura stiʼ o equipu de fútbol stiʼ. 3) Xi rizaaca ora riníʼ ique binni jma risácacaʼ que xcaadxi.

CA DXI stinu riʼ, stale binni cadi nuucaʼ tobi si purtiʼ runi sentircaʼ jma risaca xquídxicaʼ, raza sticaʼ o cultura sticaʼ. Peru laanu ca xpinni Jiobá cadi nácanu zacá ne qué riuʼnu lu ca cosa ni rutinde binni. Xiñee yaʼ. Purtiʼ nadxiinu Jiobá ne racaláʼdxinu guzúʼbanu stiidxaʼ (1 Juan 5:3). Rinándanu ca ley stiʼ Dios gastiʼ naca paraa nabézanu o paraa gúlenu. Ni jma risaca para laanu nga chuʼnu pur Jiobá ne gobiernu stiʼ (Mateo 6:33). Nga runi zanda guininu cadi nácanu de «guidxilayú» riʼ (biindaʼ Juan 17:11, 15, 16; Isaías 2:4).

2 Stale binni riníʼ ique jma risaca xquidxi ne cultura stiʼ que xcaadxi. Ne nuu tu riníʼ ique zacá de ti equipu de fútbol. Ndiʼ rucaa binni gaca nanaláʼdxisaacaʼ ne dede guuticaʼ cani qué riníʼ ique casi laacaʼ. Neca laanu ca testigu stiʼ Jiobá qué riuʼnu lu ca cosa riʼ, zándaca gucaalúcabe laanu o gucaalúcabe binnilídxinu. Zándaca gúnicabe laanu xiixa cosa malu. Ne nga zuniná laanu, purtiʼ bizáʼ Jiobá laanu para gánnanu ora qué raca xiixa cosa jneza (Génesis 1:27; Deuteronomio 32:4). Nga runi ora ti gobiernu qué runi xiixa cosa jneza zándaca guininu mal de laa. Ora guizaaca nga, ñee rúninu stipa pur cadi chuʼnu lu ca guendaridinde stiʼ binni la?

3, 4. 1) Xiñee qué riuu ca xpinni Cristu lu política ne qué riecaʼ lu guerra. 2) Xi zadúʼyanu lu tema riʼ.

3 Stale binni ridinde pur ti partidu políticu purtiʼ gobiernu rabi laacaʼ naquiiñeʼ gúnicaʼ ni. Peru laanu, cani dxandíʼ xpinni Cristu qué riuʼnu lu política ne qué riuunu lu guerra. Xiñee yaʼ. Purtiʼ rinándanu ejemplu stiʼ Jesús (Mateo 26:52). Qué riníʼ íquenu jma galán ti ndaa de guidxilayú stiʼ Binidxabaʼ que sti ndaa (2 Corintios 2:11). Nga runi qué riuʼnu lu ca cosa ni rutinde binni guidxilayú (biindaʼ Juan 15:18, 19).

4 Cumu nácanu binni ruchee la? zándaca guni sentirnu xiixa pur ca binni ni naca gadxé de laanu (Jeremías 17:9; Efesios 4:22-24). Lu tema riʼ zadúʼyanu ximodo zanda gacané Biblia laanu gucáʼnanu ca cosa ni rucaa binni tinde. Ne laaca zazíʼdinu ximodo guidúʼyanu xcaadxi binni casi ruuyaʼ Jiobá ne Jesús laacaʼ. Ndiʼ zacané laanu cadi gusaananu gobiernu stiʼ Dios.

JIOBÁ SI NGA RIUʼNU PUR LAA

5, 6. 1) Xi guníʼ ique Jesús de guiráʼ grupu de binni. 2) Xiñee guníʼ ique Jesús zacá.

5 Ora qué guidxélaluʼ xi gúniluʼ lu xiixa cosa, naquiiñeʼ guinabadiidxaluʼ laaca lii: «Xi ñuni Jesús pa nidxaagalú guendanagana riʼ yaʼ». Dxi guyuu Jesús lu Guidxilayú riʼ, ca binni de Judea, Galilea ne Samaria qué nidxaagacaʼ. Casi ca judíu ne ca samaritanu qué niniʼcaʼ (Juan 4:9). Ne zaqueca ca fariseu ne ca saduceu nisi maʼ cadíndecaʼ (Hechos 23:6-9). Ca judíu ni biindaʼ ley stiʼ Moisés guníʼ íquecaʼ jma nánnacaʼ que cani qué ñuundaʼ ley que (Juan 7:49). Ne stale tu nabé guca nanalaʼdxiʼ cani biʼniʼ cobrar impuestu ne ca romanu (Mateo 9:11). Peru Jesús qué ñuu lu ca guendanagana stícabe. Ne guniʼbe pur ni dxandíʼ de Jiobá ne gúnnabe gulí Dios ca judíu casi xquidxi. Peru qué ñuu dxi nusiidibe ca discípulo stibe jma risácacaʼ que xcaadxi binni (Juan 4:22). Ni bíʼnibe nga bisiidibe laacaʼ gannaxhiicaʼ guiráʼ binni (Lucas 10:27).

6 Zaqueca biiyaʼ Jesús guiráʼ grupu de binni. Nin tobi qué nisaca jma que stobi. Xiñee yaʼ. Purtiʼ bizáʼ Jiobáʼ binni para guchacaʼ Guidxilayú riʼ de guiráʼ raza (Génesis 1:27, 28). Ngue runi qué riníʼ ique Jiobá ne Jesús jma risaca ti raza, ti guidxi o ti diidxaʼ que xcaadxi (Hechos 10:34, 35; Apocalipsis 7:9, 13, 14). Zacaca nga naquiiñeʼ guiníʼ íquenu (Mateo 5:43-48).

7, 8. 1) Laanu ca xpinni Cristu, tuu nga riuʼnu pur laa, ne xiñee. 2) Xi cadi naquiiñeʼ guiaandaʼ laanu de ca guendanagana nuu lu guidxilayú riʼ.

7 Laanu ca xpinni Cristu qué riuʼnu pur ti gobiernu de guidxilayú. Riuʼnu pur Jiobá ne gobiernu si stiʼ. Xiñee yaʼ. Purtiʼ riníʼ íquenu laabe nga ni jma nanna guni mandar. Ndaaniʼ jardín ni guyuu Edén que guníʼ Binidxabaʼ qué ganna Jiobá guni mandar binni guidxilayú. Laabe nabe jma galán modo rúnibe ca cosa ca que modo runi Dios ne racaláʼdxibe guiníʼ ique binni zacaca. Rudii Jiobá lugar quixhe ique cada binni tu gobiernu gacané. Nga runi gunabadiidxaʼ laaca lii: «Ñee ruzuubaʼ stiidxaʼ Jiobá purtiʼ runeʼ cré laabe nga ni jma nanna guni mandar la? Ñee nanna dxiicheʼ gobiernu si stiʼ Dios nga zanda guni chaahuiʼ ca guendanagana stiʼ binni guidxilayú la? O riníʼ iqueʼ cadi caquiiñeʼ guni mandar Dios laanu la?» (Génesis 3:4, 5).

8 Casi pa chuʼ tu guinabadiidxaʼ lii xi riníʼ íqueluʼ de ti partidu políticu o de sti organización casi laani, xi nicábiluʼ yaʼ. Dxandíʼ, nuu de ca grupu riʼ racaláʼdxicaʼ gacanecaʼ binni. Peru cadi guiaandaʼ laanu gobiernu si stiʼ Jiobá nga zanda guni chaahuiʼ ca guendanagana nuu lu guidxilayú riʼ ne cuee guiráʼ cosa ni cadi cayaca jneza. Nga runi Jiobá si nga naquiiñeʼ chuʼnu pur laa. Pa qué gúninu ni, qué ziuʼnu tobi si né ca binni ridagulisaa.

9. 1) Xi guendanagana gupa ca xpinni Cristu de Corinto. 2) Xi gudxi Pablu ca xpinni Cristu de Corinto.

9 Lu primé siglu que, gupa ca xpinni Cristu de Corinto ti guendanagana. Guyuu xpinni Cristu ni gudinde diidxaʼ purtiʼ nuu de laacaʼ nacaʼ xpinni Pablu laacaʼ, xcaadxi na naca xpinni Apolos, xcaadxi xpinni Cefas ne xcaadxi xpinni Cristu. Ora gunna Pablu xi caníʼ íquecabe, nabé guyuu xizaa. Nabé nagana ni bizaacacabe riʼ purtiʼ zanda gucaani ca xpinni Cristu de Corinto que maʼ cadi chuʼcaʼ tobi si. Nga runi gudxi Pablu laacabe ca diidxaʼ riʼ: «[Lachuu] tobi si ne cadi indaa saa tu». Ne laaca gúdxibe laacaʼ cadi chuʼdíndecaʼ ne tobi si modo guiníʼ íquecaʼ. Ne ngaca nga naquiiñeʼ gúninu yanna. Cadi lica naquiiñeʼ chúʼdinde ca binni ridagulisaa (1 Corintios 1:10-13; biindaʼ Romanos 16:17, 18).

10. Xi gucalaʼdxiʼ Pablu nusiidiʼ ora guníʼ zeeda gaca ca xpinni Cristu ni bibí casi embajador.

10 Sti dxi, bisietenalaʼdxiʼ Pablu ca xpinni Cristu ni bibí né espíritu santu nácacaʼ binni de guibáʼ ne cadi «nisi ni nuu ndaani guidxilayú ri» guicá íquecaʼ (Filipenses 3:17-20). * Pablu laaca guníʼ zeeda gaca cani bibí né espíritu santu casi ti embajador o tuuxa ni riníʼ pur Dios ne pur Cristu. Ora ti embajador maʼ nuu sti guidxi qué riuu lu guendanagana nin lu política stiʼ guidxi ca. Zacaca nga qué riuu cani bibí né espíritu santu lu ca guendanagana ninca lu política stiʼ guidxilayú (2 Corintios 5:20). Ca xpinni Cristu ni cabeza guibani lu Guidxilayú riʼ laaca qué riuucaʼ lu ca cosa ni rutinde binni guidxilayú. Gobiernu si stiʼ Dios nga riuucabe pur laa.

GUIDÚʼYANU BINNI CASI RUUYAʼ JIOBÁ LAACAʼ

11, 12. 1) Xi cadi naquiiñeʼ guiníʼ íquenu pa racaláʼdxinu chuʼnu pur gobiernu stiʼ Dios. 2) Xi biʼniʼ sentir ti hermana pur ti grupu de binni. 3) Xi gucané hermana riʼ para bisaana de gacananalaʼdxiʼ laacabe.

11 Stale binni riuucaʼ tobi si né ca binni ni napa historia ca ni nápacaʼ, cani napa cultura sticaʼ ne cani riníʼ diidxaʼ sticaʼ. Gatigá runi crecaʼ jma risaca xquídxicaʼ. Peru naquiiñeʼ chuʼnu cuidadu ne qué chuʼ dxi guiníʼ íquenu jma risácanu que xcaadxi. Pa zacá riníʼ íquenu, naquiiñeʼ guchaʼnu. Ndiʼ zacané laanu chuʼnu pur gobiernu si stiʼ Dios ora guidxaagalunu xiixa cosa. Xi zanda gacané laanu guchaʼnu yaʼ.

12 Guidúʼyanu ni bizaaca ti hermana láʼ Mirjeta. * Gúlebe ndaaniʼ ti guidxi ni biree lá Yugoslavia. Biniisibe ti lugar ra nanaláʼdxicabe ca binni de Serbia. Peru biziidibe qué ruuyaʼ Jiobá jma risaca ti raza que stobi, ne Binidxabaʼ nga racalaʼdxiʼ gacananaláʼdxisaa binni. Ngue runi bíʼnibe stipa pur guchaabe modo laabe. Peru ora bizulú ti guerra ndaaniʼ guidxi que, gucananaláʼdxibe ca binni de Serbia sti biaje. Qué lica ninabe niníʼnebe laacaʼ de Dios. Laabe nánnabe cadi jneza ni cayúnibe que, ngue runi gunábabe Jiobá gacané laabe gusaanabe de gacananaláʼdxibe ca binni que. Ne laaca gunábabe Jiobá gacané laabe gácabe precursora. Mirjeta guníʼ nabé gucané dxiiñaʼ de guendarucheeche diidxaʼ laa. Ca cosa malu ni biʼniʼ sentirbe pur binni maʼ qué runi sentirbe cani purtiʼ ora rucheechebe diidxaʼ rúnibe stipa pur gannaxhiibe laacaʼ casi nadxii Jiobá.

13. 1) Xi bizaaca ti hermana láʼ Zoila. 2) Xi biʼniʼ hermana riʼ. 3) Xi rusiidiʼ ni bizaaca Zoila riʼ laanu.

13 Ti hermana de México láʼ Zoila yendeza Europa. Ndaaniʼ congregación ra riebe que nuu hermanu de América Latina. Laabe nabe chupa chonna de laacaʼ runi búrlacaʼ xquídxibe, ca costumbre stibe ne ca saa ni rixidxi xquídxibe. Ne ngue nabé ruchiichi ni laabe. Peru gunábabe Jiobá gacané laabe para cadi guidxiichibe. Xi rizíʼdinu de ni bizaaca Zoila yaʼ. Zándaca nuu tu zaca nagana para laa gucueeza cani runi sentir ora guiníʼcabe mal de xquidxi. Nga runi, qué chuʼ dxi guininu o gúninu xiixa ni gusihuinni jma rusisácanu ti grupu de binni que stobi. Qué racaláʼdxinu chúʼdinde ca binni ridagulisaa o chúʼdinde sti binni (Romanos 14:19; 2 Corintios 6:3).

14. Xi zanda gacané lii gúʼyaluʼ xcaadxi binni casi modo ruuyaʼ Jiobá laacaʼ.

14 Ca xpinni Jiobá ni nuu lu guidubi Guidxilayú nuucaʼ tobi si. Nga runi qué chuʼ dxi guiníʼ íquenu jma risaca ti lugar o ti guidxi jma que stobi. Zándaca ca binnilídxinu o ca binni ni nabeza gaxha de laanu bisiidicaʼ laanu gannaxhiinu xquídxinu. Ne zándaca nuu biaje guni sentirnu qué risaca ca binni de sti guidxi, sti cultura, sti diidxaʼ o sti raza. Pa zacá runi sentirluʼ, xi zanda gacané lii para guchaaluʼ yaʼ. Guníʼ ique ximodo ruuyaʼ Jiobá ca binni ni runi sentir jma galán xquidxi ne riníʼ ique jma risácacaʼ que xcaadxi. Biyubi ni cusiene de tema riʼ ora gúʼndaluʼ stúbiluʼ o né binnilídxiluʼ. Ne gunabaʼ Jiobá gacané lii gúʼyaluʼ xcaadxi binni casi modo ruuyabe laacaʼ (biindaʼ Romanos 12:2).

Pa qué racaláʼdxinu guchéʼnenu Jiobá, cadi naquiiñeʼ gusaana de guzúʼbanu stiidxabe neca gúnicabe laanu intiica cosa (Biiyaʼ párrafo 15 ne 16)

15, 16. 1) Xi runi binni ora ruuyaʼ nácanu gadxé de laacaʼ. 2) Ximodo zanda gacané binni xiiñiʼ guzuubaʼ stiidxaʼ Jiobá.

15 Cumu ruzúʼbanu stiidxaʼ Jiobá la? riuu biaje ca vecinu stinu, binnilídxinu, cani rúninenu dxiiñaʼ o cani rinenu scuela rudiicaʼ cuenta maʼ gadxé laanu (1 Pedro 2:19). Jesús guníʼ ziuu tu zaca nanalaʼdxiʼ laanu purtiʼ maʼ gadxé laanu de laacaʼ. Peru guietenaláʼdxinu stale de laacaʼ qué gánnacaʼ gastiʼ de gobiernu stiʼ Dios. Nga runi qué riénecabe xiñee nabé risaca para laanu gúninu ni na gobiernu si stiʼ Dios.

16 Pa qué racaláʼdxinu gucheenenu Jiobá, naquiiñeʼ gúninu stipa pur cadi gusaana de guzúʼbanu stiidxabe gastiʼ naca xi gabi binni laanu o xi gúnicaʼ laanu (Daniel 3:16-18). Zándaca gaca nagana para cani nahuiiniʼ gácacaʼ gadxé de xcaadxi binni. Zándaca nuu tu zadxibi pur qué guni saludar bandera o cheʼ desfile. Nga runi naquiiñeʼ gacané binni xiiñiʼ gaca nadxibalú ra scuela. Ximodo yaʼ. Ora guni adorárcabe Dios né binnilídxicabe zanda guiníʼcabe ximodo ruuyaʼ Jiobá guni saludar tuuxa bandera ne xcaadxi cosa. Ne laaca zanda gusiidicabe laacaʼ ximodo gusiénecaʼ cani runi crecaʼ né respetu (Romanos 1:16). Ne pa caquiiñepeʼ la? zanda guiniʼnécabe ca maestru sticaʼ para gusiénecabe laacaʼ cani runi crenu.

GUIECHENENU GUIRÁʼ NI MAʼ BIZÁʼ JIOBÁ

17. 1) Xi cadi naquiiñeʼ guiníʼ íquenu. 2) Xiñee cadi naquiiñeʼ guininu jma galán rúninu caadxi cosa que sti binni.

17 Galán nga chuuláʼdxinu guendaró stinu, stiidxanu, ca lugar galán nuu xquídxinu ne ca costumbre nuu lugar ra biniisinu. Peru cadi naquiiñeʼ diʼ guiníʼ íquenu jma galán cani riuuláʼdxinu que ni riuulaʼdxiʼ sti binni. Xiñee yaʼ. Purtiʼ biʼniʼ Jiobá gadxé gadxé cosa para chuuláʼdxinu (Salmo 104:24; Apocalipsis 4:11). Nga runi cadi jneza diʼ guininu jma galán rúninu caadxi cosa que sti binni.

18. Ora ridúʼyanu xcaadxi binni casi modo ruuyaʼ Jiobá laacaʼ, ximodo racané nga laanu.

18 Racalaʼdxiʼ Jiobá gunibiáʼ guiráʼ clase binni laa, guni adorarcaʼ laabe ne gápacaʼ ti guendanabani ni qué zaluxe (Juan 3:16; 1 Timoteo 2:3, 4). Nga runi galán nga gucaadiáganu ni riníʼ ique ca hermanu stinu. Ne pa biaʼsi ni né modo na Jiobá la? zanda guicaanu ni gábicabe laanu. Pa gúninu zacá, jma galán zabáninu, ziuʼnu nayecheʼ ne ziuʼnu tobi si né ca hermanu stinu. Casi maʼ bidúʼyanu ca, riuʼnu pur Jiobá ne gobiernu si stiʼ. Nga runi, qué riuʼnu lu ca cosa ni rutinde binni ne qué rudxíʼbanu laca laanu o xquídxinu. Rudiʼnu xquíxepeʼ Jiobá purtiʼ rusiidiʼ laanu chuʼnu tobi si ne cadi gudxíʼbanu laca laanu. Runi sentirnu casi biʼniʼ sentir hombre ni bicaa Salmo 133:1, ra na: «¡Pabiáʼ galán ne sicarú nga chuʼ ca bíʼchinu ne ca bizáʼnanu tobi si!».

^ párrafo 10 Zándaca chupa chonna de ca xpinni Cristu de guidxi Filipos gúpacaʼ ciudadanía romana. Nga runi gúpacabe jma derechu que ca xpinni Cristu ni qué ñapa ciudadanía que.

^ párrafo 12 Lu tema riʼ bidxaa lácabe.