1, 2. (a) Olee ebe dị iche iche ndị ohu Jehova nọ fee ya n’oge ochie? (b) Olee otú Jizọs si were ụlọ nsọ Chineke dị na Jeruselem? (ch) Gịnị ka anyị ga-atụle n’isiokwu a?

KEMGBE ụwa, ndị ohu Chineke na-enwe ebe ha na-anọ efe Chineke. Dị ka ihe atụ, o yiri ka Ebel rụrụ ebe ịchụàjà mgbe ọ chụụrụ Chineke àjà. (Jen. 4:3, 4) Noa, Ebreham, Aịzik, Jekọb, na Mozis rụchara ebe ịchụàjà. (Jen. 8:20; 12:7; 26:25; 35:1; Ọpụ. 17:15) Jehova gwakwara ndị Izrel ka ha rụọ ụlọikwuu. (Ọpụ. 25:8) Mgbe e mechara, ha rụrụ ụlọ nsọ ha na-anọ efe Jehova. (1 Eze 8:27, 29) Mgbe ndị Juu si Babịlọn lọta, ha na-agakarị n’ụlọ nzukọ efe Chineke. (Mak 6:2; Jọn 18:20; Ọrụ 15:21) Ndị Kraịst oge mbụ na-ezukọkwa n’ụlọ ụmụnna. (Ọrụ 12:12; 1 Kọr. 16:19) Taa, ndị ohu Jehova n’ụwa niile na-anọ n’ọtụtụ puku Ụlọ Nzukọ Alaeze amụ banyere Jehova ma na-efe ya.

² Otú Jizọs si kwanyere ụlọ nsọ Jehova dị na Jeruselem ùgwù ma jiri ya kpọrọ ihe chetaara ndị na-eso ụzọ ya ihe ọbụ abụ kwuru. Ọ sịrị: “Ekworo maka ụlọ gị eripịawo m.” (Ọma 69:9; Jọn 2:17) A gaghị asị na Ụlọ Nzukọ Alaeze bụ ụdị “ụlọ Jehova” ahụ ụlọ nsọ dị na Jeruselem bụ. (2 Ihe 5:13; 33:4)  Ma, Baịbụl gwara anyị ihe ndị ga-enyere anyị aka ịma otú anyị ga-esi na-akpa àgwà n’Ụlọ Nzukọ Alaeze ma na-akwanyere ya ùgwù. N’isiokwu a, anyị ga-eleba anya n’ihe ụfọdụ Baịbụl kwuru nakwa otú ha si gbasa idewe Ụlọ Nzukọ Alaeze ọcha na inye onyinye iji na-elekọta ya. *

3-5. Gịnị ka a na-eme n’Ụlọ Nzukọ Alaeze? Olee otú anyị kwesịrị isi were ọmụmụ ihe?

³ Ụlọ Nzukọ Alaeze bụ ebe bụ́ isi anyị na-anọ efe Jehova. Ọmụmụ ihe anyị na-enwe kwa izu so n’onyinye Jehova nyere anyị iji mee ka anyị na ya na-adị ná mma. Ọ bụkwa ebe anyị na-enweta agbamume na ntụziaka si ná nzukọ ya. E nwere ike ikwu na ndị niile na-abịa ọmụmụ ihe bịara ịza òkù Jehova na Ọkpara ya kpọrọ ha. N’agbanyeghị na Jehova kpọrọ anyị niile òkù ka anyị bịa na-eri na ‘tebụl ya,’ anyị ekwesịghị iji ihe ùgwù a gwurie egwu.—1 Kọr. 10:21.

⁴ Jehova chọrọ ka anyị na-abịa ọmụmụ ihe ka anyị fee ya ma gbaa ụmụnna anyị ume. Ọ bụ ya mere o ji si n’ọnụ Pọl onyeozi gwa anyị ka anyị ghara ịhapụ ịga ọmụmụ ihe. (Gụọ Ndị Hibru 10:24, 25.) Ọ bụrụ na anyị ahapụ ịga ọmụmụ ihe n’ihi ihe na-enweghị isi, ọ̀ ga-egosi na anyị na-akwanyere Jehova ùgwù? Otú anyị ga-esi eme ka a mata na anyị ji ndokwa Jehova meere anyị kpọrọ ihe bụ ịkwado ihe a ga-amụ n’ọmụmụ ihe ma na-aza ajụjụ.—Ọma 22:22.

⁵ Otú anyị si akpa àgwà n’ọmụmụ ihe na otú anyị si elekọta Ụlọ Nzukọ Alaeze ga-egosi ma ànyị na-asọpụrụ Jehova. Anyị chọrọ ka àgwà anyị mee ka a na-eto aha Jehova, bụ́ ihe a na-ede na saịn bọọdụ Ụlọ Nzukọ Alaeze.—Tụlee 1 Ndị Eze 8:17.

6. Gịnị ka ụfọdụ ndị kwuru banyere Ụlọ Nzukọ Alaeze anyị na ndị na-abịa ọmụmụ ihe na ya? (Lee ihe e sere ná mmalite isiokwu a.)

⁶ Ndị na-abụghị Ndịàmà Jehova na-ahụ na anyị na-akwanyere ebe anyị na-anọ efe Jehova ùgwù. Dị ka ihe atụ, otu nwoke bi na Tọki sịrị: “Otú unu si edewe Ụlọ Nzukọ Alaeze unu ọcha na otú ihe niile si dị n’usoro masịrị m. Ndị nọ ebe ahụ jiri ejiji dị mma, na-amụmụ ọnụ ọchị. Ha kelekwara m nke ọma. O mere ka obi dị m ụtọ.” Nwoke ahụ malitere ịgachi ọmụmụ ihe anya. Ọ dịghị anya, e mee ya baptizim. N’otu obodo dị n’Indonisha, tupu e nyefee Jehova Ụlọ Nzukọ Alaeze ọhụrụ a rụrụ, ụmụnna kpọrọ ndị agbata obi ha na ndị ọchịchị obodo ahụ ka ha bịa legharịa anya. Onyeisi obodo ahụ bịara. Otú e si rụsie ụlọ ahụ ike, ihe a ga-eji ya na-eme, na otú e si chọọ gburugburu ya mma masịrị ya. Ọ sịrị: “Otú Ụlọ Nzukọ Alaeze a si dị ọcha gosiri na okwukwe unu siri ike.”

7, 8. Gịnị ka ndị na-abịa ọmụmụ ihe kwesịrị iburu n’uche?

⁷ Ebe ọ bụ Jehova kpọrọ anyị òkù, otú anyị kwesịrị isi gosi na anyị na-akwanyere ya ùgwù bụ ịna-akpa àgwà ọma, na-ejikwa ejiji dị mma. Ọ pụtakwara na anyị agaghị na-emebiga ihe ókè. E nweghị iwu kwuru na anyị ekwesịghị ịna-emegharị ahụ́ n’ọmụmụ ihe. Ma, anyị ekwesịghị ịna-eme ka ànyị nọ n’ụlọ anyị. N’eziokwu, Jehova chọrọ ka ahụ́ ruo ndị ohu ya na ndị ọzọ bịara n’Ụlọ Nzukọ Alaeze ala. Ma, onye ọ bụla bịara ọmụmụ ihe ekwesịghị ime ihe ga-egosi na ọ naghị  akwanyere ọmụmụ ihe ùgwù. Anyị ekwesịghị iyi uwe na-adịghị ọcha ma ọ bụ uwe anyị na-eyi anọ n’ụlọ bịa ọmụmụ ihe. Anyị ekwesịghịkwa ịna-akparịta ụka, jiri ekwentị na-ezigara mmadụ ozi, na-eri ihe ma ọ bụ na-aṅụ mmanya n’ọmụmụ ihe. Ndị nne na nna kwesịrị ịkụziri ụmụ ha na ha ekwesịghị ịna-agbagharị ma ọ bụ na-egwu egwu n’Ụlọ Nzukọ Alaeze.—Ekli. 3:1.

⁸ Mgbe Jizọs hụrụ na ndị mmadụ na-ere ihe n’ụlọ nsọ Chineke, ezigbo iwe were ya, ya achụpụ ha. (Jọn 2:13-17) Ụlọ Nzukọ Alaeze anyị bụkwa ebe anyị na-anọ efe Jehova, na-amụkwa banyere ya. N’ihi ya, anyị ekwesịghị ịnọ n’Ụlọ Nzukọ Alaeze na-eme ihe gbasara ịchụ ego.—Tụlee Nehemaya 13:7, 8.

9, 10. (a) Olee otú ndị Jehova si arụ Ụlọ Nzukọ Alaeze? Gịnị ka a rụpụtarala? (b) Olee otú nzukọ Jehova si enyere ọgbakọ ndị na-enweghị ego ha ga-eji arụ Ụlọ Nzukọ Alaeze aka?

⁹ Nzukọ Jehova na-agbasi mbọ ike ịrụ Ụlọ Nzukọ Alaeze na ilekọta ya. Ndị na-ese Ụlọ Nzukọ Alaeze ndị a ga-arụ, ndị na-arụ ha, na ndị na-arụgharị ha na-eji aka ha ewepụta onwe ha. A naghị akwụ ha ụgwọ. Gịnị ka ha rụpụtarala? Kemgbe abalị mbụ n’ọnwa Nọvemba afọ 1999, a rụọlara ọgbakọ dị iche iche n’ụwa niile ihe karịrị puku Ụlọ Nzukọ Alaeze iri abụọ na asatọ. Ọ pụtara na n’ime afọ iri na ise gara aga, a rụrụ ihe dị ka Ụlọ Nzukọ Alaeze ise kwa ụbọchị.

¹⁰ Nzukọ Jehova na-agbakwa mbọ ka a rụọ Ụlọ Nzukọ Alaeze n’ebe ndị a na-enweghị ya. Anyị na-eme ihe ahụ Baịbụl kwuru, ya bụ, ka ihe mafọọrọ ụfọdụ ndị mejuo ihe kọrọ ndị ọzọ, “ka e wee nwee ịha nhata.” (Gụọ 2 Ndị Kọrịnt 8:13-15.) N’ebe ụmụnna na-enweghị ego ha ga-eji rụọ Ụlọ Nzukọ Alaeze, ihe a emeela ka e nwee ike ịrụrụ ha ọmarịcha Ụlọ Nzukọ Alaeze.

11. Gịnị ka ụfọdụ ụmụnna kwuru banyere Ụlọ Nzukọ Alaeze a rụụrụ ha? Olee otú obi dị gị maka ihe ha kwuru?

¹¹ Na Kosta Rika, otu ọgbakọ a rụụrụ Ụlọ Nzukọ Alaeze dere, sị: “Mgbe anyị guzo n’ihu Ụlọ Nzukọ Alaeze anyị, ọ dị anyị ka ọ̀ bụ ná nrọ. Anyị amaghị na ụdị ihe a ga-eme eme. Naanị abalị asatọ ka e ji rụchaara anyị ọmarịcha Ụlọ Nzukọ Alaeze a. Ọ bụ ngọzi Jehova, ndokwa nzukọ ya mere, na aka ụmụnna anyị nyeere anyị mere ka a rụọrọ anyị ya. Ụlọ Nzukọ Alaeze a bụ onyinye pụrụ iche Jehova nyere anyị. Obi atọgbuola anyị.” Ọ̀ bụ na obi anaghị adị gị ụtọ ịnụ ka ụmụnna anyị na-ekele Jehova maka Ụlọ Nzukọ Alaeze a rụụrụ ha?  Obi na-adịkwa anyị ụtọ na ụmụnna anyị n’ụwa niile na-enwe ụdị ọṅụ ahụ. O doro anya na Jehova na-agọzi ọrụ a, n’ihi na ozugbo a rụchara Ụlọ Nzukọ Alaeze, ọtụtụ ndị ọhụrụ na-amalite ịbịa ọmụmụ ihe ka ha mụta banyere Jehova.—Ọma 127:1.

12. Olee otú anyị nwere ike isi nye aka mgbe a na-arụ Ụlọ Nzukọ Alaeze?

¹² Obi dị ọtụtụ ụmụnna nwoke na ụmụnna nwaanyị ụtọ nke ukwuu n’ihi na ha esotụla rụọ Ụlọ Nzukọ Alaeze. Ma ànyị nwere ike iso rụọ Ụlọ Nzukọ Alaeze ma ọ bụ na anyị enweghị ike, anyị niile nwere ihe ùgwù inye onyinye iji kwado ya. Ndị Chineke n’oge ochie ji obi ha niile nye onyinye a ga-eji rụọ ebe a ga-anọ na-efe Chineke. Anyị na-emekwa otú ahụ taa ka e too Jehova.—Ọpụ. 25:2; 2 Kọr. 9:7.

13, 14. Gịnị ka anyị mụtara na Baịbụl gosiri na anyị kwesịrị ịna-eme ka Ụlọ Nzukọ Alaeze anyị dị ọcha?

¹³ A rụọ Ụlọ Nzukọ Alaeze ọhụrụ, e kwesịrị ime ka ọ na-adị ọcha n’ihi na Chineke anyị na-efe dị ọcha, dịkwa nsọ. Ọ chọkwara ka ihe niile dị n’usoro. (Gụọ 1 Ndị Kọrịnt 14:33, 40.) Ọ bụrụ na anyị chọrọ ịdị ọcha ma dị nsọ ka Jehova, ọ bụghị naanị ofufe anyị ka anyị kwesịrị ime ka ọ dị ọcha, kama anyị kwesịrị ime ka echiche anyị, omume anyị, na ahụ́ anyị dị ọcha.—Mkpu. 19:8.

¹⁴ Ọ bụrụ na anyị na-eme ka Ụlọ Nzukọ Alaeze anyị dị ọcha, ọnụ ga-esi anyị ike ịkpọ ndị mmadụ ka ha bịa ọmụmụ ihe. Ha ga-ahụ ihe gosiri na anyị na-eme ihe anyị na-ezi ha n’ozi ọma gbasara ụwa  ọhụrụ nke ga-adị ọcha. Ha ga-aghọtakwa na Chineke anyị na-efe dị nsọ nakwa na ọ ga-eme ka ụwa bụrụ paradaịs mara mma n’oge na-adịghị anya.—Aịza. 6:1-3; Mkpu. 11:18.

15, 16. (a) Gịnị mere na ọ naghị adị mfe mgbe niile idewe Ụlọ Nzukọ Alaeze ọcha? Gịnị mere o ji dị mkpa? (b) Olee otú e si hazie idewe Ụlọ Nzukọ Alaeze unu ọcha? Olee ihe ùgwù onye ọ bụla n’ime anyị nwere?

¹⁵ Otú ndị mmadụ si ewere idebe ihe ọcha dị iche iche. Maka gịnị? O nwere ike ịbụ maka otú e si zụọ ha. Ụfọdụ bi n’ebe ruru unyi ma ọ bụ n’ebe uzuzu ma ọ bụ pọtọpọtọ juru n’okporo ụzọ. E nwekwara ndị bi n’ebe a na-enweghị mmiri ma ọ bụ ihe ndị ọzọ e ji asa ihe. N’agbanyeghị ebe anyị bi na otú ndị ọzọ si ele idewe ihe ọcha anya, anyị kwesịrị ime ka Ụlọ Nzukọ Alaeze anyị na-adị ọcha mgbe niile, ebe ọ bụ na e dere aha Jehova na ya. Ọ bụkwa ebe anyị na-anọ efe Jehova.—Diut. 23:14.

¹⁶ Ọ bụrụ na anyị chọrọ ka Ụlọ Nzukọ Alaeze anyị na-adị ọcha, anyị kwesịrị ịhazi otú a ga-esi na-edewe ya ọcha. Ndị okenye kwesịrị iwepụta ebe e dere mgbe ìgwè ozi ubi nke ọ bụla ga-azacha Ụlọ Nzukọ Alaeze, hụkwa na e nwere ihe ndị e ji ehicha ihe na ihe ndị e ji asụcha ahịhịa. Ha kwesịkwara ịhụ na a na-edewe Ụlọ Nzukọ Alaeze ọcha. A na-arụ ụfọdụ n’ime ụdị ọrụ ahụ ozugbo a gbasara ọmụmụ ihe. E nwekwara ndị a na-arụ kwa izu, kwa ọnwa, ma ọ bụ karịa. Onye ọ bụla n’ime anyị nwere ihe ùgwù iso na-eme ka Ụlọ Nzukọ Alaeze anyị na-adị ọcha.

17, 18. (a) Olee ihe anyị mụtara na Baịbụl n’otú ndị Jehova n’oge ochie si rụzie ihe ndị mebiri n’ebe a na-anọ efe Jehova? (b) Gịnị mere anyị ji kwesị ime ka Ụlọ Nzukọ Alaeze anyị na-adị mma n’anya?

¹⁷ Ndị ohu Jehova na-agbalịsikwa ike ịrụzi ihe ọ bụla mebiri n’Ụlọ Nzukọ Alaeze. Mgbe Eze Jehoash na-achị Juda, ọ gwara ndị nchụàjà ka ha jiri ego a tụkọtara maka ụlọ nsọ Jehova ‘rụzie ebe ndị gbawara agbawa n’ụlọ ahụ, n’ebe ọ bụla a hụrụ ebe gbawara agbawa.’ (2 Eze 12:4, 5) Mgbe ihe karịrị narị afọ abụọ gachara, Eze Josaya jikwa ego ndị a tụkọtara rụzie ụlọ Jehova.—Gụọ 2 Ihe E Mere 34:9-11.

¹⁸ E nwere alaka ụlọ ọrụ ndị kwuru na ụfọdụ ụmụnna anaghị arụzi ihe ndị mebiri n’Ụlọ Nzukọ Alaeze ha. N’obodo ndị ahụ, o nwere ike ịbụ naanị mmadụ ole na ole ma otú e si arụzi ihe ndị ahụ ma ọ bụkwanụ ya abụrụ na ụmụnna enweghị ego ga-ezu ịrụzi ha. Ma, ọ bụrụ na anyị anaghị arụzi ihe ndị mebiri n’Ụlọ Nzukọ Alaeze, ka oge na-aga, ọ gaghịzi adị mma n’anya. Ọ gaghị ewetara Jehova otuto. Ma, ọ bụrụ na onye ọ bụla nọ n’ọgbakọ agbasie mbọ ike soro na-edewe Ụlọ Nzukọ Alaeze ọcha, ọ ga-eme ka e too aha Jehova, meekwa ka ego ụmụnna nyere n’onyinye ghara ịna-ala n’iyi.

19. Gịnị ka ị ga na-eme iji gosi na ị na-akwanyere ebe anyị na-anọ efe Chineke ùgwù?

¹⁹ Ụlọ Nzukọ Alaeze bụ ụlọ e nyefere Jehova. N’ihi ya, e kwesịghị ikwu na ọ bụ mmadụ ma ọ bụ otu ọgbakọ nwe ya n’agbanyeghị aha e dere n’akwụkwọ ikike e ji rụọ ya. Dị ka anyị tụlere n’isiokwu a, ihe Baịbụl kwuru ga-enyere anyị aka ịghọta otú anyị kwesịrị isi na-ele ebe anyị na-anọ efe Chineke anya. Ebe ọ bụ na anyị na-asọpụrụ Jehova, anyị kwesịrị ịna-akwanyere ọmụmụ ihe anyị na Ụlọ Nzukọ Alaeze anyị ùgwù. Obi dị anyị ụtọ iji ego anyị na-akwado ịrụ Ụlọ Nzukọ Alaeze, na-agbalịsikwa ike ịna-arụzi ya ma na-eme ka ọ dị ọcha. Anyị ga-esi otú ahụ gosi na anyị na-akwanyere ebe anyị na-anọ efe Jehova ùgwù otú ahụ Jizọs mere.—Jọn 2:17.