1, 2. (a) Na cava o vakabauta kina eso ni lomani ira nona tamata o Jiova? (b) Na cava eda dau taleitaka na tamata?

NA CAVA o vakabauta kina ni lomani ira nona tamata o Jiova? Ni bera ni o sauma, vakasamataka mada e vica na ivakaraitaki qo: Rauta ni vica na yabaki nodra uqeti Taylene na tacida me donu tiko ga nona rai, me kua tale ga ni namaka vakasivia na ka. E kaya o Taylene: “Ke sega ni lomani au o Jiova, ena sega ni vakasalataki au e veigauna.” O Brigitte e susuga duadua na rua na luvena ni takali na watina, e kaya: “Sega ni rawarawa na nodra susugi na gone ena ituvaki e lewa tu qo o Setani, vakabibi vei keimami na itubutubu le dua. Ia au vakila na loloma i Jiova ni dusimaki au voli ena gauna ni vutugu kei na tagi, e sega tale ga ni vakalaiva meu sotava na ka au na sega ni vosota rawa.” (1 Kor. 10:13) E vosota tiko o Sandra e dua na mate e sega na kena iwali. Ena dua na noda soqo cokovata, a kauaitaki koya e dua na tacida yalewa, era kilai watina vinaka na mataveitacini. E tukuna na wati Sandra: “Keitou sega mada ga ni veikilai, ia keirau marautaka vakalevu nona kauaitaki Sandra. Na ka lalai mada ga era cakava na tacida mera vakaraitaka kina na nodra loloma, e  dusia na levu ni nona lomani keda o Jiova.”

² Eda buli meda dauloloma, meda lomani tale ga. Sa rauta meda dau rarawa ni sega ni yaco qori ni basika na ituvaki tawanamaki se veivakayalolailaitaki, me vaka na tauvimate, leqa vakailavo se sega ni vuavuaivinaka noda cakacaka vakaitalatala. Ke da nanuma ni sa sega ni lomani keda o Jiova, meda nanuma tiko nida ka talei vua, e tu vakarau tale ga me ‘taura na ligada imatau’ me vukei keda. Ena sega vakadua ni guilecavi keda nida yalodina vua.—Aisea 41:13; 49:15.

3. Sala cava eda kila kina ni sega ni vakaiyalayala nona lomani keda o Jiova?

³ O ira na tacida sa cavuti oti mai era vakabauta ni tokoni ira tiko na Kalou ena gauna rarawataki qori. Eda rawa tale ga ni nuidei ni na tiko e yasada o Jiova. (Same 118:6, 7) Ena vakamacalataki ena ulutaga qo na sala e laurai kina na loloma ni Kalou ena (1) nona ibulibuli, (2) nona Vosa, (3) masu, kei (4) na ivoli. Nida vakananuma vakatitobu na veika vinaka sa cakava o Jiova, eda na vakavinavinakataka vakalevu na nona loloma tawayalani.—Wilika Same 77:11, 12.

4. Na cava eda na kila nida vakasamataka vakatitobu na ibulibuli i Jiova? (Raica na imatai ni iyaloyalo.)

⁴ Vakacava eda rawa ni raica ena veika e bulia o Jiova na nona loloma tawayalani? Io, e vakilai nona loloma ena veika e bulia. (Roma 1:20) E buli vuravura kei na kena iyaubula me taqomaka noda bula da qai marautaka. Ia e sega ni nona inaki meda bula wale ga. E vinakati meda kana me rawa nida bula tiko ga. E raica o Jiova me vuataka na vuravura na veimataqali kau me vakarautaki kina na kakana bulabula. A buli keda mada ga meda taleitaka na kana! (Dauv. 9:7) Dua na tacida yalewa o Catherine, e dau taleitaka me sarava na veika buli, vakabibi ena vulaitubutubu e Kenada. E kaya o Catherine: “E talei dina nodra porokaramutaki na senikau mera kadre cake mai ena qele, kei na manumanuvuka nira lesu mai ena dua na vanua yawa, wili kina na manumanuvuka lalai na hummingbird nira mai ro toka ena itawatawa ni kedra kakana ena yasa ni noqu katubaleka e valenikuro. Dua na ka nona lomani keda o Jiova ni vakarautaka na veika kece qo meda marautaka.” E dau marautaka na Tamada vakalomalagi na veika e bulia, e vinakata tale ga meda marautaka.—Caka. 14:16, 17.

5. E laurai vakacava na loloma i Jiova ena nona buli keda?

⁵ E buli keda o Jiova me vuavuaivinaka qai yaga noda cakacaka, qori e isaluaki ni noda marautaka na bula. (Dauv. 2:24) E nona inaki me tawana na vuravura na kawatamata, me vakamalumalumutaka, me lewa na ika, manumanuvuka, kei na so tale na kabula. (Vkte. 1:26-28) Sa dua na ka nona lomani keda o Jiova me solia vei keda na itovo meda vakatotomuri koya kina!—Efeso 5:1.

6. Na cava meda marautaka kina vakalevu na Vosa ni Kalou?

⁶ Ena levu ni nona lomani keda na Kalou, e solia kina vei keda nona Vosa. E tukuni kina na ka meda kila me baleti koya kei na ka e dau cakava ena vukuda na kawatamata. Kena ivakaraitaki, e tukuni ena iVolatabu na ka e cakava vei  ira na Isireli nira dau talaidredre vua. E tukuni ena Same 78:38: “E dauyalololoma ga o koya, e dau vosota na nodra cala qai sega ni vaqeavutaki ira. E dau tarova tale ga na nona cudru mai na nona ceburaka taucoko na nona cudru.” Ni o vakasamataka na tikinivolatabu qori, o na marautaka mo kila ni lomani iko qai kauaitaki iko o Jiova. Kua ni guilecava ni o talei vua.—Wilika 1 Pita 5:6, 7.

7. Na cava meda raica kina vakabibi na iVolatabu?

⁷ E dodonu meda raica vakabibi na iVolatabu ni vakayagataka qori na Kalou me veitaratara kina kei keda. Na veivosaki vinaka qai tau vakayalololoma e yaga dina vei ira na itubutubu kei ira na luvedra, ni rawa nira veinuitaki ra qai veilomani kina vakalevu. Ia vakacava o Jiova? Eda sega ni bau raici koya se rogoca na domona, ia e “vosa” vei keda ena iVolatabu, e vinakati gona meda rogoca. (Aisea 30:20, 21) Nida nona tamata yalataki, e vinakata o Jiova me dusimaki keda, me taqomaki keda tale ga. E vinakata tale ga meda kilai koya da qai nuitaki koya.—Wilika Same 19:7-11; Vosa Vakaibalebale 1:33.

8, 9. Na cava e vinakata o Jiova meda kila? Tukuna e dua na ivakaraitaki vakaivolatabu.

⁸ E vinakata o Jiova meda kila ni lomani keda, e sega ni dau raica na noda malumalumu. E raica ga na ka eda vinaka kina. (2 Vei. 16:9) Qori sara ga na ka e cakava vei Tui Josafati e Juta. A vakatulewa cala ena dua na gauna o  Josafati, qori nona lai to kei Tui Eapi e Isireli me rau valuti Siria me vakabulai Remoci-kiliati. Era kaya na 400 na parofita lasu vua na tui ca o Eapi nira na qaqa, ia o Maikaia na parofita dina i Jiova e parofisaitaka nira na druka. A mate ena ivalu o Eapi, e dro bula o Josafati. Ni lesu i Jerusalemi o Josafati, a vunauci koya o Jeu na luvei Ananai na dauraivotu ena nona lai to kei Eapi. E kaya tale ga vua o Jeu: “E laurai vei kemuni eso na ka vinaka.”—2 Vei. 18:4, 5, 18-22, 33, 34; 19:1-3.

⁹ Ni se qai tekivu ga na nona veiliutaki o Josafati, a vakaroti ira na turaga, Livai kei ira na bete mera gole ena koro kece e Juta mera vakavulici na lewenivanua ena Lawa i Jiova. E yaga sara ga na cakacaka qori nira domobulataki Jiova na veivanua volekati Juta. (2 Vei. 17:3-10) Io, e cakava o Josafati na ka vakalialia, ia e raica ga o Jiova na ka vinaka e cakava. Eda vulica ena ivakaraitaki qo ni na sega ni yalana o Jiova nona lomani keda ke vu mai lomada noda vakamarautaki koya, dina ni tiko noda malumalumu.

10, 11. (a) Na cava e ka talei kina na noda masu vei Jiova? (b) Ena sauma vakacava na Kalou na noda masu?

¹⁰ Na tama dauloloma ena vakarorogo ke via vosa vua na luvena. Ena via kila o tama na ka e lomaleqataka o gone ni kauaitaka na ka e tu e lomana. Na Tamada vakalomalagi o Jiova ena rogoci keda nida torovi koya ena isolisoli talei qo na masu.

¹¹ E sega ni yalana o Jiova na gauna meda torovi koya kina ena masu. E noda itokani qai tu vakarau me rogoci keda. O Taylene sa vakamacalataki mai e kaya: “O rawa ni talaucaka vua na ka kece.” Nida talaucaka vua na lomada ena masu, de dua ena sauma nida wilika e dua na tikinivolatabu, dua na ulutaga ena noda mekesini, se nona veivakayaloqaqataki e dua na tacida. Ke ra sega ni kauaitaki keda eso tale, o Jiova e rogoca noda kerekere qai kilai keda vinaka cake. Na nona rogoca noda masu e ivakaraitaki totoka ni sega ni vakaiyalayala nona lomani keda.

12. Na cava meda dikeva kina na masu e cavuti ena iVolatabu? Tukuna e dua na ivakaraitaki.

¹² Eda rawa ni vuli vakalevu ena masu e volai ena iVolatabu. Ena yaga vakalevu ke da dikeva ena so na gauna na masu qori ena noda sokalou vakavuvale. Nida dikeva na sala era talaucaka kina na lomadra ena masu na dauveiqaravi i Jiova ena gauna e liu, ena uqeti keda meda vakavinakataka noda masu. Kena ivakaraitaki, nona masu ni kere veivosoti o Jona mai na kete ni ika levu. (Jona 1:17–2:10) Vakasamataka mada na nona masu mai vu ni lomana o Solomoni ni vakatabui na valenisoro. (1 Tui 8:22-53) Vakasamataka vakatitobu na yaga ni masu e vakavulica o Jisu. (Maciu 6:9-13) Koya e bibi sara meda ‘masu wasoma vua na Kalou.’ Ni caka qori, “ena qai taqomaka na lomamuni kei na nomuni vakasama na vakacegu ni Kalou e uasivia na vakasama kece.” Eda na vakavinavinakataka vakalevu na loloma tawayalani i Jiova.—Fpai. 4:6, 7.

13. Na cava e rawati ena vuku ni iloloma soliwale ni ivoli?

¹³ E vakarautaki na iloloma soliwale ni isoro ni veivoli i Jisu “meda vakabulai kina.” (1 Joni 4:9) E vola o Paula me baleta  na tawavakamelei rawa ni loloma qori ni Kalou: “Sa mai mate na Karisito ena kena gauna lokuci ena vuku ni tamata ivalavala ca. De na bolea cake e dua me mate ena vuku ni tamata vinaka, sega soti ena vukuna e dua e yalododonu. Ia e vakaraitaka na Kalou na nona lomani keda ni mai mate na Karisito ena vukuda nida se ivalavala ca tu.” (Roma 5:6-8) Qo e ivakaraitaki levu duadua ni loloma ni Kalou, e rawa kina ni vakadonui keda o Jiova.

14, 15. Na cava e cakava na ivoli vei ira na (a) lumuti lotu vaKarisito? (b) nuitaka na bula e vuravura?

¹⁴ E le vica ga era na vakila na loloma tawayalani i Jiova ena dua na sala vakasakiti. (Joni 1:12, 13; 3:5-7) Era yaco mera “luve ni Kalou” nira lumuti ena yalo tabu. (Roma 8:15, 16) E vakamacalataki ira na lotu vaKarisito lumuti o Paula mera ‘vakaturi ra qai vakatikori vata ena itikotiko vakalomalagi kei Karisito Jisu.’ (Efeso 2:6) Nira ‘dregati ena yalo tabu me ivakadei ni nodra ivotavota,’ e soli kina vei ira na itutu vakayalo qori, oya na nodra ‘inuinui e maroroi tu mai lomalagi.’—Efeso 1:13, 14; Kolo. 1:5.

¹⁵ Ia vei ira na iwase levu ni kawatamata era vakabauta na ivoli, sa rawa mera itokani i Jiova mera vakatokai tale ga mera luve ni Kalou, ra qai bula tawamudu ena vuravura Parataisi e yalataki tu. E vakaraitaka o Jiova na nona lomani keda na kawatamata ni vakarautaka na ivoli. (Joni 3:16) Ke da nuitaka na bula tawamudu e vuravura, da qai yalodina ni qaravi Jiova tiko ga, eda nuidei ni na raica o koya meda marautaka na bula ena vuravura vou. E veiganiti gona meda kila ni ivoli e ivakaraitaki levu duadua ni nona loloma tawayalani na Kalou!

16. Ena yaga vakacava noda dau vakananuma vakatitobu na levu ni ka e cakava o Jiova ena vuku ni loloma?

¹⁶ Eda rawa ni nanuma lesu na levu ni ka e cakava o Jiova ni sega ni vakaiyalayala nona lomani keda. E lagata na daunisame o Tevita: “Sa rui talei gona vei au na nomuni nanuma! Kemuni na Kalou, sa vakaitamera na kedra iwiliwili! Keu saga meu wiliki ira, era levu cake mai na mataninuku.” (Same 139:17, 18) E bibi me uqeta na lomada na rai qori meda dolea lesu kina na nona lomani keda o Jiova. Se mani cava eda cakava, meda solia vua noda vinaka taucoko.

17, 18. Na cava eso na sala eda na vakaraitaka kina nida lomana na Kalou?

¹⁷ Levu na sala e rawa nida vakaraitaka kina noda lomani Jiova. Kena ivakaraitaki, eda vakaraitaka noda lomana na Kalou kei ira na wekada nida gugumatua ni vunautaka na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou. (Maciu 24:14; 28:19, 20) Eda vakaraitaka nida lomani Jiova dina nida yalodina ena gauna e vakatovolei kina noda vakabauta. (Wilika Same 84:11; Jemesa 1:2-5.) Ke mani ca sara na ituvaki eda sotava, eda nuidei ni kila vinaka na Kalou na noda rarawa, ena vukei keda nida ka talei vua.—Same 56:8.

¹⁸ Ena uqeti keda na noda lomani Jiova meda vakananuma vakatitobu na nona ibulibuli kei na so tale na veika totoka e cakava. Eda vakaraitaka nida lomana na Kalou da qai doka na nona Vosa nida vulica vagumatua. Nida lomani Jiova eda na dau vakavolekati keda vua ena masu. Ena titobu tale ga noda lomana na Kalou nida vakasamataka na isoro ni veivoli e vakarautaka me baleta noda ivalavala ca. (1 Joni 2:1, 2) Qori eso ga na vuna eda na via dolea lesu kina na loloma tawayalani i Jiova.