1, 2. 1) ¿Baʼax eʼesiktech jach u yaabiltmaj u kaajal Jéeoba? 2) ¿Bix beetaʼanil wíinik tumen Jéeoba?

¿BAʼAX eʼesiktech jach u yaabiltmaj u kaajal Jéeoba? Antes k-núukik le kʼáatchiʼaʼ koʼox ilik jujunpʼéel ejemploʼob. Tayleneeʼ ku tuklik kaʼacheʼ tuláakal baʼax ken u beeteʼ kʼaʼabéet u jóokʼol jach maʼalob, le oʼolal ku lúubul u yóol ken u yil maʼ tu jóokʼol wa baʼax jeʼex u tukultmiloʼ. Le sukuʼunoʼoboʼ tu yaʼaloʼobtiʼeʼ maʼ maʼalob ka tuukulnak beyaʼ. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Wa maʼ u yaabiltmen Jéeobaeʼ, bejlaʼa tsʼoʼok u xuʼulul u tsʼáaikten consejoeʼ». Brigitte, juntúul kiik tu líiʼsaj tu juunal kaʼatúul u paalal, ka tsʼoʼok u kíimil u yíichameʼ, ku yaʼalik: «Teʼ tu yóokʼol kaab Satanasaʼ jach talam u líiʼsik máak u paalal, maases wa chéen juntúul tiʼ le taatatsiloʼob líiʼsikoʼ. Pero tsʼoʼok in tsʼáaik cuenta u yaabiltmen Jéeoba, tumen kex ku lúubul in wóol yéetel jach yaj baʼax kin muʼyajtikeʼ tsʼoʼok u yáantken yéetel mix juntéen u chaʼa in muʼyajtik maas tiʼ le ku páajtal in aguantartikoʼ» (1 Cor. 10:13). Sandra xaneʼ yaan junpʼéel kʼojaʼanil tiʼ minaʼan u tsʼaakil. Tiʼ junpʼéel asambleaeʼ, juntúul kiikeʼ jach tu yeʼesaj u yutsil tiʼ. U yíicham Sandraeʼ, ku yaʼalik: «Kex maʼ k-kʼaj óol kaʼach le kiikoʼ, jach kiʼimakchaj k-óol ka t-ilaj  bix u yeʼesiktoʼon u yutsil. Kex maʼ nukuch baʼaloʼob ku beetik le sukuʼunoʼob yéetel le kiikoʼob t-oʼolaloʼ ku yeʼesik bukaʼaj u yaabiltmiloʼon Jéeoba».

² Tuláakal wíinik ku yuʼubik kʼaʼabéet u yeʼesik yaabilaj yéetel kʼaʼabéet xan u yaabiltaʼal tumen bey beetaʼanil tumen Jéeoba. Chéen baʼaleʼ ken kʼojaʼanchajak máak, ken pʼáatak minaʼan taakʼin tiʼ wa ken u yil maʼ tu bin maʼalobil tiʼ teʼ kʼaʼaytajoʼ jeʼel u tuklik maʼ yaabiltaʼan tumen Jéeobaeʼ. Wa ku káajal k-tuukul beyaʼ unaj k-kʼaʼajsikeʼ jach koʼoj k-tojol tu táan Jéeoba yéetel letiʼeʼ bey ku machik k-kʼab utiaʼal u yáantkoʼoneʼ. Wa ku chúukpajal k-óol tiʼ letiʼeʼ mix bikʼin ken u pʼatoʼon (Isa. 41:13; 49:15).

3. ¿Baʼaxoʼob jeʼel u yáantkoʼon k-il jach u yaabiltmoʼon Jéeobaeʼ?

³ Le kiikoʼob t-chʼaʼchiʼitaj tu káajbaloʼ tu yiloʼobeʼ Dioseʼ mix juntéen ku pʼatik máak ken u aktáant problemaʼob. Toʼon xaneʼ unaj k-confiar de ke Jéeobaeʼ mix juntéen ken u pʼatoʼon (Sal. 118:6, 7). Teʼ xookaʼ yaan k-ilik kanpʼéel baʼaloʼob eʼesik u yaabiltmoʼon Jéeoba: 1) le baʼaxoʼob u beetmoʼ, 2) le Bibliaoʼ, 3) le oracionoʼ yéetel 4) u kuxtal Jesús tu kʼubaj t-oʼolaloʼ. Wa k-tuukul tiʼ le baʼaloʼob tsʼoʼok u beetik Jéeoba utiaʼal u yáantkoʼonoʼ yaan k-maas tsʼáaik u graciasil tiʼ yoʼolal le yaabilaj ku yeʼesiktoʼonoʼ. Le salmistaoʼ tu yaʼalaj: «Jéeoba, yaan in kʼaʼajsik le baʼaxoʼob a beetmoʼ. Yaan in kʼaʼajsik tuláakal le nukuch baʼaloʼob a beetmaj úuchjeakiloʼ. Yaan in tuukul tiʼ tuláakal le baʼaxoʼob a beetmoʼ, yaan u chʼíikil in tuukul tiʼ baʼaxoʼob ka beetik» (Salmo 77:11, 12, TNM).

4. ¿Baʼax ku yeʼesiktoʼon tuláakal le baʼaxoʼob u beetmaj Jéeobaoʼ?

⁴ Ken k-il le baʼaxoʼob u beetmaj Jéeobaoʼ k-tsʼáaik cuenta bukaʼaj u yaabiltmiloʼon (Rom. 1:20). Por ejemploeʼ Jéeobaeʼ maʼ chéen tu beetaj le Luʼum utiaʼal u kajtal wíinikoʼ, baʼaxeʼ tu tsʼáaj tuláakal baʼax kʼaʼabéettiʼ utiaʼal u yantal kiʼimak óolal ichil u kuxtaloʼ. Jeʼex k-ojliloʼ toʼoneʼ kʼaʼabéet k-janal yéetel Jéeobaeʼ u tsʼaamajtoʼon u jejeláasil baʼaloʼob jach kiʼtak utiaʼal k-jaante, le oʼolal ken k-jaanteʼ jach k-disfrutartik (Ecl. 9:7). Juntúul kiik ku kʼaabaʼtik Catherine, kajaʼan Canadaeʼ, jach uts tu tʼaan u yilik le baʼaxoʼob u beetmaj Jéeobaoʼ, maases tu mesil abril. Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Jach jatsʼuts in wilik bix u yaʼaxtʼubeʼental tuláakal baʼal. Le looloʼoboʼ tsʼaʼan u kʼiinil utiaʼal u jóokʼloʼob, u temporadail u taal u jejeláasil chʼíichʼoʼob, tak le chan tsʼunuʼum ku suut janal teʼ chan nuʼukul in chʼuykíintmaj tu ventanail in cocinaoʼ. Tuláakal le baʼaloʼobaʼ ku yeʼesik bukaʼaj u yaabiltmiloʼon Jéeoba». Jéeobaeʼ jatsʼuts u yilik tuláakal baʼaxoʼob u beetmaj yéetel u kʼáat ka k-disfrutart xan (Bax. 14:16, 17).

5. Le bix beetaʼanil wíinikoʼ, ¿bix u yeʼesik u yaabilaj Jéeoba?

⁵ Tuláakloʼon jeʼel u páajtal k-meyaj yéetel k-disfrutartik le meyaj k-beetkoʼ tumen bey u beetmiloʼon Jéeobaoʼ (Ecl. 2:24). Ichil le meyaj u tsʼaamaj Jéeoba tiʼ máakoʼ táakaʼan u chupik le Luʼum yéetel u paalaloʼ, u paakʼaliʼ, u kanáantik le kayoʼoboʼ, le chʼíichʼoʼoboʼ yéetel u kanáantik tuláakal le baʼaxoʼob kuxaʼanoʼoboʼ (Gén. 1:26-28). Tsʼoʼoleʼ tu tsʼáaj xan toʼon jatsʼuts modosoʼob utiaʼal u páajtal k-seguertik u ejemplo (Efe. 5:1).

6. ¿Baʼaxten le Bibliaoʼ junpʼéel jatsʼuts regalo?

⁶ Jéeobaeʼ tumen jach u yaabiltmoʼoneʼ tu tsʼáajtoʼon junpʼéel jatsʼuts regalo: le Bibliaoʼ. Teʼeloʼ ku yaʼaliktoʼon bix letiʼ yéetel bix u yilik wíinik. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik bix tu yuʼubiluba Jéeoba tu yoʼolal le israelitaʼob kex yaan hora maʼ tu yuʼuboʼob tʼaaniʼ. Salmo 78: 38, ku yaʼalik: «[Dioseʼ] tu chʼaʼaj óotsilil tiʼob, maʼ tu chʼéejsajoʼobiʼ, ka tu saʼatsaj u kʼebanoʼob. Yaʼab u téeneleʼ tu tsʼáaj juntséelil u kʼuuxil, maʼ tu chaʼaj u bisaʼal tumen le pʼujaʼaniloʼ». Ken tuukulnakoʼon tiʼ baʼax ku yaʼalik le tekstoaʼ ku yáantkoʼon k-ileʼ jach u yaabiltmoʼon Jéeoba yéetel maʼatech u pʼatkoʼon. Letiʼeʼ mantatsʼ ku yilik u yáantkoʼon (xok 1 Pedro 5:6, 7).

7. ¿Baʼaxten unaj k-ilik le Biblia bey junpʼéel tesorooʼ?

⁷ Toʼoneʼ unaj k-ilik le Biblia bey junpʼéel tesorooʼ. ¿Baʼaxten? Tumen letiʼe Biblia ku meyaj tiʼ Jéeoba utiaʼal u tsikbal t-éeteloʼ. Wa juntúul taatatsil mantatsʼ táan u tsikbal yéetel u hijoeʼ yaan u maas yaabiltikubaʼob yéetel yaan u maas antal confianza ichiloʼob. Jéeobaeʼ juntúul Taatatsil jach u yaabiltmoʼon. Tsʼoʼoleʼ kex mix juntéen k-il yéetel mix juntéen k-uʼuy u vozeʼ, ken k-xok le Bibliaoʼ bey ka tsikbalnakoʼon tu yéeteleʼ (Isa. 30:20, 21). Beyaʼ k-kʼuchul k-maas kʼaj óolte yéetel k-confiar tiʼ letiʼ, maʼ unaj u tuʼubultoʼoneʼ letiʼeʼ mantatsʼ táan u kaʼanskoʼon yéetel u kanáantkoʼon (xok Salmo 19:7-11 yéetel Proverbios 1:33).

8, 9. 1) ¿Baʼax u kʼáat Jéeoba ka k-ojéelte? 2) ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le baʼax úuch tiʼ Jehosafatoʼ?

⁸ Jéeobaeʼ u kʼáat ka k-ojéelteʼ jach u yaabiltmoʼon. Letiʼeʼ maʼ chéen ku chʼíikil u yil le baʼaxoʼob maʼ maʼalobtak k-beetkoʼ, baʼaxeʼ maases ku yilik le baʼaxoʼob maʼalobtak k-beetkoʼ (2 Cró. 16:9). Koʼox ilik bix úuchik u yilik Jéeoba le baʼaxoʼob maʼalobtak tu beetaj Jehosafat, u reyil Judaoʼ.  Jehosafateʼ tu chʼaʼtuklaj u beetik junpʼéel baʼal maʼ maʼalobiʼ tumen tu nupuba yéetel Acab, u reyil Israel, utiaʼal u baʼateʼel tu contra le sirioʼob yanoʼob Ramot-galaadoʼ. Cuatrocientos maʼ jaajil profetaʼobeʼ tu yaʼaloʼob tiʼ Acab yaan u ganartikoʼob le baʼateloʼ. Chéen baʼaleʼ Micaya, u profeta Jéeobaeʼ, tu yaʼalaj tiʼ Jehosafateʼ wa ku binoʼob baʼateleʼ yaan u perderoʼob. Le baʼax tu yaʼalaj u profeta Jéeobaoʼ béeychaji, Acabeʼ kíimsaʼabi yéetel Jehosafateʼ jach óolak xan kíimsaʼak. Ka tsʼoʼok le baʼateloʼ Jéeobaeʼ tu túuxtaj Jehú tiaʼal u yaʼalik tiʼ Jehosafat maʼ maʼalob le baʼax tu beetoʼ. Chéen baʼaleʼ Jehueʼ tu yaʼalaj xan tiʼ: «Yaan baʼaxoʼob uts a beetmaj» (2 Cró. 18:4, 5, 18-22, 33, 34; 19:1-3).

⁹ Táanil tiʼ u yúuchul lelaʼ Jehosafateʼ tu yaʼalaj tiʼ le principeʼob, le levitaʼob yéetel tiʼ le sacerdoteʼob ka xiʼikoʼob tiʼ tuláakal u kaajiloʼob Judá utiaʼal ka u kaʼansoʼob tiʼ u kajnáaliloʼob baʼax ku yaʼalik u Ley Jéeoba. Le baʼax tu beetoʼobaʼ jach yaʼab utsil tu taasaj tumen tak le máaxoʼob táanxel luʼumiloʼob tu kʼaj óoltoʼob Jéeobaoʼ (2 Cró. 17:3-10). Jeʼex k-ilkoʼ kex Jehosafat tu beetaj baʼaloʼob maʼ maʼalobtakeʼ, Jéeobaeʼ maʼ tu tuʼubsaj le baʼaxoʼob maʼalobtak u beetmoʼ. Le baʼax úuch tiʼ Jehosafatoʼ jach ku líiʼsik k-óol tumen toʼon xaneʼ yaan horaeʼ k-beetik baʼaloʼob maʼ maʼalobtakiʼ. Chéen baʼaleʼ wa k-tsʼáaik k-óol k-meyajt Jéeobaeʼ, letiʼeʼ yaan u yaabiltikoʼon yéetel mix bikʼin ken u tuʼubs le baʼaloʼob maʼalobtak k-beetmoʼ.

10, 11. 1) ¿Baʼaxten junpʼéel jatsʼuts regalo le oracionoʼ? 2) ¿Bix u núukik Dios k-oración? (Ilawil le foto yaan tu káajbal le xookaʼ.)

¹⁰ Juntúul taatatsil u yaabiltmaj u paalaleʼ ku jóoʼsik tiempo utiaʼal u tsikbal tu yéeteloʼob wa yaan baʼax taak u yaʼalikoʼobtiʼ. Le taatatsiloʼ jach u kʼáat u yuʼub bix yaniloʼob tumen u yaabiltmoʼob. K-Taata Jéeoba xaneʼ jach u yaabiltmoʼon, le oʼolal ken orarnakoʼon tiʼ letiʼeʼ jach ku yuʼubikoʼon. ¡Junpʼéel jatsʼuts privilegio k-tsikbal yéetel Jéeoba!

¹¹ Le oracionoʼ junpʼéel jatsʼuts regalo tumen ku tsʼáaiktoʼon u páajtalil k-tsikbal yéetel Jéeoba jeʼel baʼalak horaeʼ. Letiʼeʼ k-Amigo yéetel jeʼel baʼaxak hora ka orarnakoʼon tiʼ letiʼeʼ ku yuʼubikoʼon. Taylene, le kiik t-chʼaʼchiʼitaj tu káajbaloʼ, ku yaʼalik: «Jeʼel u páajtal a tsikbaltiktiʼ jeʼel baʼaxakeʼ». Ken k-aʼal tiʼ Jéeoba jach bix k-uʼuyikbaeʼ, letiʼeʼ yaan horaeʼ ku núukiktoʼon yéetel junpʼéel teksto tiʼ le Bibliaoʼ, junpʼéel xook tiʼ wa baʼax publicacionil wa yaan horaeʼ yéetel baʼax ku yaʼalik juntúul kiik wa juntúul sukuʼun. Yaan horaeʼ mix máak naʼatkoʼon, chéen baʼaleʼ Jéeobaeʼ ku yuʼubik baʼax k-aʼaliktiʼ yéetel ku naʼatik bix k-uʼuyikba. Le bix u núukik k-oracionoʼ ku yeʼesik jach u yaabiltmoʼon.

12. ¿Baʼaxten unaj k-xakʼaltik le oracionoʼob yaan teʼ Bibliaoʼ? Tsʼáa junpʼéel ejemplo tiʼ le oracionoʼob yaan teʼ Bibliaoʼ.

¹² Yaʼab baʼaloʼob jeʼel u páajtal k-kanik tiʼ le oracionoʼob yaan teʼ Bibliaoʼ. Teʼ Adoración ich Familiaoʼ maʼalob ka k-jóoʼs tiempo utiaʼal k-xakʼaltik le jejeláas oracionoʼobaʼ. Ken k-xakʼalt bix úuchik u orar le máaxoʼob meyajt Dios úuchjeakiloʼ yaan u yáantkoʼon utiaʼal k-maas maʼalobkíint bix k-orar. Ichil le oracionoʼobaʼ tiaʼan le tu beetaj Jonás desde tu nakʼ le nuxiʼ kayoʼ (Jon. 1:17–2:10). Tiaʼan xan le tu beetaj Salomón ka tu kʼubaj le templooʼ (1 Rey. 8:22-53). Tsʼoʼoleʼ maʼalob xan ka tuukulnakoʼon tiʼ u oracionil le padrenuestro tu beetaj Jesusoʼ (Mat. 6:9-13). Le oʼolaleʼ maʼ u tuʼubultech a ‹waʼalik tiʼ Dios baʼax a kʼáat›. Wa ka beetkeʼ ‹u jeetsʼelil Dios ku táatsʼmáansik tuláakal tuukuloʼobeʼ yaan u kanáantik a puksiʼikʼal yéetel a tuukul› (Fili. 4:6, 7). Tsʼoʼoleʼ maʼ kun xuʼulul k-tsʼáaik u graciasil tiʼ Jéeoba yoʼolal le yaabilaj ku yeʼesiktoʼonoʼ.

13. ¿Baʼax ku páajtal u yantaltoʼon yoʼolal u kuxtal Jesús tu kʼuboʼ?

¹³ Utiaʼal «ka yanaktoʼon kuxtal[eʼ]» Jéeobaeʼ tu tsʼáajtoʼon junpʼéel jatsʼuts regalo: u kuxtal u Hijo (1 Juan 4:9). Le baʼax tu beetaj Jéeobaaʼ ku yeʼesik bukaʼaj u yaabiltmiloʼon. Le apóstol Pablooʼ tu yaʼalaj: «Cristoeʼ kíim tu yoʼolal le kʼasaʼan máakoʼob le ka tu chukaj u kʼiiniloʼ. Tumen u suukileʼ mix máak ku tsʼáaik u kuxtal yoʼolal juntúul máak toj u kuxtal; baʼaleʼ yoʼolal le máak utsoʼ, maʼ xaaneʼ yaan máax jeʼel u yóotik u tsʼáa u kuxtal tu yoʼolaleʼ. Dioseʼ tu yeʼesajtoʼon u yaabilaj, tumen kex j-kʼeban máakoʼon kaʼacheʼ, Cristoeʼ kíim t-oʼolal» (Rom. 5:6-8). U kuxtal Jesusoʼ letiʼe baʼax maas eʼesik jach u yaabiltmoʼon Diosoʼ, lelaʼ ku tsʼáaiktoʼon u páajtalil k-bisikba tu yéetel.

14, 15. 1) U kuxtal Jesús tu kʼuboʼ, ¿baʼax utsil ku taasik tiʼ le máaxoʼob yéeyaʼanoʼoboʼ? 2) U kuxtal Jesús tu kʼuboʼ, ¿baʼax utsil ku taasik tiʼ le máaxoʼob maʼ yéeyaʼanoʼoboʼ?

¹⁴ U chan múuchʼ sukuʼunoʼob yéeyaʼanoʼobeʼ ku yuʼubikoʼob jach especial bix yaabiltaʼaniloʼob tumen Jéeoba (Juan 1:12, 13; 3:5-7). Le sukuʼunoʼobaʼ u kiliʼich muukʼ Dios yéeyikoʼob, le oʼolal jeʼel u páajtal u yaʼalaʼaleʼ u paalaloʼob (Rom. 8:15, 16). Wa yaan yéeyaʼanoʼob pʼaatloʼob way Luʼumeʼ, ¿baʼaxten tu yaʼalaj Pabloeʼ tu múuchʼ kukíintoʼob «teʼ kaʼanilbeʼen kúuchiloʼob junmúuchʼ yéetel Cristo Jesusoʼ»? (Efe. 2:6). Tumen Jéeobaeʼ tsʼoʼok u tsʼáaiktiʼob u esperanzail u kuxtaloʼob minaʼan u xuul teʼ kaʼanoʼ (Efe. 1:13, 14; Col. 1:5).

¹⁵ Tuláakal le máaxoʼob maʼ yéeyaʼanoʼoboʼ jeʼel u páajtal u kʼuchul u beetubaʼob u amigoʼob Dios wa ku tsʼáaik u fejoʼob tiʼ u kuxtal Jesús tu kʼuboʼ. Letiʼob xaneʼ yaan u kʼuchul u beetubaʼob u paalaloʼob Dios yéetel yaan u béeytal u kuxtaloʼob utiaʼal minaʼan u xuul way Luʼum tiʼ junpʼéel Paraísoeʼ. U kuxtal Jesús tu kʼuboʼ ku yeʼesik bukaʼaj u yaabiltmil Jéeoba tuláakal máak (Juan 3:16). ¡Jach kiʼimak k-óol k-ojéeltikeʼ wa k-meyajtik Dios yéetel chúukaʼan óolaleʼ yaan u tsʼáaiktoʼon junpʼéel maʼalob kuxtal teʼ túumben luʼumoʼ! Le oʼolaleʼ koʼox eʼesik jach nojoch baʼal k-ilik u kuxtal Jesús tu kʼuboʼ.

16. ¿Baʼax ken k-beet wa k-tuukul tiʼ bix u yaabiltmiloʼon Jéeoba?

¹⁶ Jach táaj yaʼab bix u yeʼesik Jéeoba u yaabiltmoʼon. Le rey Davidoʼ tu yaʼalaj: «Bukaʼaj taamil in tiaʼal teen a tuukuloʼob; minaʼan [...] [u xuul] a tuukul. Wa ka in wóolt in xokoʼobeʼ, jach yaʼaboʼob bey u maʼay luʼumeʼ» (Sal. 139:17, 18). Wa k-tuukul tiʼ bix u yeʼesiktoʼon Jéeoba u yaabiltmoʼoneʼ yaan k-yaabiltik xan yéetel yaan k-tsʼáaik k-óol k-meyajte.

17, 18. ¿Bix jeʼel k-eʼesik k-yaabiltmaj Dioseʼ?

¹⁷ Yaʼab bix jeʼel k-eʼesik tiʼ Jéeoba jach k-yaabiltmeʼ. Junpʼéel bixeʼ letiʼe ken k-tsikbalt tiʼ uláakʼ máakoʼob baʼaxoʼob ken u beet u Reinooʼ (Mat. 24:14; 28:19, 20). K-eʼesik xan k-yaabiltmaj ken chúukpajak k-óol tiʼ letiʼ ken yanaktoʼon problemaʼob (xok Salmo 84:11 yéetel Santiago 1:2-5). Kex wa jach nojoch le problema k-aktáantikoʼ, Jéeobaeʼ ku yilik baʼaxoʼob táan k-muʼyajtik yéetel ku yáantkoʼon tumen jach koʼoj k-tojol tu táan (Sal. 56:8).

¹⁸ Wa k-yaabiltmaj Jéeobaeʼ yaan k-tuukul tiʼ tuláakal le baʼaxoʼob u beetmoʼ yéetel yaan k-xokik le Bibliaoʼ. Tsʼoʼoleʼ wa k-yaabiltmaj xan Jéeobaeʼ yaan k-orar mantatsʼ tiʼ letiʼ yéetel yaan k-maas bisikba tu yéetel. Ken tuukulnakoʼon xan tiʼ u kuxtal Jesús tu kʼuboʼ yaan k-maas yaabiltik Jéeoba (1 Juan 2:1, 2). Jeʼex tsʼoʼok k-ilkoʼ Jéeobaeʼ jach u yaabiltmoʼon yéetel le baʼaxoʼob tsʼoʼok k-ilkaʼ ku kaʼansiktoʼon baʼax unaj k-beetik utiaʼal k-eʼesik k-yaabiltmaj xan.