Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

Zangamenu naVatu Namulikata Navo muMakumbi Ano Akukuminyina

Zangamenu naVatu Namulikata Navo muMakumbi Ano Akukuminyina

“Kulikata navatu vavapi cheji kwenyekanga vilinga vyamwaza.”—KOLI. 1, 15:33.

MYASO: 73, 119

1. Tuli nakuyoyela mulwola muka?

TULI nakuyoyela mumakumbi amakalu chikuma. Mbimbiliya yavuluka lwola luze lwaputukile mu 1914 kupwa “makumbi akukuminyina.” Vyuma vyavipi vali nakumona vatu makumbi ano, vinapihi chikuma kuhambakana muze vyapwile shimbu kanda mwaka kana uze, kaha vili nakusolola hatoma nge tuli nakuyoyela ‘mulwola lwalukalu.’ (Chimo. 2, 3:1-5) Kaha nawa kaye kali nakupihilako lika mwomwo Mbimbiliya yahanjikile chimweza ngwayo, “vatu vakuhuka navaka-kuhungumwisa vakwavo navayanga nakupihilako lika.”—Chimo. 2, 3:13.

2. Vilinga muka vyavipi vize vamona vatu kupwa nge hikuhema kaha mukaye? (Talenu muvwimbimbi wakulivanga.)

2 Vatu vavavulu veji kumonanga vilinga yahunga Mbimbiliya vyakufwana nge ulyanyi, naujila, nakupanda, navyuma vyeka vyavipi kwijiva nge hikuhema kaha. Chakutalilaho, Internet najipolongalamu jahatelevijini, najivindiyo, namikanda, najimangazini vyeji kusololanga hatoma ulyanyi naujila. Vilinga vimwe vize vamwenenga vatu kunyima kupwa vyakuhenga vanavitavisa jino namujifulumende jimwe. Oloze vilinga kana Kalunga avimona kupwa vyakuhenga.—Tangenu Wavaka-Loma 1:28-32.

3. Vatu vaze veji kuyoyanga kweseka namwaya jishimbi jaKalunga vavamona ngachilihi?

3 Mulikulukaji lyamyaka lyakulivanga, vaka-kukavangiza Yesu kavazanyinenga muvilinga vyamajilo vize vamwenenga vatu nge hikuhema kahako. Vavayanjishilenga nakuvavangijikila vyuma vyavipi mwomwo yavilinga vyavo vyamwaza. Kaposetolo Petulu asonekele ngwenyi: “Valikomokela mwomwo enu [vaka-Kulishitu] kamweshi kulahila navo hamwe muvilinga vyakuhuka vyamajiloko, ngocho veji kumisaulanga.” (Petu. 1, 4:4) Namakumbi ano nawa, vaka-kaye vamona vatu vaze veji kuyoyanga kweseka namwaya jishimbi jaKalunga kupwa vakusalila. Kaha nawa vatu “vosena vaze vafwila kuyoya mwaya muchima wakuzachila Kalunga hakulikata naKulishitu Yesu, navakiko navavayanjisanga.”—Chimo. 2, 3:12.

“KULIKATA NAVATU VAVAPI CHEJI KWENYEKANGA VILINGA VYAMWAZA”

4. Visoneka vyatukanyisa kulinga vyuma muka kutalisa kukaye?

4 Visoneka vyalweza vatu vaze vali nakusaka kulinga mwaya muchima waKalunga nge kavatela kuzanga kano kaye navilinga vyako vyavipiko. (Tangenu WaYowano 1, 2:15, 16.) Mauka avaka-kwitava, navaka-kwazana muvihande vyamapolitiki, namauka atala havyakusekasana amuno mukaye, kuhakilako namauka avo atala hamijimbu, osena atwama mungolo jaSatana Liyavolo uze apwa “kalunga wakatwamino kamyaka yino.” (Koli. 2, 4:4; Yowa. 1, 5:19) Ngocho, hakupwa tuvaka-Kulishitu, twatela kuzangama navatu natulikata navo. Mazu aKalunga ahanjikile chishina kanechi chachilemu ngwawo: “Kanda navamihungumwisako. Kulikata navatu vavapi cheji kwenyekanga vilinga vyamwaza.”—Koli. 1, 15:33.

5, 6. Vatu muka vaze katwatela kulikata navoko, kaha mwomwo ika?

5 Katwatela kulikata navatu vavilinga vyavipiko kuchina navenyeka vilinga vyetu vyamwaza. Echi kachalumbununa kaha kulihenda kuvatu vavilinga vyavipi vaze kavetavako, oloze chatalisa nakuli vatu vaze veji kulyonganga kulemesa Yehova okunyi vali nakuhokola jishimbi jenyi mwakuchisakula mumichima yavo. Nge vatu vaze valivuluka kupwa vaka-Kulishitu navalinga shili nakukana kupihilila nakwalumuka, kaha katwatela kulikata navoko.—Loma 16:17, 18.

6 Nge natulikata navatu vaze kavononoka jishimbi jaKalungako, kaha tunahase kupwa natato yakulinga vyuma vyavipi vize veji kulinganga mangana tulivwasane navo. Chakutalilaho, nge natulikata navaka-ujila, kaha vanahase kutuhungumwisa nayetu mangana tuputuke kulinga ujila. Vyuma kanevi vinalingiwanga nakuli vaka-Kulishitu vamwe, kaha vamwe vanavahangenga namuchikungulwilo mwomwo yakuhona kupihilila nakwalumuka. (Koli. 1, 5:11-13) Nge kaveshi kupihilila nakwalumukako, kaha navapwa nge vatu vaze ahanjikile kaposetolo Petulu.—Tangenu WaPetulu 2, 2:20-22.

7. Vatu muka vaze twatela kulikata navo kupwa masepa jetu?

7 Numba tuhu twatela kupwa valikoji kuvatu vaze kavakavangiza jishimbi jaKalungako, oloze katwatela kulikata navo chikuma nakupwa masepa jetuko. Ngocho, nachipwa chakuhenga kuli Chinjiho chaYehova wamujike kusaka kupwa muulo namutu uze kapwa ngamba yaKalunga wakushishikako, uze nawa kavumbika jishimbi jakwoloka jaKalungako. Kulama kulonga chetu hakupwa tuvaka-Kulishitu chapwa chachilemu chikuma kuhambakana kufumakana kuvatu vaze kavononoka jishimbi jaYehovako. Twatela kulikata kaha navatu vaze veji kulinganga mwaya muchima waKalunga. Yesu ambile ngwenyi: “Weshowo eji kulinganga mwaya muchima waKalunga, ikiye ndumbwami walunga, ikiye ndumbwami wapwevo, ikiye mama.”—Mako 3:35.

8. Kulikata navatu vavapi chahungumwishile ngachilihi vaIsalele?

8 VaIsalele vamwene ponde yatwama hakulikata navatu vavapi. Omu Yehova asokwele vaIsalele muEjipitu mulifuchi lyaundungo nakuvatwala muLifuchi lyaLushiko, avakanjile kulikata navaka-mafuchi aze. Ambile ngwenyi: “Kanda namukalifukula kutulunga twavo chipwe kumikunyula mukavazachileko, kaha nawa kanda namukalondezeza vilinga vyavoko. Oloze kapuzulenu tulunga twavo nakuchika jipanda javo jajila jamalolwa. Zachilenunga Yehova Kalunga kenu.” (Kulo. 23:24, 25) Chaluvinda, vaIsalele vavavulu kavononokele jindongi avahanyine Kalungako. (Samu 106:35-39) Hakuwana nge kavapwile vakushishika kuli Kalungako, Yesu avalwezele ngwenyi: “Talenu! Zuvo yenu vanamiselayo.” (Mateu 23:38) Yehova akanyine vaIsalele nakuputuka kuzachisa chikungulwilo chachihya chavaka-Kulishitu.—Vili. 2:1-4.

ZANGAMENU NAVYUMA MWEJI KUTANGANGA NAKUTALA

9. Mwomwo ika twatela kuzangama namijimbu yamuno mukaye?

9 Mijimbu yayivulu veji kuhanjikanga muno mukaye yinahase kuhungumwisa vaka-Kulishitu. Vyuma veji kuhanjikanga kavyeshi kukafwa vatu vafwelele Yehova najishiko jenyiko. Oloze vyuma kana vyeji kusololanga vilinga vyatwama mukaye kaSatana navyuma afwila. Ngocho twatela kuzangama chikuma kuchina vyuma kana navitulingisa tupwenga “namuchima wakufwila vyuma vyahakaye.”—Chitu. 2:12.

10. Vyuma muka navikasoloka kumijimbu yayipi yili muno mukaye?

10 Mijimbu yayipi yamuno mukaye kalinwomu vayifumiseko. Mijimbu yoseneyi navakayifumisako omu navakanongesa kaye kaSatana. Mazu aKalunga amba ngwawo: “Kaye kali nakuhita hamwe nakufwila chako, oloze ou eji kulinganga mwaya muchima waKalunga mwatwamanga haya myaka yosena.” (Yowa. 1, 2:17) Chochimwe nawa, muka-kwimba jisamu ambile ngwenyi: “Vatu vavapi navakavafumisako, oloze vaze vatalilila kuli Yehova navakaheta mavu. Oloze vavavwovu navakaheta mavu, kaha navakalivwisa kuwaha kuunda chamwenemwene.” Hamyaka ingahi? “Vaka-kwoloka navakaheta mavu, kaha navakatwamangaho haya myaka yosena.”—Samu 37:9, 11, 29.

11. Kalunga eji kutuhananga ngachilihi kulya chakushipilitu?

11 Makumbi ano, liuka lyaYehova lili nakulinga vyuma vize navitetekela vatu kukuyoya chahaya myaka yosena, vize vyalihandununa navyuma vyamukaye kano. Yesu alombele kuli Yehova ngwenyi: “Echi chikiko kuyoya chahaya myaka yosena, kukutachikiza ove Kalunga umwe kaha wamuchano, nayou nawa watumine, Yesu Kulishitu.” (Yowa. 17:3) Setu wamwilu ali nakuzachisa liuka lyenyi mangana atuhane kulya chachivulu chakushipilitu. Tuli nakulivwisa kuwaha vyuma vize vyeji kutukafwanga tulemese Kalunga, vyakufwana nge jimangazini, najimbuloshuwa, namikanda, najivindiyo, nakeyala yetu yahaInternet. Liuka lyaKalunga nawa lyeji kutuwahishilanga kukunguluka chize cheji kupwanga muvikungulwilo vyakuzomboka 110,000 mukaye kosena. Nge tuli kukukunguluka chetu chachikungulwilo, nachachihanda nachangalila, tweji kushimutwilanga havyuma yahanjika Mbimbiliya vize vyeji kutulingisanga tufwelele Kalunga najishiko jenyi.—Hepe. 10:24, 25.

KUMBATA CHIPWE KUSOMBOKELA “MULI MWATA KAHA”

12. Lumbununenu vyuma yahuhumuna Mbimbiliya kutalisa kukumbata chipwe kusombokela “muli Mwata kaha.”

12 Chapwa chachilemu kuli vaka-Kulishitu vavajike vaze vali nakusaka kumbata chipwe kusomboka kusakula kanawa vatu vakulikata navo. Mazu aKalunga atuhuhumuna hatoma ngwawo: “Kanda namulikasa toka navatu vaze kavetavako. Mwomwo kwoloka naupapwoki vyalikachila halihize? Nyi mumunyi namilima vyalikachila halihize?” (Koli. 2, 6:14) Mbimbiliya yahuhumuna vangamba jaKalunga vaze vali nakutonda mutu wakutwama nenyi muulo ngwayo, vatela kumbata chipwe kusombokela “muli Mwata kaha,” kulumbununa nge vatela kumbata kaha mutu wakulihana, nakumbapachisa, uze ali nakulemesa Yehova nakutwama kweseka navyuma vahanjika muVisoneka. (Koli. 1, 7:39) Kumbata chipwe kusomboka kuli ndumbwetu nachikafwa muka-Kulishitu kulama kulonga chenyi kumeso aYehova.

13. Jishimbi muka Kalunga ahanyine vaIsalele kutalisa kumalo?

13 Yehova atachikiza vyuma vasaka vangamba jenyi, kaha navahuhumunanga vatachikize vyuma asaka kutalisa kuchihande chaulo. Talenu vyuma ahanjikile Kalunga kuli vaIsalele kuhichila muli Mose. Hakuwana nge vaIsalele vavajingilikile kuli vatu vaze kavazachililenga Yehovako, vavahuhumwine ngwavo: “Kanda namukalimbachila navoko. Kanda namukahangisa vana venu vamapwevo kuli vana vavo vamalunga chipwe kumbachila vana venu vamalunga vana vavo vamapwevoko. Mwomwo navakazondola vana venu vakazeneke kukavangiza Kalunga, nakuputuka kuzachila tulunga veka. Kaha utenu waYehova naukeza hali enu nakuminongesa washi.”—Lushi. 7:3, 4.

14, 15. Kuhumbula jishimbi jaYehova chahungumwishile ngachilihi Solomone?

14 Omu Solomone mwanaNdavichi aputukile kuyula, alombele mangana, kaha Kalunga amuhanyine mangana amavulu. Ngocho Mwangana Solomone afumakanyine chikuma kupwa muka-kuyula wamangana mulifuchi lyaluheto. Omu mwangana wapwevo wakuSheva ayile kuli Solomone, ambile ngwenyi: “Kangwetavilile mujimbu kanako, kuvangomu nguneza nakulimwena nameso ami. Vyuma vangulwezele vyapwile vyavindende kaha. Mangana ove naluheto uli nalwo vinahambakana napuho ngwevwile.” (Vamya. 1, 10:7) Oloze Solomone ahanyine chakutalilaho chachipi kuli vatu vaze navahumbula jishimbi jaKalunga jakumbachila chipwe kusombokela kaha muli Mwata.—Kwambu. 4:13.

15 Numba tuhu Solomone vamulingilile vyuma vyamwaza kuli Kalunga, oloze ahumbwile jishimbi jaKalunga jize jakanyishile kumbata mapwevo vakumafuchi aze avajingilikile, vatu vaze kavalemeselenga Yehovako. Solomone “azangile mapwevo vakumafuchi eka vavavulu,” kaha kutwala muze ambachile jino mapwevo 700 natulumbu twamasano 300. Vyuma muka vyafuminemo? Omu Solomone ashinakajiwile, mapwevo jenyi vaze valemeselenga tulunga veka “valumwine muchima wenyi, kaha aputukile kukava tulunga veka, . . . Solomone alingile vyuma vyavipi kumeso aYehova.” (Vamya. 1, 11:1-6) Omu Solomone alikachile navatu vavapi, manganenyi amukumine nakumulingisa jino asosoloke kukulemesa chamuchano. Echi chakutalilaho chachipi chatela kulingisa vaka-Kulishitu vaze vali nakushinganyeka kumbata chipwe kusomboka kumutu uze kalemesa Yehovako, valihende kuvishinganyeka kanevi.

16. Vyuma muka Mbimbiliya yahuhumuna vangamba jaKalunga vaze vakwechi vaka-mahyavo vaze kavapwa Vinjihoko?

16 Mbimbiliya yakafwa mutu uze mwaputuka kulemesa Kalunga oku nambate lyehi chipwe kusomboka kuli mutu uze kapwa Chinjihoko. Yamba ngwayo: “Nayenu mapwevo nawa, liluulenunga kuli malunga jenu, mangana chipwe nge vamwe kaveshi kwononoka kumazuko, muhase kuvakoka chakuzeneka mazu hakumona twamiso yamwaza yayenu mapwevo javo.” (Petu. 1, 3:1) Numba tuhu mazu kana anavuluka vaka-Kulishitu vamapwevo vakusomboka, oloze atalisa nakumalunga vaze navaputuka kulemesa Yehova oku vambata lyehi mapwevo vaze kavapwa Vinjihoko. Vyuma yatuhuhumuna Mbimbiliya vyasolola hatoma nge, mutu atela kutwama kanawa namuka-mahyenyi nakuyoya kweseka namwaya jishimbi jaKalunga kutalisa kuulo. Malunga chipwe mapwevo vavavulu vanetavila muchano wamuMbimbiliya mwomwo yavilinga vyavaka-mahyavo vize vinalumuka hakukavangiza jishimbi jaKalunga.

LIKATENUNGA NAVATU VAZE VAZANGA YEHOVA

17, 18. Mwomwo ika Nowa navaka-Kulishitu vamulikulukaji lyamyaka lyakulivanga vayovokele omu vanongesele vatu vaze vayoyelenga mulwola lwavo?

17 Kulikata navatu vavapi cheji kwenyekanga vilinga vyamwaza, oloze kulikata navatu vavilinga vyamwaza cheji kunehanga nganyo. Achishinganyekenu hali Nowa uze atwaminenga mulifuchi muze mwapwilenga vilinga vyavipi, oloze kalikachile navatu kana nakupwa masepa jenyiko. Halwola luze, “Yehova amwene ngwenyi kuhuka chavatu chinatoho chikuma hamavu, ngwenyi vishinganyeka vyamichima yavo vinapunga lika vyavipi lwola lwosena.” (Kupu. 6:5) Ngocho Kalunga ajinyine kunongesa vatu vavilinga vyavipi nalivaji lyalinene. Oloze “Nowa apwile mutu wakwoloka. Kaha atwaminenga chakuzeneka katenga muli vaka-myaka yenyi. Nowa atambukilenga naKalunga wamuchano.”—Kupu. 6:7-9.

18 Chikupu vene, Nowa kalikachile navatu vaze kavalemesele Kalungako. Ikiye navatu 7 vamutanga yenyi vazachilenga chikuma mulimo avahanyine Kalunga, kuhakilako namulimo wakusonga wato. Kaha Nowa nawa apwile “muka-kwambulula kwoloka.” (Petu. 2, 2:5) Mulimo azachilenga Nowa wakwambulula, namulimo wakutunga wato, nakulikata natanga yenyi, vyamukafwile evwise Kalunga kuwaha. Ngocho Nowa natanga yenyi vayovokele kuLivaji. Twatela kusakwilila Nowa napuwenyi, navana venyi, namapwevo javana venyi, mwomwo etu tuvosena tuli nakuzachila Yehova makumbi ano, twafuma kuli vakiko. Chochimwe nawa, navaka-Kulishitu vakwononoka vamulikulukaji lyamyaka lyakulivanga kavalikachile navatu vavilinga vyavipiko, ngocho vayovokele omu vanongesele nganda yaYelusalema mu 70 C.E.—Luka 21:20-22.

Kulikata navandumbwetu cheji kutukafwa tushinganyeke omu natukayoya mukaye kakahya (Talenu palangalafu 19)

19. Hakusaka Kalunga atwivwile uselewa, vyuma muka twatela kulinga?

19 Hakupwa tuvaka-kulemesa Yehova, twatela kulondezeza Nowa natanga yenyi, navaka-Kulishitu vakwononoka vamulikulukaji lyamyaka lyakulivanga. Twatela kulihenda kuvatu vavilinga vyavipi vamukaye kano, nakufwila kulikata navandumbwetu vakushishika. Kulikata chikuma navandumbwetu vaze vanakutwaminyina kumangana akufuma kuli Kalunga, nachitukafwa ‘tuzame mbe mulufwelelo’ mulwola luno lwalukalu. (Koli. 1, 16:13; Vishi. 13:20) Achishinganyekenu havyuma twatalilila kulutwe. Nge natusakula kanawa vatu twatela kulikata navo mumakumbi ano akukuminyina, kaha natuyovoka hakunongesa kano kaye kakuhuka, nakwingila mukaye kakahya kaYehova kakwoloka, kaze kanapandama chikuma hakamwihi.