Skip to content

Skip to table of contents

Amucenjele Ambomuyanzana Limwi Mumazuba Aano Aamamanino

Amucenjele Ambomuyanzana Limwi Mumazuba Aano Aamamanino

“Kuyanzana abantu babyaabi kunyonganya zilengwa zibotu.” —1KOR. 15:33.

NYIMBO: 73, 119

1. Ino tupona muciindi cili buti lino?

TUPONA muziindi zikatazya kapati. Bbaibbele liita ciindi eeci icakatalika mu 1914 kuti “mazuba aamamanino.” “Ziindi zikatazya ncobeni” eezyi zilijisi mapenzi aakatazya kapati kwiinda mapenzi oonse aakacitika kautanasika mwaka uulya. (2Tim. 3:1-5) Kuyungizya waawo, nyika iyoozumanana kunyongana, nkaambo businsimi bwamu Bbaibbele bwakaambila limwi kuti “bantu babyaabi abasilweeno bayoobija akubijila limwi.”—2Tim. 3:13.

2. Ino zintu zyakulikondelezya munyika eeyi zikulwaizya kucita nzi?

2 Kutegwa kabalikkomanisya, bantu banji beebelela naa kucita zintu Ibbaibbele nzyolyaamba kuti zikulwaizya kulwana, bwaamu, kukomba mituni, naa kucita zintu zimwi zitali zyabunaleza. Mucikozyanyo, Intaneti, mapulogilamu aa TV, mafilimu, mabbuku, alimwi azibalo izijanika mumamagazini kanji-kanji zitondezya kuti kulwana abwaamu zili buyo kabotu. Micito iyakali kubonwa kuti mibi kaindi mazuba aano ilazumizyigwa mumasena amwi. Pele kwiibona munzila eeyi tacaambi kuti ili kabotu mumeso aa Leza.—Amubale Baroma 1:28-32.

3. Ino bantu aabo ibapona kweelana azyeelelo zyamu Magwalo babonwa buti kanji-kanji?

3 Basikutobela Kristo bamumwaanda wamyaka wakusaanguna bakakaka kulikondelezya azintu zibyaabi. Akaambo kaceeci alimwi akulilemeka munzila yabunaleza, bakabejelezyegwa akupenzyegwa abantu. Mwaapostolo Petro wakalemba kuti: “Balakopana nobabona kuti tamucibaliki ambabo mubukkale oobu busofweede bwabutaka, aboobo balamusampaula.” (1Pet. 4:4) Aalo mazuba aano, aabo ibapona kweelana azyeelelo zya Leza babonwa kuti mbantu bacita zintu zyeenzu nzyobatazyibide bantu banji munyika. Kuyungizya waawo, “boonse aabo bayanda kupona buumi bwakubelekela Leza cakulyaaba mukuyanzana a Kristo Jesu abalo bayoopenzyegwa.”—2Tim. 3:12.

“KUYANZANA ABANTU BABYAABI KUNYONGANYA ZILENGWA ZIBOTU”

4. Ino Magwalo atwaambila kuti tatweelede kucita nzi kujatikizya nyika eeyi?

4 Magwalo apa lulayo kuli baabo ibayanda kucita kuyanda kwa Leza kuti tabeelede kuyanda nyika eeyi amicito yanjiyo. (Amubale 1 Johane 2:15, 16.) Mbunga zyabukombi, zyatwaambo twacisi, alimwi abasimakwebo bamunyika eeyi—kubikkilizya anzila nzyobabelesya kumwaya makani aabo—zyeendelezyegwa ‘aleza wabweende bwazintu obuno,’ Saatani Diabolosi. (2Kor. 4:4; 1Joh. 5:19) Aboobo, mbotuli Banakristo, tweelede kucenjela ambotuyanzana limwi. Ijwi lya Leza ilyakasololelwa amuuya lilaamba kujatikizya kaambo aaka kamasimpe noliti: “Muteenwi pe. Kuyanzana abantu babyaabi kunyonganya zilengwa zibotu.”—1Kor. 15:33.

5, 6. Ino mbantu bali buti mbotweelede kweeleba kuyanzana abalo alimwi nkaambo nzi?

5 Kutegwa tutanyonyooni zilengwa zyesu zibotu, tatweelede kuba abalongwe ibacita zintu zibi. Eeci tacijatikizyi buyo kuyanzana abantu batasyomi ibacita zibi pele alimwi cilajatikizya akuyanzana abaabo ibaamba kuti bakomba Jehova pele kabatatobeli milawo yakwe acaali. Kuti bantu bali boobu ibalyaamba kuti Mbanakristo bacita cibi cipati alimwi kabateempwi, tatuzumanani kuyanzana ambabo.—Rom. 16:17, 18.

6 Kuti naa twatalika kuyanzana abantu ibatatobeli milawo ya Leza, tulakonzya kuba acilengwa cakucita nzyobacita kutegwa kabatukkomanina. Mucikozyanyo, kuti naa twatalika kuyanzana abasibwaamu, tulakonzya kusunkwa kucita bwaamu. Eeci cakabacitikila kale Banakristo balyaabide, alimwi bamwi bambabo bakagwisyigwa mumbungano nkaambo tiibakatondezya kweempwa. (1Kor. 5:11-13) Ccita kuti beempwa, bukkale bwabo bulakonzya kweelana abukkale mbwaakaamba Petro.—Amubale 2 Petro 2:20-22.

7. Ino mbaani mbotweelede kusala kuti babe balongwe besu mbotumvwana kapati?

7 Nokuba kuti tuyanda kubatondezya luse bantu batatobeli milawo ya Leza, tatweelede kumvwana kapati ambabo. Aboobo, inga tiicaba camaano kuli Kamboni wa Jehova uutakwete naa uutakwetwe kunookkala antoomwe amweenzinyina uutalemeki zyeelelo zya Leza zisumpukide. Mbubwenya buyo, ncibi kweebana amuntu uutalemeki zyeelelo zya Leza. Kuzumanana kusyomeka mbotuli Banakristo kulayandika kapati kwiinda kuba ampuwo kubantu batalemeki milawo ya Jehova. Bantu mbotweelede kumvwana kapati ambabo beelede kuba baabo ibacita kuyanda kwa Leza. Jesu wakati: “Kufwumbwa uucita kuyanda kwa Leza, ooyo ngomukwesu, ngomucizyi wangu alimwi mbabaama.”—Mk. 3:35.

8. Ino kuyanzana abantu babyaabi kwakabajatikizya buti bana Israyeli bansiku?

8 Zintu zibi izicitika akaambo kakuyanzana abantu babi zyakabacitikila bana Israyeli. Ciindi Jehova naakabanununa kuzwa mubuzike mu Egepita akubasololela ku Nyika Yakasyomezyedwe, wakabaambila kujatikizya kuyanzana kwabo abantu bamunyika iilya kuti: “Toyelede kukomba baleza babo naa koongelezyegwa kubabelekela, alimwi toyelede kwiiya micito yabo. Muciindi caboobo, weelede kubanyonyoona akupwayaula misemu yabo yamabwe yakukomba. Mweelede kubelekela Jehova Leza wanu.” (Kul. 23:24, 25) Bunji bwabana Israyeli tiibakaatobela malailile aa Leza. (Int. 106:35-39) Akaambo kakuti tiibakasyomeka kuli Leza, Jesu wakabaambila kuti: “Amubone! Ŋanda yanu yaba tongo alimwi yasiigwa kulindinywe.” (Mt. 23:38) Jehova wakabakaka bana Israyeli, akubanyanga cilongezyo cabo akucipa musyobo mupya wambungano ya Banakristo.—Mil. 2:1-4.

AMUCENJELE AZINTU NZYOMUBALA AKWEEBELELA

9. Nkaambo nzi basikapepele bamunyika eeyi ncobakonzya kutubikka muntenda?

9 Bunji bwazintu nzyobabamba basikapepele bamunyika eeyi zilakonzya kubanyonganya Banakristo kumuuya. Zintu zili boobu tiizyakabambilwa kutugwasya kuba alusyomo luyumu muli Jehova amuzisyomezyo zyakwe. Muciindi caboobo, zitondezya muuya mubyaabi uuli munyika ya Saatani amakanze aanjiyo. Aboobo, tweelede kucenjela kapati kutegwa tutanoosali zintu zikonzya kutupa kuba “azisusi zyanyika.”—Tit. 2:12.

10. Ncinzi ciyoocitika kuzintu zibi zyakubala azyakweebelela izili munyika eeyi?

10 Lino-lino, kubala akweebelela zintu zibi kuyoomana. Zintu zibi zyoonse ziyoogwisyigwa ciindi nyika ya Saatani yakunyonyoonwa. Ijwi lya Leza lyaamba kuti: “Inyika iyaabumana antoomwe azisusi zyayo, pele ooyo uucita kuyanda kwa Leza unooliko lyoonse mane kukabe kutamani.” (1Joh. 2:17) Mbubwenya buyo, sintembauzyo wakaimba kuti: “Bantu babi bayoonyonyoonwa, pele aabo balangila Jehova bayookona nyika. Pele babombe myoyo bayookona nyika, eelyo bayoobotelwa kapati muluumuno lunji.” Kwaciindi cilamfwu buti? “Balulami bayookona nyika, alimwi bayookkala alinjiyo lyoonse mane kukabe kutamani.”—Int. 37:9, 11, 29.

11. Ino Leza ubabambila buti cakulya cakumuuya bantu bakwe?

11 Mukwiimpana azintu zipangwa munyika eeyi, zintu zipangwa ambunga ya Jehova mumazuba aano aamamanino zikulwaizya bukkale busololela kubuumi butamani. Ciindi naakali kupaila kuli Jehova, Jesu wakati: “Eeci caamba buumi butamani, ikuti bakuzyiba yebo O Leza mwini-mwini ooli olikke, ayooyo ngookatuma, Jesu Kristo.” (Joh. 17:3) Kwiinda mumbunga yakwe, Taateesu wakujulu utupa cakulya cinji icituyaka kumuuya. Eelo kaka tulilelekedwe kuba azintu zili mbuli mamagazini, mabroshuwa, mabbuku, mavidiyo, alimwi azyakubala izijanika aa Intaneti izisumpula bukombi bwakasimpe! Mbunga ya Jehova alimwi ibamba miswaangano ciindi aciindi mumbungano iziinda ku 110,000 nyika yoonse mbwiizulwa. Kumiswaangano eeyo alimwi akumiswaangano yabbazu ayacooko, twiiya zintu ziyeeme a Bbaibbele alimwi iziyumya lusyomo lwesu muli Leza amuzisyomezyo zyakwe.—Heb. 10:24, 25.

AMUKWATE NAA KUKWATWA “BUYO MU MWAMI”

12. Amupandulule ncolwaamba lulayo lwamu Bbaibbele lwakukwata naa kukwatwa “buyo mu Mwami.”

12 Kwaambisya Banakristo batakwete naa batakwetwe ibayanda kukwata naa kukwatwa beelede kucenjela abantu mbobayanzana limwi. Ijwi lya Leza lipa lulayo lwakuti: “Mutanjili mujoko lyomwe abantu batasyomi. Nkaambo ino bululami buswaangene buti abubi? Naa, ino mumuni uswaangene buti amudima?” (2Kor. 6:14) Bbaibbele lilaya babelesi ba Leza ibayandaula wakukwatana limwi kuti beelede kukwata naa kukwatwa “buyo mu Mwami,” nkokuti kukwatana buyo amubelesi wa Jehova uulyaabide, uubbapatizyidwe alimwi uupona kweelana anjiisyo zyamu Magwalo. (1Kor. 7:39) Kwiinda mukukwatana buyo abasyominyina, Banakristo bajana balongwe ibalyaabide kuli Jehova alimwi ibayoobagwasya kuzumanana kusyomeka kulinguwe.

13. Ino mulawo nzi uujatikizya cikwati Leza ngwaakapa bana Israyeli?

13 Jehova ulizyi zintu izikonzya kubagwasya kapati babelesi bakwe, alimwi wazumanana kwaamba cakwiinduluka-induluka muzeezo wakwe mumakani aacikwati. Amubone malailile aalimvwisya ngaakapa bana Israyeli kwiinda muli Musa. Kaamba kujatikizya bantu ibakali kukkala muzisi zyakabazingulukide—bantu ibatakali kubelekela Jehova—bana Israyeli bakalaililwa kuti: “Mutakabi nomukwatana ambabo pe. Tamweelede kukwasya bana banu basimbi kubana babo basankwa nokuba kulekela bana banu basankwa kukwata bana babo basimbi. Nkaambo bayoopa kuti bana banu baleke kunditobela akutalika kukomba baleza bambi; eelyo bukali bwa Jehova buyoomubukila alimwi uyoomunyonyoona cakufwambaana.”—Dt. 7:3, 4.

14, 15. Ino kuunduluzya malailile aa Jehova kwakamujatikizya buti Solomoni?

14 Kumatalikilo aabwami bwakwe, Solomoni, mwana wa Davida, wakapailila busongo, alimwi Leza wakamupa busongo bunji kapati. Mwami Solomoni wakazikuba ampuwo yakuba mweendelezi musongo wamucisi cakavwubide. Ciindi mwami mukaintu waku Sheba naakaswaya Solomoni, wakoompolola kuti: “Nzyondakamvwa tiindakazisyoma kusikila ndaboola akulibonena ameso aangu. Lino bona! Nzyondakaambilwa tazisiki akucisela pe. Busongo bwako abuvwubi zilainda aampuwo njondakamvwa.” (1Bam. 10:7) Pele Solomoni wakazikuba cikozyanyo cibi kutondezya icikonzya kucitika kuti naa muntu waunduluzya malailile aa Leza aakutakwatana amuntu uutasyomi.—Muk. 4:13.

15 Nokuba kuti Leza wakamucitila zintu zinji, Solomoni wakaunduluzya mulawo wa Leza wakutakwata bamakaintu ibakali kuzwa kumisyobo iyakabazingulukide, bantu ibatakali kukomba Jehova. Solomoni “wakayanda bamakaintu beenzu banji” mpoonya kumamanino wakazikukwata bamakaintu bali 700 abamwanakasuwa bali 300. Ncinzi cakamucitikila? Ciindi Solomoni naakacembaala, bamakaintu bakwe ibakali kukomba baleza bakubeja “bakoongelezya moyo wakwe kutobela baleza bambi, . . . Solomoni wakacita zibi mumeso aa Jehova.” (1Bam. 11:1-6) Kuyanzana kwa Solomoni abantu babyaabi kwakapa kuti aleke kuyeeya mbuli musongo alimwi kwakapa kuti aleke bukombi bwakasimpe. Cikozyanyo eeci cicenjezya Banakristo ibakonzya kutalika kuyeeya kukwatana amuntu uutayandi Jehova.

16. Ino ndulayo nzi lwamu Magwalo ilubeleka kumubelesi wa Leza uukwetene amuntu uutasyomi?

16 Mbuti kuti muntu umwi waba mukombi wa Leza kakwetene kale amuntu uutasyomi? Bbaibbele lyaamba kuti: “Anywebo nobakaintu, amulibombye kubalumi banu, ikutegwa naa kuli bataliswiilili ijwi, bakonzye kukwelelezyegwa kakunyina kubelesya jwi pele kwiinda mubukkale bwabakaintu babo.” (1Pet. 3:1) Majwi aayo akalembelwa Banakristo bakwetwe, pele majwi ngoonya alabeleka akubaalumi bakwete ibatalika kukomba Jehova ciindi nobakwetene kale amukaintu uutasyomi. Lulayo lwamu Bbaibbele lulisalede: Amube mulumi naa mukaintu mubotu, alimwi amupone kweelana azyeelelo zya Leza zisumpukide izijatikizya cikwati. Banji ibatasyomi ibakwetene a Bakamboni bakatambula kasimpe akaambo kakulangilila mulumi naa mukaintu iwakacinca naakamana kweendelanya buumi bwakwe azyeelelo zya Leza.

AMUYANZANE ABAABO IBAYANDA JEHOVA

17, 18. Nkaambo nzi Nowa a Banakristo bamumwaanda wamyaka wakusaanguna ncobakafwutukila mamanino aabweende bwazintu mobakali kupona?

17 Nokuba kuti kuyanzana aabantu babyaabi kunyonganya zilengwa zibotu, kuyanzana aabantu babotu kulagwasya. Amuyeeye Nowa, iwakali kupona munyika mbyaabi pele taakwe naakayanda kuyanzana aabantu bamunyika iilya. Aciindi eeciya, “Jehova wakabona kuti bubi bwabantu bwavwulisya anyika, akuti makanze aabo amizeezo njibayeeya mumyoyo yabo yakali mibi ciindi coonse.” (Matl. 6:5) Aboobo, Leza wakayanda kunyonyoona bweende bubyaabi oobuya abantu ibakali kucita zintu zibi kwiinda muzambangulwe. Pele “Nowa wakali muntu uululeme. Wakanyina kampenda alimwi wakaliindene abantu mbaakali kupona limwi. Nowa wakali kweenda a Leza mwini-mwini.”—Matl. 6:7-9.

18 Cakutadooneka, Nowa taakwe naakayanda kuti bantu batakali kukomba Leza babe balongwe bakwe. Walo abamumukwasyi wakwe ibali ciloba bakajisi bubi kubeleka mulimo ngobakapegwa a Leza, iwakali kubikkilizya akuyaka bwato. Aciindi nciconya, Nowa alimwi wakali “mukambausi wabululami.” (2Pet. 2:5) Kukambauka kwa Nowa, mulimo wakwe wakuyaka bwato, alimwi akuyanzana amukwasyi wakwe kwakamupa kuti ajate bubi kucita zintu zibotu izyakali kukkomanisya Leza. Akaambo kaceeci, Nowa amukwasyi wakwe bakafwutuka Zambangulwe. Tweelede kubalumba kapati nkaambo toonse mazuba aano tuli bana babaabo ibakabelekela Jehova—Nowa uusyomeka, mukaintu wa Nowa, bana bakwe basankwa, abamakaintu babo. Mbubwenya buyo, Banakristo basyomeka bamumwaanda wamyaka wakusaanguna bakazumanana kubatantamuka bantu ibatakali kukomba Leza calo cakapa kuti bafwutuke kunyonyoonwa kwa Jerusalemu abweende bwazintu bwaci Juda mu 70 C.E.—Lk. 21:20-22.

Kuyanzana kubotu abasyomima kutugwasya kuzyiba mbociyooba kupona munyika mpya(Amubone muncali 19)

19. Kutegwa tukkomaninwe a Leza, ino tweelede kucita nzi?

19 Mbotuli bakombi ba Jehova, tweelede kwiiya Nowa, mukwasyi wakwe, alimwi a Banakristo bamvwida bamumwaanda wamyaka wakusaanguna. Tweelede kubutantamuka bweende bwazintu bubyaabi butuzingulukide akuyandaula balongwe akati kabakwesu abacizyi banji mbotujisi. Kukakatila kuli baabo ibasololelwa abusongo buzwa kuli Leza kuyootugwasya ‘kwiima nji mulusyomo’ muziindi eezyi zikatazya kapati. (1Kor. 16:13; Tus. 13:20) Alimwi amuyeeye buyo kujatikizya zintu zibotu kapati nzyotulangila! Tulakonzya kuyoofwutuka mamanino aabweende bwazintu oobu bubyaabi akunjila munyika mpya ya Jehova iiluleme iili afwaafwi kapati lino—kuti naa twacenjela ambotuyanzana limwi mumazuba aano aamamanino.