Kɔ i nun ndɛ'n su trele

Kɔ like ng'ɔ o fluwa'n nun'n su trele

Maan e fa wafa nga Klist ti’n i kwlaa

Maan e fa wafa nga Klist ti’n i kwlaa

“É yó sran lele bé kwlá fá ye súnnzun wafa nga Krist ti’n i kwlaa.”—EFƐ. 4:13.

JUE: 69, 70

1, 2. ?Ngue yɛ sran nga b’a yo i batɛmu’n, ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ yó ɔ? An fa sunnzun ase kun be yiyi nun.

BLA kun w’a ɔ gua dilɛ. Wienun ɔn, ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ tó oflɛ, annzɛ amanngo, annzɛ waka mma uflɛ. ?Ngue yɛ ɔ́ yó ɔ? Ɔ́ kúnndɛ waka mma ng’ɔ w’a tin kpa’n, m’ɔ w’a blo klanman’n, m’ɔ bɔn fannin’n. Kannzɛ waka mma sɔ’n i gua’n ti sɛ ɔ ti sɛ’n, saan ɔ́ kúnndɛ tó. Afin, ɔ wun kɛ w’a tin kpa.

2 Kɛ sran kun ko si Ɲanmiɛn mɔ be ko yo i batɛmu’n, ɔ kaman like kan ng’ɔ sili i’n su. Sanngɛ, ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ yó Klistfuɛ mɔ i ɲin w’a ti, mɔ be kwla lafi i su’n. Kɛ be se kɛ Klistfuɛ kun i ɲin w’a ti’n, nán kɛ i ti’n w’a bo je’n ti ɔ. Sanngɛ, yɛle sran m’ɔ si Ɲanmiɛn kpa’n, m’ɔ nin i be afiɛn’n mantan kpa titi’n. I sɔ yɛ Pɔlu wlɛli i niaan Klistfuɛ nga be o Efɛzi lɔ’n, be fanngan kɛ be yo ɔ. Ɔ seli kɛ: “É yó sran lele e kwlaa é yó kun Nyanmiɛn Wa’n i su bɔ e lafi’n nin i silɛ bɔ e si i kpa’n ti, yɛ é yó sran lele bé kwlá fá ye súnnzun wafa nga Krist ti’n i kwlaa.”—Efɛ. 4:13.

3. ?Sa benin yɛ ɔ o laa Efɛzi lɔ asɔnun’n nun, mɔ e wun i Zoova i Lalofuɛ’m be asɔnun’n nun wie ɔ?

3 Kɛ Pɔlu klɛ́ i niaan nga be o Efɛzi lɔ’n be fluwa’n, nn be takali lɔ asɔnun’n w’a cɛ kan. Ɔ maan Klistfuɛ nga be o lɔ’n, be nun sunman be ɲin w’a ti. Sanngɛ, be nun wie’m be ɲin nin a timan. Ɔ maan, ɔ fata kɛ be mian be ɲin be suan Ɲanmiɛn ndɛ’n, naan be nin Ɲanmiɛn be afiɛn’n mantan kpa. Andɛ kusu’n, aniaan kpanngban be su Zoova w’a cɛ, yɛ be ɲin w’a ti kpa. Sanngɛ, aniaan wie’m be ɲin nin a timan. Be nun wie yɛle sran kpanngban nga afuɛ kwlaa be yo be batɛmu’n. Ɔ fata kɛ i sɔfuɛ’m be mian be ɲin naan be yo sran. ?Yɛ ɔ li? ?A o be nun wie? ?Annzɛ a o be nga be ɲin w’a ti’n be nun?—Kol. 2:6, 7.

LIKE NGA BE FA SIE KLISTFUƐ KUN I NZƆLIƐ KƐ W’A YO SRAN’N

4, 5. (a) ?Ngue nun yɛ Klistfuɛ nga be ɲin w’a ti’n, be timan kun ɔn? (b) ?Ngue yɛ Klistfuɛ nga i ɲin w’a ti’n, ɔ yo ɔ? (An nian foto ng’ɔ o kan like suanlɛ’n bo i bo lɛ’n.)

4 Kɛ e kɔ gua bo mɔ e niannian waka mma nga b’a blo’n, e wun kɛ be ti fanunfanun. Sanngɛ i kwlaa m’ɔ yoli o, ninnge wie mun yɛ e fa sie waka mma nga b’a blo’n be nzɔliɛ ɔ. Kɛ Klistfuɛ nga be ɲin w’a ti’n, be ti sɔ wie ɔ. Yɛle kɛ, be finwlɛ’n, ɔ nin lika nga be tali be’n, ɔ timan kun. Asa ekun’n, be afuɛ’n timan kun. Yɛ ɔ le sran kun i like ng’ɔ klo i’n annzɛ ɔ klomɛn i ɔ. Sanngɛ, Klistfuɛ sɔ’m be ngba be yi nzuɛn wie’m be nglo. Ɔ maan, e wun kɛ be ɲin w’a ti. ?Nzuɛn sɔ’m be nun wie mun yɛle benin?

5 Klistfuɛ nga i ɲin w’a ti’n, ɔ “nanti [Zezi] i ajalɛ liɛ’n su.” (1 Piɛ. 2:21) Zezi seli kɛ ɔ ti cinnjin kɛ e klo Zoova kpa. Yɛ maan e fa e wla’n kwlaa guɛ i su, maan e akunndan’n kwlaa trɛn i su. Kpɛkun, maan e klo e wiengu kɛ e fa klo e bɔbɔ e wun’n sa. (Mat. 22:37-39) Klistfuɛ nga i ɲin w’a ti’n, ɔ nanti ndɛ sɔ mɔ Zezi kannin’n su. Like ng’ɔ ti i cinnjin’n yɛle kɛ, maan ɔ nin Zoova be afiɛn’n mantan kpa, yɛ maan ɔ klo i wiengu.

Aniaan nga be ɲin w’a ti’n, be ti wun ase kanfuɛ kɛ Klist sa. Ɔ maan, be uka gbanflɛn mun naan be di junman asɔnun’n nun. (An nian ndɛ kpɔlɛ 6 nun.)

6, 7. (a) ?Nzuɛn benin wie mun yɛ be fa sie Klistfuɛ nga i ɲin w’a ti’n, i nzɔliɛ ɔ? (b) ?Kosan benin mun yɛ e kwla fa usa e wun ɔn?

6 Klistfuɛ nga i ɲin w’a ti’n, i nzuɛn’n ti kpa. I wie yɛle kɛ, ɔ klo Ɲanmiɛn nin sran. (Gal. 5:22, 23) Ɔ ti wɛtɛɛfuɛ, ɔ niɛn i wun su, yɛ ɔ trɛ i awlɛn. I sɔ’n ti’n, kɛ sa kekle’m be tɔ i su’n, i wla bomɛn i wun. Kɛ ɔ́ súan Biblu’n nun like awlo lɔ’n, ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ wún Ɲanmiɛn mmla’m be wlɛ kpa. I liɛ’n, ɔ́ sí sa tɛ’n nin sa kpa’n be ngbaciɛ’n. Naan ɔ́ nían su fá ajalɛ ng’ɔ ti kpa’n. Klistfuɛ nga i ɲin w’a ti’n, ɔ ti wun ase kanfuɛ. Afin, ɔ wun i wlɛ kɛ Zoova i mmla’n nin i atin ng’ɔ kle e’n, be ti kpa trɛ i liɛ’n leleele. * Asa ekun’n, ɔ tu i klun bo jasin fɛ’n. Yɛ ɔ yo like kwlaa ng’ɔ kwla yo naan aniaan’m be afiɛn’n w’a sɛ titi’n.

7 Sɛ e su Zoova w’a cɛ o, annzɛ ɔ nin a cɛman o, maan e tinuntinun e usa e wun kɛ: ‘?Ngue yɛ n kwla yo naan m’an nanti Zezi i ajalɛ’n su kpa ɔ? ?Ngue yɛ n si i yo m’ɔ fata kɛ n yo i kpa ekun tra laa’n niɔn?’

‘BE NGA B’A YO SRAN’N, ALIƐ’N TI BE LIƐ’

8. ?Wafa sɛ yɛ Zezi kleli kɛ ɔ wun Ɲanmiɛn Ndɛ’n i wlɛ ɔ?

8 Zezi Klist wun Ɲanmiɛn Ndɛ’n i wlɛ kpa. I nun m’ɔ le afuɛ blu nin nɲɔn (12) bɔbɔ’n, ɔ kleli kɛ ɔ si Ɲanmiɛn Ndɛ’n. Cɛn kun’n, ɔ ɔli Ɲanmiɛn i sua’n nun lɔ. Kpɛkun, ɔ nin like klefuɛ’m be kokoli yalɛ. “Be kwlaa nga be tili i ndɛ’n, i ngwlɛlɛ’n nin sa b’ɔ tɛ be su’n, ɔ boli be nuan.” (Lik 2:46, 47) I sin’n, kɛ ɔ́ bó jasin fɛ’n, ɔ fa Ɲanmiɛn Ndɛ’n tɛli i kpɔfuɛ’m be su weiwein. Ɔ maan, b’a wunman ndɛ fi b’a kanman.—Mat. 22:41-46.

9. (a) ?Klistfuɛ ng’ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ yó sran’n, Biblu’n nun like suanlɛ’n i wun ajalɛ benin yɛ ɔ fa ɔ? (b) ?Ngue ti yɛ e suan Biblu’n nun like ɔ?

9 Klistfuɛ ng’ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ yó sran’n, ɔ fata kɛ ɔ nian Zezi i ajalɛ’n su. Kpɛkun, ɔ fata kɛ ɔ wun Ɲanmiɛn Ndɛ’n i wlɛ kpa. I sɔfuɛ’n bo i ɲin ase suan Biblu’n nun like. Ndɛ nga be ti kekle’n, ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ wún be wlɛ. Ɔ si kɛ be nga b’a yo sran’n, “aliɛ’n ti be liɛ.” (Ebr. 5:14) Klistfuɛ ng’ɔ w’a yo sran’n, ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ sí Ɲanmiɛn Wa’n i kpa. (Efɛ. 4:13) I sɔ’n ti, maan e usa e wun kosan yɛ mun: ‘?N kanngan Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun cɛn kwlakwla? ?N sieli cɛn kun mɔ n fa suan Biblu’n nun like ɔ? ?E nin min awlofuɛ mun e su Ɲanmiɛn awlo lɔ le mɔcuɛ kwlaa? Kɛ é súan Biblu’n nun like’n, maan e fa e ɲin e sie i Ɲanmiɛn mmla’m be su. I liɛ’n, é sí Ɲanmiɛn i akunndan liɛ’n. Yɛ maan e nanti i mmla’m be su. Sɛ e yo sɔ’n, e nin Ɲanmiɛn e afiɛn’n mántan kpa.

10. ?Wafa sɛ yɛ Klistfuɛ nga i ɲin w’a ti’n, ɔ bu Ɲanmiɛn i mmla nin i afɔtuɛ mun ɔn?

10 Klistfuɛ nga i ɲin w’a ti’n, ɔ si Ɲanmiɛn Ndɛ’n. Sanngɛ, ɔ klo Ɲanmiɛn i mmla nin i afɔtuɛ mun wie. Like ng’ɔ kle sɔ’n, yɛle kɛ ɔ yomɛn i bɔbɔ i klun sa. Ɲanmiɛn liɛ’n yɛ ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ yó i titi ɔ. Asa ekun’n, ɔ miɛn i ɲin wlɛ i nzuɛn tɛ’n i ase. Kpɛkun, ɔ “fa nzuɛn uflɛ b’ɔ fa Nyanmiɛn liɛ’n.” (An kanngan Efɛzfuɛ Mun 4:22-24 nun.) Ɲanmiɛn Ndɛ nga sran’m be klɛli’n, Ɲanmiɛn bɔbɔ yɛ ɔ fɛli i kwlaa mannin sran mun yɛ be klɛli ɔ. I sɔ’n ti, kɛ Klistfuɛ kun bo i ɲin ase suan Biblu’n nun like’n, Ɲanmiɛn fɛ i wawɛ’n mɛn i. Ɔ maan, ɔ wun like ng’ɔ suan’n i wlɛ, yɛ ɔ klo Ɲanmiɛn nin sran. Kpɛkun, ɔ nin Ɲanmiɛn be afiɛn’n mantan kpa ekun.

MAAN E BO YO KUN TITI

11. ?Sran benin mun yɛ Zezi wa trannin be afiɛn asiɛ’n su wa ɔ?

11 Fɔ nunman Zezi nun. Sanngɛ, ɔ wa trannin sran mɔ fɔ o be nun’n, be afiɛn. Fɔ’n o i si nin i nin mɔ be tɛli i’n, ɔ nin i niaan’m be nun wie. I sɔnnzɔnfuɛ ng’ɔ nin be mantannin kpa bɔbɔ’n, fɔ’n o be nun. Ɔ maan, be tuli be wun cɛn kunngun, yɛ be buli be ngunmin be wun akunndan. I wie yɛle kɛ cɛn kun nnɔsua nun’n, akplowa kun tɔli i sɔnnzɔnfuɛ’m be afiɛn. Be kunndɛli kɛ bé “wún be nun sran nga bé bú i sran trá be kwlaa’n.” I sin yɛ sran’m be trali Zezi be kunnin i ɔ. (Lik 22:24) Sanngɛ, Zezi lafili su kɛ cɛn wie lele’n, bé ɲin tí naan be bo’n yó kun. Nnɔsua kunngba sɔ’n nun’n, Zezi srɛli Ɲanmiɛn mannin be naan be bo yo kun. Ɔ seli Ɲanmiɛn kɛ: “?Min Si, ń srɛ́ wɔ kɛ be kaci sran wunmuan, yɛ be nin ye e yo sran wunmuan kɛ min nin wɔ e ti sran wunmuan’n sa [...] naan be kaci sran wunmuan kɛ min nin wɔ e ti sran wunmuan’n sa.”—Zan 17:21, 22.

12, 13. (a) ?Ngue yɛ e mɔ e ti Klistfuɛ’n, e kunndɛ ɔ? (b) ?Ngue yɛ aniaan kun yoli naan ɔ nin aniaan’m be bo w’a yo kun ɔn?

12 Klistfuɛ nga i ɲin w’a ti’n, ɔ kunndɛ kɛ aniaan’m be bo yo kun asɔnun’n nun. (An kanngan Efɛzfuɛ Mun 4:1-6, 15, 16 nun.) E mɔ e ti Klistfuɛ’n, e kunndɛ kɛ e bo yo kun naan e di junman likawlɛ. I sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ e tinuntinun e yo wun ase kanfuɛ. Klistfuɛ nga i ɲin w’a ti’n, kɛ i wiengu’m be yo i sa’n, ɔ yo like kwlaa ng’ɔ kwla yo naan fɔuun w’a tran asɔnun’n nun titi’n. ?Kɛ e wiengu’m be yo sa ng’ɔ timan su’n, ngue yɛ e yo ɔ? ?Kɛ be yo e sa’n, ngue yɛ e yo ɔ? ?E nin aniaan m’ɔ yoli e sa’n e tannin nvlɛ? ?Annzɛ kusu, e siesie e afiɛn ndɛndɛ? Nanwlɛ, Klistfuɛ nga i ɲin w’a ti’n, ɔ yoman ndɛnnganfuɛ. Sanngɛ, ɔ yo afiɛn siesiefuɛ.

13 Be flɛ aniaan kun kɛ Uwe. Laa’n, ɔ fa ya ndɛndɛ. I sɔ’n ti, ɔ fali Biblu’n nin fluwa kun mɔ be fa suan Biblu’n nun like’n (Étude perspicace des Écritures). Kpɛkun, ɔ suannin Famiɛn Davidi i su ndɛ’n. ?Ngue ti yɛ Famiɛn Davidi i su ndɛ yɛ ɔ kunndɛli kɛ ɔ́ súan ɔn? Uwe tɛli su kɛ: “Davidi wunnin kɛ Ɲanmiɛn i sufuɛ wie’m be yoli i tɛ. I wie yɛle kɛ Famiɛn Saili kunndɛli kɛ ɔ́ kún i. Sran wie’m be kunndɛli kɛ bé fínfín i yɛbuɛ. Davidi i yi’n bɔbɔ yoli i finfin. (1 Sam. 19:9-11; 30:1-6; 2 Sam. 6:14-22) Ɔ nin i sɔ ngba’n, Davidi kloli Zoova titi. Yɛ ɔ yacili sa cɛli. I sɔ wie yɛ n kunndɛ kɛ ń yó ɔ. Like nga n suannin’n ti’n, n faman aniaan’m be fɔnlɛ’n n yoman ndɛ kun. N fa sieman min klun kun. Sanngɛ, n yo like kwlaa nga n kwla yo naan e bo w’a yo kun asɔnun’n nun’n.” I sɔ’n wie yɛ ɔ fata kɛ e yo ɔ. ?Nɛ́n i ɔ?

MAAN E TRA BE NGA BE YO ƝANMIƐN I KLUN SA’N BE JANVUƐ

14. ?Wan mun yɛ Zezi fa be yoli i janvuɛ ɔ?

14 Zezi nin sran’m be trannin klanman. Yasua mun o, bla mun o, gbanflɛn nin talua mun o, kpɛnngbɛn nin ba kanngan mun o, Zezi i wun yoli be kwlakwla be fɛ. Sanngɛ, Zezi w’a faman sran ngba w’a yomɛn i janvuɛ. Ɔ seli i akoto’m be kɛ: “Sɛ an fa min ndɛ’n su’n, an ti n janvuɛ.” (Zan 15:14) Be nga be suli i su titi mɔ be tuli be klun be suli Zoova’n, be yɛ ɔ fali be yoli i janvuɛ ɔ. E kusu’n, maan e tra be nga be klo Zoova mɔ be tu be klun be su i’n be janvuɛ. ?Ngue ti yɛ i sɔ’n ti cinnjin ɔn?

15. ?Sɛ Klistfuɛ gbanflɛn nin talua’m be tra aniaan nga be ɲin w’a ti’n be janvuɛ’n, wafa sɛ yɛ i bo’n gúa mán be ɔ?

15 Klolɛ mɔ e niaan’m be klo e’n ti’n, be uka e lele e yo sran. ?Gbanflɛn nin talua mun, amun su bu like nga cɛn wie lele amún yó’n i akunndan? Sɛ ɔ ti sɔ’n, amun tra aniaan nga be ɲin w’a ti mɔ be nin aniaan’m be tran klanman’n, be janvuɛ. Atrɛkpa’n, sa wie’m be tɔli be su laa. Yɛ be jrannin kekle naan b’a kwla su Zoova titi. Like cinnjin kpafuɛ ng’ɔ fata kɛ sran kun yo’n, aniaan sɔ’m be kwla fa amun ɲin sie su. Sɛ amun nin be san nun’n, amún fá ajalɛ ng’ɔ ti kpa’n. Kpɛkun, amun yó sran.—An kanngan Ebre Mun 5:14 nun.

16. ?Wafa sɛ yɛ aniaan nga be ɲin w’a ti’n, be ukali aniaan talua kun ɔn?

16 Be flɛ aniaan talua kun kɛ Ɛlga. I waan kɛ ɔ́ wá wíe i suklu’n di’n, be seli be kɛ be kan like nga be kunndɛ kɛ cɛn wie lele bé yó’n i ndɛ. I wiengu suklu ba sunman be seli kɛ bé kɔ́ Inivɛsite. I liɛ’n, bé kwlá dí junman nga be tua be kalɛ kpa’n. Sanngɛ Ɛlga ko usali aniaan nga be ɲin w’a ti’n be ngwlɛlɛ afɛ. Ɔ seli kɛ: “Be nun sunman be kpɛnngbɛn tra min. Yɛ be ukali min kpa. Be wlali min fanngan kɛ n yo blɛ kwlaa nun Ɲanmiɛn junman difuɛ. Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, n yoli atin bofuɛ afuɛ nnun. Andɛ’n, kɛ n wun kɛ n fali min ɲin sieli i Zoova i junman’n su min talua nun’n, ɔ yo min fɛ dan. Nanwlɛ, ɔ yoman min nsisɔ kaan sa.”

17, 18. ?Sɛ e waan é tú e klun é sú Zoova’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo ɔ?

17 Sɛ e nian Zezi i ajalɛ’n su’n, é yó sran lele é fɛ́ i nzuɛn’n. E nin Zoova e afiɛn’n mántan kpa. Kpɛkun, é tú e klun é sú i kpa trá laa’n. Be nga b’a yo sran’n, be yɛ tu be klun be su Zoova kpa ɔ. Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ mun kɛ: “An yo kɛ kannin sa sran’m be nyrun, maan be wun amun nyoliɛ kpa’n naan be man-man amun Si b’ɔ o nyanmiɛn su lɔ’n.”—Mat. 5:16.

18 Like suanlɛ nga kleli e kɛ, Klistfuɛ nga i ɲin w’a ti’n, ɔ yo aniaan’m be ye kpa. Klistfuɛ nga i ɲin w’a ti’n, ɔ kle kɛ ɔ ti akunndanfuɛ. ?Ngue yɛ é yó naan e klun akunndan’n w’a uka e naan y’a fa ajalɛ kpa ɔ? ?Ngue yɛ é yó naan y’a saciman e wiengu’m be akunndan’n niɔn? Like suanlɛ ng’ɔ́ bá lɛ’n, wá tɛ́ kosan sɔ’m be su.

^ ndɛ kpɔlɛ 6 Wie liɛ’n, aniaan nga be ɲin w’a ti’n, be kwla se be kɛ be yaci asɔnun’n nun junman wie’m be dilɛ. Naan be kle gbanflɛn’m be junman sɔ’m be dilɛ.