1, 2. Didie ke Abasi oyom kpukpru mme Christian ẹkọri? Nọ uwụtn̄kpọ.

KE INI n̄wan ufọkndọ emi enyenede eti ibuot oyomde ndidep mfri ke urua, enye esida ini oyom mfri oro enen̄erede adat, emi edinemde ndidia, edinyụn̄ ọfọnde ikọtufọk esie ke idem. Enye ididepke mfri oro edide n̄kịm, ọkpọkọm okpokpon m̀mê ememem urua. Idụhe owo oro amade mfri emi edide n̄kịm; kpukpru owo ẹsima mfri oro adatde ọfọn.

² Kpasụk ntre, Jehovah esima mbon oro ẹkọride ẹsịm ọyọhọ idaha ke esop. Mmọdo, oyom owo oro ayakde idem ọnọ Abasi onyụn̄ anade baptism, aka iso anam n̄kọri ke esop. Enye enyene ndikọri nsịm ọyọhọ idaha. Apostle Paul ama ewet leta ọnọ nditọete ke esop Ephesus ete ke oyom mmọ ẹkọri ẹsịm ọyọhọ idaha. Enye ama ọdọhọ mmọ ẹka iso ẹkọri ‘tutu mmọ ẹkabade ẹdi kiet ke mbuọtidem ye ke nnennen ifiọk Eyen Abasi, ẹkpon ẹwọrọ owo, ẹsịm ọyọhọ idaha emi Christ ekesịmde.’—Eph. 4:13.

3. Nso ke okoyom ndusụk nditọete ke esop Ephesus ẹnam, nso ke onyụn̄ oyom ndusụk nditọete ẹnam mfịn?

³ Ke ini Paul ekewetde leta ọnọ ẹsọk esop Ephesus, esop oro ama ododu ke ediwak isua. Ediwak nditọete ke esop oro  ẹma ẹkọkọri ẹsịm ọyọhọ idaha. Edi, okosụk oyoyom ndusụk nditọete do ẹkọri ẹsịm ọyọhọ idaha. Nte onyụn̄ edide edi oro ke otu ikọt Abasi mfịn. Ediwak nditọete nnyịn ẹnam n̄kpọ Abasi ke ediwak isua ẹnyụn̄ ẹkọri ẹsịm ọyọhọ idaha. Edi idịghe kpukpru nditọete ẹnam n̄kọri ntre. Ke uwụtn̄kpọ, ediwak owo ẹsina baptism kpukpru isua, ntre oyom mmọ emi ẹka iso ẹkọri ẹsịm ọyọhọ idaha. Ndi afo ke aka iso ndinam n̄kọri?—Col. 2:6, 7.

4, 5. Didie ke nditọete oro ẹkọride ẹsịm ọyọhọ idaha ẹsikpụhọde ye kiet eken, edi nso ke ẹsida ẹdiọn̄ọ mmọ? (Se akpa ndise ibuotikọ emi.)

⁴ Ke ini asatde ndatndat mfri emi oyomde ndidep, emesikụt ke idịghe kpukpru mmọ ẹdat ukem ukem. Edi, enyene mme n̄kpọ emi ẹnamde ọfiọk ke kpukpru mmọ ẹdat. Kpasụk ntre, nditọete oro ẹkọride ẹsịm ọyọhọ idaha ẹkeme ndito nsio nsio idụt, ẹdi ubuene, imọ owo, n̄kparawa, n̄kani owo, ẹnyụn̄ ẹnyene nsio nsio ifiọk. Ido obio mmọ ye nte mmọ ẹsinamde n̄kpọ ẹkeme ndikpụhọde. Kpa ye oro, isisọn̄ke ndifiọk mbon oro ẹkọride ẹsịm ọyọhọ idaha ke ntak nti edu mmọ. Ntak idọhọde ntre?

⁵ Eyenete oro ọkọride esịm ọyọhọ idaha esitiene uwụtn̄kpọ Jesus “ketket.” (1 Pet. 2:21) Jesus ọkọdọhọ ke nso idi ata akpan n̄kpọ oro ikpanamde? Edi ndima Jehovah Abasi ke ofụri esịt, ke ofụri ukpọn̄, ye ke ofụri ekikere nnyịn, ndinyụn̄ mma mbọhọidụn̄ nnyịn nte idem nnyịn. (Matt. 22:37-39) Eyenete oro ọkọride esịm ọyọhọ idaha esisịn ukeme anam item Jesus emi. Nte enye esinamde n̄kpọ owụt ke se ibehede imọ ikan edi ndinam se inemde Jehovah esịt nnyụn̄ n̄wụt mme owo ke imama mmọ ikan nte imade idem imọ.

6, 7. (a) Mme edu ewe ke nditọete oro ẹkọride ẹsịm ọyọhọ idaha ẹsinyene? (b) Nso ke ikpobụp idem nnyịn?

⁶ Nnyịn imọdiọn̄ọ ke ima edi kiet ke otu ediwak nti edu oro anade eyenete oro ọkọride esịm ọyọhọ idaha enyene. (Gal. 5:22, 23) Edi oyom enye enyene mme edu en̄wen, utọ nte, ifụre ifụre ido, mfara ke idem, ye anyanime. Mme edu emi ẹyen̄wam enye ekeme ndimụm idem n̄kama ke ini ẹnamde se iyatde enye, onyụn̄ ekeme ndiyọ mme n̄kpọ oro ẹkemede ndibụn̄ enye esịt. Ke ini enye ekpepde Bible ke idemesie, enye esiyom mme item Bible oro ẹdin̄wamde enye ọfiọk se ifọnde ye se idiọkde. Mme ubiere oro enye edinamde ẹyewụt ke enye ọkọri esịm ọyọhọ idaha. Ke uwụtn̄kpọ, enye esikpan̄ utọn̄ ke ini ubieresịt esie ọdọhọde enye anam se enye ekpepde ke Bible. Eyenete emi ọkọride esịm ọyọhọ idaha esisụhọde idem, koro enye ọfiọk ke ndisan̄a ke usụn̄ Jehovah nnyụn̄ nnịm ibet esie ọfọn akan ndisan̄a ke usụn̄ idem imọ. * Enye esisịn idem ọkwọrọ eti mbụk onyụn̄ anam n̄kpọ man esop adiana kiet.

⁷ Inamke n̄kpọ m̀mê ebịghi didie nnyịn ikanam n̄kpọ Jehovah, ikpenyene ndibụp idem nnyịn ite, ‘Ndi enyene mme n̄kpọ emi n̄kpanamde man nnen̄ede n̄kpebe Jesus, nnyụn̄ n̄ka iso n̄kọri ke esop?’

8. Ntak emi idọhọde ke Jesus ama enen̄ede ọdiọn̄ọ Ikọ Abasi?

⁸ Jesus Christ ama enen̄ede ọdiọn̄ọ Ikọ Abasi. Idem ke ini enye ekedide  isua 12, enye ama eneme Ikọ Abasi ye mme andikpep ke temple. ‘Idem ama ọdọdiọn̄ akpa kpukpru mmọ emi ẹkekpan̄de utọn̄ ẹnọ enye aban̄a ifiọk ye ibọrọ esie.’ (Luke 2:46, 47) Ekem, ke ini enye ọkọkwọrọde ikọ, enye ama okot nnennen itie N̄wed Abasi ada ekịbi mme Pharisee inua.—Matt. 22:41-46.

9. (a) Didie ke owo emi oyomde ndikọri nsịm ọyọhọ idaha ekpekpep Bible? (b) Didie ke ikpekpep Bible man an̄wam nnyịn?

⁹ Eyenete oro oyomde ndikọri nsịm ọyọhọ idaha esitiene uwụtn̄kpọ Jesus. Enye esisịn idem ekpep Bible man an̄wan̄a enye, idịghe ndikpep nnyene ifiọk ibuot kpọt. Enye esikpep ntotụn̄ọ ukpepn̄kpọ Bible, sia enye ọfiọk ke “ọkpọsọn̄ udia enyene mbon oro ẹkọride ẹsịm ọyọhọ idaha.” (Heb. 5:14) Ana eyenete oro ọkọride esịm ọyọhọ idaha enyene “nnennen ifiọk Eyen Abasi.” (Eph. 4:13) Ndi emesisio ini enịm okot Bible kpukpru usen? Ndi emesisio ini enịm kpukpru urua ekpep Bible ke idemfo, m̀mê enịm utuakibuot ubon? Ke ini ekpepde Bible, nen̄ede yom mme n̄kpọ oro ẹdinamde fi ọfiọk se Jehovah ekerede ye nte enye esinamde n̄kpọ. Domo ndinam se ekpepde ke Bible, da mmọ nam ubiere, ndien oro ayanam etetịm asan̄a ekpere Jehovah.

10. Didie ke eyenete oro ọkọride esịm ọyọhọ idaha esida ifiọk Ikọ Abasi odu uwem kpukpru usen?

¹⁰ Eyenete oro ọkọride esịm ọyọhọ idaha ọfiọk ke ana imọ ima ibet Abasi oro imọ ikpepde ke Bible, idịghe ndikpekpep mmọ mfiọk kpọt. Edieke enye anamde se Jehovah amade utu ke ndinam se idọn̄de enye, oro oyowụt ke enye  ama se enye ekpepde ke Bible. Ana enye n̄ko ‘osio’ akani owo ọduọk, oro edi, etre ndidu uwem nte enye ekesidude, edi emen obufa owo esịne emi “ẹkebotde ekekem ye uduak Abasi ke ata edinen ido ye akpanikọ.” (Kot Ephesus 4:22-24.) Ẹkeda edisana spirit Abasi ẹwet Bible. Ke ini eyenete enen̄erede ama Bible onyụn̄ amade ndinam se enye ekpepde ke Bible, emi esinam edisana spirit ada enye usụn̄, onyụn̄ anam enye aka iso ọkọri.

11. Jesus ekesidu ye nso orụk owo ke ini enye okodude mi ke isọn̄?

¹¹ Ke ini Jesus okodude ke isọn̄, enye ekesidu ye mbon oro mîfọnke ima. Ete ye eka esie ikọfọnke ima, enye ama onyụn̄ odụn̄ ediwak isua ye nditọeka esie oro mîkonyụn̄ ifọnke ima. Idem mme mbet esie emi ẹkesisan̄ade ye enye ẹma ẹsiyom ikpọ itie, ẹnyụn̄ ẹyom mme owo ẹdu ke idak mmimọ, nte mbon eyo mmọ ẹkesiyomde. Ke uwụtn̄kpọ, ke okoneyo oro ekesierede usen emi ẹkewotde enye, ‘mme mbet esie ẹma ẹneni ke otu idemmọ m̀mê anie ke otu mmimọ okpon akan.’ (Luke 22:24) Edi Jesus ama enen̄ede enịm ke mme mbet esie oro mîkọfọnke ima do ẹkeme ndikọri nsịm ọyọhọ idaha nnyụn̄ n̄kabade ndi esop. Kpa ke okoneyo oro, Jesus ama ọbọn̄ akam eben̄e ete esie eke heaven ete anam mme apostle imọ ẹdiana kiet. Enye ọkọdọhọ ke akam oro ete: “Kpukpru mmọ [ẹkpekam ẹdi] kiet, kpa nte afo Ete abuanade n̄kpọ ye ami, ami nnyụn̄ mbuanade n̄kpọ ye afo, man mmọ n̄ko ẹkpebuana n̄kpọ ye nnyịn, . . . man mmọ ẹkpedi kiet kpa nte nnyịn idide kiet.”—John 17:21, 22.

12, 13. (a) Didie Ephesus 4:15, 16 owụt ntak emi ikpanamde esop adiana kiet? (b) Nso ke eyenete kiet akanam, ndien didie ke emi akan̄wam enye anam n̄kpọ man esop adiana kiet?

¹² Asan̄autom Jehovah oro ọkọride esịm ọyọhọ idaha esitiene anam esop adiana kiet. (Kot Ephesus 4:1-6, 15, 16.) Abasi oyom kpukpru ikọt esie ‘ẹdiana kiet’ utu ke mmọ ndida ke idem. Ikọ Abasi ọdọhọ ke nsụhọdeidem edinam nnyịn idiana kiet. Eyenete oro ọkọride esịm ọyọhọ idaha onyụn̄ osụhọrede idem esidu ke emem ye kpukpru owo, idem ye mbon oro enye mînen̄ekede ima nte mmọ ẹsinamde n̄kpọ. Afo esinam n̄kpọ didie ye eyenete emi afo mûnen̄ekede uma nte enye esinamde n̄kpọ? Mîdịghe, esinam n̄kpọ didie ke ini eyenete eduede fi? Ndi emesisọn enye, onyụn̄ etre nditịn̄ ikọ ye enye? Mîdịghe ndi emesifen enye onyụn̄ eti ke enye edue fi ke ntak emi enye mîfọnke ima? Eyenete oro ọkọride esịm ọyọhọ idaha esinam n̄kpọ ntem.

¹³ Yak ineme uwụtn̄kpọ Uwe. Enye ama esiyak nte nditọete ẹkesinamde n̄kpọ afịna enye. Ekem, enye ama ekpep aban̄a David ke Bible ye ke Insight on the Scriptures. Ntak emi enye ekekpepde aban̄a David? Uwe ọdọhọ ete: “David ama okụt ke ndusụk mbon oro ẹketuakde ibuot ẹnọ Jehovah ẹma ẹnam se mîfọnke. Ke uwụtn̄kpọ, Edidem Saul ama odomo ndiwot enye, ndusụk ikọt David ẹma ẹyom nditọn̄ọ enye ke itiat, ndien n̄wan esie ama akam osụn̄i enye. (1 Sam. 19:9-11; 30:1-6; 2 Sam. 6:14-22) Edi, David ikedehedei iyak se mbon en̄wen ẹkenamde anam enye etre ndima Jehovah. David ama esifen ọnọ mme owo, ntre akana ami n̄ko n̄kpep ndifen nnọ mme owo. Se n̄kekpepde ama anam n̄kûyak se nditọete ẹnamde afịna mi aba, sia mmọfiọk  ke mmọ ifọnke ima. Mbatke ndudue mmọ mbon aba. Utu ke oro, mmesifen mmọ man esop adiana kiet.” Ndi afo n̄ko emesinam n̄kpọ man esop adiana kiet?

14. Mmanie ke Jesus ekemek nte mme ufan esie?

¹⁴ Jesus Christ ekesitie ufan ufan ye kpukpru owo. Kpukpru orụk owo, edide iren, iban, mme uyen, n̄kani owo, ye nditọwọn̄, ẹma ẹsisan̄a ẹkpere enye. Edi Jesus ekesisasat mbon oro ẹkedide ata ufan esie. Enye ama ọdọhọ mme apostle oro ẹkesọn̄ọde ẹda ye enye ete: “Mbufo ẹdi mme ufan mi edieke mbufo ẹnamde se ami n̄wụkde mbufo.” (John 15:14) Jesus ekemek mbon oro ẹketienede enye, ẹnyụn̄ ẹnamde n̄kpọ Jehovah ke ofụri esịt, nte mme ufan esie. Ndi afo n̄ko esimek mbon oro ẹnamde n̄kpọ Jehovah ke ofụri esịt nte ata mme ufan fo? Ntak emi edide akpan n̄kpọ?

15. Didie ke mme uyen ẹkeme ndibọ ufọn edieke mmọ ẹnamde ufan ye nditọete oro ẹkọride ẹsịm ọyọhọ idaha?

¹⁵ Edieke inamde ufan ye nditọete oro ẹkọride ẹsịm ọyọhọ idaha ke esop, mmọ ẹyen̄wam nnyịn ikọri isịm ọyọhọ idaha n̄ko. Edieke afo edide uyen emi ekerede se akpadade uwem fo anam, ọfọn anam ufan ye nditọete emi ẹma ẹkenam n̄kpọ Jehovah ẹbịghi, ẹnyụn̄ ẹdude ke emem ye mme owo ke esop. Mmọ ẹkụt nsio nsio afanikọn̄, ẹnyụn̄ ẹsobo nsio nsio idomo ke ediwak isua emi mmọ ẹnamde n̄kpọ Abasi. Mmọ ẹkeme ndin̄wam fi ọfiọk mfọnn̄kan n̄kpọ oro akpadade uwem fo anam. Ndidụk ndụk ye utọ nditọete oro ekeme ndin̄wam fi anam nti ubiere onyụn̄ ọkọri esịm ọyọhọ idaha.—Kot Mme Hebrew 5:14.

16. Didie ke nditọete oro ẹkọride ẹsịm ọyọhọ idaha ẹken̄wam n̄kaiferi kiet?

¹⁶ Ke uwụtn̄kpọ, Helga ọdọhọ ke ini mmimọ ikoyomde ndikụre ufọkn̄wed sekọndri, ke nditọ ufọkn̄wed mmimọ ẹma ẹtie ẹneme se mmọ ẹdinamde ẹma ẹkụre n̄wed. Ediwak mmọ ẹma ẹdọhọ ke mmimọ iyaka ufọkn̄wed ntaifiọk man ikeme ndinyene eti utom. Helga ama eneme n̄kpọ emi ye mme ufan esie ke esop. Enye ọdọhọ ete: “Mmọ ẹma ẹnen̄ede ẹn̄wam mi kpa ye oro ediwak mmọ ẹkesọn̄ọde mi. Mmọ ẹma ẹdọhọ ke ọkpọfọn ntọn̄ọ utom usiakusụn̄ mma n̄kụre n̄wed. Ke mma n̄kokụre n̄wed, mma nnam utom usiakusụn̄ ke isua ition. Esịt enem mi ke mma nda ini uyen mi nnam n̄kpọ Jehovah. Ntuaha n̄kpọfiọk ndomokiet ndikanam ntre.”

17, 18. Ndikọri nsịm ọyọhọ idaha edin̄wam nnyịn inam n̄kpọ Abasi didie?

¹⁷ Nditiene uwụtn̄kpọ oro Jesus ekenịmde ayan̄wam nnyịn ikọri isịm ọyọhọ idaha. Emi ayanam nnyịn itetịm isan̄a ikpere Jehovah, onyụn̄ anam ikop inem ndisịn idem nnam n̄kpọ esie. Asan̄autom Abasi oro ọkọride esịm ọyọhọ idaha eyekeme ndinam n̄kpọ Abasi ke ofụri esịt. Jesus ọkọdọhọ mbet esie ete: “Ẹyak un̄wana mbufo ayama ke iso owo, man mmọ ẹkpekụt nti utom mbufo ẹnyụn̄ ẹnọ Ete mbufo emi odude ke heaven ubọn̄.”—Matt. 5:16.

¹⁸ Nte ima iketetịn̄, eyenete oro ọkọride esịm ọyọhọ idaha ekeme ndin̄wam mbon en̄wen ke esop ẹkọri ẹsịm ọyọhọ idaha n̄ko. Ubiere oro eyenete anamde ediwụt ke enye ọkọri esịm ọyọhọ idaha. Didie ke ubieresịt nnyịn ekeme ndin̄wam nnyịn inam nti ubiere? Didie ke nnyịn ikeme ndikpono ubiere oro mbon en̄wen ẹnamde? Se nnyịn idinemede edi oro ke ibuotikọ oro etienede.