1, 2. ¿Wiˈix mbäät niˈamukë Dios mëduumbë tpëjtäˈäktë wyinmäˈäny? Pëjtäˈäk tuˈugë ijxpajtën.

KO NËJKXËM määyoty ets njuyäˈänëmë ääytsyäˈäm ujtstsäˈäm, ¿wiˈix nwinˈijxëm? Seguurë ko kyaj yëˈë nˈijxëm diˈib kujënaky ets diˈib mëjaty. Yëˈë nˈijxëm diˈib të myëjay ets diˈib mbäät yajjëˈxnë.

² Ko nˈixyˈäjtëmë Jyobaa ets nnëbajtëm, ta niˈigyë mëët nnaymyaaybyëjkëm. Ets ta nbëjtakëmë winmäˈäny parë njäˈtäˈänëm extëmë Dios mëduumbë diˈib të myëjay, per kyaj yëˈë tˈandijy ko nmëjjäˈäyënë. Yëˈë yˈandijpy ko nduˈunëmë mëjää parë nmëdäjtëmë oybyë jäˈäyˈäjtën ets mas oy mëdë Jyobaa nnaymyaˈayëm. Apostëlë Pablo ojts tˈanëëmë ja Dios mëduumbëty diˈib Éfeso ko mbäät myëjawdë extëmë Kristë. Per tsojkëbë nety nyayaˈitëdët tuˈugyë ets tˈixyˈäjtˈadëˈëtstëdë Jesus (Éfesʉ 4:13).

3. ¿Wiˈix yaˈijxkijpxyë ja tuˈukmujkën diˈib Éfeso mët diˈib tyam?

 ³ Ko Pablo tnijäˈäyë ja tuˈukmujkën diˈib Éfeso, tamˈäjtpë nety nimayë nmëguˈukˈäjtëm diˈib të myëjay ets diˈib jeky kujk Dios mëduundëp. Per nan tamˈäjtpë nety diˈib tsojkëp niˈigyë dyajkëktëkëdët ja nyaymyayë mëdë Dios. Nanduˈun tyam jyaty mä kanäägë tuˈukmujkën, tapˈäjtp nimayë nmëguˈukˈäjtëm diˈib jeky kujk tmëduunëdë Jyobaa, per nan tap diˈib kyajnëm myëjawdë. Extëmë diˈib jëmëjt jëmëjt nëbajttëp milˈam, tsojkëp ttundëdë mëjää parë jyäˈttët extëmë Dios mëduumbë diˈib të myëjay. Ets mijts, ¿yëˈë tuˈugë Dios mëduumbë diˈib të myëjay? (Kolosʉ 2:6, 7).

4, 5. 1) ¿Tuknaxëdaa niˈamukë nmëguˈukˈäjtëm diˈib të myëjawdë? 2) ¿Wiˈix yaˈëxkaptë Dios mëduumbëty diˈib të myëjawdë? (Ixë dibujë mä tsyondaˈaky.)

⁴ Kyaj tukëˈëyë ääytsyäˈäm ujtstsäˈäm tyuknaxëty. Tam diˈib mutsk ets tam diˈib mëj, per tam tii diˈib yajnigëxëˈkëdëp ko të tsyäämnë. Nanduˈun jyaty mëdë Dios mëduumbëty diˈib të myëjawdë. Kyaj tyuknaxˈattë, wiˈixëm ja xyëë jyëmëjt, kyostumbrë ets tiiyëm tsyojkënyëˈäjttëp, per këxëˈkp ko të myëjawdë. ¿Tijaty yajnigëxëˈkëdëp?

⁵ Dios mëduumbë diˈib të myëjay pyanëjkxëbë Jesusë yˈijxpajtën (1 Peedrʉ 2:21). Jesus jyënany ko jëjpˈam ets ntsojkëmë Jyobaa mët tukëˈëyë jot korasoon, jukyˈäjtën etsë jot winmäˈäny. Nanduˈun jyënany ets ntsojkëmë nmëguˈukˈäjtëm extëm këˈëm nnaytsyojkëm (Matewʉ 22:37-39). Yëˈë nmëguˈukˈäjtëm diˈib të myëjay tyuundëbë mëjää parë tmëmëdowdë tyäˈädë anaˈamën. Yaˈijxëdëp mä jyukyˈäjtën ko diˈib jëjpˈam, yëˈë ets nyaymyayëdët mëdë Jyobaa ets ttsoktët oytyim pënëty.

6, 7. 1) Dios mëduumbë diˈib të myëjawdë yaˈijxëdëbë tsojkën, per ¿diˈibë jäˈäyˈäjtën yˈakˈyaˈijxëdëp? 2) ¿Ets ti mbäät nnayajtëˈëwëm?

⁶ Dios mëduumbë diˈib të myëjawdë yaˈijxëdëbë tsojkën (Galasyʉ 5:22, 23). Per nan yaˈijxëdëbë oybyë jäˈäyˈäjtën extëmë yuunkˈäjt naxypyˈäjtën, maˈkxtujkën ets ajiiky amëguˈukgëty. Yajnigëxëˈktëbë maˈkxtujkën ko tpäättë amay jotmay ets myëmadaktëp ko ti kyaˈoybyëtsëmy extëm nety tjaˈˈawix tjajëjpˈijxtë. Ko tˈëxpëktë Biiblyë, yˈëxtääytyëbë käjpxwijën diˈibë mbäät  pyudëkëdë parë tnijawëdët diˈibë oy ets diˈibë axëëk, ta net yëˈë dyajtundë parë oy nyaynyëˈëmoˈoy nyaytyuˈumoˈoyëdët. Ijttëp yujy tudaˈaky ets yˈëxkäjptëp ko xëmë yˈoybyëtsëmy ja käjpxwijën diˈibë Jyobaa yajkypy. * Nan agujk jotkujk nyëjkxtë käjpxwäˈkxpë ets tyuundëbë mëjää parë dyajjapˈattë tuˈugyëˈäjtën mä tuˈukmujkën.

⁷ Oy nuˈun kujk nmëduˈunëmë Jyobaa, tsojkëp niˈamukë nnayajtëˈëwëm: “¿Mäjatyëts mbäät nnayaˈoyëty parëts mas oy niˈˈijxtuˈudëdë Jesus?”. Min nˈokˈijxëm tëgëk pëky diˈib xypyudëkëyäˈänëm.

8. ¿Wiˈix nnijäˈäwëm ko Jesukristë yajxon ijty tnijawë ets tjaygyukë Diosë yˈAyuk?

⁸ Jesukristë yajxon ijty tnijawë ets tjaygyukë Diosë yˈAyuk. Extëm ko tmëdäjty 12 jyëmëjt, ojts mä ja templë tnimaytyaˈaky mët ja yaˈëxpëjkpëty wiˈix jyënaˈany ja Diosë jyaaybyajtën. Ets niˈamukë pënaty myëdoowˈijttë duˈunyë ojts wyëˈëmëdë (Lukʉs 2:46, 47). Ko tiempë nyajxy, nan tyukjäjt yajxon wiˈix dyajtunët ja Diosë yˈAyuk parë tˈatsoowëmbijty pënaty mëtsipˈäjtëp (Matewʉ 22:41-46).

9. 1) Pën jäˈtäˈänëm extëm Dios mëduumbë diˈib të myëjawdë, ¿diˈibë programë mbäät nbanëjkxëm? 2) Ko nˈëxpëjkëmë Biiblyë, ¿ti mbäät nduˈunëm?

 ⁹ Pën jäˈtäˈänëm extëm Dios mëduumbë diˈib të myëjay, tsojkëp niˈˈijxtutëmë Jesusë yˈijxpajtën. Kyaj jeˈeyë ndukjotkujkˈäjtëm diˈib wingëjxy të nnijäˈäwëm mä Diosë yˈAyuk. Tsojkëp këkpäät nˈëxpëjkëmë Biiblyë, jaˈko nnijäˈäwëm ko ja “jeˈxyë tëˈëtspë yëˈë parë jäˈäy diˈib të yaˈknëdë” o të myëjawdë (Hebreos 5:14, TNM). Tsojkëp yajxon nnijäˈäwëm tijatyë Biiblyë myaytyakypy (Éfesʉ 4:13). Parë duˈun nduˈunëm, tsojkëp nyaˈoˈoyëm tuˈugë programë näˈäjaty nˈëxpëkäˈänëm, extëm ko bom bom ngäjpxëmë Biiblyë, nˈëxpëjkëm naytyuˈuk ets mëdë familyë sëmään sëmään. Ko nˈëxpëjkëmë Biiblyë, nˈokˈëxtäˈäyëm tuˈuk majtskë tekstë diˈib mbäät xypyudëjkëm parë njaygyujkëm wiˈixë Jyobaa wyinmay ets wiˈix nyayjawëty. Ta net nyajtuˈunëmë tyäˈädë tekstë parë xytyuˈumoˈoyëm mä tijaty ndunäˈänëm. Pën nduˈunëm duˈun, ta niˈigyë kyëktëkëyaˈany ja naymyayë mëdë Jyobaa.

10. ¿Wiˈix dyajnigëxëˈëktë nmëguˈukˈäjtëm diˈib të myëjawdë ko tsyojktëbë Diosë kyäjpxwijën etsë yˈanaˈamën?

¹⁰ Yëˈë nmëguˈukˈäjtëm diˈib të myëjawdë kyaj jeˈeyë tnijawëdë tijatyë Biiblyë myaytyakypy, nan tsyojktëp ja Diosë kyäjpxwijën ets ja yˈanaˈamën. ¿Wiˈix dyajnigëxëˈëktë? Ko ttundë mëjää parë jyukyˈattë extëmë Dios ttseky, yajtëgäjtstëp wiˈix jyukyˈattë, wiˈix wyinmaytyë ets wiˈix tijaty ttundë. Yëˈë pyanëjkxëdëbë yˈijxpajtënë Jesus ets yajnitëgäjtstëp ja jyaˈayˈäjtën mëdë oybyë jäˈäyˈäjtën extëmë ko jyukyˈattë wäˈäts es tëyˈäjtën mëët (käjpxë Éfesʉ 4:22-24). Nˈokjamyajtsëm ko Jyobaa yëˈë yajtuunë myëjää parë tnëˈëmooy ttuˈumooy pënaty jyaaytyë Biiblyë. Pääty ko nˈëxpëjkëm, yëˈë xypyudëjkëmë Diosë myëjää parë mas niˈigyë njaygyujkëm ets nmëdäjtëm niˈigyë tsojkën. Nan yëˈë xypyudëjkëm parë jantsy oy nnaymyaˈayëm mëdë Jyobaa.

11. Ko Jesus jyukyˈajty yä Naxwiiny, ¿wiˈixë netyë jäˈäy yajpäättë?

¹¹ Ko Jesus jyukyˈajty yä Naxwiiny wäˈätsjäˈäy yajpaty. Per ja tyääk tyeety, ja myëgaˈaxëty ets wiink jäˈäyëty pokyjyaˈay yajpattë. Axtë ja yˈëxpëjkpëty yajnigëxëˈktë näˈäty ko mëj këjxm nyayjawëdë ets ko jeˈeyë këˈëm nyaymyëmay nyaymyëdäjëdë. Extëm ja koots mä netyë Jesus yˈooganë, ta nyaygyajpxytsyiˈkëdë pën diˈib mas mëj ijtp (Lukʉs 22:24). Perë Jesus wyinmääy ko mëjawandëp ets ko yajnaxkëdäˈägandëbë tuˈukmujkën mä jyapˈatëdë tuˈugyëˈäjtën. Pääty mä tadë koots tˈanmääyë Tyeety parë tpudëkëdët ets tuˈugyë nyayaˈitëdët extëm yëˈëjëty. Duˈun tˈanmääy: “Es yëˈëjëty nandëˈën yˈittët tiˈigyë, extëm ëtsäjtëm nˈijtëm” (Fwank 17:21, 22).

12, 13. 1) ¿Ti mbäät nduˈunëm niˈamukë? 2) ¿Wiˈix tjäjty tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm dyajjapˈatëdë tuˈugyëˈäjtën mä tuˈukmujkën?

¹² Dios mëduumbë diˈib të myëjawdë tyuundëbë mëjää parë dyajjapˈattë tuˈugyëˈäjtën mä nduˈukmujkëm (käjpxë  Éfesʉ 4:1-6, 15, 16). Niˈamukë mbäät nduˈunëmë mëjää ets tuˈugyë nyajpatëm mëdë nmëguˈukˈäjtëm. Parë duˈun nyajpatëm, tsojkëp njäˈäyˈäjtëm yuunk naxypy. Extëm ko tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm tyëgoyët o xywyingäjpxpajtëm, ¿ti nduˈunëm? ¿Kyaj nˈokmëgäjpxënë? ¿O nduˈunëmë mëjää parë mëët nnayaˈoˈoyëm? Tuˈugë Dios mëduumbë diˈib të myëjay, tyuumbyë mëjää parë dyaˈoyët ja jotmay en lugäär niˈigyë dyajmëjwindëkët.

¹³ Min nˈokˈijxëmë yˈijxpajtënë tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib xyëˈäjtypy Uwe. Yëˈë pojënë ijty jyotˈambëky ko ja nmëguˈukˈäjtëm tyëgoytyë. Per tëgok, ta tniwinmäˈäyë tniˈëxpëkëyaˈany mä Biiblyë ets mä liibrë Perspicacia wiˈix jyukyˈajtyë David. ¿Wiˈix ko yëˈë twinˈijxy? Jaˈko David nan pyatë duˈumbë jotmay mëdë wiinkpë Dios mëduumbë. Extëm ko ja rey Saúl jyayaˈooganë, ko nääk ja israelitëty jyakukäˈätsäˈänëdë, ets tëgok, axtë yëˈëbäät ja kyudëjk tyukxikë (1 Samuel 19:9-11; 30:1-6; 2 Samuel 6:14-22). Oyë David duˈun jyajty, duˈunyëm tsejkyë Jyobaa ets ninäˈä tkayajtëgooyë myëbëjkën mä yëˈë, nan mëk tpaˈˈayooyë wiink jäˈäy. Ta Uwe tpëjkyë kuentë ko tsojkëp tpanëjkxëdë yˈijxpajtën David ets dyajtëgatsëdë wyinmäˈäny parë kyaj jeˈeyë tˈixët mäjatyë jyiiky myëguˈuk tyëgoy. Nan jyaygyujkë ko tsojkëp tjatët ets tpokymyaˈkxëdë myëguˈuktëjk, duˈuntsoo jyapˈatëdë tuˈugyëˈäjtën mä tuˈukmujkën. ¿Këdii oyxyëp ko niˈamukë nbanëjkxëmë tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëmë yˈijxpajtën?

14. ¿Pënatyë Jesus wyinˈijx extëmë myëtnaymyaayëbë?

¹⁴ Jesukristë niˈamukë jäˈäy ttsejky. Ak oy ijty dyajnayjawëty ko mëët yajpaty, oy yëˈëjëtyë yetyëjk, toxytyëjk, mëjjäˈäy mutskjäˈäy. Per kyaj niˈamukë mëët nyaymyaayëdë. Tëgok ojts tˈanëëmë ja yˈëxpëjkpëty: “Miitsëtyë dëˈën ja nmëtnaymyaayëbëty pën mduundëp diˈibëts miits ndukˈanaˈamdëp” (Fwank 15:14). Jesus yëˈë wyinˈijx extëmë myëtnaymyaayëbë pënaty xëmë mëmëdoowëdëp ets diˈib tsyojktëp ets myëduundëbë Jyobaa. Pääty jyëjpˈamëty ets ëtsäjtëm nan yëˈë nwinˈijxëm pënaty jyantsy tsyojktëbë Jyobaa. ¿Tiko?

15. ¿Tiko jyëjpˈamëty etsë ënäˈktëjk nyaymyayëdët mëdë nmëguˈukˈäjtëm diˈib të myëjääwnëdë?

¹⁵ Yëˈë ääytyëëm ujtstëëm niˈigyë oy tsyaˈamy ko pyaatyëtyë xëˈan. Pääty ja tsojkën diˈib yaˈijxëdëp ja nmëguˈukˈäjtëm mä nduˈukmujkëm duˈun extëmë xëˈan. ¿Tiko? Jaˈko xypyudëjkëm parë njäjtëm extëmë Dios mëduumbë diˈib të myëjay. Extëm pën mijts mixy o mgiixy, ¿mnijäˈäwëp ti mdunaampy mä mjukyˈäjtën? Pën mdunaampy winë oy, naymyaaybyëkëdë mëdë nmëguˈukˈäjtëm diˈib jeky kujk tmëdundë Jyobaa ets diˈib yajjapˈäjttëbë tuˈugyëˈäjtën mä  nduˈukmujkëm. Yëˈëjëty të kanäk pëky tmënax dyajnaxtë amay jotmay mä jyukyˈäjtën ets mbäät mbudëkëdë parë xywyinˈixët diˈib mas oy mbäät xytyuny mä mjukyˈäjtën. Pën myajpatp xëmë mët yëˈëjëty, mbudëkëyanëdëp ets oy winë xytyunët ets mjäˈtët extëmë Dios mëduumbë diˈib të myëjay (käjpxë Hebreos 5:14, TNM). *

16. ¿Wiˈixë nmëguˈukˈäjtëm diˈib mëjjäˈäy mëˈˈënäˈknë tpudëjkë tuˈugë kiixy?

¹⁶ Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib xëˈäjtp Helga, jyënaˈany ko mä nety dyajkëxanë ja yˈeskuelë niˈamukë ja myëguˈuktëjk ak yëˈë nyimaytyaktë tijaty tyunandëp. Nimay jyënandë ko nyëjkxäˈändë mä unibersidad ets tˈëxpëkäˈändë tuˈugë karreerë. Perë Helga ta dyajtëëyë nmëguˈukˈäjtëm diˈib të myëjawdë ti yˈoktunëp, nimayë tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm mëjjäˈäy mëˈˈënäˈknë. Helga jyënaˈany ko mëjwiin kajaa pyudëjkëdë, ets yˈanmääyëdë parë tyunët prekursoora. Ko ojts tpanëjkxy ja käjpxwijën, ta mëgoxk jëmëjt duˈun tyuuny. Tam nyëjkxnë tiempë, perë Helga kyaj tmëkjawë ko dyajtuunyë yˈënäˈkˈäjtën mä Jyobaa tyuunk.

17, 18. Pën mas oy nmëdunäˈänëmë Jyobaa, ¿ti mbäät nduˈunëm?

¹⁷ Pën nbanëjkxëmë Jesusë yˈijxpajtën, ta nëjkx njäjtëm extëmë Dios mëduumbë diˈib të myëjay. Nëjkxëp niˈigyë nmëwingoˈonëmë Jyobaa ets nëjkxëp niˈigyë nmëdunäˈänëm. Mas oy yajmëdunyë Jyobaa ko njëmbijtëm extëmë Dios mëduumbë diˈib të myëjay. Jesus duˈun tˈanmääy ja yˈëxpëjkpëty: “Waˈan yëˈë mjäjënëty tjäjy mëk extëm mbäät ja jäˈäy tˈixtë ja oybyë mduungëty es tˈawdattët ja mDeetyë tsäjpotmëdë” (Matewʉ 5:16).

¹⁸ Extëm të nˈijxëm mä tyäˈädë artikulo, tuˈugë Dios mëduumbë diˈib të myëjay mbäät mëjwiin kajaa tpudëkë ja tuˈukmujkën. Ja tuk pëky diˈib yajtukˈijxwëˈëmdëp, yëˈë ko oy dyajtundë jyot wyinmäˈäny. ¿Wiˈix xypyudëjkëmë jot winmäˈäny parë oy xynyëˈëmoˈoy xytyuˈumoˈoyëm? ¿Wiˈix nyaˈijxëm ko nwingutsëˈkëm extëmë nmëguˈukˈäjtëm wyinmaytyë? Yëˈë yaˈˈatsoowëmbitäämp mä jatuˈukpë artikulo.