1, 2. Kumbi Mkhristu weyosi watenere kuyesesa kuchitanji? Kambani chakuyeruzgiyapu.

 ASANI munthukazi walusu waluta kumsika kuti wakaguli vipasu, walondo ukulu wa chipasu cha pamwenga kutchipa. Kweni wasankha vo vafya kweniso vakukhwima.

² Asani munthu wabatizika, walutirizga kukuwa. Iyu wakhumba kuti waje mteŵeti wakukhwima. Yapa tikamba kukhwima mwauzimu. Wakutumika Paulo wangulembe Akhristu a ku Efeso kukhumbika kwa kukuwa mwauzimu. Wanguŵachiska kuti aje ndi “chivwanu chimoza ndipuso amuziŵi umampha Mwana waku Chiuta, mpaka afiki pa ura, pa msinkhu wo Khristu wangufikapu.”​—Ŵaef. 4:13.

3. Kumbi pe kukoliyana wuli pakati pa vo vachitikanga mumpingu wa ku Efeso ndi vo vichitika mazuŵa nganu m’gulu laku Yehova?

³ Paulo wachilemba kalata yaki, ndipu mpingu wa ku Efeso waja vyaka vinandi. Akusambira anandi ndipu akhwima kali mwauzimu. Kweni anyaki akhumbikanga kuyesesa  kuti aje akukhwima. Ndimu so viliri m’gulu laku Yehova mazuŵa nganu. Abali ndi azichi anandi akwamba kali kuteŵete Chiuta ndipu mbakukhwima. Kweni anyaki ŵechendakhwimi. Mwakuyeruzgiyapu, ŵanthu anandi abatizika chaka chechosi. Yiwu akhumbika kukuwa mwauzimu. Kumbi namwi muwona kuti mukhumbika kukuwa?​—Ŵakol. 2:6, 7.

4, 5. Kumbi Akhristu akukhwima apambana wuli, kweni nchinthu wuli cho ayanana? (Wonani chithuzi cho che papeji 3.)

⁴ Vipasu vakufya vipambana kawonekeru. Kweni paja vinthu vinyaki vo vitikuwovyani kuziŵa kuti vosi vakufya. Mwakuyana waka, Akhristu akukhwima angapambana mtundu, mo akuliya, nthazi, vyaka ndi malusu. Angapambana so nkharu pamwenga midawuku. Kweni Akhristu wosi akukhwima aja ndi mijalidu yinyaki yakuyanana yo yilongo kuti mbakukhwima. Kumbi mijalidu iyi ndi niyi?

⁵ Mkhristu wakukhwima wayezga Yesu mukachitiru ka vinthu. Iyu wakutisiliya chakuwoniyapu kuti “tilondongi menderu ngaki.” (1 Pet. 2:21) Kumbi Yesu wanguti chakuzirwa ukongwa nchinthu wuli? Wangukamba kuti chakuzirwa ukongwa nkhwanja Yehova ndi mtima wosi, ndi umoyu wosi, ndi zeru zosi ndipuso kwanja anyidu nge mo titijiyanjiya taŵeni. (Mat. 22:37-39) Mkhristu wakukhwima wachita vinthu mwakukoliyana ndi dangu lenili. Iyu wachita vinthu vakulongo kuti watanja ukongwa Yehova ndi ŵanthu anyaki.

6, 7. (a) Kumbi ndi mijalidu niyi yo yilongo kuti munthu ndi Mkhristu wakukhwima? (b) Kumbi titenere kujifumba fumbu nili?

⁶ Chanju cho Mkhristu wakukhwima walongo nchipasu cha mzimu. (Ŵag. 5:22, 23) Iyu wakhumbika so kuja ndi mijalidu yinyaki nge kuzika, kujiko ndipuso kuzizipizga. Mijalidu iyi yingawovya Mkhristu kumalana ndi suzgu yikulu kwambula kuguŵa. Kweniso yingamuwovya kukunthiyapu chiyesu. Asani wachita sambiru lakuyija, wafufuza fundu za m’Malemba zo zingamuwovya kupambaniska pakati pa chamampha ndi chiheni. Pavuli paki, asani wasankha vakuchita, walongo kuti ngwakukhwima mwauzimu. Mwakuyeruzgiyapu, wavwiya njuŵi yaki yakusambizika Bayibolu. Mkhristu wakukhwima walongo kuti ngwakujiyuyuwa asani waziŵa kuti fundu zaku Yehova ndizu zamampha ukongwa kuluska fundu zaki. a Iyu wapharazga mwaphamphu uthenga wamampha ndipuso watovya kuti mpingu uje wakukoliyana.

⁷ Kwali tateŵete Yehova kwa nyengu yitali wuli, tosi tingachita umampha kujifumba kuti, ‘Kumbi pe vinthu vinyaki vo ndikhumbika kutoliyaku kwaku Yesu kuti ndilutirizgi kukuwa mwauzimu?’

8. Kumbi Yesu waliziŵanga wuli Bayibolu?

⁸ Yesu Khristu wangaziŵanga umampha ukongwa Malemba. Mwakuti pa nyengu yo wenga ndi vyaka 12, wakambiskananga fundu za m’Malemba ndi asambizi wo ŵenga mu nyumba yakusopiyamu. Bayibolu likamba kuti: “Wosi wo amuvwisiyanga anguzizwa ukongwa ndi vo wamukanga ndi kuwona kuti waziŵa vinthu.” (Luka 2:46, 47)  Nyengu yinyaki, wangugwiriskiya ntchitu Mazu Ngaku Chiuta pakukambiskana ndi ŵanthu wo amususkanga mwakuti angusoŵa chakukamba.​—Mat. 22:41-46.

9. (a) Kumbi munthu yo wakhumba kukuwa mwauzimu wakhumbika kuchitanji? (b) Kumbi mutenere kuchitanji asani muŵerenga Mazu Ngaku Chiuta?

⁹ Nge mo Yesu wachitiyanga, Mkhristu yo wakhumba kukuwa mwauzimu wakhorwa waka ndi vinthu vimanavi vo waziŵa cha. Kweni waŵerenga Bayibolu kaŵikaŵi chifukwa waziŵa kuti “chakurya chakukhoma ncha ŵanthu akukhwima.” (Ŵah. 5:14) Kukamba uneneska, wakhumbika ‘kumuziŵa umampha Mwana waku Chiuta.’ (Ŵaef. 4:13) Kumbi muŵerenga Bayibolu zuŵa lelosi? Kumbi muchita sambiru lapakumwija pamwenga mutesesa kuchita kusopa kwa pabanja sabata yeyosi? Asani muŵerenga Mazu Ngaku Chiuta, mutenere kuŵanaŵaniya ukongwa fundu zo zingakuwovyani kuziŵa umampha mo Yehova waŵanaŵaniya. Pavuli paki, mugwiriskiyengi ntchitu fundu zo mwasambira asani musankha vakuchita. Ivi vikuwovyeningi kuti ubwezi winu ndi Yehova uje wakukho ukongwa.

10. Kumbi vinthu vo Mkhristu wakukhwima waziŵa vitimuwovya wuli?

¹⁰ Mkhristu wakukhwima waziŵa kuti pakhumbika so vinthu vinyaki kuluska kuziŵa waka vinthu. Iyu watenere so kwanja ukongwa vo waziŵa vakukwaskana ndi nthowa zaku Chiuta ndi fundu zaki. Wangalongo kuti watanja fundu zaku Chiuta asani wachita vinthu vo vikoliyana ndi khumbu laku Yehova m’malu mwakuchita vakukhumba vaki. Kweniso, wakhumbika kuleka nkharu yo wenga nayu kali. Asani Mkhristu  waleka nkharu yo wenga nayu kali, ndikuti wavwala umunthu wasonu wo “ukulengeka mwakukoliyana ndi khumbu laku Chiuta.” (Ŵerengani Ŵaefesu 4:22-24.) Bayibolu likulembeka mwakulongozgeka ndi mzimu waku Chiuta. Mwaviyo, asani Mkhristu waziŵa vinandi vakukwaskana ndi fundu za m’Bayibolu kweniso asani watiziyanja, watamba kulongozgeka ndi mzimu wakupaturika. Ivi vitovya kuti wakuwi mwauzimu.

11. Kumbi Yesu wajanga ndi ŵanthu wuli?

¹¹ Pa nyengu yo Yesu wenga pacharu chapasi, wajanga ndi ŵanthu ambula urunji. Wangulereka ndi apapi ambula urunji ndipu kwa vyaka vinandi wajanga ndi abali ŵaki wo ŵenga so ambula urunji. Kweniso akusambira ŵaki ŵenga ndi mtima wakukhumba maudindu. Mwakuyeruzgiyapu, zuŵa lo Yesu wangubayikiya, akusambira ŵaki ‘angupindana ukongwa kuti ndiyani mura pakati pawu.’ (Luka 22:24) Chinanga kuti venga viyo, Yesu wagomezganga kuti akusambira ŵaki akuwengi mwauzimu ndi kuja akukoliyana. Pa zuŵa lenili, wangupempha Awiski kuti akusambira ŵaki ajengi akukoliyana. Wanguti: “Wosi aje amoza nge mo imwi Ada muliri wakukoliyana ndi ini ndipuso nani wakukoliyana ndi imwi, kuti nawu aje akukoliyana ndi isi, . . . alinga kuti aje amoza nge mo isi tiliri amoza.”​—Yoh. 17:21, 22.

12, 13. (a) Kumbi lemba la Ŵaefesu 4:15, 16 lilongo wuli kuti kukoliyana nkhwakukhumbika mu mpingu? (b) Kumbi m’bali munyaki wangumaliska wuli suzgu lo wenga nalu?

¹² Mteŵeti waku Yehova yo ngwakukhwima watovya kuti mpingu uje wakukoliyana. (Ŵerengani Ŵaefesu 4:1-6, 15, 16.) Titenere kovya kuti ŵanthu wosi aku Chiuta ajengi akukoliyana. Nge mo Mazu ngaku Yehova ngakambiya, kuti tosi tije akukoliyana tikhumbika kujiyuyuwa. M’bali pamwenga mzichi yo ngwakujiyuyuwa watesesa kuchita vinthu mwakukoliyana chinanga kuti anyaki angamunangiya. Kumbi muchita wuli asani m’bali pamwenga mzichi mumpingu wachita vinthu mwambula kwenere? Nanga muchita wuli asani munthu munyaki mumpingu wakunangiyani? Kumbi muleka kulongoro nayu? Pamwenga mutesesa kuti muyambi so kukoliyana? Mkhristu wakukhwima watesesa kusaniya nthowa zakuti wakoliyani ndi yo wamunangiya m’malu mwakumusungiya vifukwa.

¹³ Ŵanaŵaniyani nkhani yaku Uwe. Pakwamba, waguŵanga ukongwa asani Akhristu anyaki ananga. Pavuli paki, wangwamba kusambira nkhani yaku Davidi mu Bayibolu ndi m’buku la Insight on the Scriptures. Nchifukwa wuli wangusankha nkhani yaku Davidi? Uwe wangukamba kuti: “Davidi wanguwona kuti anyaki wo asopanga Chiuta achitanga vinthu viheni. Mwakuyeruzgiyapu, Fumu Sauli yapenjanga kumubaya, ŵanthu anyaki akhumbanga kumuponya mya ndipuso muwolu waki wangumunyoza. (1 Sam. 19:9-11; 30:1-6; 2 Sam. 6:14-22) Kweni Davidi wanguleka cha kwanja Yehova chifukwa cha vinthu viheni vo anyaki achitanga. Kweniso Davidi wenga ndi lisungu, jalidu lo nani ndakhumbikanga. Vo ndingusambira vingundiwovya kuti ndisinthi mo ndawoniyanga vinthu viheni vo Akhristu anyangu achita. Sonu ndikuleka kuŵasungiya vifukwa. M’malu mwaki, nditesesa kovya  kuti mpingu uje wakukoliyana.” Kumbi mutovya kuti mpingu uje wakukoliyana?

14. Kumbi Yesu wangusankha ŵanthu wuli kuti aje mabwezi ngaki?

¹⁴ Yesu Khristu wayanjanga ŵanthu wosi. Mwakuti ŵanthu amisinkhu yakupambanapambana akondwanga kwenda nayu. Kweni ndi wosi cha wo ŵenga mabwezi ngaki. Iyu wangukambiya akusambira ŵaki kuti: “Ndimwi mabwezi ngangu asani muchita vo nditikulamulani.” (Yoh. 15:14) Yesu wangusankha mabwezi pakati pa ŵanthu wo amugomezganga kweniso wo ateŵetiyanga Yehova ndi mtima wosi. Kumbi namwi musankha mabwezi pakati pa ŵanthu wo ateŵete Yehova ndi mtima wosi? Nchifukwa wuli kuchita viyo nkhwakukhumbika?

15. Kumbi achinyamata angayanduwa wuli asani acheza ndi Akhristu akukhwima?

¹⁵ Chanju cha abali ndi azichi chingatiwovya kuti tije Akhristu akukhwima mwauzimu. Asani ndimwi mnyamata ndipu mukhumba kusankha vo mungachita pa umoyu, mungachita umampha kucheza ndi Akhristu wo akwamba kali kuteŵete Yehova. Yiwu atenere kuti akumananga ndi masuzgu pakuteŵete Chiuta. Angakuwovyani kuti musankhi vinthu mwazeru ndipuso kuti muje akukhwima mwauzimu.​—Ŵerengani Ŵahebere 5:14.

16. Kumbi abali ndi azichi angumuwovya wuli Helga?

¹⁶ Mwakuyeruzgiyapu, ŵanaŵaniyani nkhani yaku Helga. Iyu wati wafika fomu 4, ŵana asukulu anyaki akambiskananga vilatu vo ŵenga navu. Anandi akambanga kuti akhumba kuluta ku univesite kuti akasaniyi masambiru ngo ngangaziŵawovya kusaniya ntchitu yamampha. Helga wangukambiskana ndi anyaki nkhani iyi mumpingu. Iyu wangukamba kuti: “Anandi wo ndingukambiskana nawu mumpingu ŵenga ara kwaku ini ndipu angundiwovya ukongwa. Yiwu angundichiska kuti ndiyambi uteŵeti wanyengu zosi. Ndinguchita upayiniya kwa vyaka 5. Sonu pajumpha vyaka vinandi, ndipu ndikondwa ukongwa kuti ndingwamba kuteŵete Yehova ndeche mnyamata. Ndidandawula cha kuti ndikusankha viyo.”

17, 18. Kumbi kukhwima mwauzimu kungatiwovya wuli?

¹⁷ Kuyezga Yesu kungatiwovya kuti tije Mkhristu wakukhwima. Kweniso, kungatovya kuti tije pa ubwezi wakukho ndi Yehova ndipuso tingaja ndi mtima wakukhumba kumuteŵete ndi mtima wosi. Mteŵeti waku Chiuta wangateŵete Yehova ndi mtima wosi asani ngwakukhwima. Yesu wangukambiya akusambira ŵaki kuti: “Ŵaliskani ukweru winu pa masu pa ŵanthu kuti awoni ntchitu zinu zamampha, ndi kukankhuska Awuskemwi akuchanya.”​—Mat. 5:16.

¹⁸ Nge mo takambiya kali, Mkhristu wakukhwima wangawovya ukongwa mumpingu. Ndipu mo wagwiriskiya ntchitu njuŵi yaki vingalongo kuti ndi Mkhristu wakukhwima pamwenga cha. Kumbi njuŵi yidu yingatiwovya wuli kusankha vakuchita mwazeru? Asani Akhristu anyidu asankha vinthu vinyaki mwakukoliyana ndi njuŵi yawu, kumbi tingalongo wuli kuti tisuska cha vo asankha? Nkhani yakulondopu yimukengi mafumbu ngenanga.