1. 1) ¿Imapitaj Pedro rikukorqa Galilea qochapi sinchʼi wayra kajtin? (Patapi kaj dibujota qhawariy.) 2) ¿Imaraykú yakuman chinkaykuyta qallarerqa?

UJ CHʼISI Pedro, Jesuspa waj yachachisqasnin ima, Galilea qocha chaupita uj botepi risharqanku, sinchʼi wayra kasqanraykutaj yaku mayta qhollchoqeyarqa. Jinallapi Jesusta yaku patata purishajta rikorqanku. Pedroqa Jesusta nerqa: “Niway kay yaku patata qanman jamunayta”, nispa. Jesustaj “jamuy”, nerqa. Pedrotaj botemanta uraykuytawan, yaku patanta Jesusman riyta qallarerqa. Tumpata puriytawantaj sinchʼi wayrata rikuspa mancharikorqa, yakuman chinkaykoj jina kashaspataj Jesuspa yanapayninta mañakorqa. Jesustaj usqhayta makinta aysariytawan, payta japʼiykuspa, nerqa: “Pisi creeyniyoj runa, imaraykutaj iskayrayankiri?”, nispa (Mat. 14:24-32).

2. ¿Imatataj kay yachaqanapi yachakusunchej?

² Kay yachaqanapi Pedro imapichus rikukusqanmanta kinsa imasta yachakusunchej: Imaynatachus Jehová yanapananpi creesqanmanta, imaraykuchus creeynin pisiyasqanmanta, watejmanta creeyniyoj kananpaj imachus yanapasqanmanta ima.  Kaykunata yachakoyqa, creeypi sinchʼita sayanapaj yanapawasun (1 Cor. 16:13).

3. 1) ¿Imaraykú Pedro botemanta uraykuytawan yaku patata purerqa? 2) ¿Imatataj noqanchejpis ruwarqanchej?

³ ¿Imaraykutaj Pedro Jesús yaku patata jamuy nejtin botemanta uraykuytawan yaku patata puriyta qallarerqa? Jehová Jesusta jina yanapananpi creesqanrayku. Jinallatataj noqanchejpis Jesús yachachisqasnin kananchejpaj wajyariwajtinchej, Jehovaman qokorqanchej, bautizakorqanchejtaj. ¿Imaraykú? Jehovawan, Jesuswan yanapanawanchejpi mayta creesqanchejrayku (Juan 14:1; 1 Pedro 2:21 leey).

4, 5. ¿Imaraykutaj may sumaj creeyniyoj kay?

⁴ Creeyniyoj kayqa may sumaj, imaraykuchus mana atikoj ruwaykunata ruwanapaj yanapawanchej (Mat. 21:21, 22). Sutʼincharinapaj, Pedroqa creeyniyoj kasqanrayku yaku patata purerqa. Noqanchejpis creeyniyoj kasqanchejrayku mana atikoj imasta ruwarqanchej. Sutʼincharinapaj, noqanchejmanta may ashkhas ñaupa kausayninchejta saqerqanchej. Rejsiwanchej chay runaspis chayta reparanku. Chaytataj ruwarqanchej Diosta munakusqanchejrayku, pay yanapawasqanchejrayku ima (Colosenses 3:5-10 leey). Chantá creeyninchejrayku Jehovaman qokunchej, amigosnin ima kanchej. Kaykunatataj Diospa yanapaynillanwan ruwarqanchej (Efe. 2:8).

⁵ Creeyninchejqa yanapawanchej Satanaspa tojllasninman churanakunapaj (Efe. 6:16). Chantá yanapallawanchejtaj chʼampaykunata atipanapaj. Jehovaqa paypi creejtinchej, payta yupaychayta ñaupajman churajtinchej ima, necesitasqanchejta qowasunchej (Mat. 6:30-34). Chantá mosoj pachapi wiñay kausayta qollawasunchejtaj (Juan 3:16).

6, 7. 1) ¿Imawantaj sinchʼi wayra, yaku qollchoqeyasqan ima kikinchakunman? 2) ¿Imaraykú yachanchej mayqennillanchejpatapis creeyninchej pisiyananta?

⁶ ¿Imaraykú Pedro yaku patata purishaspa manchikuyta qallarerqa? Sinchʼi wayrata rikusqanrayku, nitaj Jesustachu (Mat. 14:30). Chayrayku creeynin llauchʼiyarqa, yakumantaj chinkaykuyta qallarerqa. Chay sinchʼi wayra, yaku qollchoqeyasqan ima, chʼampaykunawan, Supaypa tojllasninwan ima kikinchakunman, chaykunatataj sapa pʼunchay rikunchej. Chaykuna mana atipayta atinapaj jina kajtinpis, Jehová kallpata qowasun aguantanapaj. Chʼampaykunallapi astawan yuyasun chayqa, Jehová yanapanawanchejpi creeyninchej pisiyanman.

⁷ Mayqennillanchejpatapis creeyninchej pisiyayta atinman. Bibliaqa pisi creeyniyoj kay ‘jucha’ kasqanta nin, “mayqenchus manaraj imallapi chʼipaykuwa[sunman]” (Heb. 12:1). Pedro jina chʼampaykunasnillanchejpi yuyasun chayqa, creeyninchej pisiyanman. ¿Imaynatá yachasunman creeyninchej pisiyashasqantachus manachus? Kay tapuykunapi tʼukurispa.

8. ¿Imastaj Jehovaj nisqasninpi manaña creenapaj tanqawasunman?

⁸ ¿Jehovaj nisqasninpi creellanchejpunichu? Jehovaqa tumpamantawan Satanaspa pachanta chinkachenqa. Kay pachaj imasninpi astawan yuyasun chayqa, ichá niña chaypi creesunmanchu (Hab. 2:3). Chantapis Jehovaqa Jesús kausayninta qosqanrayku juchasninchejta perdonawanchej. Jinapis pantasqasninchejpi yuyallasunpuni chayqa, Jehová perdonawasqanchejmanta iskayrayasunman (Hech. 3:19, 20). Ajinamantataj Jehovata sirvispa manaña kusiyta tarisunmanchu, niñataj willaymanpis llojsisunmanchu.

9. ¿Imataj kanman Jehovata sirviyta mana ñaupajman churajtinchej?

 ⁹ ¿Tukuy sonqochu Jehovata sirvishallanchejpuni? Jehovapaj mayta llankʼayqa, wiñay kausayta japʼinapi yuyanapaj yanapawanchej. Jinapis, ¿imataj kanman waj imasta kausayninchejpi ñaupajman churajtinchej? Ichá uj llankʼayta ashkha qolqeta gananapaj jina tarisunman, manañataj ñaupajta jinachu Jehovata sirvisunman. Ajinata ruwajtinchejtaj creeyninchej llauchʼiyanman, niñataj tukuy sonqochu Jehovata sirvisunman (Heb. 6:10-12).

10. ¿Imaraykutaj ninchej wajkunata perdonaspa Jehovapi atienekusqanchejta?

¹⁰ ¿Manachu perdonayta atillanchej? Wajkuna sonqonchejta nanachiwajtinchej, ¿phiñakunchejchu, manañachu parlapanchej? Chayta ruwashanchej chayqa ichá noqallanchejpi yuyashanchej. Wajkunata perdonaspatajrí, Jehovapi atienekusqanchejta rikuchinchej. Jehová perdonanawanchejta munanchej chayqa, wajkunata perdonananchej tiyan (Luc. 11:4). Wajkunata perdonaspaqa, Jehová noqanchejwan kusisqa kashasqanpi, perdonanawanchejpi ima atienekusqanchejta rikuchinchej. Chaytaj may sumaj vengakunamanta nisqaqa. Jesuspa yachachisqasnenqa, wajkunata perdonanapaj creeyniyoj kana kasqanta yacharqanku. Chayrayku Jesusqa sapa kuti sonqonkuta nanachejkunatapis perdonanankuta nerqa, chayraykutaj paykuna nerqanku: “Astawan creeyta yanapawayku”, nispa (Luc. 17:1-5).

11. ¿Imatataj mana ruwananchejchu tiyan pillapis kʼamiwajtinchej?

¹¹ ¿Pillapis kʼamiwajtinchej phiñakunchejchu? Uj hermano kʼamiwajtinchej mana allinchu kanman chay hermanoj pantasqasnillanpi chayri imaynatachus yuyaychawasqanchej mana allinchu kasqanpi yuyananchej. Astawanqa aswan allin kanman yuyaychawasqanchejta japʼikunanchej (Pro. 19:20). Ajinamanta creeyniyoj  kasqanchejta, Jehová jina yuyasqanchejta ima rikuchisun.

12. ¿Imatataj rikuchishasunman ancianospa contrankupi rimaspa?

¹² ¿Ancianospa contrankupichu rimanchej? Israelitasqa 10 wateqajkunaj nisqankuta uyarispa Moisespa, Aaronpa contrankupi rimayta qallarerqanku. Chayrayku Jehová, Moisesman nerqa: “Maykʼajkamataj mana creewanqankuchu[?]”, nispa (Núm. 14:2-4, 11). Jehovaqa Moisesta, Aarontawan ajllarqa israelitasta kamachinankupaj. Chayrayku israelitasqa Moisespa, Aaronpa contrankupi rimaspa Jehovapi mana creesqankuta rikucherqanku. Noqanchejpis ancianospa contrankupi rimasunchej chayqa, Jehovapi mana creesqanchejta rikuchishasunman.

13. ¿Imaraykú creeyninchej pisiyajtin mana pachallanpi qhepakunachu?

¹³ Kaykama ichá reparanchej creeyninchej pisiyasqanta. Jinapis ama pachallanpi qhepakunachu. Yuyarikunachej Pedropis manchachikusqanta, creeyninpis pisiyasqanta. Wakin kutispi Jesusqa apostolesninta pisi creeyniyoj kasqankurayku kʼamerqa (Mat. 16:8). Jinapis Pedromanta mayta yachakusunman, creeynin pisiyasqantawan, yakuman chinkaykuyta qallarisqantawan imatachus ruwasqanmanta.

14, 15. 1) ¿Imatataj Pedro ruwarqa yakuman chinkaykuyta qallarishaspa? 2) ¿Imaynatá noqanchej Jesusta qhawasunman?

¹⁴ ¿Imatataj apóstol Pedro ruwarqa yakuman chinkaykuyta qallarishaspa? Payqa sumajta waytʼayta yachasqanrayku boteman kutipuyta atinman karqa (Juan 21:7). Chaywanpis payllapi atienekunanmantaqa Jesuspa yanapayninta mañakorqa. Noqanchejpis creeyninchej pisiyasqanta reparaspaqa, Pedro jina ruwananchej tiyan. ¿Imaynamantá?

¹⁵ Pedroqa Jesusta qhawarqa. Noqanchejpis “Jesusllatapuni qhawanachej, pimantachus creesqanchej jamun” (Heb. 12:2, 3). Noqanchejqa Jesusta qhawasunman kausayninmanta, yachachisqanmanta ima yachakuspa, pay jina ruwaspa ima. Chaytaj creeyninchejta sinchʼiyachenqa. Imaynasmantachus Jesús jina ruwanata qhawarina.

16. ¿Imaynatá Bibliaj nisqanwan creeyninchejta kallpachasunman?

¹⁶ Bibliaj nisqanwan creeyninchejta kallpachana. Jesusqa sumajta yacharqa Biblia Diosmanta jamusqanta, Bibliapi sumaj yuyaychaykuna kasqanta ima (Juan 17:17). Jesús jina yuyanapajqa, Bibliata sapa pʼunchay leena, yachakusqanchejpitaj tʼukurina. Imasmantachus iskayrayanchej chaykunatapis ukhunchana. Sutʼincharinapaj, qhepa pʼunchaykunapi kausashasqanchejpi creeyninchejta kallpachanapajqa, qhepa pʼunchaykunamanta parlaj profeciasta ukhunchana. Jehová imatachus qhepaman ruwananta nisqanpi creeyninchejta kallpachanapajtaj, ima profeciaschus juntʼakunña chaykunata ukhunchana. Bibliaj yuyaychaykunasninpi astawan atienekuyta munanchej chayqa, Bibliaj yuyaychaykunasnin hermanosta kausayninkuta tijrachinankupaj yanapasqanmanta yachaqanasta leena (1 Tes. 2:13). *

17. 1) ¿Imataj Jesusta yanaparqa ñakʼarichisqa kashajtin sinchʼita sayananpaj? 2) ¿Imaynatataj Jesús jina ruwasunman?

¹⁷ Imatachus Jehová ruwananta niwasqanchejpi tʼukurina. Jesusqa imatachus Jehová payman nisqanpi tʼukurerqa. Chaytaj ñakʼarichisqa  kashajtin sinchʼita sayananpaj yanaparqa (Heb. 12:2). Nitaj kay pachaj imasninpipis yuyarqachu (Mat. 4:8-10). Jesús jina ruwanapajqa, Jehová imatachus ruwananta niwasqanchejpi tʼukurina. Sutʼincharinapaj, mosoj pachapiña kashasqaykipi tʼukuriy. Chaypi kashaspa imatachus ruwayta munasqaykita qhelqawaj chayri dibujawaj. Manachayri uj listapi anotakuwaj kausarimojkunamanta pikunawanchus parlariyta munasqaykita, imatachus ninaykita ima. Yuyaytaj qanman nisusqanrayku Jehová nisqanta juntʼananta, manataj tukuy runasman nisqanraykullachu.

18. ¿Imataj yanapawasun creeyninchejta wiñachinapaj?

¹⁸ Jehovamanta mañakuna creeyninchejta wiñachinanpaj. Jesusqa yachachisqasninman Jehovamanta espíritu santota mañakunankuta yachacherqa (Luc. 11:9, 13). Espíritu santoqa creeyninchej wiñananpaj yanapawasunchej, imaraykuchus creeyniyoj kayqa espirituj poqoyninmanta jamun. Chantapis Jehovamanta mañakullasunmantaj imaschus creeyninchejta llauchʼiyachin chay imasta atipanapaj yanapanawanchejta. Sutʼincharinapaj, wajkunata mana perdonayta atillanchejchu chayqa, Jehovamanta mañakusunman creeyninchejta kallpachananta, wajkunata perdonanapaj yanapanawanchejta ima.

19. ¿Pikunatataj amigosninchejpaj ajllana tiyan?

¹⁹ Sinchʼi creeyniyojkunawan amigosta ruwakuna. Jesusqa amigosninta sumajta ajllarqa. Sumaj amigosnintaj apostolesnin karqanku, cheqa sonqos kasqankurayku, kasukusqankurayku ima (Juan 15:14, 15 leey). Noqanchejpis sinchʼi creeyniyojkunata, Jesusta kasukojkunata ima amigosninchejpaj ajllakunanchej tiyan. Sumaj amigosqa imatapis sutʼita ninakunku. Yuyaychayta munawanchej chayqa yuyaychawanchej. Noqanchej yuyaychajtinchejpis, yuyaychasqanchejta japʼikunku (Pro. 27:9).

20. ¿Imaraykú wajkunata sinchʼi creeyniyoj kanankupaj yanapananchej tiyan?

²⁰ Wajkunata sinchʼi creeyniyoj kanankupaj yanapana. Jesusqa yachachisqasninpa creeyninkuta kallpachananpaj jina imatapis ruwaj, parlaj ima (Mar. 11:20-24). Noqanchejpis ajinata ruwananchej tiyan. Ajinata ruwaspataj creeyninchejtapis kallpachasun (Pro. 11:25). ¿Imaynatá wajkunaj creeyninkuta kallpachasunman? Runasman willashaspa, imaraykuchus Dios kasqanpipuni creesqanchejta, munakuwasqanchejta, Bibliata qowasqanchejta ima sutʼinchasunman. Hermanosninchejtapis creeyninkuta sinchʼiyachinankupaj yanapallasunmantaj. Sutʼincharinapaj, uj hermano ancianospa contrankupi rimayta qallarejtenqa, ama chay hermanopaj phiñakunachu. Astawanpis kʼachamanta yanapananchej tiyan Jehovapi astawan creenanpaj, hermanospi atienekunanpaj ima (Judas 22, 23). Colegiopi kashanki chayqa, profesorniyki kausay jinallamanta rikhurisqanmanta yachachejtin, mana manchachikuspa Dios tukuy imata ruwasqanta sutʼinchay. Chayta ruwajtiyki ichapis profesorniyki, compañerosniyki ima mana phiñakonqankuchu.

21. ¿Imatataj Jehová sapa ujninchejman niwanchej?

²¹ Pedroqa Jehovawan Jesuswan yanapasqankurayku manchachikuyninta atiparqa, sinchʼi creeyniyoj ima karqa, ñaupa tiempomanta qotuchakuytapis mayta yanaparqa. Kunanpis Jehovaqa sinchʼi creeyniyoj kananchejpaj yanapanawanchej (1 Pedro 5:9, 10 leey). Sinchʼi creeyniyoj kanapaj mayta kallpachakoyqa, mana qhasichu kanqa.