1. (a) Ginipai namangi Petero ri Baime Gariraya yo? (Oni bi gu sura duti tonatonaha.) (b) Tipagine Petero atona ka rindo ti ni?

GU MOKEDI nga Petero na gu kura abawiriki namanga ome ka si Baime Gariraya ku mbitiyo yuru wa bavugumo amanga. Wakina ikpiro gumba, i bi Yesu ko nindu ri ime. Petero yambu ko ki sanako singia ko rengbe ka ye fuo Bairako ri ime. Wa Yesu naya fuko ko ye, ko kuru kurungba yo ki tona ka ndu fuo Yesu ri ime ngba iʹiriwo gene. Fuo bete regbo, Petero tona ka rindo. Tipagine? Ko bi bavugumo na gunde ki ziko. Petero kpari fu Yesu na Yesu ki ziko ti beko niʹipo ki ya: ‘Ako mo na tooni idapase, tipagine mo asaka kpotoro yo ti ni?’​—Mt. 14:24-32.

2. Gini apai ani ka wisigoho?

² Ani wisigingo apai biata tipa gupai namangi Petero re nibipa idapase: (1) wai Petero ayugu idapase ti bambataha nga Mbori nika undo ko aundo, (2) tipagine ga Petero idapase atona ka zera ti ni, na (3) ginihe naundo Petero ko du na idapase berewe. Wisigo agi apai re rengbe ka undo rani ani bi wai rengbe ani ka “rú nyanyaki rogo idapase” yo.​—1 Kor. 16:13.

3. Tipagine Petero akuru ti ni kurungba yo, na ginipai ani amangihe wakina gure a?

³ Idapase naasa Petero ko kuru kurungba yo ki tona ka ndu ri ime. Yesu ayambu Petero, na ko ki du na idapase kuti ga Mbori ome nga si nika undo ko aundo kina wai si aundo Yesu. Wakina gure a, ho ani akpara gaani raka ni fu Yekova na ki zi bapatiza, ani amangihe wo mbiko idapase. Yesu ayambu rani anidu ni apefuoko ni peka ani fuo nduko. Ani aima du na idapase kuti Yesu na Mbori, kini kido kutiyo nga i nika undo rani aundo ngba dungu agene.​—Yo. 14:1; oni gedi 1 Petero 2:21.

4, 5. Tipagine du idapase ti ni ni nyanyakipa he?

⁴ Nirengo, idapase nga nyanyakipa he. Kina wai ga Petero idapase asako ko ndu ri ime, kinawo gaani idapase asa rani ani mangi agu apai aboro abihe nga ka si mangingo te. (Mt. 21:21, 22) Ni kpiapai, dungu rani aima manga bakere ariapai rogo gaani abipai na mangaapai si ki da nga agu aboro naini rani mbata i ainongo rani berewe te. Yekova aima undo rani mbiko mburu gu diandue re adu rii idapase. (Oni gedi AKorosaio 3:5-10.) Bara sa idapase nasarani ani kpara gaani raka fu Yekova, ani nada ni abakureako nga gupai ka ani aarengbanga ka mangaha ngba gaani ome ya.​—Ef. 2:8.

⁵ Gaani idapase na nyakasa rani kindi. Idapase naundo rani ani hi gu zubohe nga ga gu vurarani nga Bakitingbanga. (Ef. 6:16) Kurigure, kido kuti Yekova naundo rani ka ani bakingo bangirani ni kerehe ti aregbo kpakaraapai ya. Yekova nape gupai nga ka gaani idapase sarani ani moi pa Kindo mbatayo, ko nika fu agu ahe afu furani ani azingo tipaha. (Mt. 6:30-34) Na kurigure, mbiko gaani idapase, ani nika gbia gu nyanyakipa gamahe ka boro agbianga ha mbiko gani ome ya nga nyenye unga.​—Yo. 3:16.

6, 7. (a) Ani rengbe ka ringbisa gu bavugumo na ngiri baime na bagunde ti Petero kuti gine? (b) Tipagine si aida ani bi gupai ti ni na nyanyakipaha nga gaani idapase ima rengba zera?

⁶ Ani rengbe ka ringbisa gu wege na ngiri baime naake Petero kirikiri kuti agu aʹasada ani agbiatirani na ni wa kpara ani gaani raka fu Mbori. Zavura ho du aʹasada ni ni kerehe ani ima rengbe ka ru nyanyaki mbiko ga Yekova undo. Oni tingidi gupai nga anga wege du na ngiri baime naasa Petero ko rindo te. Oni berẽnga kuriipa gupai namangi: “Ho ko abi yuge ni, ko ki nigunde agunde.” (Mt. 14:30) Petero adi berãko kusayo ti Yesu, na gako idapase ki tona ka zera. Ani ima rengba ka tona ka rindo a ka ani tona ka ‘bi yuge,’ kini berẽ kina pa gu ome duhe na ni na kini kapa pa ga Yekova undo.

⁷ Si naida ani bi gupai na nyanyakipaha nga gaani idapase ima rengbe ka zera, bambiko Ziazia Kekeapai nafura tipa zere idapase watadu zanga idapase nga si nga ‘gu ingapai ninaaye dedede ka manga rani’ du rogoyo nga ka wata rani. (Eb. 12:1) A wa gupai naadu tipa Petero ayugoho, gaani idapase ima rengba ka zera ka ani amaa berãrani fuo agu apai du ni irairaha. Wai du rengbe ani ka ino singia gi kerepai re ima mbeda ka manga rani? Ani bingo bete asanahe rengbe ani ka wisigo tirani na ni.

8. Wai du rengbe ani ka tona bi ga Mbori akidohe?

⁸ Ya mo mi nabi ga Mbori akidohe kina wai mi anaabihe mbata? Ni kpiapai, Mbori kidohe nga ko nika gbarasa gi sino raka du awere re. Ya mo gu badungu ambaro du rogo zegino nagbe berãrani kusayo, si kini sa gaani idapase kuti ga Mbori akidohe si zere? Ani ima  rengba ka tona ka kapa nga digido zegino ata mbeda nga te. (Abak.2:3) Gu kura kpiapai gere. Mbori kidohe nga ko nika mbupai furani riimburu ga Yesu motumo. Ono tie, ka sangbakpotoraniyo aambusa rani mbiko gu ingapai ani mangihe kusayo, ani ima rengba ka tona kaa kapa singia Yekova nzunzu aima ‘gbandaka gaani ingaapai’ dunduko kusayo. (Amo. 3:19) Ni sangbana gipai re, ani ima rengba ka zanga gaani ngbarago ti ngba ga Mbori sunge na ki zere rogo toro yo.

9. Ginipai rengbe ka manga ka ani amaa berãrani kina fuo gaani apai?

⁹ Ya mo mi namanga ga Mbori sunge kindi kina wai mi anaamangaha mbata? Gu mokedi nangia Pauro ayugu gupai nga mangasunge nyanyaki fu Yekova rengbe ka ndu ani dati “maabangirise, dati kina digida rame.” Ono tie, ginipai rengbe ka manga ka ani tona kaa maa berãrani kina fuo gaani apai, wa gu sunge ani agbia bakere marã ti ni ono si kini gbarasipa gaani irisombori? Gaani idapase rengbe ka zera na ani ki da ni aira “nyomoro” ki zanga mangapai fu Yekova ku ho si aida ani mangipai fuko kuhoni.​—Eb. 6:10-12.

10. Wai du ani ayugo idapase kuti Yekova ho ani ambupai ni fu kura aboro?

¹⁰ Ya mo mi namanga ome ka mbupai fu kura aboro? Ho boro amanga gupai ni ba gberãrago tirani, ani ima rengba ka berãpa kina wai gupai re na imisi rani na ani kidu ni asadiasadi rani ke pe gbegberẽ fugo funi watadu ka onga kungba ni. Ono ka ani mbupai funi, ani nayugo gaani idapase kuti Yekova. Ngba gini gene? Agu aboro naingapai kuti rani i nga gaani aboro bape, kina wai du ani ni ga Mbori aboro bape ho ani ainga ni kutiko. (Rk. 11:4) Ho ani ambupai ni fu kura aboro, si naida ani du nakido nga ka Mbori idi na ani mbiko manga anihe wo si nyakipaha kuba mangayo i karaga gayo bape. Ga Yesu abawiriki aima inoho nga si naida na idapase tipa ka mbupai fu kura aboro. Ho ko ape gupai ni fuyo nga si naida i mbupai fu kura aboro ka si vura du nga i ingipai kutiyo  bara dunguhe vuru, i azungodi ko nga: “Mo kíisi gaani idapase.”​—Rk. 17:1-5.

11. Tipagine rengbe ani ka zanga gbia undo ti ni ti agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai?

¹¹ Ya mo rago naagberã tire ho i afu rugute ni fere? Kuba gupai nga ani gbata gene ka gbia undo ti gu rugute re, ani rengbe ka gbe berãrani kina kuti gu wiri irairapai duti ti ni watadu ti gu boro nafuhe. (Snz. 19:20) Rogo gi gene re, ani rengbe ka zanga gu momu nga ka ye na berãrani kuti agu aberã nga ga Mbori.

12. Gu boro nakpakana agu aboro dedede Yekova nasia yo tipa i ningbembatayo fu gako aboro, ginipai si ayugoho tipa ni?

¹² Ya mo mi na kpakana agu abaakumba du rogo dungurati? Ho aYisaraere amoi berã yo ni kuti gu gbegberẽ pangbanga agu abamoi bawe naadunga na idapase ya aye na ni, i atona ka kpakana Moize na Arona. Si du tie, Yekova asana Moize nga: ‘Rago adu wai ka i aidanga pare ya?’ (Geda 14:2-4, 11) Nirengo, gu kpakanahe nga ga aYisaraere ayuguhe nga i aadunga na kido kuti Mbori nga gu boro nasia Moize na Arona te. Wakina gure a, ka ani akpakana agu aboro dedede Mbori nasia yo tipa i ningbe mbata yo fu gako aboro, ya mo gure ayugongo gupai nga gaani idapase kuti Mbori ima tona ka zera te?

13. Tipagine si aidanga rago gbere ti ni ti rani ya ka ani bi wiri rungbura ti gaani idapase?

¹³ Ka rago gberẽnga tiro ya ka mo bi gupai nga gamo wisigotise yugu gupai nga wiri rungbura gu du ti gamo idapase. Zavura Petero na gu kura amokedi aduadu na gunde gbiati kapa. Nirengo, ti kura aregbo Yesu anaafu nyanyaki zahe fu amokedi dunduko tipa du na “toni idapase.” (Mt. 16:8) Oni moi gupai ku berãroni yo nga, gu nyanyakipa pai ani awirikaha ti gupai namangi Petero nga gupai ko amangihe tingbafuo gako idapase zere ko ki tona ka rindo ku ime yo.

14, 15. (a) Ginipai Petero amangihe ho ko atona ka rindo ni? (b) Wai du rengbe ani ka ‘ngera koyo’ du Yesu ni wa ani arengbanga ka bi ko ya?

¹⁴ Ho Petero abi bavugumo ni na ko ki tona ka rindo, ko aima rengba ka karaga tiko berewe ku kurungba yo. Ko aima ino ka ta wagia wenengai, na ka ko akaraga tiko akaraga ku kurungba yo. (Yo. 21:7) Ono kuba gure, ko akidongo kuti tiko te ono ko aidi gu undo naadu be Yesu. Ka ani bi gupai nga gaani idapase ima tona ka zera si naida ani wiriki ga Petero kpiapai. Ono wai rengbe ani ka manga gipai re?

¹⁵ Kina wai Petero amoi berãko kuti Yesu si naida ani ngere “koyo du Yesu ni, nga gu ko du ni baenge gaani idapase.” (Oni gedi AEbere 12:2, 3.) Rengo ngaha nga, ani arengbanga ka bi Yesu wai Petero abi ko te. Kuba gure, ani ‘nangera koyo’ du Yesu ni ni wisigo ani gako ayugopai na gako mangaapai na kini pekefuoho. Ani wisigongo agu adiandue rengbe ani ka diaha kuti gu kpiapai Yesu amoihe. Ka ani mangi gipai re rogo mangimangipai yo, ani nika gbia gu undo ani aidaha ka nyakasa gaani idapase.

16. Wai du rengbe ani ka wisigo Ziazia Kekeapai ngba gu gene rengbehe ka nyakasa gaani idapase?

¹⁶ Mo nyakasi gamo kido kuti Ziazia Kekeapai. Yesu aima ida kuti gupai nga Ziazia Kekeapai nga Fugo Mbori, nga gu nayugo wene gene raka fu aboro. (Yo. 17:17) Ka ani aida ka pekafuo ga Yesu kpiapai, si naida ani naageda Ziazia Kekeapai, kini wisigihe na kini berẽkurii gupai ani awirikaha. Kurii geda ani Ziazia Kekeapai, ani asadi ka wetekapai riipa agu apai ani abakabangirani tipaha. Ka yugoho na kpiapai, mo ima rengba ka nyakasa gamo kido nga digido gi sino raka re ima mbeda ka da ni wisigo mo agu averesi futufutu nafura tipa yangara arame. Mo nyakasi gamo kido  kuti agu akidohe nga ga Ziazia Kekeapai tipa raka ku mbatayo ni wisigo mo agu asangbaanebi naima digiso tihe. Mo sonosi gamo kido kuti gupai nga Ziazia Kekeapai ima rengba ka undo ro ni wisigo mo wai Ziazia Kekeapai aundo kura aboro i mbakadi gayo raka. *​—1 Tesa. 2:13.

17. Tipagine Yesu anye ti ni ni ruruko zavura ti gu regbo ko adu rogo kere asada, na wai rengbe ani ka wirika ko?

¹⁷ Oni berẽkurii agu amaku Yekova nakido paha. Gupai naundo Yesu ko nye ni ruru ko barabangiri gu kere asada nagbia ko nga ko amoi bangiriko ti “gu ngbarago nadu fu ko ku mbata yo.” (Eb. 12:2) Ko aambunga tiko aũzegino gbe berãko te. (Mt. 4:8-10) Mo ima rengba ka wirika Yesu ni berãkuriipa gu wene apai Yekova nakido paha foro. Mo moingo kpiapai gupai re kuriro yo ni keka mo agu apai watadu kpiapai agu apai mo aida ka mangaha ho ga Mbori kindo nika gbarasa gi sino raka re ni. Mo keke rimo agu aboro mo aida ka biyo ho i nika zingisayo ni na agu apai mo nika ida ka sana yo tipaha. A wa Yesu amangihe, si naida mo bi agi apa re ni ga Mbori akidohe tipa ro.

18. Wai du rengbe kparakpee ka undo ro mo nyakasi gamo idapase?

¹⁸ Oni kpari tipa idapase. Yesu ayugu gupai fu gako abawiriki nga i sana Yekova tipa ziazia toro. (Rk. 11:9, 13) Wa mo nikaa manga gipai re, mo kpari tipa idapase; si nga papara zuzu toro. Mo pe kina boro gupai nafuda ro fu Yekova, mo sana Mbori ko undo ro mo dibe agu apai mo abihe nga si nazeresa gamo idapase, wa gu nga mbupai fu kura aboro.

19. Wai rengbe ani ka sia wene abakure?

¹⁹ Mo ni kodi tiro na agu aboro du na idapase. Yesu asia mbembedi abakureako na rubangirise. Gu mbembedi abakureako nangia amokedi re, i adu na idapase na kini mangipai kuti gako arugute. (Oni gedi Yoane 15:14, 15.) Sidu, ho mo aida ka sia boro ni ni bakureamo, mo gbata gu boro nayugo gani idapase ni giayo sangba Yesu. Na mo tingidi gupai nga pai sa i aino wene bakure ti ni nga kadu gbayaga, zavura ti gu regbo da ha nga si naida ni fu rugute watadu ka dia rugute kugume.​—Snz. 27:9.

20. Gini undo ani agbiaha ho ani aundo kura aboro ni i sonosi gayo idapase?

²⁰ Mo undo kura aboro i nyakasi gayo idapase. Yesu asonosi gu idapase nga ga gako abawiriki rogo fugo yo na rogo mangapai yo. (Mr. 11:20-24) Si naida ani wiriki gako kpiapai mbiko ho ani aundo kura aboro ni si nasonosa gayo idapase na ki nyakasi gaani a. (Snz. 11:25) Ho mo atungusapai ni na kini yugupai, mo asadi ka yugo gu gopai nga Mbori kina ti ni, na ko naberã parani aberã, na Ziazia Kekeapai nga Fugoko. Mo undo awirinamo i zambuasi gayo idapase. Ka si du nga aguyo tona kaa kpakana agu awirina nangbembatayo, ka oni kparanga tironi tiyo niʹipo ya. Kuba gure, si naida ani undo yo ngba wene gene, i nyakasi gayo idapase. (Yuda 22, 23) Kangia mo sukuru yo i kini tona ka saka gupai nga ahe akuru nisaha, si naida mo du na wingbaduse ka fura tipa gamo idapase tipa kusikusiahe, kina ngbaro rengbe ka zera ka bi gu ome fugoro nika du na ni kurii kura aboro.

21. Gini kidohe Yekova namangihe furani ni basasa tipa gaani idapase?

²¹ Mbiko gu undo nga ga Mbori vurube Yesu, Petero adibe gako gunde na kapa, na kini undo gu idapase nga ga agu aKristano naadu mbata. Teketeke a, Yekova naundo rani dunduko ani ru nyanyaki rogo idapase. (Oni gedi 1 Petero 5:9, 10.) Gu bakere ome ani amangaha ka nyakasa gaani idapase si gbua te, mbiko he ho rengbe yo ka ringbisaha kuti agu amaku nga ga idapase te.