Be ka se isịnede

Be ka se isịnede

IBUOTIKỌ MAGAZINE EMI | DIDIE KE ABASI ESE EKỌN̄?

Nte Abasi Ekesede Ekọn̄ ke Eyo Nditọ Israel

Nte Abasi Ekesede Ekọn̄ ke Eyo Nditọ Israel

Nditọ Israel ẹkedi ikọt Abasi. Edi mbon Egypt ẹma ẹfịk mmọ idiọk idiọk. Mmọ ẹma ẹsibọn̄ akam ẹnọ Abasi ẹte anyan̄a mmimọ, edi emi ikọsọpke itịbe. (Exodus 1:13, 14) Ke ediwak isua, mmọ ẹma ẹtie ẹbet Abasi edinyan̄a mmimọ osio ke ubọk mbon Egypt. Ke edikem ini, Abasi ama okop akam mmọ. (Exodus 3:7-10) Bible ọdọhọ ke Abasi ama an̄wana ekọn̄ ye mbon Egypt. Enye ama ada nsio nsio n̄kpọ amia mbon Egypt ufen, ndien ke akpatre, enye ama owot edidem Egypt ye udịmekọn̄ esie ke Ididuot Inyan̄. (Psalm 136:15) Jehovah Abasi ama owụt ke imọ idi “okop-odudu owoekọn̄” emi an̄wanade ọnọ ikọt esie.—Exodus 15:3, 4.

Abasi ndikan̄wana ekọn̄ ye mbon Egypt nnọ ikọt esie owụt ke idịghe kpukpru ekọn̄ ke enye asua. Ke mme ini en̄wen, enye ama ọdọhọ nditọ Israel ẹka ẹken̄wana ekọn̄. Ke uwụtn̄kpọ, enye ama ọdọhọ mmọ ẹka ẹken̄wana ye mbon Canaan sia mmọ ẹma ẹdiọk ẹbe nde. (Deuteronomy 9:5; 20:17, 18) Enye ama ọdọhọ David emi ekedide edidem Israel ete akan̄wana ye mbon Philistia emi ẹkefịkde mmọ. Abasi ama akam eteme David se mmọ ẹdinamde man ẹkan ke ekọn̄ oro.—2 Samuel 5:17-25.

Mme mbụk Bible emi ẹwụt ke ndusụk ini Abasi ama esiyak nditọ Israel ẹn̄wana ekọn̄ man ẹkûka iso ẹfịk mmọ. Ntak en̄wen edi ke enye ikoyomke mmọ ẹkpebe idiọkido mbon oro ẹkekande mmọ ẹkụk sia emi akpakanam mmọ ẹtre ndikpono enye. Edi enyene n̄kpọ ita emi anade ọfiọk aban̄a mme ekọn̄ oro Abasi ekenyịmede nditọ Israel ẹn̄wana.

  1. ABASI KPỌT EKESIBIERE M̀MÊ MMANIE ẸDIN̄WANA EKỌN̄. Abasi ama ọdọhọ nditọ Israel isan̄ kiet ete: “Idiyomke mbufo ẹn̄wana isan̄ enye emi.” Ntak-a? Abasi ke idemesie okoyom ndin̄wana ekọn̄ oro nnọ mmọ. (2 Chronicle 20:17; 32:7, 8) Enye ama esin̄wana ọnọ mmọ ediwak ini nte ikokụtde ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ ibuotikọ emi. Edi enyene mme ini oro Abasi ọkọdọhọde mmọ ẹka ekọn̄, oro edi, mme ini emi akanade mmọ ẹn̄wana man mmọ ẹda Isọn̄ Un̄wọn̄ọ ẹnyene ẹnyụn̄ ẹka iso ẹdụn̄ do.—Deuteronomy 7:1, 2; Joshua 10:40.2.

  2. ABASI KPỌT EKESIBIERE INI ORO ẸDIN̄WANADE EKỌN̄. Ikọt Abasi ikesidahake ke idemmọ ikan̄wana ekọn̄ ye mme idiọkowo emi ẹkekande mmọ ẹkụk ẹnyụn̄ ẹfịkde mmọ. Akana mmọ ẹbet tutu Abasi ọdọhọ mmọ ẹka. Edieke mmọ ẹkesọn̄de ibuot ẹdaha ẹka ekọn̄ ke ini Abasi mîdọhọke mmọ ẹka, ẹma ẹsikan mmọ ke ekọn̄ oro. Se ikụtde ke Bible edi oro. *

  3. kposụkedi emi Abasi akan̄wanade ekọn̄ ye mbon Canaan, enye ama anyan̄a ndusụk mmọ, utọ nte Rahab ye ubon esie

    ISINEMKE ABASI NDIKỤT MME OWO ẸKPADE, EKPEDEDI MME IDIỌKOWO. Jehovah Abasi edi Andibot nnyịn ye Andinọ uwem. (Psalm 36:9) Ntre, isinemke enye ndikụt mme owo ẹkpade. Edi mme idiọkowo ẹwak etieti. Mmọ ẹsiduak idiọk ẹban̄a mbon en̄wen ẹnyụn̄ ẹwot mme owo. (Psalm 37:12, 14) Ndusụk ini, Abasi ama esidọhọ ẹken̄wana ekọn̄ man ẹwot utọ ndiọi owo oro. Edi ke ofụri ini emi nditọ Israel ẹkesin̄wanade mme ekọn̄ ntem, Abasi okosụk atatua mme asua nditọ Israel mbọm inyụn̄ isọpke iyat esịt ye mmọ. (Psalm 86:15) Ke uwụtn̄kpọ, Abasi ọkọdọhọ mbemiso nditọ Israel ẹn̄wanade ekọn̄ ye obio ekededi, ke ana mmọ ẹbem iso ‘ẹtan̄a emem ẹnọ mmọ.’ Edieke obio oro ẹnyịmede ndinam emem ye mmọ ẹnyụn̄ ẹkpụhọrede nte mmọ ẹdude uwem, ikanaha ẹn̄wana ye mmọ. (Deuteronomy 20:10-13) Ntem, Abasi okowụt ke imọ ‘idatke esịt ke n̄kpa idiọkowo, edi ke idat esịt ke idiọkowo ndiwọn̄ọde n̄kpọn̄ usụn̄ esie nnyụn̄ ndu uwem.’—Ezekiel 33:11, 14-16. *

Se inemede emi owụt ke Abasi akada ekọn̄ nte eti usụn̄ nditre ufịk ye idiọkido ke eyo nditọ Israel. Edi Abasi kpọt ekenyene unen ndibiere m̀mê ini ewe ke ẹkpen̄wana utọ ekọn̄ oro, m̀mê mmanie ẹkpenyụn̄ ẹtiene ẹn̄wana; idịghe owo ekebiere. Bet ise, ndi Abasi akan̄wana ekọn̄ emi afai afai, nte n̄kpọ eke enemde-nem enye ndiwot owo? N̄wan̄ansa-o! Enye asasua afai. (Psalm 11:5) Ndi nte Abasi esede ekọn̄ ama okpụhọde ke ini Jesus Christ Eyen esie okodude mi ke isọn̄?

^ ikp. 7 Ke uwụtn̄kpọ, mbon Amalek ye mbon Canaan ẹma ẹkan nditọ Israel ke ini mmọ ẹkesọn̄de ibuot ẹka ekọn̄ emi Abasi ọkọdọhọde mmọ ẹkûka. (Numbers 14:41-45) Ediwak isua ke oro ebede, Edidem Josiah ama adaha akan̄wana ekọn̄ emi Abasi mîkọdọn̄ke enye, ndien ekọn̄ oro ama ada enye ibuot.—2 Chronicle 35:20-24.

^ ikp. 8 Nditọ Israel ikọnọhọ mbon Canaan ifet ndinam emem ye mmọ mbemiso ẹn̄wanade ye mmọ. Ntak-a? Koro Abasi ama ọnọnọ mbon Canaan isua 400 ndikabade esịt. Etisịm ini emi nditọ Israel ẹkekade ekọn̄ ye mmọ, ofụri idụt Canaan ẹma ẹdiọk ẹbe nde. (Genesis 15:13-16) Ntem, akana ẹsobo mmọ taktak. Edi ẹma ẹnyan̄a owo ekededi ke otu mmọ emi akakabarede esịt.—Joshua 6:25; 9:3-27.