KYONGO KYA ĨTHANGŨ YA MBEE | NGAI ETHĨAWA NA WONI MWAŨ ĨŨLŨ WA KAŨ?
Woni wa Ngai Ĩũlũ wa Kaũ Ĩvinda ya Tene
Aisilaeli, ala maĩ andũ ma Ngai ĩvindanĩ ya tene nĩmathĩnaw’a. Na kwoou nĩmamũvoyaa Ngai mavinda maingĩ nĩ kana amatetheesye, ĩndĩ mayaakwata ũtethyo ũsu vau kwa vau. Andũ ala mamathĩnasya maĩ Amisili, ala maĩ na vinya kũmakĩla. (Kuma 1:13, 14) Aisilaeli asu nĩmeeteelile myaka mingĩ nĩ kana Ngai amaumye ũkombonĩ wa Amisili. Ĩtina ĩvinda ya Ngai ya kwosa ĩtambya nĩyavikie. (Kuma 3:7-10) Mbivilia yaĩtye kana Ngai nĩwe wokitie na Amisili. Aeteie Amisili mokũno maatĩanĩe, na amwananga mũsumbĩ wa Misili na nguthu yake nthĩnĩ wa Ũkanga Mũtune. (Savuli 136:15) Yeova Ngai nĩwaĩkĩĩthisye kana aĩ “mũndũ wa kaũ” kwondũ wa andũ make.—Kuma 15:3, 4.
Nũndũ Ngai nĩwe wokitie na Amisili, ũu wĩonany’a kana ndaleanĩte na makaũ onthe. O na ve mavinda angĩ wameĩaĩie Aisilaeli makokite. Kwa ngelekany’o, nĩwameie makokite na Akanaani ala maĩ athũku mũno. (Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 9:5; 20:17, 18) Nĩwamwĩaĩie mũsumbĩ wa Isilaeli weetawa Ndaviti akokite na Avilisiti ala mamathĩnasya mũno. O na Ngai nĩwamũtavisye Ndaviti ũndũ mekwĩvanga nĩ kana masinde kaũ ũsu.—2 Samueli 5:17-25.
Maũndũ asu maandĩkĩtwe Mbivilianĩ meonany’a kana ĩla mbaĩ ila syathyũlũlũkĩte Aisilaeli syamavinyĩĩa kana syameka maũndũ mathũku, Ngai nĩweetĩkĩlasya kaũ nĩ kana asũvĩe andũ make vamwe na ũthaithi wa w’o. Ĩndĩ kwasũanĩa maũndũ aa atatũ ĩũlũ wa makaũ asu Ngai wambĩĩasya.
-
NGAI NĨWE WAWETAA ŨLA WAĨLE KŨKITA. Ĩvinda yĩmwe Ngai eeie Aisilaeli atĩĩ: “Mũtikethĩwa na vata wa kũkita kaũnĩ ũũ.” Nĩkĩ Ngai waisye ũu? Nũndũ nĩwe wesaa kũkita kwondũ woo. (2 Mavinda 20:17; 32:7, 8) Ve mavinda maingĩ wamokitĩie o tondũ vonanĩtw’e mwambĩĩonĩ wa kĩlungu kĩĩ. Mavinda angĩ Ngai nĩwameyĩaĩaa andũ make Aisilaeli mokite makaũ ala weetĩkĩlĩtye. Mokitaa makaũ asu nĩ kana mose Nthĩ ya Watho na maimĩsiĩĩa.—Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 7:1, 2; Yosua 10:40.
-
NGAI NĨWE WAWETAA ĨLA KAŨ ŨSU WAĨLE KŨKITWA. Athũkũmi ma Ngai maaĩle kweteela nginya ĩla wĩmatavya ĩvinda yĩla yaĩlĩte ya kũkita na amaitha ala mamathyũlũlũkĩte. Ngai atanesa kũmeyĩaĩa, mayaĩlĩte kũkita. Na ĩla meeka ũu, Ngai ndeethĩawa vamwe namo. Mbivilia yonanĩtye kana ĩla Aisilaeli mathi kaũnĩ Ngai atameyĩaĩe, nĩmasindawa. *
-
O na kau Ngai nĩwokitie na Akanaani, nĩwoovoisye Laavi na andũ ma mũsyĩ wake
NGAI NDENDEEAW’A NĨ KĨKW’Ũ KYA ANDŨ, O NA ALA ATHŨKU. Yeova nĩwe wĩ na mbuluti ya thayũ na nowe Mũmbi witũ. (Savuli 36:9) Kwoou ndendeeaw’a nĩ kwona andũ maikw’a. Ũndũ wa kũmakya nĩ kana, ve andũ mavangaa kũũmĩsya ala angĩ kana kũmoaa. (Savuli 37:12, 14) Mavinda amwe Yeova nĩweetĩkĩlasya kaũ nĩ kana amine ũthũku ta ũsu. O na ũu wĩ o vo, ĩvinda yonthe yĩla Ngai weetĩkĩlasya Aisilaeli mokite eethĩawa e “tei” na “mũmĩĩsya wa kũthata” kwelekela ala mavinyĩaa Aisilaeli. (Savuli 86:15) Kwa ngelekany’o, nĩweeyĩaĩe Aisilaeli kana matanamba kũthi kũkita na mbaĩ o na yĩ va maaĩle ‘kũmĩkũlya wĩw’ano’ nĩ kana manenge ekali ma nthĩ ĩsu mwanya wa kũalyũla nzĩa syoo nĩ kana maikokite namo. (Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 20:10-13) Kwa kwĩka ũu, Ngai nĩwoonanisye kana ‘ndatanĩthaw’a nĩ kĩkw’ũ kya mũthũku; ĩndĩ endaa ũla mũthũku ethyũũe atie mũendele wake na kwĩkala thayũ.’—Esekieli 33:11, 14-16. *
Kumana na maũndũ asu mawetwa, twoona kana ĩvinda ya tene Ngai oonaa kaũ neyo nzĩa ĩla yaĩlĩte ya kũmina ũthũku vamwe na andũ ala mavinyĩĩaa angĩ. Ĩndĩ o na vailyĩ ũu, no Ngai mwene, ĩndĩ ti mũndũ, wawetaa ĩla kaũ ũsu waaĩlĩte kũkitwa na ũla waaĩlĩte kũwũkita. Ũu nĩkwonany’a kana Ngai nĩwendeeaw’a mũno nĩ kaũ? Aiee. Ũw’o nĩ kana nũmenete ũng’endu. (Savuli 11:5) Woni wa Ngai ĩũlũ wa kaũ nĩwaalyũkile ĩla Mwana wake, Yesũ Klĩsto, wambĩĩie kũtavany’a kũũ ĩũlũ wa nthĩ?
^ kal. 7 Kwa ngelekany’o, ĩvinda yĩmwe Aisilaeli nĩmasindiwe ĩtina wa kũthi makokite na Aamaleki na Akanaani, Ngai atamanengete mwanya wa kwĩka ũu. (Motalo 14:41-45) Ĩtina wa myaka mingĩ, mũsumbĩ waĩ mũĩkĩĩku Yosia nĩwaendie kaũnĩ Ngai atamwĩtĩkĩlĩtye, na ũu nĩwatumie oawa.—2 Mavinda 35:20-24.
^ kal. 8 Aisilaeli mayaakũlya Akanaani wĩw’ano matanamba kũkita namo. Nĩkĩ mataaĩka ũu? Nũndũ Akanaani nĩmanengetwe myaka 400 nĩ kana matie ũthũku woo. Ĩvinda yĩla Aisilaeli mookie kũkita namo, Akanaani maĩ mathũkĩĩie ĩ ya mũno.(Mwambĩlĩlyo 15:13-16) Kwoou maaĩlĩte kwanangwa vyũ. O na ũu wĩ o vo, Akanaani ala maalyũkile mayaanangwa.—Yosua 6:25; 9:3-27.
