Nalunngiliuk?
Sooq Josefi Faraomukannginnermini unngiarpa?
Mosesimik allakkani siullerni allassimavoq Faraop peqqussutigigaa sinnattuni nassuiarneqarniassammat tigusaq hebræeriusoq, Josefi, piaarnerpaamik imminut sassartinneqassasoq. Tamatuma nalaani Josefi ukiorpaalunni parnaarussaaqqareerpoq. Josefi Faraomit piaarnerpaamik aggeqquneqaraluarluni ‘unngiaqqaarpoq’ [1990]. (1 Mosesi 39:20-23; 41:1, 14) Allattup Egyptenimiut ileqquinik ilisimanninnera pisumik soqutaarpasinngitsumik allaatiginninneranit erserpoq.
Itsaq inuiaqatigiit, aamma hebræerit, umeqartarnerat nalinginnaavoq. ‘Itsarli Egyptenimiut Kangiani inuiaqatigiinni kisiartaallutik umeqarneq akerleraat,’ taama McClintock aamma Strong allapput. – Cyclopedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature.
Taamaallaat unngiartoqartarpa? Atuagassiami Biblical Archaeology Review-imi allassimavoq imaassinnaasoq Egyptenimiut ileqqui naapertorlugit angut Faraomut sassaleraangami naalaffimmut sassarnissaminut piareersartarnermisut piareersartartussaasoq. Taamaassimappat Josefip nutsani timiminilu meqqut tamaasa piiarsimassavai.
Apustilit Suliaanni Timotheusip angutaa grækerimik taaneqarpoq. Tamanna Grækenlandimeersuuneratut paasisariaqarpa?
Taamaattariaqanngilaq. Apustilip Paulusip isumassarsisitaalluni allakkamini juutit illuatungiattut grækerit taasarpai, grækerit taamaalillutik inunnut juutiunngitsunut tamanut assersuutaalertarput. (Romamiut 1:16; 10:12) Grækerit oqaasii grækerillu kulturiat sumiiffinni Paulusip oqaluussiffigisaani atugaanerujussuat qularnanngitsumik tamatumunnga pissutaasut ilagisimagunarpaat.
Itsaq kikkut grækerisut isigineqartarpat? Assersuutigalugu ukiuni 300-kkunni Kr.in.si. oqalugiartartup Athenimiup Isokratesip grækerit kulturiata nunarsuarmut tamarmut siammarsimanera tulluusimaarluni eqqartorpaa. Tamatuma kingunerisaanik maluginiaqquaa “grækerisut taaneqartartut Grækenlandimi inunngorsimasuunatik tassaammata uagut ilinniartitaanitsinnik tunineqarsimasut”. Taamaattumik, tamanna qulakkeerlugu ilisimasinnaanngikkaluarlugu, Timotheusip angutaa juutiunngitsoq allallu Paulusip grækerisut taasai kulturikkut, inunnguutsimikkuunngitsoq, grækeriusimasinnaapput. – Apustilit Suliaat 16:1.