1. Kumbi jalidu likulu laku Chiuta ndi nili, ndipu mutuvwa wuli chifukwa chakuziŵa fundu yeniyi?

BAYIBOLU lititikambiya kuti “Chiuta nchanju.” (1 Yoh. 4:8) Kumbi fundu iyi ying’anamuwanji? Chanju ndi jalidu limoza mwa mijalidu yinandi yamampha yo wenayu waka cha. Kweni ndi jalidu laki likulu. Iyu we ndi chanju waka cha. Kweni iyu nchanju. Chanju chitimulongozga pa chechosi cho wachita. Tiwonga ukongwa kuti Yehova wakulenga vinthu vosi chifukwa cha chanju!

2. Chifukwa chakuti Chiuta watanja ŵanthu, kumbi vititisimikizgiyanji? (Wonani chithuzi cho che pachanya.)

² Chiuta watanja ukongwa ŵanthu ndi nyama. Ivi vititisimikizgiya kuti vo wakamba kuti wazamuchitiya ŵanthu vazamufiskika mu nthowa yakwenere. Ndipu ŵanthu azamuyanduwa ukongwa mu Ufumu waki. Mwakuyeruzgiyapu, chifukwa cha chanju Yehova ‘wanoza zuŵa lo wazamuyeruzga charu mu urunji kuziya [mwaku Yesu Khristu] yo wakusankha.’ (Mac. 17:31) Tikayika  cha kuti ivi vazamuchitika. Ŵanthu akuvwiya azamulonde umoyu wamuyaya.

3. Kumbi muŵanaŵana kuti umoyu watingi uŵengi wuli asani Chiuta watiyanjanga cha?

³ Kumbi muŵanaŵana kuti umoyu watingi uziŵengi wuli kunthazi asani Chiuta watiyanjanga cha? Kuti timuki fumbu ili titenere kuwona vinthu viheni vo vichitika m’charu. Vinthu ivi vichitika chifukwa ŵanthu wo awusa alongozgeka ndi Satana Diabolo. Iyu ndi chiuta wambula chanju kweniso wankhaza. (2 Ŵakor. 4:4; 1 Yoh. 5:19; ŵerengani Chivumbuzi 12:9, 12.) Ivi vilongo kuti vinthu vatingi vizijengi viheni ukongwa kunthazi asani Chiuta watiyanjanga.

4. Nchifukwa wuli Yehova wazomereza Satana kuti wawusi kwa nyengu yimanavi?

⁴ Satana wati wagarukiya Yehova, wanguchitiska so kuti Adamu ndi Eva nawu agaruki. Iyu wanguti Chiuta ngwakwenere cha kuwusa ndipu muwusu waki nawu ngwambula urunji. Wawonanga kuti iyu ndiyu wangawusa umampha kuluska Mulengi. (Chiy. 3:1-5) Yehova wazomereza Satana kuti wawusi kwa nyengu yimanavi kuti walongo asani vo wangukamba venga vauneneska. Vo vichitika kutuliya po iyu wakwambiya kuwusa, vilongo kuti ŵanthu pamwenga Satana angawusa umampha cha.

5. Kumbi vo vichitika m’charu vilongonji?

⁵ M’vyaka 100 pe vo vajumpha, ŵanthu akujumpha 100 miliyoni akufwa pa nkhondu. Mazuŵa nganu vinthu vihenekeheneke. Pakukamba za “mu mazuŵa ngakumaliya,” Bayibolu likamba kuti “ŵanthu aheni ndi aryarya azamuhenekeheneke.” (2 Tim. 3:1, 13) Vo vichitika m’charu vilongo kuti vo Bayibolu likamba vauneneska. Likamba kuti: “Ndiziŵa umampha Yehova kuti nthowa ya munthu kuti ye mwaku iyu mweneku cha, kuti nkhwa munthu yo watenda cha kunyoroska menderu ngaki.” (Yer. 10:23) Yehova wakulenga ŵanthu kuti ajilongozgengi cha.

6. Nchifukwa wuli Chiuta wazomereza vinthu viheni kwa nyengu yimanavi?

⁶ Pe so chifukwa chinyaki cho Chiuta wazomerezge vinthu viheni kwa nyengu yimanavi. Vinthu viheni vo vichitika vilongo kuti muwusu waku Chiuta pe ndiwu ungawusa umampha. Pambula kuswera, Yehova watuzgengepu vinthu viheni. Pavuli paki, asani munthu munyaki wazimugarukiya wazamuchitapu kanthu nyengu yeniyo. Vo vichitika sonu mbukaboni wakuti ŵanthu akugaruka akhumbika kuzituzgikapu mwaliŵi kuti vinthu viheni vileki kwamba so.

7, 8. Kumbi Yehova walongo wuli kuti watitiyanja?

⁷ Yehova walongo kuti watitiyanja mu nthowa zinandi. Mwakuyeruzgiyapu, ŵanaŵaniyani vo Chiuta wakulenga kuchanya. Kuchanya kwe milambagomba pamwenga milalagomba yinandi ndipu mlambagomba wewosi we ndi nyenyezi zinandi. Mlambagomba wo isi tiwona udanika Milky Way. Mlambagomba uwu we ndi nyenyezi zinandi, yimoza yaki ndi lumwi. Kwambula lumwi palivi cho chingaja ndi umoyu pacharu chapasi. Vosi ivi vilongo kuti iyu ndi Mulengi. Vilongo so mijalidu yaki nge nthazi, zeru ndi chanju. Kukamba uneneska “mijalidu yaku Chiuta yambula kuwoneka nge nthazi ndi Uchiuta waki, yiwoneka umampha, chifukwa yiwoneka mu vinthu vo wakulenga.”—Ŵar. 1:20.

 ⁸ Vinthu vosi vo Yehova wakupanga pacharu chapasi, wakupangiya isi ndi nyama kuti tikondwengi navu. Mwakuyeruzgiyapu, ŵanthu wanguŵapangiya munda wakutowa. Yiwu ŵenga arunji ndipu atingi afwengi cha. (Ŵerengani Chivumbuzi 4:11.) Kweniso “wapereka chakurya ku chamoyu chechosi chifukwa chanju chaki nchambula kumala.”—Sumu 136:25.

9. Chinanga kuti Yehova ndi Chiuta wachanju, kweni watinkhanji?

⁹ Chinanga kuti Yehova ndi Chiuta wachanju, kweni watinkha vinthu viheni. Mwakuyeruzgiyapu, lemba la Sumu 5:4-6 likamba kuti: “Ndimwi Chiuta yo wakondwa ndi uheni cha . . . Mutinkha wosi wo achita uheni. Lemba ili likamba so kuti: “Yehova watinkha ŵanthu achiwawa ndi aryarya.”

10, 11. (a) Kumbi Yehova wazamuchitanji nawu ŵanthu aheni? (b) Kumbi Yehova wazakuŵapasa mphotu wuli ŵanthu akuvwiya?

¹⁰ Chifukwa chakuti Yehova ndi Chiuta wachanju ndipu watinkha uheni, watuzgengepu vinthu viheni. Wazamuchita ivi asani wakhorwa ndi nkhani yakuti yo ngwakwenere kuwusa ndiyani yamala. Mazu Ngaku Chiuta ngakamba kuti: “Aheni azamubayika, kweni wo alindizga Yehova azamuhala charu. Kwaja kanyengu kamanavi, aheni aŵengepu so cha . . . Arwani aku Yehova azamumala nge uteka wakubiliŵira. Yiwu azamumala nge josi.”—Sumu 37:9, 10, 20.

¹¹ Mazu Ngaku Chiuta ngakamba so kuti: “Arunji azamuhala charu, ndipu azamujamu kwamuyaya.” (Sumu 37:29) Ŵanthu arunji ŵenaŵa “azamukondwa ndi chimangu chikulu.” (Sumu 37:11) Ivi vazamuchitika chifukwa nyengu zosi Chiuta widu wachanju wachita vinthu vo vingawovya ateŵeti ŵaki akugomezgeka. Bayibolu likamba kuti: “Waleskengeku masozi ngosi ku masu ngawu, ndipu nyifwa yazamuŵaku so cha, chinanga nkhuliya, chinanga nkhukuta, chinanga mburwirwi kuti vazamuŵaku so cha. Vinthu vakali vamala.” (Chiv. 21:4) Ŵanthu wo avwiya Yehova kweniso wo atimuwonga chifukwa chakuti watiŵayanja alindizga vinthu vamampha ukongwa!

12. Kumbi “munthu wambula kalema” wachitanji?

¹² Mazu Ngaku Yehova ngakamba kuti: “Wonani munthu wambula kalema, ndipu lereskani munthu wakunyoroka, pakuti kunthazi kwa munthu uyu kwe chimangu. Kweni aheni azamumala. Kunthazi ŵanthu aheni azamubayika.” (Sumu 37:37, 38) “Munthu wambula kalema” wayesesa kuti waziŵi Yehova ndi Mwana waki. Kweniso wavwiya ndi kuchita khumbu laku Chiuta. (Ŵerengani Yohane 17:3.) Munthu waviyo wagomezga ndi mtima wosi mazu nga pa 1 Yohane 2:17. Lemba ili likamba kuti: “Charu chiluta pamoza ndi chilakulaku chaki, kweni yo wachita khumbu laku Chiuta wazamuja kwamuyaya.” Pakuti charu che pafupi kumala, titenere “kulindizga Yehova ndi kwenda mu nthowa zaki.”—Sumu 37:34.

13. Kumbi nthowa yikulu yo Yehova walongore kuti watitiyanja ndi niyi?

¹³ Chinanga kuti te ambula urunji, ‘tingayenda mu nthowa zaku Yehova.’ Tingaja so nayu pa ubwezi wakukho chifukwa cha sembi yaku Yesu Khristu yo wakutipasa. Iyi ndi nthowa yikulu yo Yehova wakulongore kuti watitiyanja. Sembi iyi yikutiwombo ku ubudi ndi nyifwa vo tikuhara kwaku Adamu.  (Ŵerengani Ŵaroma 5:12; 6:23.) Yehova wangumuthemba ukongwa Mwana waki wapade chifukwa wangugomezgeka kwa vyaka vinandi kuchanya. Tikayika cha kuti vingumupweteka ukongwa Chiuta kuwona vinthu vambula urunji vo vinguchitikiya Yesu panu pasi. Kweni Yesu wangulongo kuti Chiuta ngwakwenere kuwusa. Wangulongo so kuti munthu murunji wangagomezgeka kwaku Yehova chinanga wangakumana ndi masuzgu ngakulu ukongwa.

14, 15. Kumbi nyifwa yaku Yesu yititiwovya wuli?

¹⁴ Chinanga kuti wangukumana ndi mayeseru ngakulu, Yesu wangugomezgeka kwa Awiski mpaka nyifwa yaki. Ndipu wangulongo kuti Yehova ndiyu ngwakwenere kuwusa. Titenere kuwonga ukongwa kuti nyifwa yaku Yesu yikutiwombo ku ubudi ndi nyifwa. Ndipu chifukwa cha nyifwa yaki tazamulonde umoyu wamuyaya m’charu chifya. Wakutumika Paulo wangulongo kuti vo Yehova ndi Yesu akuchita, nchanju chikulu ukongwa. Iyu wangukamba kuti: “Po tenga akufoka, Khristu wangufwiya ŵanthu ambula kusopa Chiuta pa nyengu yakuŵikika. Pakuti nchapafupi cha kuti munthu wafwiyi murunji. Panyaki munyaki wangafwiya munthu wamampha. Kweni Chiuta walongo chanju kwaku isi, mwakuti po tenga akunanga, Khristu wangutifwiya.” (Ŵar. 5:6-8) Wakutumika  Yohane wangulemba kuti: “Mwaku ichi Chiuta wakutilongo chanju, mwakuti Chiuta wangutuma m’charu Mwana waki wapade alinga kuti tisaniyi umoyu mwaku iyu. Chanju ichi ching’anamuwa kuti isi ndisi tingwanja Chiuta cha, kweni kuti iyu ndiyu wangwanja isi, ndi kutumiza Mwana waki kuŵa sembi yakupepese maubudi ngidu.”—1 Yoh. 4:9, 10.

¹⁵ Pakukamba za mo Chiuta watanjiya ŵanthu, Yesu wangukamba kuti: “Chiuta wangwanja ukongwa charu, mwakuti wangupereka Mwana waki wapade, kuti yosi wakuvwana mwaku iyu waleki kutayika, kweni waŵi ndi umoyu wamuyaya.” (Yoh. 3:16) Chinanga kuti venga vakupweteka, Chiuta wangupereka mwana waki sembi. Ivi vilongo kuti watiŵayanja ukongwa ŵanthu. Chanju chaki chimalengi cha. Paulo wangulemba kuti: “Ndasimikizga mtima kuti nyifwa, umoyu, angelu, maboma, vinthu vo vilipu, vinthu vo vituza, nthazi, msinkhu, utali pamwenga chakulengeka chechosi chingatipatuwa cha ku chanju chaku Chiuta cho che mwaku Yesu Khristu Ambuyafwi.”—Ŵar. 8:38, 39.

16. Nchinthu wuli chinyaki cho chilongo kuti Chiuta watanja taŵanthu, ndipu Yehova wasankha yani kuti waje Fumu?

¹⁶ Chinthu chinyaki cho chilongo kuti Chiuta watanja taŵanthu ndi Ufumu waki. Yehova wakusankha Mwana waki kuti waje Fumu ya Ufumu waki. Yesu watanja ŵanthu ndipu ngwakwenere kuwusa. (Nthanthi 8:31) Chiuta wakusankha so ŵanthu akukwana 144,000 kuti akawusi limoza ndi Khristu kuchanya. Yiwu azakutiwovya chifukwa aziŵa mo umoyu ulili panu pasi pakuti akujapu. (Chiv. 14:1) Ufumu wenga mutu ukulu wa vo Yesu wasambizanga. Iyu wangukambiya akusambira ŵaki kuromba kuti: “Awuskefwi akuchanya, zina linu lipaturiki. Ufumu winu uzi. Khumbu linu lichitiki panu pasi nge ndiko kuchanya.” (Mat. 6:9, 10) Asani rombu ili lazifiskika, ŵanthu azamutumbikika ukongwa.

17. Kumbi pe mphambanu wuli pakati pa muwusu waku Yesu ndi wa ŵanthu?

¹⁷ Pe mphambanu yikulu pakati pa muwusu waku Yesu ndi muwusu wa ŵanthu. Muwusu wa ŵanthu wabayisa ŵanthu anandi mu nkhondu. Kweni Yesu watitiyanja ukongwa ndipu watezga mijalidu yaku Chiuta nge chanju. (Chiv. 7:10, 16, 17) Yesu wangukamba kuti: “Zani kwaku ini, mosi imwi mugwira ntchitu zakuvukisa ndi akuvuka ndipu ndikupumuzeningi. Toni goli langu ndipu sambirani kwaku ini, pakuti ndini wakuzika ndipuso wakujiyuyuwa mu mtima, ndipu mupumuwengi. Chifukwa goli langu ndakoroŵa, ndipu katundu wangu ngwakupepuka.” (Mat. 11:28-30) Mazu yanga ngakuchiska ukongwa!

18. (a) Kumbi ndi vinthu wuli vo Ufumu waku Chiuta uchita kutuliya po ukwambiya kuwusa? (b) Kumbi tazamukambiskananji m’nkhani yakulondopu?

¹⁸ Bayibolu lilongo kuti Ufumu waku Chiuta ukwamba kuwusa kuchanya mu 1914. Kwambiya chaka ichi, pachitika ntchitu yakuwunganisa Akhristu akusankhika wo ajaku kuti akawusi limoza ndi Yesu kuchanya. Kweniso, pachitika ntchitu yakuwunganisa “mzinda ukulu” wo wazamupona pa nkhondu ya Aramagedoni ndi kusere m’charu chifya. (Chiv. 7:9, 13, 14) Kumbi mzinda uwu ngukulu wuli? Kumbi munthu wangachitanji kuti waje m’gulu ili? Nkhani yakulondopu yazamumuka mafumbu ngenanga.