1, 2. Ifa usun ewe Paipel a pwáraatá lamoten tong?

 TONG, ina napanapen Jiowa Kot we mi lamot seni meinisin. (1 Joh. 4:16) Jesus Kraist, ewe ákkáeúin férien Kot, a nóm fite fite billion ier lón láng ren Seman we me a kúna pwe Jiowa i emén Kot mi tong. (Kol. 1:15) Jesus a pwáraatá ena esin tong lón unusen manawan lón láng me wóón fénúfan. Ina minne sia tongeni lúkúlúk pwe fansoun meinisin Jiowa me Jesus repwe chék nemenem fán tong.

² Lupwen emén a eisini Jesus menni allúk mi lap seni meinisin, Jesus a erá: “Kopwe tongei om Samol Kot ren unusen letipom, o ren unusen ngunum, o ren unusen ekiekum. Iei ewe popun alluk mi lapalap. Nge mi wor pwal eu aruuan mi lollo chok, Kopwe tongei chon orum usun chok pwisin en.”​—Mat. 22:37-39, TF.

3. Ié kewe ‘chon oruch’?

³ A lamot sipwe pwáraatá tong lón meinisin ach riri ngeni aramas. Jesus a apasa pwe mi lamot sipwe tongei Jiowa me pwal chón óruch. Nge ié kana ‘chon oruch’? Ika kich mi  pwúpwúlú, ewe chón óruch mi kon kkan ngenikich lap seni meinisin, ina i pwúlúwach. Pwiich kewe lón mwichefel, iir pwal chón óruch me pwal chókkewe sia chuuriir lón ach angangen afalafal. Lón ei lesen, sipwe káé ifa usun sipwe pwáraatá tong ngeni chón óruch kewe.

4. Ifa usun pwúpwúlú a tongeni sópwéch inaamwo ika aramas rese unuséch?

⁴ Jiowa a féri Atam me Efa me apwúpwúlúwer. Ina ewe áeúin pwúpwúlú. Kot a mochen pwe ar pwúpwúlú epwe pwapwa me repwe amasoua fénúfan ren néúr kewe. (Ken. 1:27, 28) Iwe nge, mwirin ar álleasolapa Jiowa, ar ririin pwúpwúlú a tatakkis, me kich meinisin mwirimwiriir kewe sia álemwiri tipis me máló. (Rom 5:12) Nge inaamwo ika a ina usun, a chúen tongeni sópwéch pwúpwúlú lón ei fansoun. Lón Paipel, Jiowa, ewe Chón Poputááni kókkótun pwúpwúlú, a fen awora kapasen fén mi múrinné seni meinisin fán iten ekkewe mi pwúpwúlú.​—Álleani 2 Timoty 3:16, 17.

5. Ifa lamoten tong are chen lón pwúpwúlú?

⁵ Ewe Paipel a áiti ngenikich pwe a lamot ewe sókkun tong mi tuppwél me alóllóól pwe epwe wor pwapwa lón ach riri ngeni aramas. Ena mettóch a pwal fókkun weneiti ewe riri lón pwúpwúlú. Aposel Paulus a áweweei tong mi enlet lupwen a apasa: “Chen a mosonotam o kirikiröch, chen esap lolowo ika sikesik ika lamalamtekia. Chen esap föri mine a asäw, esap kütta püsin an, esap koum, esap ekieki o chechemeni mine eman a mwäl ngeni won. Chen esap pwapwaäsini mine a ngau, nge a pwapwaäsini mine a let. Chen a engila fän mettoch meinisin, a lükü meinisin, a apilüküni meinisin, a tipeppos fän mettoch meinisin. Chen epwe nonomola tori feilfeilachök.” (1 Kor. 13:4-8) Lupwen sipwe ekieki alon Paulus kana me apwénúretá, epwe tongeni wor pwapwa lón ach pwúpwúlú.

6, 7. (a) Met Paipel a apasa usun án emén wiseni ewe wis mékúr? (b) Itá epwe ifa féfférún emén Chón Kraist mwán mi pwúpwúlú ngeni pwúlúwan?

⁶ Jiowa a filatá ié epwe wisen mékúren ewe famili. Paulus a apasa: “Üa mochen oupwe weweiti pwe Kraist möküren mwän meinisin, nge mwän möküren fefin, nge Kot möküren Kraist.” (1 Kor. 11:3) Nge Jiowa a mochen pwe ewe mwán epwe mékúren  famili mi pwáraatá tong nge esap kirikiringaw. Jiowa i mékúren Jesus, nge a kirekiréch me a kan ekieki met epwe échiti férian kewe. Ina popun Jesus a súféliti án Kot nemenem mi tong. A apasa: “Üa echeni Semei.” (Joh. 14:31) Esap ina usun meefien Jesus ika Jiowa a kirikiringaw ngeni.

⁷ Inaamwo ika mwán mékúren pwúlúwan we, nge Paipel a éúréúra an epwe menniniiti pwúlúwan na. (1 Pet. 3:7) Ifa usun epwe féri ena? A tongeni ekieki met a lamot ngeni pwúlúwan we me súféliti an mochen. Ewe Paipel a apasa: “Ämi mwän kana oupwe echeni pwülüemi usun Kraist a echeni mwichefel o fangala manauan fän itan.” (Ef. 5:25) Ewer, Jesus a pwal mwo nge fangóló manawan fán iten néún kewe chón káé. Lupwen ewe mwán a pwáraatá tong lón wisan we mékúren famili usun chék Jesus, iwe epwe mecheres án pwúlúwan na epwe tongei, menniniiti, me súféliti ekkewe kefil a féri.​—Álleani Titus 2:3-5.

8. Itá epwe ifa ach memmeef ngeni pwiich kewe?

⁸ Lón ei fansoun, fite million aramas wóón unusen fénúfan ra fel ngeni Jiowa. Ikkena iir pwiich kewe. Iwe, itá epwe ifa ach féffér ngeniir? Ewe Paipel a apasa: “Sipwe eäni kirikiröch ngeni aramas meinisin, nge akaeuin ngeni chokewe mi nom lon ewe familien chon lükülük.” (Kal. 6:10; álleani Rom 12:10.) Aposel Petrus a apasa pwe ren ach “aleasochisi mine a let” sia eáni ‘tong enlet ngeni pwiich kewe’ chón lúkú. Pwal iei alon Petrus ngeni chienan kewe Chón Kraist: “Nge mwen mettoch meinisin oupwe tupwöl le echenifengenikemi.”​—1 Pet. 1:22; 4:8.

9, 10. Pwata néún Kot aramas ra tipeeúfengen?

⁹ Ach mwicheich mi fókkun sókkóló. Pwata? Pokiten sia fókkun tongfengen lefilach, me ena tong a alóllóól me enlet. Nge ewe mi kon lamot seni ena, pokiten sia tongei Jiowa me álleasochisi an kewe allúk, iwe, I a awora ngenikich an we manaman mi fel, ewe manaman mi fókkun péchékkúl seni meinisin wóón unuselapen láng me fénúfan. Án Kot na manaman a álisikich ach sipwe enletin tipeeúfengen usun eú mwicheichen pwipwi wóón unusen fénúfan.​—Álleani 1 Johannes 4:20, 21.

¹⁰ Paulus a menlapei lamoten ewe tong lefilen ekkewe Chón Kraist lupwen a makkeei: “Oupwe pwilitalong womi tong, kirikiröch, tipetekison, lukpwetete me mosonotam. Oupwe songomangfengen o amusamusfengen are eman a chou ngeni eman. Oupwe fokun amusamusfengen usun ach Samol a amusala ämi tipis. Nge lükün ekei föför meinisin oupwe echenifengenikemi lefilemi, pun chen a pilüküfengeni ekei mettoch meinisin, pwe ra unusöch lon ar chufengen.” (Kol. 3:12-14) A ifa me kilisouch ren ena esin tong mi nóm lefilach, mi pinúkúfengenikich pwe sia ‘unusöch lon ach chufengen’ ese lifilifil ika kich seni ia!

11. Met a esissillatá án Kot we mwicheich?

¹¹ Ewe enletin tongfengen me tipeeúfengen lefilen néún Jiowa kewe chón angang, ra esissillatá pwe iir ra eáni ewe lamalam mi enlet. Jesus a erá: “Are oupwe echenifengenikemi, aramas meinisin repwe silei, pwe ämi nei chon kaiö.” (Joh. 13:34, 35) Aposel Johannes a pwal makkeei: “Iei fatöchün sokofesenin lefilen nöün Kot me nöün Tefil:  Eman esap föri mine a pwüng, ika esap echeni pwiin we, i esap nöün Kot. Iei ewe pworaus oua rongorong seni lepopun: Sipwe echenifengenikich lefilach.” (1 Joh. 3:10, 11) Tong me tipeeúfengen ra esissillatá Chón Pwáraatá Jiowa pwe iir Chón Kraist mi enlet, ekkewe aramas Kot a néúnéú le afalafala kapas allimen ewe Mwú wóón unusen fénúfan.​—Mat. 24:14.

12, 13. Met chón ewe “mwich mi fokun chocho” ra féfféri lón ei fansoun, me met repwe kúna ekiseló chék?

¹² Lap ngeni néún Jiowa chón angang lón ei fansoun, iir chón “eu mwich mi fokun chocho” mi feito seni sókkópaten fénú me ra álisatá ewe Mwúún Kot. “Ekei aramas, ir chokewe mi towu seni ewe riaföü mi lapalap. Ra limeti üfer o apwecher lon chaan ewe Lam,” ren ar pwáraatá ar lúkú án Jesus we asorun méén kepich. Chón ena “mwich mi fokun chocho” ra tongei Jiowa me Néún we, me ra fel ngeni Jiowa “lerän me lepwin.”​—Pwär. 7:9, 14, 15.

¹³ Ekiseló chék Kot epwe amóeló ei ótót mi ngaw lón ewe riáfféú mi lapalap. (Mat. 24:21; álleani Jeremaia 25:32, 33.) Nge Jiowa epwe túmúnú me emmwenaalong néún kewe chón angang lón an we ótót sefé pokiten a tongeer. Usun met a fen pwonei arapakkan 2,000 ier ra ló pwe “epwe talüpwasei chönün mas seni won meser meinisin. Esap chüen wor mäla ika letipeta ika kechü ika cheuch.” Ka mwétéresiti óm kopwe manaw lón Paratis lupwen esap chúen wor riáfféú, máló me minne mi ngaw?​—Pwär. 21:4.

14. Lón ei fansoun, ifa úkúkún watteen ena mwich mi fókkun chóchó?

¹⁴ Lepoputáán ekkewe ránin lesópwólóón lón ewe ier 1914, mi chék wor fitengeréú néún Jiowa chón angang. Ren án ena kúkkún kúmiin chón kepit tongei chón órur me pwal ren álillisin án Kot we manaman mi fel, iir ra afalafala ewe kapas allim usun ewe Mwú inaamwo ika a weires ngeniir. Met mwirilóón? Ikenái eú mwichen aramas mi fókkun chóchó a ikkioifengen, iir kewe ra eáni ewe ápilúkúlúkún manaw esemuch wóón fénúfan. A wor 8,000,000 som Chón Pwáraatá Jiowa lón lap seni 115,400 mwichefel wóón unusen fénúfan, me chóchóór a chék wakkatteló. Áwewe chék, lón ewe ier 2014 a wor 275,500 som mineféén Chón Pwáraatá Jiowa ra papataiseló. Weween iteiten wiik usun itá 5,300 som ra papatais.

15. Lón ei fansoun, ifa usun chómmóng aramas ra rongorong usun ewe kapas allim?

¹⁵ A mmen amwarar úkúkún watteen chéúlóón ewe kapas allim usun ewe Mwú. Lón ei fansoun, néúch kewe puk ra kawor lón lap seni 700 fósun fénúfan. The Watchtower, ina ewe puk mi fókkun chéú einetin lap seni puk meinisin wóón unusen fénúfan. Lap seni 52,000,000 kapi ra peres lón 247 fósun fénúfan iteiten maram. Néúch we puken álillisin káéén Paipel Met ewe Paipel A Wesewesen Apasa? a fen afféú lón lap seni 250 fósun fénúfan, nge lap seni 200,000,000 kapi ra fen peres iei.

16. Pwata a chék wakkatteló án Jiowa we mwicheich?

¹⁶ Ach mwicheich a chék wakkatteló pokiten sia lúkú Kot me etiwa ewe Paipel pwe ina ewe Kapasen Kot. (1 Tes. 2:13) Sia kan pwapwaiti ekkewe feiéch Jiowa a akkawora ngenikich inaamwo ika Satan a oputakich me ú ngenikich.​—2 Kor. 4:4.

17, 18. Me ren Jiowa, itá epwe ifa ach memmeef ngeni chókkewe rese fel ngeni?

¹⁷ Mi sókkópat meefien aramas usun ach angangen afalafal. Ekkóch ra etiwa ewe pwóróus allim sia uwei ngeniir, nge ekkóch ra oput. Nge met Jiowa a mochen sipwe pwáraatá ngeni chókkewe rese fel ngeni? Ese lifilifil met án aramas ekiek usun ewe pwóróus sia uwei ngeniir, nge sia chék fiti án Paipel kapasen fén. A erá: “Ämi kapas epwe pwetete o apwapwai aramas, iwe, oupwe silei mine oupwe pölüeniöchü ngeni aramas meinisin.” (Kol. 4:6) Lón ekkewe atun sia ánneta ngeni aramas ach lúkú, sia mochen féri “fän pwetete me menin” pokiten sia tongei chón óruch.​—1 Pet. 3:15, 16.

¹⁸ Inaamwo ika aramas ra song me oputa ewe pwóróus sia uwei ngeniir, nge sia chúen pwáraatá tong ngeni chón óruch. Sia pwal áppirú Jesus: “Lupwen [aramas] ra kapasingau usun esap pwal pölüeni lon kapas mi ngau. Lupwen aramas ra ariaföüü esap pwal eniweer.” Nge Jesus a lúkúlúk wóón Jiowa. (1 Pet. 2:23) Ina minne fansoun meinisin, sia pwáraatá tipetekison me apwénúetá ei kapasen fén: “Ousap liwini ngau ngeni ngau are ottek ngeni ottek, nge oupwe afeiöchüür.”​—1 Pet. 3:8, 9.

19. Itá epwe ifa féfférúch ngeni chón oputakich?

¹⁹ Tipetekison a álisikich le álleasochisi ei kapasen emmwen mi lamot Jesus a awora. A apasa: “Oua fen rongorong pwe ekewe sensen lamalam ra apasa, ‘Kopwe echeni chon arum, nge kopwe oput chon oputom.’ Nge ngang üpwe ürenikemi: Oupwe echeni chon oputakemi o iotek fän iten chokewe mi ariaföüükemi, pwe oupwe wiliti nöün Sememi mi nom läng. Pun i a atötai förian akkar won ekewe aramasangau me aramasöch, nge a apüngatiu üt won chon pwüng me chon pwüngingau.” (Mat. 5:43-45) Mi lamot kich néún Kot chón angang, sipwe tongei chón oputakich ese lifilifil met féfférúr ngenikich.

20. Ifa usun sia silei pwe tong ngeni Kot me chón óruch epwe aúraló unusen fénúfan? (Ppii ewe sasing lepoputáán ei lesen.)

²⁰ Mi lamot sipwe pwáraatá pwe sia tongei Jiowa me chón óruch kewe fansoun meinisin. Inaamwo ika aramas ra ú ngenikich me oputa ewe pwóróus sia uwei ngeniir, nge sia álisiir lupwen ra osupwang. Ewe aposel Paulus a makkeei: “Ousap liwinimang ngeni eman och mettoch, nge iei chök ewe liwinimang oupwe eäni: oupwe echenifengenikemi lefilemi. Iö a föri iei usun a aleasochisi ekewe Allük. Ekewe allük, ‘Kosap lisowu, kosap solä, kosap mocheniaiti pisekin eman’, ekei allük meinisin me pwal ekewe ekoch ra nom fän ewe eu chök allük, ‘Kopwe echeni chon arum usun püsin om echenuk.’ Are oua echeni eman, ousap fokun föri och föför mi ngau ngeni. Ren ämi echeni aramas oua apwönüetä ekewe Allük meinisin.” (Rom 13:8-10) Lón án Satan ei ótót mi kinikinfesen, uren akkachofesá me féffér mi ngaw, néún Kot kewe chón angang ra pwáraatá tong mi enlet ngeni chón órur. (1 Joh. 5:19) Lupwen Jiowa epwe amóeló ei ótót mi ngaw, me Satan me chienan kewe chónláng mi ngaw resap chúen nóm, unusen fénúfan epwe uroló ren tong. Epwele ifa me échún ena fansoun lupwen meinisin chón fénúfan repwe tongei Jiowa me chón órur kewe!