1, 2. Kumba Malemba ngalongo wuli kuti chanju nchakukhumbika?

CHANJU ndi jalidu likulu laku Yehova Chiuta. (1 Yoh. 4:16) Yehova wangwamba kulenga Yesu ndipu wanguja nayu kwa vyaka vinandi kuchanya. Yesu wangusambira mo Chiuta wachitiya vinthu mwachanju. (Ŵakol. 1:15) Pa nyengu yosi yo wenga kuchanya kweniso po wenga pacharu chapasi, Yesu wangulongo kuti waziŵa kuti Yehova ndi Chiuta wachanju ndipu nayu wachitanga so viyo. Mwaviyo, tikayika cha kuti Yehova ndi Yesu azamuwusa mwachanju.

² Wati wafumbika kuti Dangu likulu ndi nili, Yesu wangumuka kuti: “‘Uyanjengi Yehova Chiuta waku ndi mtima waku wosi, umoyu waku wosi ndi zeru zaku zosi.’ Ili ndilu dangu likulu kweniso lakwamba. Lachiŵi lakukozgana nalu ndi ili: ‘Uyanjengi munyaku nge mo utijiyanjiya wamweni.’”—Mat. 22:37-39.

3. Kumbi ‘anyinu’ mbayani?

³ Kwanja anyidu nkhwakuzirwa ukongwa. Yesu wangukamba kuti tiyanjengi Yehova ndi anyidu. Kweni kumbi anyidu mbayani? Asani mukuto pamwenga kuyirwa, munyinu ukongwa ndi yo  mukutorana nayu. Kweniso anyidu anyaki mbabali ndi azichi. Anyaki ndi wo tikumana nawu mu uteŵeti. Kumbi ŵanthu wo asopa Yehova ndi kulondo vo Mwana waki wasambizanga, angalongo wuli kuti atanja anyawu?

4. Kumbi nthengwa yidu yingayenda wuli umampha chinanga kuti te ŵanthu ambula kufikapu?

⁴ Yehova ndiyu wangukwatisa nthengwa yakwamba. Wangulenga Adamu ndi Eva ndi kuŵaŵika pamoza. Wakhumbanga kuti akondwengi, abali ŵana ndi kuzaza charu chosi kweniso kuti nthengwa yawu yingamalanga cha. (Chiy. 1:27, 28) Kweni chifukwa chakuti anguleka kuvwiya Yehova, nthengwa yawu yingusere ndengenyera. Kweniso ubudi ndi nyifwa vikuyambukiya ŵanthu wosi. (Ŵar. 5:12) Kweni Bayibolu lititikambiya vo tingachita kuti vinthu viyendengi umampha mu nthengwa yidu. Bayibolu le ndi ulongozgi wamampha ukongwa pa nkhani iyi, chifukwa ndi mazu ngaku Yehova yo wakwambisa nthengwa.—Ŵerengani 2 Timote 3:16, 17.

5. Nchifukwa wuli chanju nchakukhumbika munthengwa?

⁵ Mazu Ngaku Chiuta ngalongo kuti chanju nchakukhumbika ukongwa kuti ŵanthu aje akukondwa. Paulo wangulembe Akhristu kuti: “Chanju chizizipizga ndipuso nchalisungu. Chanju chilivi sanji. Chitijilumba cha, chitijikuza cha, chichita vinthu vambula kwenere cha, chiphwere vaku chija pe cha, chikwiya cha. Chisunga vifukwa cha. Chikondwere ndi vinthu vambula urunji cha, kweni chikondwere ndi uneneska. Chiwundiya vosi, chigomeza vosi, chilindiza vosi, chikunthiyapu vosi. Chanju chimala cha.” (1 Ŵakor. 13:4-8) Asani akutorana agwiriskiya ntchitu mazu ngo nge pa lemba ili, aja akukondwa munthengwa yawu.

6, 7. (a) Kumbi Bayibolu likambanji pa nkhani ya umutu? (b) Kumbi munthurumi wakhumbika kuchita nayu wuli muwolu waki?

⁶ Yehova wakusankha yo watenere kuja mutu wa banja. Paulo wangukamba kuti: “Ndikhumba kuti muziŵi kuti mutu wa munthurumi weyosi ndi Khristu. Mutu wa munthukazi ndi murumu waki ndipu mutu waku Khristu ndi Chiuta.” (1 Ŵakor. 11:3) Kweni  munthurumi wakhumbika kulongozga banja laki mwankhaza cha. Mwakuyeruzgiyapu, Yehova wachita vinthu mwalisungu ndipuso mwambula kujanja ndi Yesu. Ivi vichitiska kuti wamutumbikengi. Yesu wakondwa mo Chiuta wachitiya nayu vinthu. Ndichu chifukwa chaki wangukamba kuti: “Nditanja Ada.” (Yoh. 14:31) Yesu watingi wakambengi viyo cha asani Yehova wachitanga nayu vinthu mwankhaza.

⁷ Chinanga kuti munthurumi ndi mutu wa munthukazi, Bayibolu likamba kuti ‘wamupasengi ulemu’ muwolu waki. (1 Pet. 3:7) Nthowa yimoza yo munthurumi wangalongore kuti watimupasa ulemu muwolu waki, nkhuŵanaŵaniya vo wakhumba kweniso kumupasa mwaŵi kuti wayambi ndiyu kusankha pa nkhani zinyaki zo akambiskana. Mazu Ngaku Chiuta ngakamba kuti: “Mwanthurumi, lutirizgani kwanja awolu ŵinu nge mo Khristu wangwajiya mpingu ndipu wangujipereka chifukwa cha mpingu.” (Ŵaef. 5:25) Yesu wangupereka umoyu waki chifukwa cha akusambira ŵaki. Asani munthurumi watanja muwolu waki nge mo Yesu wachitiya ndi mpingu, chituŵa chambula kusuzga kuti muwolu waki nayu wamuyanji, kumupasa ulemu ndi kumuvwiya.—Ŵerengani Tito 2:3-5.

8. Kumbi titenere kuchita nawu wuli abali ndi azichi m’mpingu?

⁸ Pacharu chosi chapasi pe ŵanthu anandi wo asopa Yehova. Yiwu akambiyaku anyawu zina laku Chiuta ndi khumbu laki. Kumbi titenere kuchita nawu wuli abali ndi azichi m’mpingu? Mazu Ngaku Chiuta ngatiti: “Tiyeni tichitiyi wosi vamampha, kweni ukongwa abali ndi azichi ŵidu mu chivwanu.” (Ŵag. 6:1 0; Ŵerengani Ŵaroma 12:10.) Wakutumika Petro wangukamba kuti: “Sonu pakuti mwatoweska umoyu winu mwakuvwiya uneneska, vo vachitiska kuti muyanjengi abali kwambula uryarya, muyanjanengi ukongwa kutuliya m’mtima.” Petro wangukamba so kuti: “Kwakuruska vosi, muyanjanengi ukongwa.”—1 Pet. 1:22; 4:8.

9, 10. Nchifukwa wuli ŵanthu aku Chiuta mbakukoliyana?

⁹ Chifukwa chakuti titanja ukongwa abali ndi azichi pacharu chosi chapasi, gulu lidu ndapade. Kweniso chifukwa chakuti titanja Yehova ndipu tivwiya marangu ngaki, watitipasa mzimu waki wakupaturika kuti utiwovyengi. Mzimu uwu utitiwovya kuti tije akukoliyana pacharu chosi.—Ŵerengani 1 Yohane 4:20, 21.

¹⁰ Paulo wangukonkhoska kukhumbika kwa kwanja abali ndi azichi. Wangulemba kuti: “Vwalani chitima chikulu, ulemu, kujiyuyuwa, kuzika ndi kuzizipizga. Lutirizgani kukunthiyapu ndi kugowokiyana kutuliya pasi pa mtima asani munthu wangaŵa ndi chifukwa ndi munyaki. Nge mo Yehova wakukugowokiyani, namwi so muchitengi viyo. Kweni kwakuruska vosi, vwalani chanju cho chimanga ŵanthu pamoza kuruska chinthu chinyaki chechosi.” (Ŵakol. 3:12-14) Tiwonga ukongwa kuti titanjana chinanga kuti tituliya mu vyaru vakupambanapambana kweniso tikulereka mwakupambana.

11. Kumbi tingaŵaziŵa wuli ateŵeti aku Yehova?

¹¹ Ateŵeti aku Yehova aziŵika kuti mbakhristu auneneska chifukwa chakuti atanjana ukongwa kweniso mbakukoliyana. Pa fundu iyi Yesu wangukamba kuti: “Mwaku ichi ŵanthu wosi aziŵengi kuti mwe akusambira ŵangu, asani mutanjana.” (Yoh. 13: 34, 35) Wakutumika Yohane wangulemba kuti: “Ŵana aku Chiuta ndi ŵana aku Diabolo aziŵika umampha ndi fundu iyi: Yosi yo waleka kuchita urunji ngwaku Chiuta cha, chinanga ndi yo waleka kwanja m’bali waki. Pakuti uwu ndiwu uthenga wo mukuvwa kutuwa pakwamba, kuti tiyanjanengi.” (1 Yoh. 3:10, 11) Akaboni aku Yehova aziŵika kuti mbakhristu auneneska chifukwa chakuti atanjana. Chanju chitiŵawovya kuti aje akukoliyana. Akaboni aku Yehova ndiwu Yehova wagwiriskiya ntchitu kupharazga uthenga wa Ufumu pacharu chosi chapasi.—Mat. 24:14.

12, 13. Kumbi “mzinda ukulu” uchitanji, ndipu Chiuta wachitengenji nawu pambula kuswera?

¹² Ateŵeti aku Yehova anandi mba ‘mzinda ukulu, wo . . . utuwa mu charu chechosi, fuku lelosi, mtundu wewosi ndi chineneru chechosi.’ Yiwu ‘ŵama panthazi pa mpandu wachifumu [waku Chiuta] ndi panthazi pa Mwana wa mbereri [Yesu Khristu].’ Kumbi ŵanthu yaŵa mbayani? “Yaŵa mbeniwo atuwa mu chisuzgu chikulu ndipu asuka mikhanju yawu ndi kuyituŵiska mu ndopa za Mwana wa mbereri” chifukwa agomezga sembi yaku Yesu. A “mzinda ukulu” atanja Yehova ndi Mwana waki ndipu ‘atimuteŵete musana ndi usiku.’—Chiv. 7:9, 14, 15.

¹³ Pambula kuswera, Chiuta wanangengi charu ichi pa “chisuzgu chikulu.” (Mat. 24:21; ŵerengani Yeremiya 25:32, 33.) Kweni chifukwa chakuti Yehova watanja ateŵeti ŵaki, iyu wazamutaska a mzinda ukulu ndi kuŵasereza m’charu chifya. Nge mo Bayibolu likukambiya vyaka pafupifupi 2,000 vo vajumpha, Chiuta “waleskengeku masozi ngosi ku masu ngawu, ndipu nyifwa yazamuŵaku so cha, chinanga nkhuliya, chinanga nkhukuta, chinanga mburwirwi kuti vazamuŵaku so cha.” Kumbi mukhumba kuzija mu paradayisu asani ‘vinthu vakali vazimala’?—Chiv. 21:4.

14. Kumbi mzinda ukulu wakuwa wuli?

¹⁴ Po mazuŵa ngakumaliya ngayambanga mu 1914, pacharu chapasi penga ateŵeti aku Yehova pafupifupi 5,000. Chifukwa cha kwanja ŵanthu, kweniso chifukwa chakuti mzimu waku Chiuta waŵawovyanga, Akhristu akusankhika amanavi wo ŵenga pacharu chapasi angulutirizga kupharazga uthenga wa Ufumu. Ivi vawovya kuti mzinda ukulu uwunganiskiki mazuŵa nganu. Sonu Akaboni ajumpha 8,000,000. Yiwu awungana mumipingu yakujumpha 115,400 pacharu chosi chapasi. Chiŵerengeru chilutiriya kukuwa. Mwakuyeruzgiyapu, ŵanthu akujumpha 275,500 angubatizika mu chaka cha uteŵeti cha 2014. Ivi ving’anamuwa kuti ŵanthu pafupifupi 5,300 abatizikanga sabata yeyosi.

15. Kumbi ntchitu yakupharazga yafika pani sonu?

¹⁵ Ntchitu yakupharazga yaluta panthazi ukongwa. Mabuku ngidu ngafwatulika mu vineneru vakujumpha 700. Magazini nga Chigongwi cha Alinda ngasindikizika nganandi ukongwa kuluska magazini nganyaki ngengosi pacharu chosi chapasi. Magazini ngakujumpha 52,000,000 ngasindikizika mwezi wewosi, ndipu ngafwatulikiya mu vineneru 247. Mabuku ngakujumpha 200,000,000 nga Kumbi Bayibolo Lisambizanji Weniukongwa? ngakusindikizika mu vineneru vakujumpha 250.

16. Nchifukwa wuli gulu laku Yehova lilutiriya kukuwa?

¹⁶ Gulu laku Yehova lilutiriya kukuwa chifukwa chakuti tigomezga Chiuta kweniso  tizomera kuti Bayibolu ndi Mazu ngaki. (1 Ŵat. 2:13) Yehova walutirizga kutitumbika Chinanga kuti Satana, yo ndi “chiuta wamugonezi wunu,” watititinkha.—2 Ŵakor. 4:4.

17, 18. Kumbi ateŵeti aku Chiuta atenere kuchita wuli ndi ŵanthu wo mbakaboni cha?

¹⁷ Kumbi ateŵeti aku Chiuta atenere kuchita wuli ndi ŵanthu wo mbakaboni cha? Mu uteŵeti tikumana ndi ŵanthu akupambanapambana. Anyaki tikambiskana nawu umampha, penipo anyaki atitikwiyiya. Kweni kaya munthu watimuki wuli, Mazu Ngaku Chiuta ngatitikambiya vo titenere kuchita. Ngatiti: “Mazu nginu ngaŵengi ngamampha nyengu zosi, ngakunowa nge kuti mwadaku mche, kuti muziŵi mo mungamukiya munthu weyosi.” (Ŵakol. 4:6) Asani timuka munthu weyosi yo wakhumba kuziŵa vo tigomezga, titimumuka “mwakuzika ndipuso mwaulemu.” Tichita viyo chifukwa titanja anyidu.—1 Pet. 3:15.

¹⁸ Chinanga ŵanthu angatikaniya uthenga widu, titiŵayanja mbwenu chifukwa tiyezga Yesu. Po iyu “wanyozekanga, waweziyanga cha. Po wasuzikanga, wafinganga cha, kweni wangujipereka kwaku [Yehova] mweniyo wayeruzga mwaurunji.” (1 Pet. 2:23) Asani te ndi Akhristu anyidu pamwenga ŵanthu anyaki, titijiyuyuwa ndipu tilondo ulongozgi wakuti: “Kuwezge uheni pa uheni cha, pamwenga chipongu pa chipongu. Kweni m’malu mwaki mutumbikengi.”—1 Pet. 3:8, 9.

19. Kumbi Yesu wanguti arwani ŵidu tichitengi nawu wuli?

¹⁹ Asani ŵanthu aku Yehova atijiyuyuwa, ndikuti avwiya dangu lo Yesu wangukamba. Pa upharazgi waki wakutchuka wa paphiri, Yesu wangukamba kuti: “Munguvwa kuti: ‘Uyanjengi m’bali waku ndipu utinkhengi murwani waku.’ Kweni ini nditikuneniyani kuti: Mulutirizgi kwanja arwani ŵinu, ndipu muŵarombiyengi wo atikusuzgani, alinga kuti muje ŵana ŵa Awiskemwi akuchanya, pakuti atuzgiya lumwi lawu pa ŵanthu aheni ndi amampha, ndipu awisiya vuwa pa arunji ndi ambula urunji.” (Mat. 5:43-45) Pakuti te ateŵeti aku Chiuta, titenere kwanja anyidu mwe mosi mo angachitiya nasi.

20. Kumbi tiziŵa wuli kuti ŵanthu wosi pacharu chapasi azamuyanjanga Chiuta ndi ŵanthu anyawu? (Wonani chithuzi cho che papeji 21.)

²⁰ Ŵanthu aku Yehova atenere kulongo kuti atanja Yehova ndi anyawu mu vakuchita vawu vosi. Mwakuyeruzgiyapu, chinanga kuti anyaki akana uthenga widu, titiŵawovya asani akhumba chovyu. Wakutumika Paulo wangukamba kuti: “Mungajanga ndi ngongoli ndi munthu weyosi cha kweni kwanjana pe ndiku, chifukwa yo watanja munyaki wafiska dangu. Chifukwa marangu ngo ngakamba kuti, ‘Ungareŵanga cha, ungabayanga cha, ungabanga cha, ungakhumbiranga cha,’ pamwenga dangu linyaki lelosi lo liriku, ngamangika mu mazu yanga ngakuti: ‘Uyanjengi munyaku nge mo utijiyanjiya wamweni.’ Chanju chichitiya munyaki viheni cha; viyo chanju chifiska dangu.” (Ŵar. 13:8-10) Ndivu Akaboni aku Yehova achita mu charu chiheni ichi cho chiwusika ndi Satana. (1 Yoh. 5:19) Tikayika cha kuti ŵanthu wosi azamuyanjananga ukongwa asani Chiuta wazituzgapu Satana, mademoni, kweniso ŵanthu aheni. Vinthu vazamuja umampha ukongwa chifukwa ŵanthu wosi pacharu chapasi azamuyanjanga Chiuta ndi anyawu!