1, 2. ¿Bix u yeʼesik le Biblia jach kʼaʼabéet k-eʼesik yaabilajoʼ?

LE YAABILAJOʼ junpʼéel tiʼ le modos ku maas eʼesik Jéeobaoʼ (1 Juan 4:16). Jesucristo, le máax yáax beetaʼaboʼ, kuxlaj u milesil años teʼ kaʼan tu yiknal u Taataoʼ yéetel tu kanaj bix u yeʼesik yaabilaj Jéeoba (Col. 1:15). Jesús xaneʼ ichil tuláakal u kuxtaleʼ tsʼoʼok u yeʼesik yaabilaj jeʼex Jéeobaeʼ. Le oʼolal jach k-ojel Jéeoba yéetel Jesuseʼ mantatsʼ ku gobernaroʼob yéetel yaabilaj.

² Ka kʼáataʼab tiʼ Jesús máakalmáak u maas nojchil le Leyoʼ, letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Kʼaʼabéet a yaabiltik Jéeoba yéetel tuláakal a puksiʼikʼal, tuláakal a kuxtal yéetel tuláakal a tuukul. Lelaʼ letiʼe u maas nojchiloʼ yéetel letiʼe yáax baʼax ku yaʼalik le Leyoʼ. U kaʼapʼéeleʼ chíikaʼan tiʼ le u yáaxoʼ: Kʼaʼabéet a yaabiltik a wéet máakil jeʼel bix a yaabiltikabaeʼ» (Mat. 22:37-39).

3. ¿Tiʼ máaxoʼob unaj k-eʼesik yaabilaj?

³ Jach kʼaʼabéet k-eʼesik yaabilaj tiʼ tuláakal máak. Jesuseʼ tu yaʼaleʼ kʼaʼabéet k-yaabiltik Jéeoba bey xan k-éet máakil. Chéen baʼaleʼ wa tsʼokaʼan k-beeleʼ, maases unaj k-yaabiltik k-núup. Tsʼoʼoleʼ unaj xan k-eʼesik yaabilaj tiʼ le sukuʼunoʼob teʼ múuchʼuliloʼ bey xan tiʼ le máaxoʼob k-kʼaʼaytajoʼ. Teʼ xookaʼ yaan kanik  bix jeʼel k-eʼesik k-yaabilaj tiʼ k-éet máakileʼ.

4. Kex j-kʼebanoʼoneʼ, ¿baʼaxten jeʼel u yantal kiʼimak óolal bejlaʼa ichil le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ?

⁴ Adán yéetel Evaeʼ, letiʼe máaxoʼob yáax tsʼoʼoksaʼab u beeloʼob tumen Jéeobaoʼ. Dioseʼ u kʼáat kaʼach ka kuxlakoʼob ich kiʼimak óolal bey xan ka yaʼabchajak u paalaloʼob (Gén. 1:27, 28). Chéen baʼaleʼ tumen maʼ tu yuʼuboʼob u tʼaan Jéeobaeʼ xuʼul u yantal kiʼimak óolal ichiloʼob. Bey máanik le kʼeban yéetel le kíimil tiʼ tuláakal máakoʼ (Rom. 5:12). Kex beyoʼ, bejlaʼeʼ jeʼel u yantal kiʼimak óolal ichil le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ. Jéeoba, le Máax káajs le tsʼoʼokol beeloʼ, u tsʼaamaj maʼalob tsolnuʼukoʼob tiʼ le íichamtsiloʼob yéetel le atantsiloʼoboʼ (xok 2 Timoteo 3:16, 17).

5. ¿Baʼaxten jach unaj u yaabiltikuba le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ?

⁵ Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ utiaʼal ka múul yanak kiʼimak óolal tiʼ máakeʼ unaj u yeʼesaʼal yaabilaj. Lelaʼ jach bey unaj u beetik le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼoboʼ. Le apóstol Pablooʼ tʼaanaj tiʼ bix le yaabilaj unaj u yeʼesaʼaloʼ, letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Le máax yaan u yaabilajeʼ chúukaʼan u yóol, yéetel ku yeʼesik u yutsil. Le máax yaan u yaabilajeʼ maʼ tu yaatal u yóol yoʼolal baʼax yaan tiʼ u maasil, maʼ tu nojbaʼalkúuntkuba mix tu kaʼantal u yich, maʼ tu beetik baʼaloʼob suʼtsiltak, maʼ tu kaxtik chéen u yutsil, maʼ tu séeb kʼuuxil, maʼ tu kʼaʼajsik le baʼax kʼaas ku beetaʼaltiʼoʼ, maʼ tu kiʼimaktal u yóol yéetel le baʼaloʼob kʼaastakoʼ, baʼaxeʼ ku kiʼimaktal u yóol yéetel le jaajoʼ. Tuláakal baʼal ku muʼyajtik, tuláakal baʼal ku creertik, tuláakal baʼal ku páaʼtik, tuláakal baʼal ku chúukpajal u yóol u muʼyajte. Le yaabilajoʼ mix bikʼin kun xuʼulul» (1 Cor. 13:4-8). Le máaxoʼob tsʼokaʼan u beeloʼob ku beetkoʼob le baʼaxoʼob tu yaʼalaj apóstol Pablooʼ, ku yantal kiʼimak óolal ichiloʼob.

6, 7. 1) ¿Bix u yaʼalik le Biblia unaj u nuʼuktaj le íichamtsiloʼ? 2) ¿Bix unaj u tratartik u yatan le íichamtsiloʼ?

⁶ Jéeobaeʼ tu yaʼalaj máax kun nuʼuktik le familiaoʼ. Apóstol Pabloeʼ tu yaʼalaj: «In kʼáat ka a wojéelteʼexeʼ u pool le xiiboʼ Cristo, u pool le koʼoleloʼ letiʼe xiiboʼ, u pool Cristoeʼ Dios» (1 Cor. 11:3). Chéen baʼaleʼ Jéeobaeʼ u kʼáat ka nuʼuktaʼak le familia tumen le íichamtsil yéetel yaabilajoʼ, maʼ unaj u beetik u kʼasaʼaniliʼ. Jéeobaeʼ ku nuʼuktaj yéetel yaabilaj yéetel ku kaxtik u  yutsil u maasil. Le oʼolal Jesuseʼ tu yaʼalaj: «In yaabiltmaj le Taataoʼ» (Juan 14:31). Jesuseʼ tu yaʼalaj le tʼaanoʼobaʼ tumen tu yilaj jach yaabiltaʼan tumen u Taata.

⁷ Kex letiʼe íichamtsil tsʼaʼan utiaʼal u nuʼuktik le familiaoʼ, le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ le íichamtsiloʼ unaj u yeʼesik tsiikil tiʼ u yatan (1 Ped. 3:7). ¿Bix jeʼel u beetik lelaʼ? Letiʼeʼ unaj u yilik baʼax kʼaʼabéet tiʼ u yatan yéetel u chʼaʼik en cuenta baʼax uts tu yich. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Íichamtsileʼex, maʼ u xuʼulul a yaabiltikeʼex a wataneʼex jeʼex tu yaabiltaj Cristo le múuchʼuliloʼ yéetel tu kʼububa tu yoʼolal» (Efe. 5:25). Jesuseʼ tu tsʼáaj tak u kuxtal tu yoʼolal u disipuloʼob. Wa le íichamtsil ku nuʼuktaj yéetel yaabilaj jeʼex tu beetil Jesusoʼ, le atantsiloʼ maas chéen chʼaʼabil ken u yaabilte, yaan u yeʼesik tsiikil tiʼ yéetel yaan u apoyartik le baʼaxoʼob ken u chʼaʼtukult u beetkoʼ (xok Tito 2:3-5).

8. ¿Bix unaj k-tratartik le sukuʼunoʼob yéetel le kiikoʼoboʼ?

⁸ Teʼ kʼiinoʼobaʼ tiʼ tuláakal yóokʼol kaabeʼ, u millonesil máaxoʼob adorartik Jéeoba, letiʼobeʼ k-sukuʼunoʼob yéetel k-kiikoʼob. Le oʼolaleʼ, ¿bix unaj k-tratartikoʼob? Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Koʼoneʼex beetik baʼax maʼalob utiaʼal k-áantik tuláakal máak, baʼaleʼ maases tiʼ le sukuʼunoʼob yéetel le kiikoʼob teʼ múuchʼuliloʼ» (Gal. 6:10; xok Romailoʼob 12:10). Le apóstol Pedrooʼ tu yaʼaleʼ wa k-beetik le baʼax k-kanik teʼ Bibliaoʼ yaan k-eʼesik le «yaabilaj jeʼex le ku yantal ichil sukuʼuntsiloʼoboʼ». Letiʼeʼ tu yaʼalaj xan tiʼ le cristianoʼoboʼ: «Yáax táanileʼ, jach yaabiltabaʼex ta baatsileʼex» (1 Ped. 1:22; 4:8).

9, 10. ¿Baʼaxten minaʼan uláakʼ organización jeʼex u kaajal Jéeobaeʼ?

⁹ Teʼ yóokʼol kaabaʼ minaʼan uláakʼ organización jeʼex u kaajal Jéeobaeʼ. ¿Baʼaxten k-aʼalik lelaʼ? Tumen toʼoneʼ jach k-yaabiltmaj le sukuʼunoʼob yéetel le kiikoʼoboʼ. Tsʼoʼoleʼ tumen k-yaabiltmaj Jéeoba yéetel k-uʼuyik u tʼaaneʼ, letiʼeʼ ku tsʼáaiktoʼon u kiliʼich muukʼ. Bey túunoʼ le kiliʼich muukʼ ku tsʼáaiktoʼon Diosoʼ ku yáantkoʼon utiaʼal k-múul bisikba yéetel yaabilaj (xok 1 Juan 4:20, 21).

¹⁰ Pabloeʼ tu yeʼesaj baʼaxten kʼaʼanaʼan u yantal yaabilaj ichil le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Búukbesabaʼex yéetel le nojoch yaabilaj ku yeʼesaʼal tu yoʼolal le chʼaʼ óotsilaloʼ; búukbesabaʼex xan yéetel utsil, yéetel kabal óolal, yéetel jeetsʼel óolal bey xan yéetel chúukaʼan óolal. Seguernak a muʼyajtikabaʼex ta baatsileʼex yéetel a perdonarkabaʼex ta baatsileʼex yéetel u jaajil a wóoleʼex kex wa yaan baʼax oʼolal u tʼaan máak tu contra uláakʼ. Jeʼel bix tu perdonartileʼex Jéeoba yéetel u jaajil u yóoleʼ, teʼexeʼ bey xan unaj a beetkeʼexoʼ. Baʼaleʼ maʼ chéen yéetel le baʼaloʼob unaj a búukbeskabaʼexaʼ, búukbesabaʼex xan yéetel yaabilaj, tumen le yaabilajoʼ ku nupik tubeel tuláakal máak» (Col. 3:12-14). ¿Máasaʼ ku taasiktoʼon kiʼimak óolal k-eʼesik junpʼéel yaabilaj «ku nupik tubeel tuláakal máak»?

11. ¿Baʼax eʼesik máaxoʼob yanoʼob ichil u jaajil religión?

¹¹ Le yaabilaj yéetel le bix jatsʼutsil u biskuba le máaxoʼob meyajtik Jéeobaoʼ, ku yeʼesik tiaʼanoʼob ichil u jaajil religioneʼ. Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Wa ka yaabiltikabaʼex ta baatsileʼexeʼ tuláakal máak ken u yojéelteʼ teʼexeʼ in disipuloʼex» (Juan 13:34, 35). Tsʼoʼoleʼ apóstol Juaneʼ tu yaʼalaj xan: «U paalal Dios yéetel u paalal le Kʼaasilbaʼaloʼ chíikaʼan u yilaʼaloʼob tu yoʼolal lelaʼ: Tuláakal máax maʼatech u beetik baʼax tojeʼ maʼ tiʼ Dios u taaliʼ, mix le máax maʼ tu yaabiltik u sukuʼunoʼ. Tumen lelaʼ letiʼe kʼuben tʼaan ta wuʼuyeʼex desde tu káajbaloʼ: unaj k-paklan yaabiltikbaʼex  t-baatsil» (1 Juan 3:10, 11). Le yaabilaj yaan ichil u j-jaajkunajoʼob Jéeobaoʼ, ku yeʼesik letiʼobeʼ u disipuloʼob Cristo yéetel tiʼ letiʼob kʼubéentaʼan tumen Dios u kʼaʼaytikoʼob u Reino tiʼ tuláakal yóokʼol kaab (Mat. 24:14).

12, 13. ¿Baʼax ku beetik le «yaʼabkach máakoʼob» teʼ kʼiinoʼobaʼ, yéetel baʼax ken u beet Jéeoba tu yoʼolaloʼob?

¹² Yaʼab tiʼ le máaxoʼob meyajtik Jéeoba teʼ kʼiinoʼobaʼ táakaʼanoʼob ichil le «yaʼabkach máakoʼob» ku taaloʼob tiʼ tuláakal luʼumiloʼoboʼ. Tsʼoʼoleʼ ku apoyartikoʼob u Reino Dios. Letiʼobeʼ «letiʼe máaxoʼob ku jóokʼloʼob tiʼ le nojoch yaayaj óolaloʼ, tsʼoʼok u pʼoʼik u chowak nookʼoʼob, yéetel tsʼoʼok u sakkúuntikoʼob yéetel u kʼiʼikʼel le Tamanoʼ». Lelaʼ ku beetkoʼob ikil u tsʼáaikoʼob u fejoʼob tiʼ u kuxtal Jesús tu kʼuboʼ. Le «yaʼabkach máakoʼob[aʼ]» u yaabiltmoʼob Jéeoba yéetel u Hijo, le oʼolal ku adorartikoʼob Jéeoba «bul kʼiin yéetel bul áakʼab» (Apo. 7:9, 14, 15).

¹³ Maʼ kun xáantaleʼ Dioseʼ yaan u xuʼulsik le kʼasaʼan yóokʼol kaab teʼ «nojoch muʼyaji[loʼ]» (Mat. 24:21; xok Jeremías 25:32, 33). Chéen baʼaleʼ Jéeobaeʼ yaan u kanáantik le máaxoʼob meyajtikoʼ, tsʼoʼoleʼ tumen u yaabiltmoʼobeʼ yaan u nuʼuktikoʼob utiaʼal ka ookkoʼob teʼ túumben yóokʼol kaaboʼ. Jeʼex úuchik u yaʼalik kex dos mil años beoraaʼ, «letiʼeʼ yaan xan u choʼik tuláakal u jaʼil u yichoʼob, maʼ tun yantal kíimil, mix okʼol, mix yaj óolal, mix kʼiʼinamil. Le baʼaxoʼob yanoʼob kaʼachoʼ tsʼoʼok u máanoʼob». ¿Ka máansik wa ta tuukul bix kan kuxtal teʼ Paraíso ken xuʼulsaʼak le kʼasaʼanil, le muʼyajil yéetel le kíimiloʼ? (Apo. 21:4.)

14. ¿Bix tsʼoʼok u maas yaʼabtal le yaʼabkach máakoʼoboʼ?

¹⁴ Le ka káaj u tsʼook kʼiinoʼob tu añoil 1914, chéen yaan óoliʼ 5 mil u túulal sukuʼunoʼob yéeyaʼanoʼob utiaʼal u binoʼob kaʼan. Yoʼolal le yaabilaj ku yuʼubikoʼob tiʼ u yéet máakiloʼob bey xan yéetel u yáantaj le kiliʼich muukʼoʼ, le u chan múuchʼ sukuʼunoʼob yéetel kiikoʼob yéeyaʼanoʼobaʼ tu kʼaʼaytoʼob baʼax ken u beet u Reino Dios kex talamchaj tiʼob. ¿Bix tsʼoʼok u yáantaj le baʼax tu beetoʼobaʼ? Bejlaʼeʼ táan u muʼuchʼul yaʼabkach máakoʼob utiaʼal ka kuxlakoʼob mantatsʼ way Luʼumeʼ. Teʼ kʼiinoʼobaʼ yaan maas tiʼ 8 millones j-Jaajkunajoʼob ich maas tiʼ 115 mil cuatrocientos múuchʼuliloʼob tiʼ tuláakal yóokʼol kaab yéetel táan u bin u maas yaʼabtaloʼob. Jeʼex tu añoil 2014, maas tiʼ 275 mil quinientos túumben j-Jaajkunajoʼob okjaʼanajoʼob. Lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ cada semanaeʼ okjaʼanaj óoliʼ 5 mil trescientos u túulaliʼ.

15. ¿Baʼaxten bejlaʼeʼ yaʼab máaxoʼob ku páajtal u yuʼubikoʼob le baʼax ken u beet u Reino Diosoʼ?

¹⁵ Jach ku taasiktoʼon kiʼimak óolal k-ojéeltik yaʼab máakoʼob tsʼoʼok u yuʼubikoʼob le baʼax ken u beet u Reino Diosoʼ. Teʼ kʼiinoʼobaʼ le publicacionoʼoboʼ ku béeytal u xoʼokol ich maas tiʼ 700 idiomaʼob. Le revista U Pʼíich Tulumil Kananoʼ letiʼe publicación maas yaʼab u tʼoʼoxol way yóokʼol kaaboʼ. Ku imprimirtaʼal maas tiʼ 52 millones cada mesiʼ yéetel ku traducirtaʼal ich 247 idiomaʼob. Tsʼoʼoleʼ le libro ¿Baʼax jach tu jaajil ku kaʼansik le Bibliaoʼ?, tsʼoʼok u traducirtaʼal ich maas tiʼ 250 idiomaʼob. Tak bejlaʼeʼ maas tiʼ 200 millones u pʼéelal tsʼoʼok u imprimirtaʼaliʼ.

16. ¿Baʼaxten táan u bin u maas nojochtal u kaajal Jéeoba?

¹⁶ U kaajal Jéeobaeʼ táan u bin u maas nojochtal tumen yaan k-fe tiʼ letiʼ yéetel k-creertik letiʼ beet u tsʼíibtaʼal le Bibliaoʼ (1 Tes. 2:13). Kex u pʼekmoʼon yéetel ku chʼaʼpachtikoʼon le Kʼaasilbaʼaloʼ, toʼoneʼ  jach kiʼimak k-óol tumen ku bendecirkoʼon Jéeoba (2 Cor. 4:4).

17, 18. ¿Bix u páaʼtik Jéeoba ka k-tratart le máaxoʼob maʼatech u adorartikoʼoboʼ?

¹⁷ Le máakoʼoboʼ jejeláas bix u kʼamkoʼob le kʼaʼaytaj k-beetkoʼ. Yanoʼobeʼ ku yuʼubikoʼob, baʼaleʼ uláakʼoʼobeʼ maʼatech. ¿Bix u páaʼtik Jéeoba ka k-tratart le máaxoʼob maʼatech u adorartikoʼoboʼ? Kex maʼ tuláakal máax kʼamik le baʼax k-kʼaʼaytikoʼ, toʼoneʼ k-beetik baʼax ku yaʼalik le Bibliaaʼ: «Tʼaanakeʼex mantatsʼ yéetel utsil bey a kiʼikuntmeʼex a tʼaaneʼex yéetel taʼabeʼ, bey túunoʼ yaan a kankeʼex bix jeʼel a núukikeʼex u tʼaan cada juntúul máakeʼ» (Col. 4:6). Le oʼolaleʼ cada ken k-defendert baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ, unaj k-beetik «yéetel jeetsʼelil bey xan yéetel nojoch tsiikil» tumen k-yaabiltmaj k-éet máakil (1 Ped. 3:15).

¹⁸ Kex u pʼekmoʼon le máakoʼob yéetel kex maʼ u kʼamkoʼob le baʼax k-kʼaʼaytik tiʼoboʼ, toʼoneʼ k-eʼesik k-yaabiltmoʼob jeʼex u beetik Jesuseʼ. Letiʼeʼ «le táan u poʼopochʼaʼaloʼ maʼ tu núukaj yéetel poochʼiloʼobiʼ. Le táan u muʼyajoʼ maʼ tu amenazartaj mix máakiʼ», baʼaxeʼ confiarnaj tiʼ Jéeoba (1 Ped. 2:23). Bey túunoʼ, mantatsʼ unaj k-eʼesik kabal óolal yéetel k-beetik baʼax ku yaʼalik le Bibliaaʼ: «Maʼ a sutkeʼex kʼaas tu yoʼolal kʼaas mix poochʼil tu yoʼolal poochʼil, baʼaxeʼ utsiltʼanteʼex a wéet máakileʼex» (1 Ped. 3:8, 9).

19. ¿Bix unaj k-tratartik le máaxoʼob pʼekmiloʼonoʼ?

¹⁹ Unaj u yantaltoʼon kabal óolal utiaʼal k-tsʼoʼokbesik baʼax tu tsolnuʼuktaj Jesús. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «A wuʼuymeʼex aʼalaʼab úuchjeakil: ‹Kʼaʼabéet a yaabiltik a wéet máakil yéetel a pʼektik a enemigo›. Baʼaleʼ teneʼ kin waʼalikteʼex: Maʼ u xuʼulul a yaabiltikeʼex a enemigoʼex yéetel orarneneʼex tu yoʼolal le máaxoʼob chʼaʼpachtikeʼexoʼ, utiaʼal a weʼeskeʼex u paalaleʼex a Taataʼex yaan teʼ kaʼanoʼ, tumen letiʼeʼ ku beetik u jóokʼol Kʼiin tu yóokʼol le kʼasaʼanoʼoboʼ bey xan yóokʼol le utsoʼoboʼ yéetel ku beetik u kʼáaxal jaʼ yóokʼol le utsoʼoboʼ bey xan yóokʼol le kʼasaʼanoʼoboʼ» (Mat. 5:43-45). Toʼon k-meyajtik Dioseʼ, unaj k-yaabiltik le máaxoʼob pʼekmiloʼonoʼ kex maʼ maʼalob u tratartikoʼonoʼobiʼ.

20. ¿Baʼaxten k-aʼalik yaan u chuʼupul le Luʼum yéetel máaxoʼob ku yaabiltikoʼob Jéeoba bey xan u yéet máakiloʼoboʼ? (Ilawil le foto yaan tu káajbal le xookaʼ.)

²⁰ Mantatsʼ unaj k-eʼesik k-yaabiltmaj Jéeoba bey xan k-éet máakil. Kex le máakoʼob maʼ tu yóotik u kʼamoʼob le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ, toʼoneʼ k-áantkoʼob tiʼ baʼaxoʼob kʼaʼabéettiʼob. Apóstol Pabloeʼ tu yaʼalaj: «Maʼ a pʼaxkeʼex mix baʼal tiʼ mix máak, baʼaxeʼ yaabiltabaʼex ta baatsileʼex, tumen le máax ku yaabiltik u yéet máakileʼ ku tsʼoʼokbesik le leyoʼ. Tumen le ley tuʼux ku yaʼalik: ‹Maʼ unaj a lúubul tiʼ adulterioiʼ, Maʼ unaj a kíimsik máakiʼ, Maʼ unaj a wookoliʼ, Maʼ unaj a tsʼíiboltik baʼax maʼ a tiaʼaliʼ›, bey xan jeʼel máakalmáak uláakʼ mandamiento yaneʼ, ku láaj tsʼoʼokbesaʼaloʼob ikil u beetaʼal lelaʼ: ‹Kʼaʼabéet a yaabiltik a wéet máakil jeʼel bix a yaabiltikabaeʼ›. Juntúul máax yaan u yaabilajeʼ maʼ tu beetik kʼaas tiʼ mix máak; bey túunoʼ le leyoʼ ku tsʼoʼokbesaʼal ikil u yeʼesaʼal yaabilaj» (Rom. 13:8-10). Teʼ kʼasaʼan yóokʼol kaab nuʼuktaʼan tumen Satanasaʼ, le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ ku yeʼeskoʼob yaabilaj tiʼ u yéet máakiloʼob (1 Juan 5:19). Ken tsʼoʼokok u xuʼulsik Jéeoba tiʼ Satanás, tiʼ u demonioʼob yéetel tiʼ le kʼasaʼan yóokʼol kaabaʼ, tuláakal máak kun eʼesik yaabilaj way Luʼumeʼ. ¡Bukaʼaj jatsʼutsil wal ken chuʼupuk le Luʼum yéetel máaxoʼob ku yaabiltikoʼob Jéeoba bey xan u yéet máakiloʼoboʼ!