1. Antoy ginawa nen Manoa nen abalitaan ton sikatoy nawalaan la na anak?

AMTA nen Manoa tan na asawa to ya agla ran balot nawalaan na anak. Balet aminsan, imbaga na anghel nen Jehova ed asawa nen Manoa ya nawalaan iray anak a laki. Nen imbalita to itan ed si Manoa, abigbigla. Seguradon malikeliket si Manoa, balet amta to met ya baleg itan ya responsabilidad. Dakel so nagagawan kaugsan ed bansa ra, kanian panon dan napabaleg so anak da ya lingkoran toy Dios? “Akikasi si Manoa ed si Jehova,” tan inkuan ton: “Ipangasim, papawil mod sikami imay too na tuan Dios [say anghel] ya imbakim pian ibangat to kami no antoy nepeg min gawaen ed ugaw ya iyanak.”—Uko. 13:1-8, NW.

2. Antoy kaibad pangipasal ed ugugaw nin ananak yo? (Ipila so kahon ya “ Say Sankaimportantian ya Iyaralan Yo.”)

² No sakey kayon ateng, seguradon natatalosan yo no akin ya onman so pikakasi nen Manoa. Amta yo ya baleg a responsabilidad so pangipasal ed ugugaw nin ananak yo pian nakabat tan naaro day Jehova. (Uli. 1:8) Gagawaen itan na saray Kristianon atateng panamegley na Panagdayew na Pamilya da. Balet siempre pian nipurek yoy katuaan ed ananak yo, aliwa labat lan sinimban panagaral na Biblia so kaukolan yon gawaen. (Basaen  so Deuteronomio 6:6-9.) Panon yon nipurek so katuaan ed ananak yo? Aralen ed sayan artikulo tan ed onsublay no panon ya naalig na atateng so alimbawa nen Jesus. Tua, ag-asali nen Jesus so nanilalak, balet makaaral iray atateng ed paraan na panagbangat to lapud imbangat tan impasal to ray disipulo to tekep na aro, inkamapaabeba, tan pakatebek. Sansakeyen tayon aralen irayan kualidad.

3. Panon ya imbalikas nen Jesus so panangaro tod saray disipulo to?

³ Agnababaingan si Jesus ya ibagad saray disipulo to ya inar-aro to ra. (Basaen so Juan 15:9.) Lanang ya mangigaganay panaon pian nakaiba to ra. (Mar. 6:31, 32; Juan 2:2; 21:12, 13) Impalikna tod sikara ya sikatoy kaaro da, aliwa labat ya managbangat da. Kanian, segsegurado ira ya inar-aro to ra. Panon yon naalig so paraan na panagbangat nen Jesus?

4. Panon yon nipanengneng ed ugugaw nin ananak yo ya inar-aro yo ra? (Nengnengen so litratod gapo na artikulo.)

⁴ Ibaga yod ugugaw nin ananak yo ya inar-aro yo ra, tan lanang yon ipanengneng ed sikara ya importante iran maong ed sikayo. (Uli. 4:3; Tito 2:4) Oniay imbaga nen Samuel ya taga Australia: “Nen ugaw ak ni, nilabilabi ak ya ibabasaan nen Daddy’k na Saray Istorya ed Biblia. Eebatan to ray tepet ko, lalakapen to ak, tan aangoban to ak antis ak ya onugip. Abigla ak nen naamtaan ko ya agmanaya apasalan ed pamilya da di Daddy so onlakap tan onangob! Balet nansagpot ya maong pian nipanengneng toy panangaro tod siak. Kanian, nagmaliw ak ya maap-apit ed sikato, malikeliket ak, tan amtak ya inar-aro to ak.” Ontan met so nalikna na anak yo no lanang yon ibabagad sikato ya “Inar-aro ta ka.” Lakap yo ra tan angoban yo ra. Pitongtongan yo ra, bansag kayon mangan, tan pigalawan yo ra.

5, 6. (a) Antoy gagawaen nen Jesus ed saray aaroen to? (b) Ipaliwawa no panon a makatulong so dugan panagdisiplina pian nalikna na ananak yo ya inar-aro yo ra.

 ⁵ Imbaga nen Jesus: “Amin iramay aaroen ko et babaaten tan didisiplinaen ko.” * (Apo. 3:19) Anggano aminpigapigan nansasangsangan na saray disipulo no siopay manunaan ed sikara, maanos iran sinimbawa nen Jesus. Agsinmuko anggan no maminsan et agda unoren so simbawa to. Maaro tan mauyamo iran ipepetek nen Jesus diad matukoy ya panaon tan pasen.—Mar. 9:33-37.

⁶ Ipanengneng yoy panangaro yod ugugaw nin ananak yo diad pandisiplina yod sikara. No maminsan et magenap lan ipaliwawa no akin ya duga odino aliwa so sakey ya bengatla. Balet no maminsan, nayarin ag-unoren na anak yo so ibaga yo. (Uli. 22:15) No ontan so nagawa, alig yoy Jesus. Diad matukoy ya panaon tan pasen, maaro tan mauyamo yon disiplinaen so anak yo panamegley na maanos ya pangigiya, pangipasal, tan pangipetek ed sikato. “Agmanguman-uman so panagdisiplina na atateng ko,” so kuan nen Elaine, sister ya taga South Africa. “No imbaga dan leweten da ak no agak ontulok, talagan ontan so gawaen da. Balet agda ak balot dinisiplina ya walay kaiba ton sanok tan ipapaliwawa da no akin ya dinisiplina da ak. Kanian, aliknak ya inar-aro da ak. Tan atalosan ko no anto ray nepeg tan agko nepeg ya gawaen.”

7, 8. (a) Panon ya impanengneng nen Jesus so inkamapaabeba diad saray pikakasi to? (b) Panon ya panamegley na saray pikakasi yo et naaralan na saray ananak yo so manmatalek ed Dios?

⁷ Imadyin yo pa labat no antoy alikna na saray disipulo nen Jesus nen arengel odino naamtaan da so sakey ed saray sampot lan pikakasi to bilang too: “Abba, Ama, amin a bengatla et posible ed sika; ekal mo ed siak iyan kopa. Ingen aliwan say labay ko, noag say labay mo.” * (Mar. 14:36) Diad sayan pikakasi nen Jesus, seguradon naaralan na saray patumbok to ya no sikaton perpekton Anak na Dios et mapaabeban kinmerew na tulong, nepeg ya ontan met so gawaen da.

⁸ Antoy naaralan na saray ugugaw nin ananak yo ed saray pikakasi yo? Tua, say manunan rason no akin ya manpipikasi kayod si Jehova et aliwan pian bangatan iray ananak yo. Anggaman ontan, no narerengel da iray mapaabeban pikakasi yo, naaralan day manmatalek ed si Jehova. Oniay imbaga nen Ana ya taga Brazil: “No wala ray problema, singa nen nansakit si baik tan lakik, manpikasi iray atateng ko ya ikdan ira komon nen Jehova na biskeg pian nasarag day situasyon tan na karunongan pian makapandesisyon iray duga. Anggano mair-irap so situasyon, ipapalima da lad si Jehova iray problema da. Kanian, naaralan ko met so manmatalek ed si Jehova.” No kaiba yo ray ananak yo ya manpikasi, aliwan sikara labat so ipikasi yo. Kerew yod si Jehova ya tulongan to kayo met. Singa bilang, kerew yod sikato ya tulongan to kayo diad pitongtong yod amo yo pian makapanbakasyon kayo parad kombension, ya ikdan to kayo na pakpel pian napulongan yoy kakaabay yo, odino tulongan to kayo diad arum nin paraan. No mapaabeba kayon manmatalek ed Dios, ontan met so gawaen na ugugaw nin ananak yo.

9. (a) Panon ya imbangat nen Jesus iray disipulo to ya mapaabeban serbian so arum? (b) Antoy naaralan na ananak yo no mabulos yon serbian so arum?

⁹ Panamegley na bangat tan alimbawa nen Jesus, impasal to ray disipulo to ya  mapaabeban serbian so arum. (Basaen so Lucas 22:27.) Imbangat to ray apostol to ya magmaliw ya masakripisyo ed panlilingkor dad si Jehova tan diad itulong dad saray kapananisiaan da. Ontan met so nibangat yod ananak yo no nanenengneng da ya mapaabeba kayon mansasakripisyo parad arum. Oniay kuan nen Debbie ya walaan na duaran anak: “Agkon balot paniimonan so panaon ya iiter nen asawak ed agagi lapud responsabilidad to bilang elder. Ta amtak met ya wadtan ya naynay no kaukolan na pamilya mi so atension to.” (1 Tim. 3:4, 5) Oniay imbaga met na asawa ton si Pranas: “Diad inlabas na taon, labalabay na saray ananak mi so manboluntaryo diad saray asemblea tan ed saray teokratikon proyekto. Malikeliket ira, dakel so kaaro da, tan labalabay dan kaiba iray agagi!” Say interon pamilya da et manlilingkor la natan ed si Jehova ya sigpot panaon. No ipanengneng yoy inkamapaabeba tan masakripisyon ugali, naaralan na saray ananak yo ya serbian met so arum.

10. Panon ya inusar nen Jesus so pakatebek nen wala ray totoon manaanap ed sikato?

¹⁰ Inusar nen Jesus so pakatebek. Aliwan say gagawaen labat na totoo so nenengnengen to noagta no akin ya onman so gagawaen da. Aminsan, wala ray taga Galilea ya manaanap ed sikato tan singa interesado iran magmaliw ya patumbok to. (Juan 6: 22-24) Balet lapud nabasa nen Jesus no antoy walad puso, atebek to ya mas interesado irayan totoo ed panangan nen say idengel ed saray bangat to. (Juan 2:25) Anengneng to no antoy aliwad sikara. Kanian maanos to ran impetek tan impaliwawa to no anto ran pananguman so nepeg dan gawaen.—Basaen so Juan 6:25-27.

11. (a) Mangiter na alimbawa no panon yon nausar so pakatebek pian naamtaan yo no kasin nai-enjoy na anak yo so panagpulong. (b) Antoy sarag yon gawaen pian mas na-enjoy na anak yo so panagpulong?

¹¹ Anggano agyo nabasa no antoy walad puso na ugaw nin anak yo, sarag yon usaren so pakatebek pian naamtaan yo no antoy nalilikna to ed panagpulong. Wala ray atateng ya legan na panagpulong et ontunda ran magano pian makapanmerienda tan makapanpainawa iray anak da. Balet tepetan yoy sarili yo, ‘Kasin talagan nai-enjoy na anak ko so panagpulong odino say merienda labat?’ No nalikas yon agtanton nai-enjoy na ananak yo so panagpulong, manggawa kayoy paraan pian na-enjoy da  itan. Ikdan yo ray betang da legan na panagpulong pian nalikna da ya walay nagagawaan da.

12. (a) Panon ya pinasakbayan nen Jesus iray patumbok to nipaakar ed imoralidad? (b) Akin ya dugaruga itan ya pasakbay nen Jesus?

¹² Anto ni sakey ya paraan ya inusar nen Jesus so pakatebek? Amta to ya say sakey ya lingo et pansengegan na sananey nin lingo tan seryoson kasalanan ni ingen. Singa bilang, amta na saray patumbok to ya makapuy so seksual ya imoralidad. Balet pinasakbayan ira nen Jesus ed saray bengatlan manresulta ed imoralidad. Imbaga to: “Siopaman a naynay ya onlilinggis ed sakey a bii tekep na pampilpilalek ed sikato et akikalugoran la ed sikato dia ed puso to. Natan, no say kawanan a matam so sengegan na pankakasalanan mo, sukit mo itan tan ibantak mo.” (Mat. 5:27-29) Dugaruga iyan pasakbay ed saray Kristiano ya diad saman et sakop na Roma. Diad saray Romanon palabas, “nanengneng tan narengel so kabastosan,” so insulat na sakey ya historian, “tan saray mabanbanday ya eksena so labalabay na totoo.” Talagan maar-aro tan makatebek si Jesus—pinasakbayan to la ray disipulo to pian makaiwas irad saray bengatlan manresultad imoralidad!

13, 14. Panon yon naprotektaan iray ugugaw nin ananak yo ed saray mauges ya panagligliwaan?

¹³ Ontulong so pakatebek pian naprotektaan yo ray ananak yo ed saray bengatlan mameligrod espiritualidad da. Makapaermen ta anggan saray angkekelag ya ugugaw natan et posible lan makanengneng na pornograpiya tan imoralidad. Siempre, ibabaga na saray Kristianon atateng ed ananak da ya mauges iratan. Balet ontulong so pakatebek pian natalosan na atateng no anto ray posiblin managyat ed ananak da ya onnengneng ed pornograpiya. Tepetan yoy sarili yo: ‘Antoy nayarin rason ya natukso iray ana’ko ya onnengneng ed pornograpiya? Kasin amta ra ya mauges itan? Kasin ag-ira nababaingan ya onkerew na tulong ed siak no bilang natutukso iran onnengneng ed pornograpiya?’ Anggano uga-ugaw ni ray ananak yo, ibaga yod sikara: “No walay alukasan yon imoral ya web site tan natutukso kayon onnengneng, ibaga yod siak. Agkayo nababaingan. Labay ta kayon tulongan.”

¹⁴ Ontulong met so pakatebek pian sikayon mismo et duga so pilien yon panagligliwaan. “No anto ray pilien tayo ran atateng ya klase na musika, pelikula, odino libro et aligen iratan na ananak tayo,” so imbaga nen Pranas ya abitla nen niman. Inyarum to ni: “Anggano dakel so ibaga yod sikara, say obserbaan na ananak yo et no antoy gagawaen yo tan aligen da kayo.” No nanenengneng na ananak yo ya say pipilien yo et saray maong ya panagligliwaan, ontan met so gawaen da.—Roma 2:21-24.

15, 16. (a) Akin ya seguradon tulongan kayo na Dios diad pangipapasal yod saray ugugaw nin ananak yo? (b) Antoy aralen tayod ontumbok ya artikulo?

¹⁵ Antoy agawa nen kinmerew si Manoa na tulong ed Dios diad pamabaleg tod anak to? ‘Dinengel na Dios si Manoa.’ (Uko. 13:9) Sikayo ran atateng, dengelen kayo met nen Jehova. Ebatan to ray pikakasi yo tan tulongan to kayo pian nipasal yo ray ugugaw nin ananak yo. Maabig so resulta na saray sagpot yo no gawaen yo itan tekep na aro, inkamapaabeba, tan pakatebek.

¹⁶ No panon ya tutulongan nen Jehova iray atateng pian nipasal iray ugugaw nin ananak da, tutulongan to met iray atateng pian nipasal da iray tinedyer lan ananak da. Aralen ed onsublay ya artikulo no panon yon naalig so panangaro, inkamapaabeba, tan pakatebek nen Jesus legan yon ipapasal so tinedyer lan ananak yo ya lingkoran si Jehova.