1. Ano an ginbuhat ni Manoa han hinbaroan niya nga magkakaada hira anak?

HI Manoa ngan an iya asawa maaram nga diri gud hira magkakaanak. Pero usa ka adlaw, ginsumatan han anghel ni Jehova an asawa ni Manoa nga magkakaada hiya anak nga lalaki. Makalilipay gud ito! Han iginsumat niya ito ha iya bana, nalipay gud hi Manoa. Kondi maaram liwat hi Manoa nga nag-uupod ito hin mabug-at nga responsabilidad. Ha usa nga nasud nga puno hin karaotan, paonan-o nira mababansay an ira anak nga mag-alagad ha Dios? Hi Manoa “naghangyo kan Jehova,” ngan nagsiring: “Ako nanginginyupo ha imo, itugot nga makadi liwat an tawo han Dios [an anghel] nga imo pinakadi ha amon, ngan tutdoan kami kon ano in amon bubuhaton ha bata nga matatawo.”—Huk. 13:1-8.

2. Ano an nahiuupod ha pagbansay ha imo anak? (Kitaa liwat an kahon nga “ An Imo Pinakaimportante nga Estudyante ha Biblia.”)

² Kon usa ka nga kag-anak, posible gud nga nasasabtan mo an inabat ni Manoa. May-ada ka liwat mabug-at nga responsabilidad nga buligan an imo anak nga makilala ngan higugmaon hi Jehova. (Prob. 1:8) Durante han iyo pagsingba han pamilya, mabubuligan mo hiya nga padayon nga mahibaro mahitungod kan Jehova ngan ha Biblia. Syempre, diri la pagdumara ha iya hin sinemana nga pag-aram ha  Biblia an ginkikinahanglan. (Basaha an Deuteronomio 6:6-9.) Ano pa an sadang mo buhaton basi mabuligan hiya nga higugmaon hi Jehova ngan mag-alagad ha Iya? Hihisgotan hini ngan han masunod nga artikulo kon paonan-o masusubad han mga kag-anak an ehemplo ni Jesus. Bisan kon waray hiya anak, makakapahimulos an mga kag-anak ha iya paagi han pagtutdo ngan pagbansay ha iya mga disipulo. Hinigugma hira ni Jesus ngan mapainubsanon hiya. May-ada liwat hiya hilarom nga pagsabot. Tagdon naton an tagsa hini nga kalidad.

3. Paonan-o nahibaro an mga disipulo nga hinigugma hira ni Jesus?

³ Waray mag-alang hi Jesus ha pagsiring ha iya mga disipulo nga hinigugma niya hira. (Basaha an Juan 15:9.) Iginpakita liwat niya an iya gugma pinaagi han duok ngan regular nga pakig-upod ha ira. (Mar. 6:31, 32; Juan 2:2; 21:12, 13) Hi Jesus diri la nira magturutdo; sangkay liwat nira hiya. Salit sigurado hira nga hinigugma hira ni Jesus. Paonan-o mo masusubad hi Jesus?

4. Paonan-o mo maipapakita ha imo anak nga hinigugma mo hiya? (Kitaa an retrato ha tinikangan hini nga artikulo.)

⁴ Sumati an imo anak nga hinigugma mo hiya, ngan pirme ipakita ha iya nga importante gud hiya ha imo. (Prob. 4:3; Tito 2:4) Hi Samuel nga taga-Australia nagsiring: “Han gutiay pa ako, ginbabasahan ako ni Tatay kada gab-i han An Akon Libro han mga Istorya ha Biblia. Ginbabaton niya an akon mga pakiana, ginhahangkopan ako, ngan ginhaharokan antes kumaturog. Nahipausa gud ako han hinbaroan ko ha urhi nga nagdaku ngay-an hi Tatay ha pamilya nga diri hiara ha paghangkop ngan pagharok! Pero nangalimbasog gud hiya nga ipakita an iya gugma ha akon. Salit nagin duok gud ako ha iya, ngan inabat ako hin kakontento ngan seguridad.” Buligi an imo anak nga umabat hin sugad hito pinaagi ha agsob nga pagsiring nga “Hinigugma ko ikaw.” Ipakita an imo gugma ha imo anak. Pakiistorya ha iya, kaon upod niya, ngan pakig-uyag ha iya.

5, 6. (a) Ano an ginbubuhat ni Jesus ha iya mga hinigugma? (b) Isaysay kon paonan-o an angayan nga pagdisiplina nabulig ha anak nga umabat nga hinigugma hiya ngan may kasigurohan.

 ⁵ Hi Jesus nagsiring: “An ngatanan nga akon hinigugma ginsasaway ko ngan gindidisiplina.” * (Pah. 3:19) Pananglitan, pauroutro nga nagdiskusyon an iya mga disipulo kon hin-o ha ira an gilalabawi. Waray igbalewaray ni Jesus ini nga problema. Lugod, mapailubon ngan pauroutro nga ginsagdonan niya hira. Pero mahigugmaon gud hiya, ngan ginsaway niya hira ha angayan nga panahon ngan lugar.—Mar. 9:33-37.

⁶ Ipakita ha imo anak an imo gugma pinaagi ha pagdisiplina ha iya. Usahay, igo na an pagsaysay kon kay ano nga husto o sayop an usa nga butang. Pero danay diri ito nasusunod han imo anak. (Prob. 22:15) Kon mahitabo ini, subara hi Jesus. Ha angayan nga panahon ngan lugar, mahigugmaon ngan malumo nga disiplinaha an imo anak pinaagi ha mapailubon nga paggiya, pagbansay, ngan pagtadong. Hi Elaine nga taga-Sur Aprika, nagsiring: “Diri nagbuburobag-o an akon mga kag-anak ha paghatag hin disiplina. Kon ginpahamangnoan nira ako nga sisirotan kon magpinasaway ako, ginbubuhat nira ito. Pero waray gud nira ako disiplinaha tungod ha kasina o nga waray isaysay kon kay ano nga gindisiplina ako. Salit inabat ako hin seguridad. Maaram ako han akon mga limitasyon ngan kon ano an ginlalaoman ha akon.”

7, 8. (a) Paonan-o nagpakita hi Jesus hin pagkamapainubsanon ha iya mga pag-ampo? (b) Paonan-o an imo mga pag-ampo magtututdo ha imo anak nga sumarig ha Dios?

⁷ Hunahunaa an inabat han mga disipulo ni Jesus han hinbatian nira, o hinbaroan nira ha urhi an usa han ultimo nga mga pag-ampo ni Jesus sugad nga tawo: “Abba, Amay, an ngatanan nga butang posible ha imo; alayon kuhaa ha akon ini nga kopa. Pero diri uyon ha akon karuyag, kondi uyon ha imo karuyag.” * (Mar. 14:36) Tungod kay an hingpit nga Anak han Dios mapainubsanon nga nag-ampo para hin bulig, hinbaroan han iya mga sumurunod nga sadang liwat nira ito buhaton.

⁸ Ano an mahibabaroan han imo anak ha imo mga pag-ampo? Syempre, diri ka nag-aampo kan Jehova basi la tutdoan an imo anak. Pero, kon mapainubsanon ka nga nag-aampo kaupod niya, nahibabaro hiya nga sumarig kan Jehova. Hi Ana nga taga-Brazil nagsiring: “Kon may problema, pananglitan kon may sakit an akon lolo o lola, nag-aampo an akon mga kag-anak kan Jehova nga tagan hira hin kusog basi mailob an sitwasyon ngan hin kinaadman basi makahimo hin husto nga mga desisyon. Bisan ha magkuri gud nga problema, nasarig hira kan Jehova. Salit nahibaro ako pagsarig kan Jehova.” Kon nag-aampo ka kaupod han imo anak, ayaw pag-ampo para la ha iya. Hangyoa hi Jehova nga buligan ka liwat—bangin basi magkaada ka kaisog ha pagsangyaw ha iyo amyaw o ha pagsarit ha imo agaron nga ma-leave ka basi makatambong ha kombensyon. Mapainubsanon nga sarig ha Dios, ngan mahibabaro an imo anak nga buhaton liwat ito.

9. (a) Paonan-o gintutdoan ni Jesus an iya mga disipulo nga mapainubsanon nga magserbi ha iba? (b) Kon andam ka magserbi ha iba, ano an hibabaroan han imo anak?

⁹ Pinaagi ha pulong ngan buhat, ginbansay ni Jesus an iya mga disipulo nga mapainubsanon nga magserbi ha iba. (Basaha an Lucas 22:27.) Gintutdoan niya an iya mga apostol nga magin andam magsakripisyo ha pag-alagad kan Jehova ngan ha pagbulig ha ira mga igkasi-tumuroo.  Pinaagi han imo pagin mapainubsanon ngan pagin andam magsakripisyo, matututdoan mo an imo anak nga magin sugad liwat hito. Hi Debbie, nga may duha nga anak, nagsiring: “Diri gud ako nagsiselos kon naggagahin an akon bana hin panahon ha iba sugad nga tigurang. Maaram ako nga kon pagkinahanglanon han amon pamilya an iya panahon, ihahatag niya ito ha amon.” (1 Tim. 3:4, 5) An iya bana, hi Pranas, nagdugang: “Han dagku na an amon mga anak, karuyag gud nira bumulig ha buruhaton ha mga asembleya ngan ha iba pa nga teokratiko nga proyekto. Nag-uswag hira, nagin makisangkayon, ngan nagin duok ha kabugtoan!” Yana, hira ngatanan ha pamilya bug-os-panahon nga nag-aalagad kan Jehova. Pinaagi han imo pagin mapainubsanon ngan pagin andam magsakripisyo, mahibabaro an imo anak nga magin andam ha pagbulig ha iba.

10. Paonan-o nagpakita hi Jesus hin hilarom nga pagsabot han ginpinamiling hiya han pipira nga taga-Galilea?

¹⁰ Iginpakita ni Jesus an hilarom nga pagsabot pinaagi ha pagpokus diri la ha ginbuhat han usa kondi pati ha hinungdan han iya pagbuhat hito. Ha usa nga higayon, may mga taga-Galilea nga nagpinamiling kan Jesus. (Juan 6:22-24) Pero tungod kay nakakabasa hiya han kasingkasing, hinbaroan niya nga mas interesado hira ha materyal nga pagkaon kay ha iya igintututdo. (Juan 2:25) Nakita niya an problema, mapailubon nga gintadong hira, ngan iginsaysay kon paonan-o hira magbabag-o.—Basaha an Juan 6:25-27.

11. (a) Paghatag hin ehemplo kon paonan-o an hilarom nga pagsabot makakabulig ha imo nga hibaroan kon nalilipay ba an imo anak ha ministeryo. (b) Paonan-o mo mabubuligan an imo anak nga malipay ha ministeryo?

¹¹ Bisan kon diri ka nakakabasa han kasingkasing, mahimo ka liwat magpakita hin hilarom nga pagsabot basi hibaroan an inaabat han imo anak mahitungod ha ministeryo. Damu nga kag-anak an naundang hin madaliay durante han pagsangyaw basi makapahuway ngan makagmeryenda an ira mga anak. Pero mahimo mo hibaroan an inaabat han imo anak pinaagi ha pagpakiana ha imo kalugaringon, ‘Nalilipay ba an akon anak ha ministeryo o ha madaliay nga pagpahuway ngan mga meryenda la?’ Kon masantop mo nga diri nalilipay an imo anak ha ministeryo, pangalimbasog nga magin mas makapainteres  ito ha iya. Tagi hiya hin toka nga mahimo niya buhaton basi abaton niya nga may bahin hiya.

12. (a) Ano an iginpahamangno ni Jesus ha iya mga disipulo? (b) Kay ano nga napapanahon an pahamangno ni Jesus?

¹² Nagpakita liwat hi Jesus hin hilarom nga pagsabot pinaagi ha pagtutdo nga an usa nga sayop mahimo magtugway ha seryoso nga sala. Pananglitan, maaram an iya mga sumurunod nga sayop an seksuwal nga imoralidad. Pero ginpahamangnoan hira ni Jesus mahitungod han usa nga butang nga nagtutugway ha imoralidad. Hiya nagsiring: “An bisan hin-o nga padayon nga nagkikinita ha usa nga babaye ngan may malaw-ay nga hingyap ha iya, nag-aadulteryo na ha iya kasingkasing. Kon an imo too nga mata nagigin hinungdan han imo pakasala, lukata ito ngan ilabog.” (Mat. 5:27-29) Napapanahon gud ito nga pahamangno ha mga Kristiano ilarom han pagmando han Roma. Usa nga historyador an nagsiring nga ha mga palabas ha entablado han mga Romano an “mga mata ngan talinga nakakakita ngan nakakabati hin kalaw-ayan, ngan an pinakamalaw-ay nga eksena amo an ginpapakpakan gud.” Salit mahigugmaon nga ginpahamangnoan ni Jesus an iya mga disipulo nga likyan an pagkita ha bisan ano nga magigin hinungdan nga makurian hira ha pagbuhat han husto.

13, 14. Paonan-o mo mapapanalipdan an imo anak tikang ha imoral nga kaliawan?

¹³ An hilarom nga pagsabot mabulig ha imo nga mapanalipdan an imo anak tikang ha espirituwal nga kadaot. Yana, bisan an mga bata masayon na la makakita hin pornograpiya ngan iba pa nga maglaw-ay nga kiritaon. Syempre ginsusumatan han Kristiano nga mga kag-anak an ira mga anak nga sayop an pagkita hin imoral nga mga butang. Pero may-ada ka pa mahihimo basi mapanalipdan hira. Pakianhi an imo kalugaringon: ‘Ano an mahimo magsulay ha akon anak nga magkita hin pornograpiya? Maaram ba hiya kon kay ano nga peligroso gud ito? Masayon ba ako madaop basi magpabulig hiya ha akon kon nasusulay hiya nga magkita hin pornograpiya?’ Bisan kon bata pa an imo anak, mahimo mo hiya sidngan: “Kon may makita ka nga imoral nga website ngan baga hin nasusulay ka nga kitaon ito, alayon pakiistorya ha akon. Ayaw kaawod. Karuyag ko nga buligan ka.”

¹⁴ Mabulig liwat ha imo an hilarom nga pagsabot nga magin maaramon ha pagpili hin kaliawan. “An igintutugot naton nga mga kag-anak nga klase hin musika, pelikula, o libro amo an nagigin suruklan han pamilya,” siring ni Pranas nga gin-unabi kanina. “Damu an puydi mo isiring mahitungod hin damu nga butang, pero an imo ginbubuhat an nakikita han imo mga anak ngan ito an ira ginsusubad.” Kon nakikita han imo anak nga maaramon ka ha pagpili hin kaliawan, maaaghat hiya nga magin maaramon liwat.—Roma 2:21-24.

15, 16. (a) Kay ano nga makakasiguro ka nga bubuligan ka ni Jehova ha pagbansay ha imo anak? (b) Ano an aton hihisgotan ha sunod nga artikulo?

¹⁵ Ano an resulta han nangaro hi Manoa hin bulig ha pagpadaku han ira anak? “An Dios namati han tingog ni Manoa.” (Huk. 13:9) Mga kag-anak, mamamati liwat ha iyo hi Jehova. Babatunon niya an iyo mga pag-ampo ngan bubuligan kamo ha pagbansay ha iyo mga anak. Bubuligan liwat niya kamo nga magin mahigugmaon, magin mapainubsanon, ngan magkaada hilarom nga pagsabot.

¹⁶ Sugad la nga ginbubuligan ni Jehova an mga kag-anak ha pagbansay ha ira gudtiay pa nga anak, mabubuligan gihapon niya hira ha pagbansay ha ira tin-edyer nga anak. Hihisgotan han sunod nga artikulo kon paonan-o masusubad han mga kag-anak an gugma, pagpaubos, ngan hilarom nga pagsabot ni Jesus basi mabuligan hira ha pagbansay ha ira tin-edyer nga anak nga mag-alagad kan Jehova.