۱،‏ ۲.‏ الف)‏ برخی والدین چه نگرانی‌ای در مورد فرزند نوجوانشان دارند؟‏ ب)‏ نوجوانان می‌توانند از این دوران زندگی خود چه بهره‌ای ببرند؟‏

یکی از شادی‌آورترین لحظات زندگی پدر و مادرها،‏ دیدن تعمید فرزندشان است.‏ بِرِنیس مادری است که چهار فرزندش پیش از آن که ۱۴ ساله شوند،‏ تعمید گرفتند.‏ او می‌گوید:‏ «خیلی احساساتی شده بودیم.‏ مسلّماً از این که فرزندانمان می‌خواهند یَهُوَه را خدمت کنند،‏ خوشحال بودیم.‏ اما می‌دانستیم که این نوجوانان با مشکلات زیادی روبرو خواهند شد.‏» اگر فرزند شما در سنین نوجوانی است یا به این سنین نزدیک می‌شود،‏ احتمالاً شما نیز نگرانی بِرِنیس را درک می‌کنید.‏

^۲ سنین نوجوانانی می‌تواند برای فرزندان و والدینشان دوران سختی باشد.‏ با توجه به این امر یکی از کارشناسان تربیتی می‌گوید:‏ «نباید تصوّر کرد که دوران نوجوانی،‏ دوران ‹دیوانگی› یا ‹ناپختگی› است.‏ نوجوانی،‏ زمان بروز احساسات و عواطف عمیق،‏ زمان معاشرت و خلاقیت است.‏» نوجوان شما در این دوران از زندگی‌اش می‌تواند رابطهٔ دوستی پرمفهومی با یَهُوَه خدا بنا کند،‏ در پی دستیابی به اهدافی که برای موعظه می‌گذارد باشد و قدم‌های بیشتری بردارد تا مطابق تصمیم خود تعمید بگیرد و هماهنگ با آن زندگی کند.‏ این دوران می‌تواند برای فرزندتان زمانی پربار برای رشد روحانی باشد،‏  همان گونه که برای عیسی بود.‏ ‏(‏لوقا ۲:‏۵۲ خوانده شود.‏)‏ شما والدین در این سال‌های حساس زندگی فرزندتان،‏ چه نقشی دارید؟‏ توجه کنید پس از این که عیسی فردی بالغ شد،‏ محبت،‏ تواضع و بصیرت چگونه در رفتارش نمایان بود.‏ چگونه این خصوصیات می‌تواند شما را در راه پرورش فرزندتان یاری رساند؟‏

۳.‏ چرا عیسی می‌توانست رسولانش را دوستان خود بخواند؟‏

^۳ عیسی دوستی وفادار و پرمهر بود.‏ ‏(‏یوحنا ۱۵:‏۱۵ خوانده شود.‏)‏ در قدیم مرسوم نبود که ارباب افکار و احساساتش را با غلامان خود در میان بگذارد.‏ اما عیسی،‏ هم ارباب رسولان وفادارش بود و هم دوست آنان.‏ او با آنان وقت صرف می‌کرد،‏ احساساتش را با آنان در میان می‌گذاشت و وقتی آنان با او درددل می‌کردند،‏ با دقت به حرف‌هایشان گوش می‌داد.‏ (‏مرق ۶:‏۳۰-‏۳۲‏)‏ چنین گفتگوهایی،‏ رابطه‌ای گرم و صمیمی بین او و رسولانش به وجود آورد و آنان را برای خدمت به خدا و قبول مسئولیت‌های بیشتر آماده ساخت.‏

۴.‏ چگونه می‌توانید در عین این که نقش خود را به عنوان ولیّ فرزندتان حفظ می‌کنید،‏ دوست او نیز باشید؟‏ (‏تصویر ابتدای مقاله ملاحظه شود.‏)‏

^۴ واضح است که والدین اختیاراتی بر فرزندانشان دارند،‏ اما در عین حال می‌توانند دوست آنان نیز باشند.‏ دو دوست با هم وقت می‌گذرانند.‏ شاید بتوانید در کاری که به آن اشتغال دارید یا کارهای دیگری که انجام می‌دهید تغییراتی ایجاد کنید تا زمان بیشتری را با فرزندتان بگذرانید.‏ همچنین دو دوست علایق مشابه دارند.‏ از این رو،‏ تلاش کنید علایق فرزند نوجوانتان را بشناسید و شما نیز به آن‌ها علاقه نشان دهید؛‏ برای مثال موسیقی،‏ فیلم یا ورزش مورد علاقهٔ او.‏ ایلاریا در ایتالیا زندگی می‌کند،‏ او می‌گوید:‏ «والدینم به موسیقی‌ای که من گوش می‌کردم علاقه نشان دادند.‏ در واقع،‏ پدرم بهترین دوست من شد و من می‌توانستم در مورد موضوعات حساس هم با او صحبت کنم.‏» دوستی شما با فرزندتان و یاری کردن او برای این که با یَهُوَه رابطهٔ دوستی برقرار کند،‏ به نقش شما به عنوان ولیّ و اختیاردارِ او آسیبی نمی‌رساند.‏ (‏مز ۲۵:‏۱۴‏،‏ مژده برای عصر جدید‏)‏ بلکه از این طریق،‏ به او نشان می‌دهید که دوستش دارید و برایش احترام قائلید.‏ به این ترتیب برای او راحت‌تر خواهد بود که با شما در مورد افکار و نگرانی‌هایش صحبت کند.‏

۵.‏ چگونه شاگردان عیسی می‌توانستند در خدمت به یَهُوَه شاد باشند؟‏

^۵ عیسی می‌خواست که شاگردان و دوستان عزیز او از شادی و رضایتی برخوردار شوند که از خدمت به یَهُوَه حاصل می‌شود.‏ از این رو،‏ او می‌خواست که آنان با غیرت تمام در فعالیت‌های روحانی شرکت کنند.‏ بلی،‏ عیسی می‌خواست که آنان با جدّیت و شوروشوق به فعالیت شاگردسازی بپردازند.‏ او با مهربانی به آنان اطمینان بخشید که برای موفقیت در این امر،‏ یاری‌شان خواهد کرد.‏—‏مت ۲۸:‏۱۹،‏ ۲۰‏.‏

۶،‏ ۷.‏ چرا برقراری و حفظ برنامه‌ای روحانی برای فرزندان نشانهٔ محبت والدین است؟‏

^۶ مسلّماً شما نیز می‌خواهید که نوجوانتان به یَهُوَه نزدیک بماند.‏ خدا می‌خواهد که شما فرزندتان را «با تأدیب و نصایح» او پرورش دهید.‏ (‏افس ۶:‏۴‏)‏ او این مسئولیت را به شما داده است،‏ پس برای تغذیهٔ روحانی او برنامه‌ای مرتب ترتیب دهید و آن را حفظ کنید.‏ با مثالی اهمیت این موضوع را روشن می‌کنیم.‏ شما ترتیبی می‌دهید که فرزندتان مرتباً به مدرسه برود و امیدوارید که عشق به یادگیری در او به وجود آید،‏ چون معتقدید این تحصیلات برای او مفید است.‏ مشابهاً والدینی مهربان ترتیبی می‌دهند که فرزندشان در جلسات جماعت و دیگر برنامه‌های روحانی شرکت کند و از «نصایح یَهُوَه» فایده ببرد،‏ چرا که اطمینان دارند زندگی او به تعالیمی که از یَهُوَه می‌آموزد وابسته است.‏ پس به او  یاری می‌کنند که عشق به شناخت یَهُوَه در او به وجود آید و تشخیص دهد که یَهُوَه می‌تواند او را حقیقتاً عاقل و حکیم گرداند.‏ (‏امث ۲۴:‏۱۴‏)‏ همان طور که عیسی شاگردانش را یاری می‌کرد،‏ شما نیز فرزند نوجوانتان را یاری کنید تا در خدمت موعظه موفق باشد.‏ برای این منظور در دل نوجوانتان عشق به تعلیم کلام خدا را بنشانید و حمایتش کنید تا مرتباً در خدمت موعظه شرکت کند.‏

^۷ چگونه داشتن برنامه‌ای مرتب در فعالیت‌های روحانی به نوجوان کمک می‌کند؟‏ اِرین که در آفریقای جنوبی زندگی می‌کند،‏ می‌گوید:‏ «ما بچه‌ها همیشه برای مطالعهٔ کتاب مقدّس،‏ شرکت در جلسات و خدمت موعظه ناله و شکایت می‌کردیم.‏ گاه به عمد مطالعهٔ خانوادگی‌مان را به هم می‌زدیم،‏ تا تمامش کنیم.‏ اما والدین ما کوتاه نمی‌آمدند.‏ این آموزش به من پشتکار را آموخت.‏ امروز اگر برنامهٔ روحانی من مختل شود،‏ مشتاقم که هر چه زودتر آن را به روال عادی برگردانم.‏ تصوّر نمی‌کنم اگر والدینم در نگاه داشتن برنامهٔ روحانی چنین ثابت‌قدم و محکم نبودند،‏ من اکنون چنین اشتیاقی برای امور روحانی داشتم.‏ اگر آنان آن زمان کوتاه آمده بودند،‏ مطمئن هستم که من امروز در شرکت در جلسات و انجام دیگر فعالیت‌های روحانی‌ام اهمال می‌کردم.‏»‏

۸.‏ الف)‏ چگونه عیسی نشان داد که از محدودیت‌هایش آگاه است؟‏ ب)‏ تواضع عیسی چه تأثیری بر شاگردانش گذاشت؟‏

^۸ با این که عیسی انسانی کامل بود،‏ از محدودیت‌های خود و نیازش به توکّل به یَهُوَه آگاه بود.‏ ‏(‏یوحنا ۵:‏۱۹ خوانده شود.‏)‏ آیا این تواضع عیسی از احترامی که شاگردانش برای او قائل بودند،‏ می‌کاست؟‏ به هیچ‌وجه.‏ در واقع،‏ هر چه بیشتر او به یَهُوَه توکّل می‌کرد،‏ اعتماد شاگردانش نیز به او بیشتر می‌شد.‏ بعدها آنان نیز این تواضع عیسی را سرمشق خود قرار دادند.‏—‏اعما ۳:‏۱۲،‏ ۱۳،‏ ۱۶‏.‏

۹.‏ اگر با تواضع عذرخواهی کنید و محدودیت‌هایتان را تشخیص دهید،‏ چه تأثیری بر فرزندتان می‌گذارید؟‏

^۹ ما انسان‌ها محدودیت‌های زیادی داریم و برخلاف عیسی ناکاملیم و خطا می‌کنیم.‏ با افتادگی محدودیت‌هایتان را تشخیص دهید و به خطاهایتان معترف باشید.‏ (‏۱یو ۱:‏۸‏)‏ به نظر شما چه کسی شایستهٔ احترام بیشتر است،‏ رئیسی که اگر خطایی کند به آن معترف است یا کسی که عذرخواهی نمی‌کند؟‏ زمانی که فرزند نوجوان شما می‌شنود که شما به خاطر خطاهایتان عذرخواهی می‌کنید،‏ احترام او را نسبت به خود برمی‌انگیزید.‏ شاید همین باعث شود که او نیز خطاهایش را گردن گیرد.‏ رُزماری که مادر سه فرزند است،‏ می‌گوید:‏ «ما خطاهایمان را می‌پذیرفتیم و همین سبب شد که اگر فرزندانمان مشکلی داشتند،‏ به ما روی می‌آوردند.‏ محدودیت‌هایمان را می‌شناختیم،‏ از این رو به فرزندانمان آموختیم که راه‌حل مشکلاتشان را کجا می‌توانند بیابند.‏ زمانی که به کمک نیاز داشتند،‏ به نشریاتمان که بر مبنای کتاب مقدّس است روی می‌آوردیم و با آنان دعا می‌کردیم.‏»‏

۱۰.‏ چگونه تواضع عیسی،‏ حتی زمانی که فرمانی می‌داد،‏ نمایان بود؟‏

^۱۰ عیسی اختیار داشت که به پیروانش فرمان دهد.‏ اما او در رفتارش متواضع بود و اگر به آنان فرمانی می‌داد دلیل آن را نیز برایشان روشن می‌ساخت.‏ برای مثال،‏ او فقط به شاگردانش نگفت که «همواره نخست،‏ در پی پادشاهی خدا و عدالت او باشید» بلکه در ادامهٔ این فرمان،‏ چنین گفت:‏ «و همهٔ این چیزهای دیگر برای شما مهیا خواهد شد.‏» همچنین ابتدا گفت:‏ «دیگر قضاوت مکنید» و دلیل آن را چنین بیان کرد:‏ «تا در مورد شما قضاوت نشود؛‏ زیرا به همان نحوی که در مورد دیگران قضاوت کنید،‏ در مورد شما قضاوت خواهد شد.‏»—‏مت ۶:‏۳۱–‏۷:‏۲‏.‏

۱۱.‏ چرا بجاست که در صورت امکان،‏ دلیل تصمیمات و قوانینی را که وضع می‌کنید،‏ برای فرزندتان توضیح دهید؟‏

^۱۱ اگر تصمیمی می‌گیرید یا قانونی وضع می‌کنید و این  امکان وجود دارد که دلیل آن را برای فرزند نوجوانتان توضیح دهید،‏ این کار را بکنید.‏ اگر او طرز فکر شما را درک کند،‏ احتمالاً با رغبت بیشتری از شما اطاعت خواهد کرد.‏ بَری که چهار فرزند بزرگ کرده است،‏ می‌گوید:‏ «اگر برای فرزند نوجوانتان دلیل بیاورید،‏ او به شما بیشتر اعتماد خواهد کرد،‏ چون متوجه می‌شود که تصمیم‌های شما بی‌مورد و مستبدانه نیست.‏» وانگهی پرورش قدرت استدلال نوجوانتان را پخته می‌سازد.‏ (‏روم ۱۲:‏۱‏)‏ بَری می‌گوید:‏ «نوجوانان باید بیاموزند که با دلیل و استدلال تصمیمات عاقلانه بگیرند،‏ نه این که از روی احساس عمل کنند.‏» (‏مز ۱۱۹:‏۳۴‏)‏ اگر با افتادگی دلیل تصمیمی را که می‌گیرید برای فرزند نوجوانتان شرح دهید،‏ او متوجه می‌شود که شما از این که او به سوی بلوغ و پختگی پیش می‌رود آگاهید و می‌آموزد که خود با «قدرت استدلال» تصمیم‌گیری کند.‏

۱۲.‏ عیسی چگونه برای کمک به پِطرُس بصیرت نشان داد؟‏

^۱۲ عیسی بصیرت داشت و تشخیص می‌داد که از چه جهت شاگردانش نیاز به کمک دارند.‏ برای مثال،‏ زمانی که پِطرُس رسول از عیسی خواست که به فکر خود باشد تا کشته نشود،‏ منظور بدی نداشت.‏ اما عیسی می‌دانست که این گفتهٔ پِطرُس نتیجهٔ طرز فکر اشتباه او بود.‏ برای این که عیسی به او و دیگر شاگردان کمک کند،‏ تذکری صریح داد.‏ او نتیجهٔ رفتاری خودخواهانه را بیان کرد و همچنین به پاداشی اشاره کرد که روحیهٔ ازخودگذشتگی به همراه دارد.‏ (‏مت ۱۶:‏۲۱-‏۲۷‏)‏ پِطرُس این درس را آموخت.‏—‏۱پطر ۲:‏۲۰،‏ ۲۱‏.‏

۱۳،‏ ۱۴.‏ الف)‏ چه رفتاری می‌تواند نشانه‌ای بر ضعف ایمان فرزندتان باشد؟‏ ب)‏ چگونه می‌توانید در درک و یاری فرزندتان بصیرت نشان دهید؟‏

^۱۳ به یَهُوَه خدا دعا کنید تا برای تشخیص نیاز نوجوانتان،‏ به شما بصیرت بخشد.‏ (‏مز ۳۲:‏۸‏)‏ برای مثال،‏ چه اموری می‌تواند اشاره‌ای بر ضعف ایمان فرزندتان داشته باشد؟‏ شاید همچون گذشته شاد نیست،‏ از هم‌ایمانان عیب‌جویی می‌کند یا به کارهای پنهانی دست می‌زند.‏ اگر شاهد چنین تغییراتی در نوجوانتان بودید،‏ سریع قضاوت نکنید که او گناهی جدّی مرتکب‌شده و زندگی‌ای دوگانه در پیش گرفته است.‏ * از سوی دیگر چنین نشانه‌هایی را نیز نادیده نگیرید یا تصوّر نکنید که این تنها دورانی گذراست.‏

^۱۴ همچون عیسی عمل کرده از او سؤالاتی بکنید،‏ اما با  مهربانی و احترام.‏ برای بیرون کشیدن سطل آب از چاه،‏ آن را سریع بیرون نمی‌کشند چون در غیر این صورت مقداری آب از دست می‌رود.‏ پس اگر بی‌صبرانه با پرسش‌هایتان فرزندتان را مجبور به صحبت کنید به افکار و احساسات واقعی او دست نخواهید یافت.‏ ‏(‏امثال ۲۰:‏۵ خوانده شود.‏)‏ ایلاریا که پیش‌تر از او نقل شد،‏ می‌گوید:‏ «در دوران نوجوانی یک پام در حقیقت بود و یک پام در وقت‌گذرانی با همکلاسی‌هایم.‏ این جنگ درونی حالم را بد کرده بود و والدینم متوجه شدند.‏ یک روز عصر،‏ تنها اشاره کردند که به نظر می‌رسد کمی ناراحتم و از من پرسیدند چه مشکلی دارم.‏ اشکم سرازیر شد،‏ وضعیتم را گفتم و کمک خواستم.‏ آنان مرا در آغوش گرفتند،‏ گفتند مرا درک می‌کنند و قول دادند که به من کمک کنند.‏» والدین ایلاریا خیلی سریع او را یاری کردند تا دوست‌های بهتر و جدیدی در جماعت پیدا کند.‏

۱۵.‏ مثالی بزنید که نشان دهد چگونه عیسی در رفتار با دیگران بصیرت نشان می‌داد.‏

^۱۵ عیسی با بصیرت تشخیص می‌داد که شاگردانش از چه جهت نیاز به کمک داشتند و در عین حال نقاط قوّت آنان را نیز می‌دید.‏ برای مثال،‏ زمانی که نَتَنائیل شنید که عیسی از ناصره است،‏ گفت:‏ «مگر ممکن است چیزی نیکو از ناصره بیرون آید؟‏» (‏یو ۱:‏۴۶‏)‏ اگر شما آنجا بودید،‏ در مورد نَتَنائیل چه فکر می‌کردید؟‏ او را بی‌ایمان یا فردی عیب‌جو یا اهل تبعیض و طرفداری می‌شمردید؟‏ عیسی با بصیرت نقطهٔ قوّت او را دید و او را چنین خواند:‏ «مردی اسرائیلی که یقیناً در او هیچ فریبی نیست.‏» (‏یو ۱:‏۴۷‏)‏ عیسی می‌توانست دل افراد را ببینید و از این توانایی‌اش برای آگاهی از خوبی‌های دیگران استفاده می‌کرد.‏

۱۶.‏ چگونه می‌توانید به فرزندتان یاری کنید که خصوصیات نیکو در او پرورش یابد؟‏

^۱۶ شما نمی‌توانید دل افراد را بخوانید،‏ اما با کمک خدا می‌توانید بصیرت به خرج دهید.‏ آیا از بصیرت خود برای یافتن خصوصیات خوب فرزند نوجوانتان بهره می‌گیرید؟‏ حتی اگر پسر یا دخترتان شما را دلسرد کرد،‏ هیچ گاه او را پردردسر نخوانید و هرگز چه در بیان،‏ چه در افکارتان برچسب «نوجوان سرکش» یا «بچهٔ پردردسر» به او نزنید،‏ بلکه به او یادآور شوید که از خصوصیات خوبش آگاهید و اطمینان دارید که او می‌خواهد درست عمل کند.‏ نشانه‌های رشد و پیشرفت را در او ببینید و او را بابت آن‌ها تحسین کنید.‏ در صورت امکان با دادن مسئولیت به او یاری‌اش کنید که در توانایی‌هایش پیشرفت کند.‏ عیسی با شاگردانش اینچنین رفتار می‌کرد.‏ حدود یک سال و نیم بعد از دیدار نَتَنائیل (‏همان بَرتولُما)‏ عیسی او را به عنوان یکی از رسولانش انتخاب کرد و آن شاگرد نیز ثابت کرد که مسیحی‌ای غیور است.‏ (‏لو ۶:‏۱۳،‏ ۱۴؛‏ اعما ۱:‏۱۳،‏ ۱۴‏)‏ تشویق و دلگرمی‌های شما به فرزندتان در او این حس را به وجود می‌آورد که مسیحی‌ای تواناست و می‌تواند توانایی‌هایش را در خدمت به یَهُوَه به کار گیرد و تصوّر نکند که نمی‌تواند کاری را درست انجام دهد.‏

۱۷،‏ ۱۸.‏ تلاش خستگی‌ناپذیر شما در راه پرورش فرزندتان برای خدمت به یَهُوَه،‏ چه نتیجه‌ای می‌تواند داشته باشد؟‏

^۱۷ ممکن است شما والدین احساسی همچون پولُس داشته باشید.‏ پولُس برای بسیاری از مسیحیان همچون پدر بود.‏ محبت عمیق و دلسوزی‌ای که به فرزندان روحانی‌اش در قُرِنتُس داشت چنان بود که سبب اندوه بسیار و دردمندی او شده بود.‏ (‏۲قر ۲:‏۴؛‏ ۱قر ۴:‏۱۵‏)‏ ویکتور که دو پسر و یک دختر بزرگ کرده است،‏ می‌گوید:‏ «دوران نوجوانی آنان آسان نبود.‏ اما اوقات خوشی که با آنان داشتیم بر مشکلات و سختی‌هایش غالب بود.‏ با کمک یَهُوَه،‏ رابطهٔ دوستی نزدیکی با فرزندانمان ایجاد کرده بودیم.‏»‏

^۱۸ با تلاشی خستگی‌ناپذیر فرزندتان را در راه خدمت به یَهُوَه پرورش دهید.‏ باشد که تلاش‌ها و محبت عمیقتان ثمر آورد و فرزندتان در زمرهٔ آنانی شود که «در حقیقت گام برمی‌دارند» و شما شادی وصف‌ناپذیر حاصل از آن را تجربه کنید.‏—‏۳یو ۴‏.‏