1, 2. (a) Gini bakabangirise du bete avunguagude na ni ho wiriyo atona ka nyaka ni? (b) Gini agene du rengbe agu agude nga aKristano ka sona ngbaha ti agu aregbo i anyaka re?

HE HO nasa ngbarago ti agu aKristano nga avunguagude wagu nga ka bi wiriyo u ni zi bapatiza te. Wirinarani nga Berenice awiiri biama azi bapatiza mbata fu garã yo da nga 14 aya, “si angia uru bakere ngbarago furani. Rengo ngaha nga, ani adu na tambuahe nga awirani naida ka mangasunge fu Yekova.” Ri ape kurapai nga, “ono ani aima inoho nga wa du awirani ni sosono yo, i nika gbiatiyo agbia na badungu akpakarapai.” Oni ima rengba ka rugatironi na ga Berenice bakabangirise ka si du nga oni na sosono wironi ti ni watadu u nambeda kada ni ngangarã boro.

² Wa vura duhe nga ho agude atona ka angarã ni si nga kpakarapai fu avunguyo na fuyo a, kura bainiapai sa tipa gu sona nga ga agude agumba gupai nga: “Gu regbo gude atona ka ngarã, anga si nga ‘riru yo ima gberã’ watadu u ‘ata nyakanga te’ te. Si nga gu nyanyakipa regbo du gayo nyemuapai naabaha ni fofoi he, i kini koditiyo na akurayo na kini kusi vovo apai.” Ho du awironi ni nga sosono agude, i ima rengba ka sonosa wene pagume na Yekova, ka maa asasa tipa tungusapai na kini do fuoho, na kini mangisunge na gayo abirĩ wa i akparatiyo fu Mbori na kini raki kuti gayo kparatise. I ima  rengba ka bi gu regbo i atona ka ngarã ti ni re, nga wene regbo ka sona rogo toro yo, a wa Yesu amangihe ho ko adu ni ni tooni ko. (Oni gedi Ruka 2:52.) Wangia oni avunguagude, gaoni sunge nga gine ti gu nyanyakipa regbo re? Oni bingo wai Yesu ayugu nyemuse, umbasitise, na dudunguro bipai tingbafuo ko sono ki da nga kuru boro. Wai du rengbe agi asino re ka undo roni oni raba sosono wironi u mangisunge fu Yekova?

3. Tipagine Yesu arengbe ka yamba gako amokedi ti ni nga abakureako?

³ Yesu angia gu bakure naadu na nyemuse na ni ruruko. (Oni gedi Yoane 15:15.) Ti agu aregbo i aake Ziazia Kekeapai ti ni, gu boro nangia gbia anaapekanga gani aberãpai fu gani akanga te. Ono wa si avura duwo, Yesu angia gbia na ni bakurea gako ruru amokedi. Ko aadia regbo na yo, kini peke agu apai naadu kpotokoyo fuyo, na kini degetuko fuyo ho i aagumba gupai ni naadu ngbaduyo yo fuko. (Mk. 6:30-32) Gu ngbatunga wene fugodagbase re akusi wene pagume dagba Yesu na gako ruru amokedi na ki mbakadiyo tipa asunge ku mbatayo tingba ga Mbori sunge.

4. Wai du rengbe oni kadu ni bakurea awironi ono oni kidu kindi nga avunguyo? (Oni bi gu sura du ti tonatonaha.)

⁴ Michael du na awiriko ue aya, “wa vura duhe nga garã rani arengbanga kadu sa na ga awirani te, ani ima rengba kadu ni abakureayo.” Abakure nadia regbo na akurayo. Oni mangi kparakpee na ki bihe singia oni rengbe ka manga ariapai na gu regbo oni adiaha kuti sunge marã watadu kuti kura apai tipa ka dia bakere regbo na awironi. Apai kinaho a ninaangba ti abakure dagbatiyo. Sidu tie, oni mangi ome ka gbia ngbarago ti agu apai nangba ti wironi wagu nga agu amanzigo nangba tiní, afirimi, watadu ambaro. Ilaria naraka Italy yo aya: “Avungure adu na nyemu gu manzigo mi anaagiaha. Nirengo, buba adani bawene bakureami, na si adu fere taata mi fura fuko zavura tipa agu apai agude agunde agunde ka fura tipaha na kura aboro.” Ho du oni ni nga bakurea awironi na oni kini undoyo i gbia ngbarago ti “ga Yekova rondo” watadu wene pagume na ko, si adianga gaoni pagbia beroni wangia oni avunguyo te. (Tam. 25:14) Kuba gure, oni nayugoho nga oni nakpinyemuyo na kidu na iriso tipa yo, na si kidu taata fuyo i fura na oni. Gure nika sayo i peke agu apai nafuda yo furoni.

5. Wai du Yesu aundo gako abawiriki i gbia gu ngbarago naye ti mangasunge fu Yekova kakaka?

⁵ Yesu aaida gako abawiriki na abakureako gbia gu ngbarago naye ti mangasunge kakaka fu Yekova. Sidu tie, ko aaida i nimangi agu apai nga ga toro zaaza. Nirengo, Yesu aaida i du ni agu aboro nasa aboro ni abawiriki zaaza! Na ko aima kido gako abawiriki nga ko nika undoyo aundo i du na diabese.—Mt. 28:19, 20.

6, 7. Tipagine duhe ti ni ni pa nyemuse fu avunguagude i sigira agu ambakadapai nga ga toro fu awiriyo na kini mangihe dedede?

⁶ Oni naida sosono wironi nyeanye wenengai rogo toro yo. Mbori naida oni sonosi awironi rogo “ga Gbia rabahe na rugahe.” (Ef. 6:4) Sidu tie, oni mangisunge na gu pagbia Mbori nafuhe furoni ka sigira agu ambakadapai nga ga toro na kini mangihe dedede. Ani yugungo ho na kpiapai: Ani ya oni kakuti gupai nga awironi du wa ka i wirikipai mbiko wirikapai na nyanyakipaha na oni ki niidi ka rimiso nyemu wirikapai ku kpotoyo yo. Wakina gure a, agu avunguagude du na nyemuse nakakuti gupai nga awiriyo gbia undo ti “ga Gbia rabahe na rugahe” vurube agu dunguratise nga ga dungurati gbiati kura ambakadapai nga ga toro. Wa duhe nga gu yugopai naye be Mbori na nyanyakipaha, oni naasada ka rimiso nyemu agu apai nga ga toro ku kpoto awironi yo na i du na tambuahe tipa tatamana. (Snz. 24:14) A wa Yesu aundo gako abawiriki, oni naasada ka undo sosono awironi i du na  diabese gene tungusapai yo ni sonosa oni nyemu yugo Fugo Mbori ku kpotoyo yo na ni undo oni yo i kakuti gayo ambakadapai nga ga tungusapai.

⁷ Agu ambakadapai nga ga toro i amangaha dedede, wai du rengbehe ka aundo paranga boro? Erin naraka South Africa yo aya: “Wa ani angia agude, ani anaakpakanahe dedede mbiko wisigo Ziazia Kekeapai, ndu sa adunguratise, na sunge tungusapai. Ti gu kura regbo, ani ata inoaino ni mangipai rogo wia yo tipa ka gberesapa gaani wisigopai nga ga aborokporo wa ka ani mbuhe. Ono avungurani aambunga ha si mangi wo te.” Ri ape kurapai nga: “Gu rabahe re aundo re mi du na gu sino nga ka kakutipai. Awere, ho apai agbarasa gimi mbakadapai ni nga ga toro, mi nadu na bakere nyemu ka karaga tire kutini niˈipo. Mi ainongo ho nga ka avungure aarunga nyanyaki tipa agu ambakadapai nga ga toro ya, ka mi asonosi nga gu ngbatunga nyemupai re te. Ka i aarunga nyanyaki ya, mi ima inoho nga wo ka mi naakpa adunguratise na gu kura ambakadapai nga ga toro.”

8. (a) Wai du Yesu ayuguhe nga kura apai kinaho ka ko amanganga ha ya? (b) Ginipai ga Yesu umbasitise adu na ni kurii gako abawiriki?

⁸ Wa vura duhe nga Yesu angia rengberengbe boro, ko adu na umbasitise ki ini gupai ko aarengbanga ka mangaha ya na kini kido kuti Yekova. (Oni gedi Yoane 5:19.) Ya mo ga Yesu umbasitise asa gako abawiriki ka i nairisanga ko ya? Wagu sa te. Nirengo, pa kidoko kuti Yekova asa gako abawiriki i du na kido kutiko. Kusa, i awiriki gako umbasitise.—Amo. 3:12, 13, 16.

9. Ho du oni ni na umbasitise ki ho mbupai na ki idi gupai nga kura apai kinaho ka oni amanganga ya, ginipai rengbehe kadu na ni kurii sosono awironi?

⁹ Badungu apai kinaho ka ani amanganga ya, ani wa Yesu te, mbiko ani nga kpakpa aboro na ni amangi ingahe. Oni du na umbasitise ki idi gupai nga kura apai kinaho ka oni amanganga ha ya na ki idi gaoni ingahe. (1 Yo. 1:8) Kurapai berewe nga, da du rengbe oni ka irisa ni gbe? Gu bairasunge naida gani ingahe watadu gu ni aidanga ha na ki ho mbupai ya? Ho sosono wironi abironi ni oni ho mbupai tipa gaoni ingahe, gani iriso tipa roni nika kio kina ku mbatayo. Ni ima rengba a ka wirika ka ida gani aingahe. Rosemary du na sosono awiiri biata aya, “ani anaaida gaani aingahe, gure asa awirani i ye fuo rani ho du yo ni na kpakarapai. Ani aima ino gupai nga kura apai kinaho ka ani amanganga ya, sidu, ani ayugu bara gu ba fu awirani rengbe yo ka gbia wene aziga ni kuti gayo kpakaraapai. Ho i anaaida undo ni, ani anaaya fuyo dedede wẽ i gbata karagapai rogo gaani awaraga du mburuhe rii Ziazia Kekeapai, na ani ki mangi kparakpee na yo kina sa.”

10. Wai du Yesu ayugu umbasitise ho ko afu zinahe ni fu apefuoko?

¹⁰ Yesu aima du na pagbia beko ka fu azinahe fu apefuoko. Ono wa si avura du wo, ko anaafu ndupai dedede tipa gupai ko anaafu azinahe ti ni. Ni kpiapai, ko aayanga gbua fu apefuoko i gbata ga Mbori Kindo mbata na gako rurupai te, ono ko aya: “I ki kpamia agi ahe re dunduko fu roni kuti ni.” Tingbafuo Yesu ya, “Ka oni sápu nga ngbanga boro ya,” ko ape nduhe nga: “I ka sapa ngbanga roni a; Bambiko gu sapangbanga oni ka sapa ngbanga na ni, kina ha i ka sapa ngbanga roni na ni a.”—Mt. 6:31–7:2.

11. Ho daha ada ni, tipagine duhe ti ni ni patatamana ka pe gu ndupai oni narũ ndiko watadu diaberã ti ni?

¹¹ Ho daha ada ni, oni saki gu ndupai oni arũndiko ti ni watadu oni amanga kura adiaberã ti ni. Kangia sosono wironi ima gia tini na gaoni berãpai nibipa gupai re, ni nika irisa roni kina boro ngbaduniyo. Barry nasonosi agude biama aya, “ho oni afu ndupai ni tipa agu apai oni amangaha, si naundo sosono  wironi u kido kuti roni na ki bi gupai nga gaoni adiaberã gbua mbiko wa du oni na pagbia te ono si ruaru.” Sosono gude a nanyaka ki da ni gu kuru boro du na gani “mangapai” watadu gani ome nga ga berãkuriipai. (Rom. 12:1) Barry aya: “Si naida sosono agude wiriki ka manga wene adiaberã nga gu du mburuhe rii ndupai angianga mbiko gupai du kpotoyo yo gbua ya.” (Tam. 119:34) Ho oni aumbasi tironi ni ki fu gu ndupai oni amanga diaberã ti ni, sosono wironi ima rengba ka bihe nga oni ima ino gupai nga ni nanyaka, na ni nawirika ka manga gani adiaberã na gani “mangapai” watadu gani ome nga ga berãkuriipai.

12. Wai du Yesu amangisunge na dudunguro bipai tipa ka undo Petero?

¹² Yesu adu na dudunguro bipai na ki ini gu bangiriba gako abawiriki aaida na undo rogoho. Ni kpiapai, anga gbegberẽpai naadu rii gu mokedi nangia Petero yo ho ko aya ni fu Yesu kpio turu aturo tiko te. Ono tie, Yesu aima inoho nga gupai Petero agumbaha re aayugo iraira berãpai. Tipa ka undoko na gu kura abawiriki, Yesu afu rugute fuyo gbayaga, ki pe gu gbegberẽpai fuyo rengbe ka mangayo ka si du nga i aidanga ka mbu tipa ga Mbori pai te, na ki peke pa agu amaku naye mbiko toro futise. (Mt. 16:21-27) Petero aima wirikapai nirengo.—1 Pet. 2:20, 21.

13, 14. (a) Ginipai rengbe ka yugoho nga ga wironi idapase na zera? (b) Wai du rengbe oni ka mangasunge na dudunguro bipai ka rugatironi na wironi na ki undo ru?

¹³ Oni kpari fu Yekova ko fu dudunguro bipai furoni tipa oni ini wari sosono wironi aida undo ni. (Tam. 32:8) Ni kpiapai, ginipai rengbe ka yugoho nga, ga wironi idapase na rungbura? Isoke gani ngbarago natona kaa nyasa, ni nabisira akurani aidipase, watadu ni namanga gani apai ni kina gbugbuhe. Ka mo gunga kuti gu digisopai nga ni naraka raka biriki na ni ima manga kere ingapai ya. * Ono ka oni bingo agu apai re a na taatapaha ya watadu ka bihe a nga pa oka wironi tiru nga kungbo papara sonakumbatayo a ya.

¹⁴ Wakina Yesu, oni sana asanahe zezeredi na irisa. Kina wai rengbe ime ka uka rogo guhe i agbehe na ni niˈipo due yo, kinawo a rengbe oni ka gbarasapa wene momu ka ino ga wironi  aberãpai na gupai ni aidaha ka si du nga oni nasana ni ngbaome ni kina boro ipo. (Oni gedi Asanza 20:5.) Ilaria, fugori nidu kusayo aya: “Ho mi aangarã ni, si adu fere ni kpakaraapai mi ta manga rengo amanga na kini di bakere regbo na gimi agude sukuru. Gi vura naadu rogore yo re aima sare ka mi du nga na ngbarago ya, na avungure aima ino gupai re. Rogo kura nyemu sa, i ape gupai nga i bi gupai nga rago angbanga tire te, na i ki sana re tipa gupai naambusa re. Mi asu ni kpee, ki saki gupai naamanga, na ki sanahe tipa undo. I adungo re, ki pe gupai nga i ima rugatiyo na gupai namanga re, na i ki kido re nga i nika undo re aundo.” Avungu Ilaria atona ka undo ri nibasa tipa ri zi wene abakure rogo dungurati.

15. Oni sakingo pai tipa wai Yesu ayugu dudunguro bipai rogo gako mangapai yo na kura aboro.

¹⁵ Yesu adu na dudunguro bipai berewe a ni inoko wari gako abawiriki aaida undo ni na wari i aamangapai ni wenengai. Ni kpiapai, ho kumba nga Natanaere agi gupai ni nga Yesu aye Nazareta yo, ko aya: “Ka wene he kuru Nazareta yo?” (Yo. 1:46) Nibi gupai Natanaere apehe re, ginipai ka oni arengbe ka gumbaha tipa ko? Ka oni aya ko angia boro bisirapai? Iraira bipai naadu tiko tipa kura aboro? Ko azanga idapase? Yesu adu na dudunguro bipai na kini ngere tipa gu wenepai naadu rogo Natanaere yo. Yesu aya tipa ko “ndikidi Yisaraere, biriki ti ko te!” (Yo. 1:47) Yesu aima rengba ka ino gupai du ngbadu boro yo, na ko amangisunge na gu tandu re ka ngera tipa gu wenepai naadu rogo aboro yo.

16. Wai du rengbe oni ka undo wironi u sonosi gu wene asino du tiru?

¹⁶ Oni arengbanga ka ino gupai du ngbadu boro yo te, ono Mbori ima rengba ka undo roni oni du na dudunguro bipai. Ya mo oni amangasunge na gu tandu re ka bi gu wenepai du rogo sosono wironi yo? Boro ho naida i ya tiní “bamangi gbegberẽ apai” te. Rogo gaoni aberãpai na afugo, ka oni yanga ti wironi “zingizingi gude” watadu “kpakarakpakara gude” ya. Ka si vura du nga u nasota ka manga rurupai, u ini gupai aino nga oni ima ino gu wenepai du rogo ru yo na gu nyemupai du u na ni tipa ka manga gupai du ni ruruhe. Ka oni bi gupai nga u namanga sonakumbatayo, oni fu tambuahe furu. Oni undo ru u sonosi gu wene asino du tiru ni fu oni kura asunge furu ho daha ada ni. Yesu amangi kina gu ngisapai re a na gako abawiriki. Tingbafuo garã sa na beberehe fuo Yesu gbia Natanaere (kura rimoko angia Barutoromayo), Yesu asia Natanaere ni mokedi na ko ada ni zaaza Kristano. (Rk. 6:13, 14; Amo. 1:13, 14) Gaoni tambuahe na ngarasaro nika undo wironi u bi gupai nga anga u nga gu boro arengbanga ka manga rurupai ya te, ono u nga gu Kristano Yekova naima rengba ka mangasunge na ni.

17, 18. Gaoni kakaka bakere asadatise ka undo awironi i mangisunge fu Yekova rengbe ka ye na gini sangbanaha?

¹⁷ Wa oni kaa sonosa awironi, kura regbo kinaho rengbe oni kadu wai gu mokedi nangia Pauro adu, nga guko naadu na dungu awiriko rogo toro yo. Ko agbiatiko na “bakere rungo na nunga” mbiko “gu nyemuse” ko adu na ni tipa agu awiriko nga ga toro yo naadu Korinda yo. (2 Kor. 2:4; 1 Kor. 4:15) Victor naasonosi awiriko nga akumbagude ue na degude sa, aya: “Agu agarã i aasona aadunga taata te. Ono wa si avura du wo, gu weneapai ani aagbia tirani na ni aima susa gaani akpakarapai. Mbiko ga Yekova undo, ani agbia ngbarago ti gu wene pagume naadu dagbarani na awirani.”

¹⁸ Oni mangisunge amanga kindi nyanyaki ka raba awironi i mangisunge fu Yekova. Wa oni kaa yugo nyemuse fu awironi, oni gbianga bakere ngbarago agbia ti biyo i niye ku rogo rengo na ki nye dagba agu agude nga ga toro yo ‘nata rogo rengo’ yo.—3 Yo. 4.