Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

OARALAP | DAHME KAHREHDA KITAIL EN KIN MEHLEL?

Dahme Kahrehda E Wia Kamwahupatail en Kin Mehlel

Dahme Kahrehda E Wia Kamwahupatail en Kin Mehlel

“Se pepehm me nan kapehdit me uhdahn mwakelekel, pwehki at kin men wia dahme pwung ahnsou koaros.”​—Ipru 13:18.

Nan Paipel, lepin lokaiahn Krihk wet me ekei pak kawehwehdi “pwung” kin uhdahn wehwehki “mehkot me mwahu mehlel.” E pil kak wehwehki mehkot me kaselel en kilang pwehki ihme mehlel.

Kristian kan kin kesempwalki dahme Koht kamwakid wahnpoaron Pohl en kosoaia: “Se pepehm me nan kapehdit me uhdahn mwakelekel, pwehki at kin men wia dahme pwung ahnsou koaros.” Dahme met pidada?

PEIONG INENG EN LOALATAIL

Pali moron en aramas kin irongen mahs mwohn ar pahn pwarala mwohn wehi pokon. Dahme kahrehda? Pwehki irail kin men tehk mwomwarail en uhdahn mwahu. Ahpw mie mehkot me kesempwalsang mwomwen kapwat en pitenmoangatail de likou kaselel. Ni mehlel, soangen aramas dah kitail mas loale kak kamwahwihala de kamwomwsuwedihala mwomwatail mas liki.

Mahsen en Koht ni mehlel kasalehda me kitail kin uhlahng en wia dahme suwed. Senesis 8:21 mahsanih me “sang ni ar tikitik ar lamalam akan kin uhwongete ni me suwed.” Ihme kahrehda, ma kitail en kin mehlel, kitail anahne peiong atail irair en dihp me kitail ipwikihdi. Wahnpoaron Pohl kawehwehda ni sansal oaritik en eh kin peiong dihp ni eh koasoia: “Nan kapehdi kin perenkihda kosonned en Koht. Ahpw I kin kilang ehu soangen koasoandi tohrohr me kin wia eh doadoahk ni paliwereiet—ehu soangen koasoandi me kin uhwong kosonnedo me mohngiongi kin pwungki. Koasoandi tohrohr wet kahrehiong ei selidi pahn kosonned en dihp me kin wia doadoahk ni paliwereiet.”​—Rom 7:22, 23.

Karasepe, ahnsou me atail mohngiong kainangiong kitail en wia mehkot suwed oh kitail ahneki ineng en wia mehkot me sohte mehlel, sohte me iding kitail en wia soangen mwekido. Miehte atail pilipil. Ni ahnsou kitail pilada en soikala soangen madamadau suwed ehu, kitail kak kolokolte atail kin mehlel mendahki wiewia likamw kin kapilkitailpene.

KANA NAN PEIO

Pwe kitail en mehlel, kitail anahne ehu koasoandi likilik ong dahme pwung. Ahpw, kansensuwed en ese me pali moron en aramas kin kihong arail ahnsou laud ong wiahda pilipil ong pein arail ‘koasoandi ong mwomwen kapwat’ sang arail kihong ahnsou ong medemedewe pein arail koasoandi ong dahme pwung. Met kin imwikihla arail kin pwungki uwen mwohmw likamw me pahn mwahuong arail irair. Pwuhk ehu kawehwehda ni ahl wet: “Ni mehlel, kitail kin likamw lao lel wehieu me mweidohng kitail en kolokolte atail kamehlele me kitail wiewiahte aramas mehlel kei.” [The (Honest) Truth About Dishonesty] Ahpw, ia duwe, mie ehu koasoandi me likilik me kak sewese kitail en pein pilada ia uwen, de ma en mie, likamw me konehng? Kalahngan ehu pwe mie.

Aramas rar kei wasa koaros nin sampah diaradahr me Paipel kak ni unsek sawas ni pali wet. Paipel sapwellimanki ehu koasoandi ong dahme pwung me siksang koasoandi teikan. (Melkahka 19:7) E kin ketikihda iren kaweid me likilik ong ire kan me duwehte mour en peneinei, doadoahk en mwohni, tiahk pwung, oh pwoson. Paipel wereilahr ahpw e wie manamante. Eh kosonned kan oh kaweid kan kin kadoadoahk ong wehi sohte lipilipil, keinek, oh soangsoangen aramas akan. Ni atail kin tetehk Paipel, doudouloale dahme e mahsanih oh kapwaiada eh kaweid kan, kitail kak kaiahnehda atail mohngiong en kin mehlel oh pwung.

Pil mihete me kitail anahne wia sang ihte alehdi loalokong pwung en Paipel pwehn kana nan atail pelianda likamw. Pwe ni mehlel kitail mi nan sampah ehu me inenen tiahk suwed oh kin kasonge kitail en alehda eh koasoandi suwed kan. Ihme kahrehda kitail anahne en kin peki rehn Koht sapwellime sawas oh utuht. (Pilipai 4:6, 7) Ni atail wia met, kitail kak eimah tengedihongete dahme pwung oh en kin mehlel ni mehkoaros.

KAPAI KAN EN KIN MEHLEL

Hitoshi, me koasoipe wiawi nan oaralap en mwoweo, kin paiekihda eh kin kolokol adamwahu en wia tohndoadoahk mehlel men. E kin uhd doadoahk ong emen kaun me kin kesempwalki eh kin mehlel. Hitoshi koasoia, “I kalahnganki ei kak diarada doadoahk me kak kihong ie en kak kolokolte ei nsenmwakelekel.”

Meteikan pil kin iang pwungki met. Tehk ekei karasepen irail kan me kin paiekihda arail kapwaiada kaweid en Paipel en kin “wia dahme pwung ahnsou koaros.”

  • Kadeikpen Loale me Mwakelekel

    “I sohla iang sukuhl ahnsou me I sounpar 13 pwe I en kak iang lipirap kan doadoahk. Imwilahn met, pweinei nan doadoahk persent 95 kin kohsang wiewiahn mwersuwed. Mwuhr I pwopwoudida oh ahi pwoud oh ngehi tepida onop Paipel rehn Sounkadehdehn Siohwa kan. Se sukuhlkihdi me Siohwa * Koht kin ketin kalahdeki wiewia mwersuwed kan, kahrehda se wekidala mwomwen at mour. Nan pahr 1990 se inoukihda at mour ong Siohwa oh papidaisla nin duwen Sounkadehdehn Siohwa kan.”​—Lepin Padahk 6:16-19.

    “Mahso, nan imwei kin direkihla kepwe kan me pirapada, ahpw met solahr soahng pwukat, oh met kin kahrehiong kadeikpen loalei en mwakelekel. Ni ahi medewehla uwen wereilahn ei sohte kin mehlel, I kalahngankihong Siohwa sapwellime mahk kalahngan me mwuledek. Uhdahn kansenamwahu en kin meirla ehuehu pwohng ahpw nsenamwahuki me Siohwa kin ketin kupwure ie ahnsouwet.”​—Cheryl, sang Ireland.

    “Ni ahnsou me ahi kaun en doadoahk diarada me i sohte ale mwohni me emen customer natih kin ie, e ndaiong ie: ‘Omw Koht kin wiahiong uhk en wiahla aramas mehlel likilik men! Uhdahn se paiekihda omw iang kiht doadoahk wasaht.’ Ei kin mehlel nan soahng koaros kin kahrehong I en kin kolokolte kadeikpen loalei me mwakelekel mwohn silangin Siohwa Koht. Met pil kin kihong ie ei ahnsou en kin sewese ei peneinei oh meteikan en pil wia duwehte.”​—Sonny, sang Hong Kong.

  • Madamadau Nsenamwahu

    “Ei doadoahk iei sounsawas ong kaun en ehu bank laud. Nan pelien doadoahk wet, kepwehpwehla kin kesempwalsang en kin mehlel. Madamadau me aramas tohto kin kolokol iei, ‘Dahme e suwedki en wiahdahte kisin likamw kis ma met pahn wia kamwahu ong palien roson mwahu oh sewesehda pai en wehi?’ Ahpw sang ni ei kin mehlel, I kin ahneki madamadau nsenamwahu. I koasoanehdi teng en kin mehlel oh apwalihala dahme pahn kin imwikihla ei kolokol mehlel. Ei kaun en doadoahk kan ese me I sohte pahn kinehda likamw de ekihla arail likamw kan.”​—Tom, sang United States.

  • Kolokol Omw Wahu

    “Ei keriaun kaunen doadoahk kin kangoange ie en kin likamwkihda ekei kepwe kan me salongala nan wasahn doadoahk, ahpw i sohte dukiong. Ahnsou me re diarada ihs me pirapahla kepwe ko, ei kaun me keieu laudo kalahngankihong ie ei kin mehlel. En wia aramas mehlel nan sampah me diren likamw kin anahne emen en kin eimah. Ahpw imwilahn met, kitail kak alehdi ahn aramas teikan ar likih oh waunekin kitail.”​—Kaori, sang Sapan.

Kadeikpen loale me mwakelekel, madamadau nsenamwahu, oh kolokol omw wahu, iei kapai kei me kin kasalehda me e uhdahn mie kamwahupen atail pahn kin mehlel. Ke sou pwungki met?

^ Siohwa iei mwaren Koht me sansalda nan Paipel.