Ere kaka ne iloso buge midolo e kinde ma ne indiko Muma, kendo ne itiyo kodgi nade?

Injili mar Luka nyiso kaka Yesu kinde moro noelo buk ma nodol mar Isaiah, mosome, kae to ochako odole kendo. Johana bende nowuoyo kuom buk midolo ka nowacho ni ne ok onyal ndiko gik moko duto ma Yesu notimo e pinyka.—Luka 4:16-20; Johana 20:30; 21:25.

Ere kaka buge midolo ne iloso? Ne ikawo piende ma tindo tindo, kata togo, kae to iriwogi kanyachiel kitiyo gi gam mondo gibed gimoro achiel mabor. Bang’e, ne idologi e yath moro matin ka kuma ondikie weche ng’iyo iye. Bugego ne iloso ariwa mondo ondik wechegi e yo mochanore maber. Kapo ni buk midolono ne bor, to ne iketone yien e tungene ariyo mondo jasomo oele e yo mayot. Jasomo ne nyalo mako yath achiel, kae to otiyo gi yath machielono e elo bugno nyaka ochop kama nomanyo.

Diksonari moro miluongo ni The Anchor Bible Dictionary wacho niya: ‘Buk modol ne nyalo bedo gi bor mar fut 33 kama kendo nonyalo ting’o buk achiel mangima mar Muma.’ Wachre ni Injili mar Luka ne nyalo bedo buk modol ma borne chopo fut 31. Buge moko midolo ne ing’ado maber kae to ibukogi gi range mondo ginen maber.

Nyalo bedo ni “jodong-jodolo” ma iwuoyo kuomgi e Ndiko mag Dho-Grik ne gin ng’a gini?

Ka ne chenro mar bedo gi jodolo ochakore e oganda Jo-Israel, ng’ato achiel kende e ma ne bedo jadolo maduong’ nyaka chieng’ otho. (Kwan 35:25) Harun e ma nohango bedo jadolo maduong’ e ogandano. Bang’ tho mar jadolo maduong’, wuode ma kayo e ma ne kawo kare. (Wuok 29:9) Ng’eny joma chwo e anyuola mar Harun nobedo jodolo, to matin kuomgi e ma nobedo jodolo madongo.

Ka ne ogendni mamoko locho e wi Jo-Israel, ruodhi mag ogend­nigo ne jogolo kata keto ng’ato ang’ata ma gidwaro mondo obed jadolo e Israel. Kata kamano, nenore ni joma ne giketogo kinde mathoth ne wuok e ot ma rahuma, kendo ng’enygi ne a e anyuola mar Harun. Nenore ni wach motigo ni “jodong-jodolo” wuoyo kuom joma nochung’ ne tij dolo. Nyalo bedo ni moko kuom jodong-jodolo ne gin wiye jodongo mag kidienje 24 mag tij dolo, moko to ne gin joma rohuma e anyuola mar jodolo madongo, kendo moko ne gin jodolo madongo ma noseweyo tijno, kaka Anas.—1 Weche mag Ndalo 24:1-19; Mathayo 2:4; Mariko 8:31; Tich Joote 4:6.