Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

MIISAMBO YA MBANGILO | NSAA AYIFU MUNTU ATUDI BAFULE

Bya kunyingisha be mu maalo

Bya kunyingisha be mu maalo

Tobopushishe bu’be shii na bukwashi bwa kupa muntu e mu maalo a mukwabo su? Ingi nsaa we bya kupusha bu’be bakutwa kya kwakula sunga kya kukita—yaya nsaa we kubanga nka kwifunyafunya kushii kwakula sunga kukita kintu su nkimune. Anka kwi bintu bibuwa na abikwasha byoodi mulombeene kukita.

Misusa ibungi, kwikala koobe kwa panka na kumulungula tubishima tupeela nyi bintu bi na muulo ukata, bu kumulungula’shi: “Bofwambuka na maalo.” Mu bipikwa bya bantu bebungi, kukwata muntu kiipa sunga kumwimuna ku mboko nyi mishindo ya kuleesha muntu’shi bomusamba. Su muntu bafwisha akyebe kwakula, muteemeshe kalolo. Kibuwa, nkukitshina kifuko kya muntu bafwisha kintu, pangi we kukitshina muntu e na maalo midimo yashii na mushindo wa kulombasha, bu kuteeka, kulama bana, sunga kumukwasha ku myanda ya kushiika. Kumukitshiina ino myanda kwi na muulo kukila kumulungula myanda ibungi.

Ingi nsaa, we kupusha bya kwakula pabitale yawa baafu, pangi we bya kwimeena pa myanda ibuwa sunga ya muloo yadi mukite. Ino misambo ngilombeene mpa na kusepesha winyi muntu bafwisha. Bu kileshesho, Pam—baadi mufwishe mulume aaye Lan, takudi bipwa bisamombo—akula’shi: “Ingi nsaa bantu abandungula myanda ibuwa ibaadi ikite lan kadi yanshinaadi nauku, bino bibaadi abimpa muloo kwishimba.”

Bantu abakimbuula myanda abaleesha’shi, bantu bebungi abafwishaa abapetaa bukwashi bwibungi musango umune, kadi kunyima kwa mafuku apeela bantu ba kwibakwasha abayilwankanaa bwa kwibakwasha dingi nsaa yabalukiila ku midimo yaabo. Anka bibuwa kwikala na kyubishi kya kutembela muntu mufwishe misusa ibungi kunyima kwa mafuku. * Bantu bebungi be mu kinyongwa abasankilaa ino misango bwa kwibakatusha kinyongwa kitabadi nakyo munda mwa mafuku ebungi.

Tubande kwata kileshesho kya Kaori, nsongwakashi a mu Jappon baadi enyongola ngofu pa mwanda wa lufu lwa nyinaaye na lwa taata aaye babafwile belondeene mu myeshi 15. Baadi mupete bukwashi bwa mafuku ebungi kwi baloole baaye. Umune a ku baloole baaye nyi Ritsuko mukudile Kaori na bipwa bibungi baadi mufikye loole aaye a p’eshimba. Kaori amba’shi: “Mu kwakula kw’eyendo” “ntshinaadi nakumiina byabya nya. Ntshinaadi nakumiina muntu su ngumune aata mbalo ya nyinami, na ntshinaadi nanangusheena’shi muntu mmulombeene kwiyata nya. Kadi, mushindo ubaadi Mama Ritsuko ankitshina myanda, naadi mwifubwile peepi naye ngofu. Lubingo looso, tubaadi atwende pamune mu kulungula mukandu wibuwa na mu bisangilo bya beena Kidishitu. Baadi angitanyina bwa kutoma tshayi, antwadila bya kudya, na kunfundjila mikanda misango ibungi. Bikitshino bibuwa bya Mama Ritsuko bibaadi binkwashe ngofu.”

Takudi bipwa ekumi na bibidi kasha nyinaye na Kaori afwa, anka lelo uno aye na mulume aaye nyi mbalungudi ba nsaa yooso. Kaori akula’shi: “Mama Ritsuko” ta mwimikye kunkitshina kalolo nya. Nsaa yangalukiila kwetu, nendaa nka mu kumutembela bwa kunyiisha kunyingisha kipwano kyeetu.”

Twate kileshesho kya Poli, baadi mupete bukwashi munda mwa mafuku ebungi , Temwe a Yehowa mushaale mu kibundji kya Chypre. Poli baadi na mulume aaye Sozos, baadi mulekye kileshesho kibuwa mwanda baadi mukulu mu kakongye, na misusa ibungi baadi ayitanyina bana ba nshiye na bakashi kilele kwaye ku nshibo bwabadya kudya kya kudya. (Shake 1:27) Anka, pabalombeeshe bipwa 53, Sozos bafwile na mukumbo wa kyulwa kya mu bongo. Poli akula’shi: “Naadi mufwishe mulume ande a kifulo anaadi mukishe naye bipwa 33 mu bulunda.”

Mwana na nshaaye be ku mashaama

Kunyima kwa maalo, Poli bakatukile enda mu Canada na mwan’aye mulume Daniel e na bipwa 15. Kwakwa, ababangile kutwela mu bisangilo na kakongye ka Batemwe ba Yehowa. Poli atentekyesha’shi: “Balole bande ba mu kano kakongye kapya,” tababaadi abauku myanda ibaadi inkwate na nkalakashi ibaadi infikile nya. Anka bino tabibaadi bibakutshishwe bwa kwiubidisheena neetu na kwitukankamika na bishima bya kalolo na kwitukwasha nya. Bukwashi bwabo bubadi na muulo ukata, bikishekishe nsaa ibaadi mwan’ande na lukalo na nshaye! Bakwetu abakunkusha kakongye babaadi abapasukila Daniel ngofu. Umune a kwabadi baadi ayitanyina Daniel nsaa yooso yabaadi abebungu bwa kusanka na bakuuku baaye na nsaa yabende mu kwasha ndundo.” Lelo uno Poli na mwan’aye be bibuwa.

Mu kwakula kwa kalolo, kwi mishindo ibungi yatudi balombeene kukwasha na kunyingisha bantu be mu maalo. Bible etunyingisha dingi ku bukwashi bwa milayilo ya mu mafuku aafiki.

^ par. 6 Bangi bantu abafundaa mpa na efuku dya mweshi dibafwile muntu bwa kutentekyesha na kukimba bya kukankamika yawa mufwishe su kwi mushindo—efuku dibafwile muntu sunga dingi efuku dipepi.