A ummi cazin ah kal

A ummi cazin ah kal

Na Hngal Maw?

Na Hngal Maw?

Josef a pa cu ahodah a si?

Nazareth khua i lehtama a simi Josef cu Jesuh a cawmtu a pa a si. A si ahcun Josef a pa tah ahodah a si? Matthai Thawngṭha cauk i Jesuh chuahkehnak kong ṭialmi cazin ah Josef a pa min kha Jakop tiah a ti. Asinain Luka Thawngṭha cauk ah “Josef cu Heli fapa a si” tiah a ti. Zeicah cutin aa dan?—Luka 3:23; Matthai 1:16.

Matthai cauk ah “Jakob cu Josef pa a si” tiah a ti. Greek biafang ningin zoh tikah Jakop cu Josef a pa taktak a si ti a fiang. Cucaah Matthai nih David hrinsor a simi Josef fapa Jesuh cu phung ningin David bawiṭhutdan conak nawl a ngeimi a si kha a langhter tikah Josef chuahkehnak cazin kha hlathlai in a ṭialmi a si.

Asinain Luka cauk ah “Josef cu Heli fapa a si” tiah a ti. “Fapa” timi biafang kha an fanule va ca zongah an hman tawn. Cu bantuk biafang kha Luka 3:27 zongah hmuh khawh a si, Shealtiel a pa taktak cu Jekoniah a si. Asinain Shealtiel kha “Neri fapa” tiah cazin chungah khumh a si. (1 Chanrelnak 3:17; Matthai 1:12) Shealtiel cu a min ṭial lomi Neri fanu he i ṭhitum dawh an si, cucaah Neri i a fanu va, phundang cun a fapa a hung si. Cu bantukin Josef cu Heli fanu Mary he an i ṭhitum caah Heli fanu i va, phundang cun Heli fapa a hung si. Luka ṭialmi Jesuh chuahkehnak cazin cu “minung lei in,” phundang cun a nu Mary lei in langhtermi a si. (Rom 1:3) Cuticun Jesuh chuahkehnak cazin kha aa lo lomi lam phunhnih in Baibal nih a langhter.

Baibal chan ah zei bantuk hnipuan le a rong thuhnak hna dah an hman?

AD 135 HLANAH TAHMI, A RONG THUHMI PUAN KHA RILI THI PAWNG LUNGKUA PAKHAT AH AN HMUH.

Hlanlio nichuah laifang ah hnipuan an tah tikah tuu hmul kha a bik in an rak hman. Mah lengah meheh hmul le kalauk hmul zong an rak hman. An hman bikmi hnipuan cu tuu hmul in tahmi an si i Baibal zong nih tuu, tuu hmul meh le tuu hmul in tahmi hnipuan ti bantuk kong kha atu le atu a chim. (1 Samuel 25:2; 2 Siangpahrang 3:4; Job 31:20) Linen in tahmi hnipuan caah khumkung kha Izipt ram le Israel ram ah an cin. (Genesis 41:42; Joshua 2:6) Baibal chan i Israel mi hna nih cun lapar kha an cing lo, asinain Persia ah cun lapar in tahmi hnipuan hna kha an hman tiah Baibal nih a ti. (Esther 1:6) Pu in tahmi hnipuan tu cu a man an fak tuk. Mah thil hna cu Lamhlapi ah a ummi Nichuah lei in a rami chawlettu pawl nih an rak phorhmi si dawh a si.—Biathlam 18:11, 12.

Cauk pakhat nih (Jesus and His World) hitin a ti: “Tuu hmul cu a rong a phunphun an um, a rang taktakmi in khawfi rong dengmang tiang tampi a um.” Mah lengah tuu hmul kha a rong an thuh tawn. A man a fakmi sen dum rong thuhmi cu rili chung i cangkareuh phunkhat in sermi a si. A sen, aihre, a dum le a nak rong thuhmi tu cu thingkung, thinghram, thinghnah le rungrul hna in sermi an si.