Joseyqa Jesuspa taytan hinam karqa churinta hina uywasqanrayku. Ichaqa, ¿pitaq Joseypa taytanqa karqa? Mateo qillqam nin taytanqa Jacob kasqanta, Lucas qillqañataqmi nin taytanqa Eliy kasqanta. ¿Imanasqataq mana tupaq hina kay qillqakunapa nisqan? (Lucas 3:23; Mateo 1:16).

Mateom qillqarqa: ‘Joseypa taytanqa Jacobmi’, nispa. Chaynata qillqaspanmi griego rimaypiqa nichkarqa pipa mirayninmanta Josey hamusqanta. Chaynapim yachanchik Joseyqa Davidpa mirayninmanta kasqanta, chaymi uywakusqan churin Jesusqa kamachinanpaq derechoyuq karqa.

Lucasñataqmi qillqarqa: “Joseyqa Eliypa churinmi”, nispa. Kaypi, “churin” ninanqa “masan” ninantaqmi. Lucas 3:27 nisqanpipas ninmi Salatielqa Neri sutiyuq runapa churin kasqanta, ichaqa Jeconiaspa churinmi Salatielqa karqa (1 Cronicas 3:17; Mateo 1:12). Salatielqa Neripa warmi churinwanchusmi casarakururqa, chaychusmi Neripa churin kasqanta nin masallan kachkaptinpas. Chaymi Joseymantapas nin Eliypa churin kasqanta, churin Mariawan casarakusqanrayku. Lucasqa qillqarqa Maria pikunapa miraynin kasqanta yachanapaqmi (Romanos 1:3). Bibliapiqa Jesuspa taytanwan maman pikunapa miraynin kasqanmantam willawanchik.

Jesuspa nacesqan lawpiqa ovejapa millwanmanta, cabrapa hinaspa camellopa chukchanmantam pachataqa ruwaqku, astawanraqmi oveja millwanmantaqa, chaymi bibliapipas nin ovejapa millwan rutusqankumanta (1 Samuel 25:2; 2 Reyes 3:4; Job 31:20). Pachataqa ruwaqkutaqmi linazapa tullunmantapas, chaymi linazataqa tarpuqku Egipto hinaspa Israel nacionpi (Genesis 41:42; Josuey 2:6). Bibliapiqa manam ninchu Israelpi algodon tarpusqankutaqa, ichaqa ninmi Persia lawpi algodonmanta pacha ruwasqankuta (Ester 1:6, NM). Seda telatañataqmi rantikuqkuna apamuqku karu-karumanta, chaymi llumpay chaninniyuq karqa (Apocalipsis 18:​11, 12).

Huk qillqam nin: “Millwaqa yana, yuraq, pukaniraq hinaspa cafey colorniyuqmi, ichaqa huk colorkunawanpas teñichwanmi”, nispa. Moradoman teñinankupaqqa lamar quchapi qallu-qallu hina animalchakunawanmi teñiqku, chaymi chaninniyuq karqa. Pukaman, qilluman, azulman hinaspa yanaman teñinankupaqñataqmi servichikuqku plantakunata, sapikunata, llaqikunata hinaspa cochinilla hina uruchakunatapas.