Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

NAYRÏR JANAN PʼEQEÑCHÄWIPA | ¿KUNATSA JESUSAJJ TʼAQHESIWAYI UKAT JIWAWAYI?

¿Cheqapunit paspachäna?

¿Cheqapunit paspachäna?

Khä 33 maranjja Nazaretankir Jesusaruw jiwayapjjäna. Marka apnaqerinak contras saytʼaskaspa ukham kʼarintapjjäna, jawqʼjjapjjänwa ukat mä lawaruw chʼakkatapjjäna. Jupajj wali tʼaqhesiyataw jiwäna. Ukampis Diosaw jiwatat jaktayäna, 40 uru pasatatjja alajjpacharuw sarjjäna.

Uka sarnaqäwinakajj Mateo, Marcos, Lucas ukat Juan libronakan jikjjatasi. Ukasti Griego Arut Qollan Qellqatanakana, jan ukajj Machaq Testamento sasin uñtʼatarakiwa. Uka libronakan qhanañchaski ukanakajj ¿cheqapunit paspachäna? Uka jisktʼajj wali askiwa, uka toqet yatiñas wakisirakiwa. Ukanakatï jan paskchïna ukhajja, cristianonakan iyawsäwipajj inamayakïspawa, Paraison wiñay jakasiñatak suytʼäwi utjki ukas inamayakïspawa (1 Corintios 15:14). Ukampis cheqapun paschïna ukhajja, jaqenakatakejj mä suma suytʼäwiw utji. Ukhamajj kuntï Jesusat uka pusi libronakajj qhanañchki ukajj ¿cheqapunit pasäna?

UKA TOQET KUNANAKAS YATISI

Wali uñtʼat kʼari cuentonakat sipansa uka pusi Evangelio libronakajj wali amuyumpi qellqatawa. Amuytʼañataki, walja markanakan sutipaw uñsti, ukanakat yaqhepajj jichhürunakansa utjaskakiwa. Ukatjja jaqenakatwa parlaraki, uka toqet parlir nayra qellqatanakanjja uka jaqenakan sutinakapas qhanañchasirakiwa (Lucas 3:1, 2, 23).

Khä 100 ukat 200 jichha pacha maranakan jakir yaqhep qellqerinakajja, Jesusat qhanañchapjjarakiwa. * Evangelio libronakan Jesusar jiwayasitapat qhanañchki ukajj kunjamtï uka tiempon jakir romanonakajj jaqer jiwayapjjerïkäna ukampejj pachpakiwa. Ukhamarus kunjam qellqatäkitï ukasa wali qhana ukat kunanakatï paskäna ukarjama qellqatarakiwa, kunjamsa Jesusan arkirinakapajj pantjasipjjäna ukanakas qellqatarakiwa (Mateo 26:56; Lucas 22:24-26; Juan 18:10, 11). Taqe ukanakaw kunanakatï Jesusat Evangelio libronakan qellqaskäna ukajj cheqapunïtap qhanañchi.

¿JESUSAJJ CHEQAPUNITI JAKTPACHÄNA?

Jesusan aka Oraqer jutatapsa, jiwatapsa waljaniw creyipjje, ukampis janiw yaqhepajj Jesusan jaktatap creyipkiti. Qalltanjja, Jesusan apostolonakapas janiw jaktatap yatisajj creyipkarakïnti (Lucas 24:11). Ukampis Jesusar walja cheqanakana, kunayman horasana uñjasajja, janiw apostolonakapasa ni arkirinakapas jupat pächasjjapjjänti. Mä kutejja, 500 jaqenakaw Jesusar uñjapjjäna (1 Corintios 15:6).

Jesusan arkirinakapajj katuntata, jiwayata uñjasirjamäpkchïnsa, jan ajjsartʼasaw Jesusan jaktäwipat yatiyapjjäna, Jesusar jiwayapkäna ukanakarus yatiyapjjarakïnwa (Hechos 4:1-3, 10, 19, 20; 5:27-32). ¿Kunatsa jan ajjsartʼasa yatiyapjjäna? Cheqas jupanakat waljanejja kuntï sap­käna ukjja creyipjjänwa. Jesusan jaktatapawa khä nayrïr maranakansa, jichha tiemponsa cristia­nonakan jukʼampi jiltañapatak yanaptʼawayi.

Mateo, Marcos, Lucas ukat Juan libronakan kunanakatï Jesusan jiwatapata ukhamarak jaktäwipata qellqatäki ukanakajja, cheqätapwa uñachtʼayistu. Jiwasatï uka libronak amuyumpi liyiñäni ukhajja cheqpachapuni pasatapwa amuyañäni. Ukhamarus kunatsa ukanakajj pasäna uk amuyañajja jan pächasiñatakiw yanaptʼistani. ¿Kunanakampis yanaptʼistaspa? Uka toqetjja jutïrinwa yatjjataskañäni.

^ tʼaqa 7 Tácito chachajj niya 55 j.p. maranakanwa nasïna, “Cristojj Tiberio emperadorajj apnaqkäna ukhaw Poncio Pilato sat apnaqerimpi jiwayat uñjasïna. Cristo sat sutitwa [cristianonakajj] cristiano sas uñtʼatäjjapjjäna” sasaw jupajj qellqäna. Yaqhanakajj akanakawa: Suetonio (100 j.p.); Judea markankir Josefo (100 j.p.). Ukhamarak Bitinia marka apnaqer Plinio (200 j.p.) waynas Jesusat qellqarakïnwa.